vr 22 jul, 2005 16:09
Voor Santos (http://www.santos-bikes.nl) hebben we 2 fietsen getest met een Rohloff naaf. De manier waarop wij testen is wellicht iets anders als een gewone test. We kijken niet alleen of een onderdeel ?goed? is maar vooral ook of een onderdeel geschikt is voor een wereldfiets. Daarmee bedoel ik een fiets waarmee je letterlijk de wereld kunt rond fietsen. Dus niet voor een tochtje van een paar weken/maanden maar voor minimaal een jaar terwijl er gefietst wordt in extreme en zeer uiteenlopende situaties.
Daarbij gaan we ervan uit dat er onderweg geen onderdelen vervangen kunnen worden en dat het onderhoud minimaal is.
Soms fietsen we met 14 kilo bagage wanneer we onderweg voldoende eten/water kunnen vinden. Soms met het dubbele wanneer dat niet het geval is.
Configuratie testfietsen:
Santos Travelmaster 2.6 Alu ? Frame is niet apart geschikt gemaakt voor een Rohloff naaf. Er wordt gebruik gemaakt van een kettingspanner om de ketting op spanning te houden en een kettinggeleider bij het voorblad.
Santos Travelmaster 2.6 Cr-mo ? Frame is apart geschikt gemaakt voor een Rohloff naaf. De ketting wordt opgespannen door het aanspannen van een excentrische trapas.
Eerste indruk:
Technisch ziet de naaf er heel mooi uit. De robuuste uitvoering wekt veel vertrouwen.
Schakelen:
Anders dan bij schimano/capagnolo/etc versnellingen zitten het schakelmoment niet in de commandeurs maar op de plek waar het schakelen plaats vindt (in dit geval de naaf). Het grote voordeel hiervan is dat het eventueel uitrekken van de binnenkabel geen invloed heeft op het schakelen zelf. De stapjes tussen de tandwielen blijven immers hetzelfde. Daarnaast bezit de naaf geen veer (zoals bij een derailleur) die kan slijten. Het schakelen gebeurt door het aantrekken van de ene dan wel de andere kabel. Een vrij eenvoudig mechanisme wat wonderwel goed blijkt te werken. Het uitrekken van de binnenkabel kan alleen als gevolg hebben dat de uiterste versnellingen niet meer kunnen worden gekozen. Dit is simpel op te lossen door de kabel met het afstelwieltje iets op te rekken. Hierbij hoeft de versnelling niet opnieuw worden ingesteld en de marges zijn zo groot dat het bijzonder moeilijk is om dit fout te doen.
Als je shimano commandeurs gewent bent dan is het even wennen om met een draaiversnelling te werken. Eenmaal gewend dan blijf je schakelen. Je hoeft niet meer te kijken of je in de ?goede? versnelling zit (staat de ketting niet te scheef?). Elke versnelling is goed.
Tandwielverhouding:
Een Rohloff naaf wordt uitgeleverd met een 16-tands achterwiel. Samen met een 40-tands voorwiel is dit een hele goede combinatie voor Nederland. Voor extreme berglandschappen prefereren we toch een 17-tands achterblad. Daarmee kan je stapvoets rijden en maximaal ongeveer 38 km/h fietsen. En dat lijkt me voor een wereldfiets voldoende.
Elke stap in het schakelen is hetzelfde.
Geluid:
De naaf is de eerste 1000 kilometer luidruchtig in de versnelling 1 t/m 6. Versnelling 7 t/m 8 is geen probleem. Na een flinke afstand gefietst te hebben verdwijnt dat geluid tot een zeer acceptabel nivo. Versnelling 7 blijft echter de meest luidruchtige.
Overgang versnelling:
Met de Rohloff naaf kan je zowel fietsend als stilstaand schakelen. Met volle bepakking, met volle kracht tijdens het beklimmen van een stijl onverhard pad met stenen is het geen probleem om van versnelling te wisselen. Alleen de overgang tussen 8 en 7 moet met wat minder kracht worden gedaan.
