Crankstel en vervanging

[Peter Klomp]

Aangezien een crankstel maar een beperkt aantal kilometers meegaat is het virj veilig om aan te nemen dat deze tijdens een langere reis (zeg 12.000 KM) een keer vervangen moet worden. Hoe doen de ervaren lange afstandsfietsers dat? Neem je zelf een nieuwe mee onderweg (lijkt me geen fijne optie) of vervang je 'm onderweg met materiaal wat ter plaatse te koop wordt aangeboden? In dat laatste (en geprefereerde geval) wat heeft dan de meeste kans van slagen:
- bottom bracket met vierkante as einden?
- idem octalink?
- hollowtech?
- iets heel anders?

Ik heb gewoon geen idee, maar vermoed dat bovenstaande volgorde het meest waarschijnlijk is. Wie heeft raad?

groet,
Peter.

[Fietsertje71]

Ik mag toch hopen dat een crankstel langer meegaat...

[Leon]

Hallo Peter,
Ik denk dat de meeste verfietsers meer dan 12000 km met hun cranckstel doen, maar niet heel veel meer.
Als je onderweg wilt kopen maak je de meeste kans met een traditionele as met vierkante einden (wel oppassen voor "JIS", zoek op de site van marten gerritsen), maar als je van tevoren uitzoekt waar in een wereldstad een hypermoderne winkel is kun je ook moderne varianten gebruiken. Veel fietsers laten ook pakketten met onderdelen opsturen, want je zult vast ook andere dingen nodig hebben.
Wat je ook zou kunnen doen is om een middenblad en een klein blad mee te nemen, want daar gaat het om. Die kun je dan zelf vervangen. Cranckstellen met niet-vervangbare bladen zijn meestal inferieur en niet aan te raden voor een wereldreis.
Leon

[fietsjunks]

In geval van nood kun je het eea toch op laten sturen?
Je kunt nooit alles meeslepen wat je nodig denkt te gaan hebben...

[Peter Klomp]

Zoals gezegd: geen idee, maar misschien moet ik erbij vertellen dat ik normaal mountainbike en modder niet schuw. Aangezien ik op dat moment absoluut wil vertrouwen op het correct en direct functioneren van mijn 'aandrijving' gooi ik de boel (crank, 2 ketttingen roulerend om de 500 km, cassette) er na uiterlijk 4000km af.
Kennelijk geldt voor lange afstanden dat 12000km haalbaar is (met LX spul?).

Ik had overigens ook nog toe kunnen voegen aan de vraag: cassette en ketting, maar aangezien de bottom bracket makkelijk zo lang mee gaat, ging het me in eerste instantie om de verkrijgbaarheid van crank.

Midden- en kleinblad optie klinkt goed.

Nog meer ideeen/toevoegingen?

Peter.

[fietsjunks]

even off topic...

Wat zijn je plannen?

[Fietsertje71]

En wat is dan het meeest versleten onderdeel van het crankstel? De kettingbladen, de cranks, bracketas en lagers?

Nu snap ik wel dat 10.000km hier door het laagland en meerendeels zonder bepakking, een andere belasting geeft dan in heuvelachtig buitenland met bepakking....

Maar als ik met een tweede hands fiets uit waarschijnlijk '99 zelf in 14 maanden 10.000km rijd, zou ik nu dus toe zijn aan vervanging?

Als met het crankstel voornamelijk de kettingbladen wordt bedoeld kan ik het wel begrijpen.

[Fietsertje71]

hmmm, sorry, ik las een beetje slecht wat er stond geloof ik

[Wim]

