Aluminium ellende (zadelpen)

[alfredhog]

Even een berichtje ter lering m.b.t. het gebruik van aluminium onderdelen, die beter niet van aluminium gemaakt zouden moeten worden...

Op onze laatste fietsreis (via de Praag-route naar de Donau en vanaf Regensburg de Limes-route) kwamen we na twee weken met tamelijk ruwe paden in Wenen aan. Op 6 km van het Hauptbahnhof (de plek had slechter kunnen zijn) een brosse breuk in mijn zadelpen (en dus het stuur van mijn tandem-partner). In één klap de zadelpen volledig door... We kwamen veilig tot stilstand, wonderbaarlijk genoeg! De fantastische medewerkers van de Radgarage hebben het achtergebleven deel in het frame verwijderd, en een stalen zadelpen gemonteerd.

Een les voor mij: nóóit aluminium gebruiken voor zwaar belaste onderdelen!

Doe er je voordeel mee!

Met groet,

Alfred

P.S.: de pen was twee jaar oud en had er 5500 km opzitten

[Travelmaster]

Ik snap dat het heel vervelend is, zo'n breuk, maar jouw ervaring staat niet in verhouding tot de miljoenen mensen die gebruik maken van aluminium zadelpennen en er nooit problemen mee ondervinden. Er bestaat ook nog zoiets als domme pech, productiefout, maandagmorgenmodel, montagefout (nee, ik wijs niet met een vingertje), etc. etc.
Maar als staal jou rust geeft: doen!

[Leon]

Ik ben het eens met TM

[Marco Meijerink]

Kan ik inderdaad niet plaatsen. Nooit problemen mee gehad.

[alfredhog]

Natuurlijk staat het iedereen vrij z'n eigen afwegingen te maken en de keus te maken voor extra risico. Na een bijna gebroken aluminium zadelpen, gebroken aluminium zadelpen en gebroken aluminium voordrager is voor mij de keus wel duidelijk.

[math]

Je zou je waarschuwing in ieder geval veel scherper maken door hier merk en type van de pen te noemen. De 'proven failure rate' zit dan waarschijnlijk in de honderden ppm's in plaats van een getal na de komma.

Ik vermoed ook dat weinig zadelpenfabrikanten rekening houden in dimensionering met de wisselende haakse belasting van een gemonteerd tandemstuur en voor dat gebruik instaan.

Ik neem aan dat je ook geen aluminium stuur meer gebruikt? De gevolgen van zo'n breuk zijn meestal veel ernstiger dan van een zadelpenbreuk.

[loknor]

Dat het voor een Tandem zadel pen anders ligt lijkt me evident, zowel door de extra belasting als de kans op kerfwerking door de gemonteerde voorbouw. Niet voor niets dat een alu vorkpijp ook niet ideaal is door dezelfde reden.

Was het een speciale tandem pen? Zo niet dan is het niet zozeer een fabricage fout als oneigenlijk gebruik.

Sowieso zou ik wel in de titel vermelden dat het gaat om een Tandem zadel pen, dat maakt in dit geval ontzettend veel uit.

[alfredhog]

Inderdaad, de belasting van een tandem zadelpen is hoger dan die van een "gewone" zadelpen. Het feit dat ik bovengemiddeld lang (192 cm) en sterk ben zorgt ook voor een zwaardere belasting. Mijn boodschap is dan ook: kijk uit met zwaar belaste aluminium onderdelen. M'n gebroken voordrager (eveneens brosse breuk) valt ook in die categorie.
Inmiddels zijn dergelijke onderdelen bij mij door staal vervangen, zodat we veilig kunnen fietsen. En de belasting van een aluminium stuurbocht valt reuze mee, dus die zitten er inderdaad nog op. Vanzelfsprekend geen aluminium stuurpen meer .
Maar, zoals reeds opgemerkt, ieder maakt z'n eigen afwegingen. Ik ga voor veiligheid .

Groet!

[Marten]

Een breuk in een zadelpen is natuurlijk vervelend maar ik schaar mij ook onder degenen die dit als domme pech beoordelen.