Fietsen door regen/modder:
In deze omstandigheid is de naaf subliem! Je kunt altijd blijven schakelen, je kunt altijd blijven fietsen. Niets blijft er haperen, niets loopt er vast. Na dagen door gletserrivieren te zijn gereden waarbij alles onder een dik laag modder en grint zat bleven de fietsen goed rijden. Dat voordeel is zo groot dat ik niets anders kon doen dan glimlachend op mijn fiets te zitten?..hoe hoog de modder ook opspatte. De naaf is een kleine terreinwagen op wielen. De vrijheid die je hierdoor krijgt zorgt ervoor dat je nog makkelijker de meest extreme gebieden opzoekt.
Onderhoud:
Anders dan vele mensen denken kan deze naaf voor een gedeelte w?l uit elkaar worden gehaald. Maar??je moet wel een technisch gevoel hebben (maar dat geldt voor veel zaken). Mocht de naaf onderweg defect gaan dan kan je de complete naaf (onder garantie) uit de behuizing halen en vervangen door een nieuw binnenwerk.
Naast het af en toe vervangen van olie behoeft deze naaf geen onderhoud. En daarmee komt de onderhoudsvrij wereldfiets steeds dichterbij.
Schakelbox:
Aan de zijkant van de naaf zit een spindel waar een kabel omheen zit gewikkeld. Aan deze kabel zit de versnellingskabel verbonden. Er zijn naven met een externe spindel en met een interne spindel. Wij hebben gekozen voor een naaf met een interne spindel. Het voordeel hiervan is dat er geen uitstekende onderdelen op de fiets zitten die door stoten kunnen worden beschadigd. Het nadeel is dat het vervangen van dit kabel (bij een eventuele breuk) wat meer tijd kost dan bij een externe spindel. Mocht je niet technisch zijn dan zou ik kiezen voor de externe (duurdere) spindel.
32 spaken!:
Aaaaahhh dacht ik, toen ik de 32 spaken van een Rohloff naaf voor het eerst in een tandem zag. Wij zijn opgegroeid in een tijd dat wereldfietsen nog met 48 spaken werden uitgevoerd. En dan is 32 spaken even slikken.
Maar dat gaat wonderwel goed. Het wiel is centraal gespaakt en de naaf heeft een hoge flens. Na duizenden kilometers gefietst te hebben in zeer slechte omstandigheden z?nder een spaak te hebben aangedraaid, is geen ??n spaak van spanning veranderd. En dat is de eerste keer dat mij dat gebeurd. Alle vertrouwen erin dat dat goed blijft. En wat betreft het feit dat korte spaken niet verkrijgbaar zijn in het buitenland?.ik neem al jaren spaken mee en heb bijna nog nooit een spaak gebruikt. Mijn spaken zitten standaard in mijn stuur.
Wel/niet aangepast frame:
Bij Rohloff zijn er 3 mogelijkheden om de ketting op te spannen, te weten: een kettingspanner, een excentrische trapas en naar achter gerichte uitvalnaven.
De laatste optie heeft niet mijn voorkeur. Bij extreme belasting bestaat de mogelijkheid om het wiel scheef de uitvalnaaf in te trekken. En helaas gebeurd dat ook.
Een excentrische trapas is technisch gezien de mooiste oplossing. Na ongeveer 2000 kilometer met een nieuwe ketting moet je eenmaal de ketting weer opspannen.
Bij een kettingspanner hoef je niets op te spannen maar is er door 2 extra derailleurwieltjes wel iets meer weerstand.
Daar komt bij dat het olieverbuik van de ketting naar verhouding veel meer is op een ketting met kettingspanner als op een ketting zonder kettingspanner. Dat verschil is aanzienlijk.