Crankstellen met vaste niet verwisselbare stalen bladen zijn veelal erg goedkoop maar gaan soms verrassend kort mee. Ik heb nog onlangs zo'n crankstel van Suntour weggegooid na een paar duizend kilometer. Het zat op de fiets van mijn dochter en ik had het om haar knieen te sparen vervangen door een crankstel met kortere 160 mm cranks. Toen ik het oude crankstel in de kast wilde leggen voor eventueel toekomstig gebruik was duidelijk dat het middelste kettingblad al grotendeels versleten was. Dat was dus boterzacht staal geweest, want de ketting en de cassette waren nog niet eens versleten. Weg ermee dus. Met een ander dergelijk crankstel van Shimano hebben we laatst overigens zeker 12000 km gedaan (maar vraag niet hoe het op het laatst schakelde).
Zelf gebruik ik liever een beter crankstel met verwisselbare bladen. Ik houd ook niet zo van zomaar een heel crankstel weggoooien enkel omdat het middelste blad versleten is. Een TA Vega (beschikbaar in vele lengtes) zal je niet in de steek laten, en heeft de traditionele zowat overal bekende vierkante verbinding. Het hele crankstel is ook nog eens enkele honderden grammen lichter dan die weggooi rommel. Gebruik een 110/74 mm spider, en je hebt overal een prima keus aan kettingwielen voor tourgebruik. Zet op het 74 mm binnenblad een stalen tandwiel, en je hoeft ook op verre reizen hoogstens een reserve alu middenblad mee te nemen. De cranks zelf zullen als je geen ongeluk krijgt niet kapot gaan. Eerlijk gezegd gaat een goede trapas ook erg lang mee (en goede trapassen zijn niet eens erg duur). Wel is het handig op te schrijven (of te onthouden) welke lengte je erin hebt zitten, en of het een 68 mm of 73 mm brackethuis is. Dan hoef je dat niet uit te zoeken als je toch een nieuwe trapas moet bestellen.
Veel plezier.
Wim

[Fietsertje71]

Loshalen van een crankstel lijkt me niet zo een probleem, cranktrekker erop en evt. crank laten schrikken met een kunstof hamer.

Echter, wat is eigenlijk de beste manier om hem er weer goed vast op te krijgen?

[Leon]

Loshalen van een crankstel lijkt me niet zo een probleem, cranktrekker erop en evt. crank laten schrikken met een kunstof hamer.
Echter, wat is eigenlijk de beste manier om hem er weer goed vast op te krijgen?

Schoonmaken, invetten en "handvast" aandraaien van de betreffende bout is voldoende.
Het aandraaimoment staat vast op de site van Marten G (m-gineering). Indien niet, dan heeft Marten bij dezen weer een verzoekje van mij.
Leon

[Fietsertje71]

bedankt Leon,
Dus toch de vierkant vlakken wel invetten,want hier twijfelde ik over. En een momentsleutel staat nog steeds op mijn verlanglijstje van aan te schaffen gereedschappen. Een kwartslag voordat het afbreekt ook goed?

[Gideon]

bedankt Leon,
Dus toch de vierkant vlakken wel invetten,want hier twijfelde ik over. En een momentsleutel staat nog steeds op mijn verlanglijstje van aan te schaffen gereedschappen. Een kwartslag voordat het afbreekt ook goed?

Volgens mij moet je voordat de crank op de as gaat, juist niet de vierkante as invetten.
Het vet zou er voor kunnen zorgen dat de crank te ver over de as schuift, en hierdoor uitlubbert.
Of zit ik er naast?

Gideon

[Leon]

Volgens mij moet je voordat de crank op de as gaat, juist niet de vierkante as invetten. Het vet zou er voor kunnen zorgen dat de crank te ver over de as schuift, en hierdoor uitlubbert. Of zit ik er naast?
Gideon

Inderdaad, volgens http://www.m-gineering.nl/crankstel.htm heb je gelijk. Maar ik weet niet waarom en heb nog nooit problemen met mijn foute werkwijze gehad.

Ik heb het de goeroe inmiddels gevraagd:

" Leon schreef:
> We lezen op jouw site dat je bij montage van standaard crancks op
> vierkante assen de as niet moet invetten. Maar waarom is dat zo?
MG:
1) dat is wat de fabrikanten zeggen
2) vet verlaagd de wrijving in de verbinding bij montage. Als je de
crank aandraaid duw je hem verder op de as dan de bedoeling is. Ook zal
er meer beweging in de interface zitten, dan wanneer de wrijving groter is.
3) vet verhinderd corrosie. Oude cranks zitten veel vaster als vers
gemonteerde. Het zou mij niet verwonderen als corrosieproducten de
passing op microschaal zouden verbeteren"
Waarvan akte.
Leon

[Marco de Wit]

Volgens mij moet je voordat de crank op de as gaat, juist niet de vierkante as invetten. Het vet zou er voor kunnen zorgen dat de crank te ver over de as schuift, en hierdoor uitlubbert. Of zit ik er naast?
Gideon

Inderdaad, volgens http://www.m-gineering.nl/crankstel.htm heb je gelijk. Maar ik weet niet waarom en heb nog nooit problemen met mijn foute werkwijze gehad.
Leon

Ik zou er toch wel iets opsmeren. Voorheen gebruikte ik ook vet (overigens zonder problemen.) Tegenwoordig doe ik er Shimano Anti Seize op.