Over de belasting van de zadelpen op een tandem: het lijkt mij onwaarschijnlijk dat het stokerstuur voor veel extra belasting zorgt. Hoeveel kilo's rusten daar nou helemaal op - misschien vijf? En dan alleen nog als het een laag gemonteerd stuur is zodat de stoker er daadwerkelijk op leunt. Bij een verhoogd stokerstuur - dat heel vaak voorkomt - verwacht ik zelfs nog een lagere belasting.

Alfredhog combineert verder nog een aluminium stuur met een stalen stuurpen. Die stuurpen moet dan inwendig wel heel mooi glad zijn afgewerkt om kerfwerking te voorkomen - staal is immers veel harder dan aluminium.

[Leon]

Inmiddels zijn dergelijke onderdelen bij mij door staal vervangen, zodat we veilig kunnen fietsen.

Mocht je de reacties van de anderen nog niet begrepen hebben: het staal zijn van een onderdeel alleen is geen garantie voor veiligheid.
Wat de kerfwerking waar loknor het over heeft zou ik de binnenranden van zowel de stuurpen van de stoker als van de lug waar de zadelpen insteekt eens aan een inspectie onderwerpen en zonodig een scherpe rand bijvijlen. Dit doe je vooral op de plaats waar de kapotte zadelpen is gebroken, waarbij ik dus een beetje vooruitloop op de feiten door te veronderstellen dat dit op de framelug is gebeurd, aan de voorkant.
(... wil foto zien ..)

(Marten was tegelijk met mij aan het tikken )

Een alu voordrager heb ik ook lang geleden gebroken gehad. Maar dat lag toch echt aan het belachelijke mechanische ontwerp waarbij er wel een breuk móest ontstaan aan het onderste bevestigingspunt drager-vork.

[alfredhog]

Nog even een korte reactie op de opmerkingen van Leon: helaas geen foto (we hadden wel wat anders aan ons hoofd op dat moment), maar dat had ook weinig interessants opgeleverd. Het betrof namelijk een brosse breuk. M.a.w. zadelpen in één klap helemaal door. Kortom, materiaalvermoeiing, net als bij mijn voordrager en die van Leon.
Zoals we allemaal weten: staal buigt en scheurt uiteindelijk, aluminium breekt in één klap.
En wat de opmerking van Marten betreft, maak je geen zorgen, ik heb meer dan 40 jaar ervaring met het repareren en modificeren van tweewielers .

[Leon]

maak je geen zorgen, ik heb meer dan 40 jaar ervaring met het repareren en modificeren van tweewielers .

Had dan ook meteen de goede fiets gekocht

Als het puur materiaalvermoeiïng zou zijn ben je te zwaar voor die pen in combinatie met het slechte wegdek.

[Tom vds]

Ik ben het wel eens met Leon, 2 berichten hierboven (met uitzondering van het "bij"-vijlen ).

Ik begrijp ook dat de pen dusdanig is afgebroken dat het restant er moeilijk uit te halen was.
Mischien de zaak "afgeknepen"?

Groet, Tom.

[fud0]

Een goeie tip wel!

Ik had het op mijn 'gewone' stadsfiets. Dat is een model wat ontzettend lange zadelpen nodig heeft, wel 40 cm,
door het lange stuk wat schuin achterover uitsteekt, brak hij, tot mijn verbazing, af, niet ineens, maar wel plotseling zat ik ineens 'dieper' en had ik in de gaten wat er aan de hand was, totaal verrast (idd.)

Ik denk dat het (ook) ligt (dus) aan het type frame en hoeveel en hoe schuin een zadelpen uitsteekt.

[loknor]

40 cm is op zich geen vreemde lengte voor bepaalde mountains bike bij heel lange mensen. Voor een stadsfiets vind ik het nogal wat.

In dit soort gevallen tellen zaken als Diameter en gewicht (niet stupid light!) ook mee. Een goede Syntace Pen van 38cm durf ik wel van te zeggen dat die tenzij er dingen niet goed gaan bij montage niet zal breken.