Als je er niets op doet, kan deze na een paar jaar wel erg vast gaan zitten. Er komt grof geschut aan te pas, op het moment dat het schroefdraad uit de aluminium crank breekt. Heb toch een aantal uurtjes nodig gehad met een slijptol.

Groeten,

Marco

[55er]

HUH??? Is het middenblad van de voorbladen verwisselbaar dan? Joepie dat moet de fietsenboer weten waar ik m'n Koga gebracht heb. Fiets gebracht voor een "grote beurt", remmen, ketting, cassette, spaken spannen, etc etc. Had 10.000 km gereden en middenblad was aan vervanging toe, dus maar meteen een flinke beurt. We hebben 't hier dus over een Koga Randonneur van Dec. 2002. Na een week maar 'ns gebeld oftie klaar was, loop ik de werkplaats in en zie ik twee verschillende kleur cranks? Wat bleek? Er was een Octalink trapas gemonteerd, en die was zwart, en om de kosten te besparen was de linkercrank maar niet gedaan?????en die is blauw!!! Alsof je dus met twee verschillende sokken op pad gaat. Deze Koga dealer (is echt zo) had dus gewoon netjes het middenblad moeten wisselen maar had dus geen notie....Kostte dus weer een week om de andere crank te laten monteren, had 'm niet en ook 't stukkie gereedschap (cranktrekker) niet in huis.Ik begreep dat de linker en de rechtercrank met verschillende trekkers eraf moet? Wat ik bedoel is dat je onderweg wel het juiste gereedschap mee moet om deze klus te klaren, en weet wat je moet doen. De "Koga-dealer" waar ik m'n Koga bracht, (ik zal de naam niet noemen, maar hij zit op de Wijkerbaan in Beverwijk) had er erg veel moeite mee, en ik een vette rekening...

[Leon]

De "Koga-dealer" waar ik m'n Koga bracht, (ik zal de naam niet noemen, maar hij zit op de Wijkerbaan in Beverwijk) had er erg veel moeite mee, en ik een vette rekening...

Hoi,
Klinkt best sukkelig.
Ik heb hem bijna een uitnodiging gestuurd voor een fietsreparatiecursus, maar toch maar nietr, te aantrekkelijk. 50er, ik zou maar een andere fietsenman zoeken, of zelf de cursus volgen zodat je je fietsenmaker kunt uitleggen hoe het zit.
Overigens is spaken spannen na 10.000 km aan de late kant als het de eerste keer is.
Je hebt hopelijk wel je eigendommen (i.e. het "versleten" cranckstel?) meegekregen?
Leon

[Peter Klomp]

Bedankt voor al het inzicht.

Resumerend: 12.000 KM zou moeten kunnen, eventueel een middenbladje meenemen.
En als er toch een bottom bracket vervangen moet worden voor de reis, dan een met vierkante uiteinden, geen vet opbrengen.

Peter.

[Wim]

Deze samenvatting geeft ook gelijk het probleem weer: je wilt verwisselbare bladen, omdat die beter zijn, en op den duur goedkoper in het gebruik. Bij Shimano kun je die combinatie van eisen niet meer vinden: alleen de dure modellen hebben verwisselbare bladen, en die dure modellen hebben tegenwoordig geen vierkante assen meer. Hier en daar zijn nog wel oudere modellen te vinden, maar verder kun je dus nog alleen terecht bij gespecialiseerde fabrikanten van cranks als Sugino, Stronglight, Truvativ (als het dan geen isis drive wordt; zie http://www.sram.com/_media/pdf/en/truva ... soflow.pdf voor de zeer betaalbare Truvativ Isoflow) of TA. Een straf is dat niet, want die zijn vaak nog veel mooier, vind ik. De cranks van TA zijn bovendien zoals ik al wel vaker gezegd heb in een enorme reeks lengtes verkrijgbaar, en dat is voor veel mensen wel degelijk van belang (vrouwen, lange Nederlanders). Tot slot bouwen die fabrikanten ook nog cranks in de voor vakantie ideale traditionele grote mtb steek van 110/74 mm.
Wim