Aluminium onderdelen zijn bewezen sterk, niet voor niets dat we al 50 jaar tevreden rondrijden met Aluminium cranks en sturen. Breuk is bijna altijd een probleem van kerfwerking of groffe overbelasting (kan ook door een impact van val of kraken in fietsenrek komen). Daarom is Leon's advies helemaal niet zo gek, al zou een kwaliteits onderdeel dat niet nodig horen te hebben.

Overigens kan staal kan helaas ook spectaculair gaan (vooral op de lug). Bij mijn zwager brak een voorvork van zijn stadsfiets op de kroon. Dat was meteen klaar en retourtje hospitaal.

Maar ook als we voorbij de verbinding kijken is er nogal verschil in Staal soorten. RVS kan bijvoorbeeld heel spectaculair op een alu manier scheuren. Er is een reden dat ondanks dat we al heel lang RVS hebben dit nooit werd gebruikt bij fietsen. Dat we nu RVS frames zien zal echt niet gaan lijden tot een golf van ongelukken, maar het is zeker niet beter dan good old 501. Zo ook roestende boutjes... helaas inherent aan het materiaal. Je wil echt geen RVS bouten op kritische plekken.

Moraal: Alles kan kapot.

[alfredhog]

@Tom: we kennen allemaal de electro-chemische corrosie van aluminium en staal.

@Leon: gelukkig begint het je te dagen: aluminium is gewoon voor sommige toepassingen minder geschikt. Ik ben het helemaal met je eens: er zou voor een kritische component als een zadelpen een toepassingsbereik opgegeven moeten worden (dus maximale massa van de berijder, maximale hoek, e.d.).

@fud0: helemaal eens, bij mij steekt hij er ook een redelijk stukje uit (maar lang geen 40 cm). Zie verder hierboven.

@loknor: we kennen allemaal al 50 jaar de problemen met het gebruik van aluminium (De Havilland Comet...). Bij zorgvuldige engineering en overdimensionering kun je inderdaad ook in de fietsenbouw prima gebruik maken van aluminium. Voor bepaalde componenten gewoon niet (bagagedragers). En als je klein van stuk bent en de zadelpen niet al te ver uitsteekt, en als je niet over ruw terrein rijdt, dan kun je ook rijden met een aluminium zadelpen

[djveer]

Humpert/Ergotec hanteert een dergelijk systeem:

https://www.ergotec.de/de/safety-level.html

[loknor]

En als je klein van stuk bent en de zadelpen niet al te ver uitsteekt, en als je niet over ruw terrein rijdt, dan kun je ook rijden met een aluminium zadelpen

Je maakt de fout je eigen anecdote tot wetmatigheid te verheffen terwijl je ook wel weet dat de praktijk juist aanwijst dat Alu uitstekend geschikt is. Jij weet net zo goed als ik dat mountainbikers en masse zonder issues lange Alu pennen gebruiken, ook in het downhill mountainbiken (en daar zitten grote sterke knapen tussen).

Dat je toch een aluminium monteert in een stalen voorbouw is wat mij betreft wel een vraagteken bij je vermogen om correcte keuzes te maken. Je hebt het over de elecro-chemische werking, maar je blijft consequent in het negeren van het woord "kerfwerking". Je bent gewaarschuwd.

Ik wens je succes in je kruistocht tegen Alu.

[Tom vds]

@Tom: we kennen allemaal de electro-chemische corrosie van aluminium en staal.

Ja, die ken ik. Maar daar is een derde component bij nodig.
(Dat zou strooizout kunnen zijn....)


Groet, Tom.

[Leon]

@Tom: we kennen allemaal de electro-chemische corrosie van aluminium en staal.

Ja, die ken ik. Maar daar is een derde component bij nodig.
(Dat zou strooizout kunnen zijn....)

{schoolmeester aan}Noem nu ook de vierde en vijfde component.{schoolmeester uit}

Ik ben het wel eens met Leon, 2 berichten hierboven (met uitzondering van het "bij"-vijlen ).

Wat zou jij er dan aan doen als je een kerfpersende braam ontdekte?