Het nadeel van een frame z?nder kettingspanner is het feit dat bij eventuele onoverkomelijke problemen met de naaf je niet in staat bent een normale derailleur met versnellingen te monteren. Het frame is daar over het algemeen niet geschikt voor.
Een hele mooie oplossing zou zijn een fiets met een excentrische trapas ?n een derailleuroog.
Ketting:
Wij monteerden normale XT-kettingen. Niet omdat dit de beste kettingen zijn maar omdat we dan de kettingpons van onze multitool kunnen gebruiken. Rohloff heeft ook een extra dikke (minder weerstand) ketting. Dat slijt vele malen minder maar is helaas niet met een kleine kettingpons uit elkaar te halen.
Verkrijgbaarheid onderdelen:
De naaf moet het hebben van zijn probleemvrije functioneren. Rohloff onderdelen zijn er in het (verre) buitenland niet of nauwelijks te vinden. Maar eerlijk gezegd vind ik dit een steeds minder steekhoudend argument. Tijdens al onze ver (wereld)reizen heb ik nog nooit een onderdeel kunnen vinden in het buitenland wat voor onze fietsen geschikt was. Zeker in de beginperiode hadden we onze fietsen daar juist voor opgebouwd. Maar helaas is dat nooit gelukt. Probeer maar eens een Indiase ketting op een Shimano 8- of 9-speed te plaatsen. Lukt niet. Tijdens al onze reizen hebben we onderweg onderdelen laten opsturen hoe simpel we de fietsen ook maakten. En als dat het geval is dan kan je net zo goed een hele goede naaf hebben.
Voor wie is de naaf geschikt:
Voor mensen die helemaal niets van techniek weten en dat ook niet willen weten. Voor mensen die gewoon willen fietsen zonder zich druk te maken of ze wel of niet goed schakelen. En voor techneuten die kunnen genieten van een heerlijk stukje goed werkende techniek??kortom: voor veel mensen. De naaf is niet geschikt voor mensen die vast blijven houden aan oude dogma?s. Maar natuurlijk moet je vooral een goed gevoel hebben over de onderdelen waarmee je fietst. Tenslotte moet jij daar de wereld mee rond.
Prijs:
Ja, wat valt daar over te zeggen. Die is hoog.
Als je dat afzet tegen Shimano dan geef je ongeveer evenveel geld uit als iemand die een XT-groep voor 2 jaar gebruikt en die ongeveer 8000 km per jaar fietst.
Maar daarbij heb je w?l een onderdeel waar je niet meer naar hoeft te kijken.
Gewicht:
Het verschil met Shimano is maar ongeveer 170 gram. Maar dan moet je wel een excentrische trapas nemen. Het verschil is wel dat het gewicht in het achterwiel zit en niet verdeeld is over de fiets zoals bij een normale derailleur. Omdat het wiel draait voel je dat gewicht veel minder dan je zou verwachten.
Vervoeren met het openbaar vervoer:
Geen voorderailleur, geen achterderailler en een naaf die keurig in het frame zit. Bijna niets kan verbuigen, niets kan versteld raken. Niet dat je nu je fiets zomaar in het vliegtuig moet gooien maar over het algemeen is het wel zo dat alles minder kwetsbaar is dan bij conventionele systemen.
Rohloff in het verre buitenland:
Uitleggen in het buitenland dat zo'n kale fiets zonder derailleurs echt wel versnelling heeft is onbegonnen werk. De een kijkt met veel meer bewondering naar je omdat je "zonder" versnelling al die passen bent opgekomen terwijl de ander je fiets bijzonder laag inschat.
Een Pakistaan zij tegen zijn vriend: just a regular bike....!
Rolweerstand:
Volgens Rohloff is de rolweerstand van een Rohloff naaf ietsjes hoger dan die van een Shimano 9-speed naaf. Dit is alleen in een ideale lab-situatie. Na een paar dagen fietsen is dat verschil in het voordeel van de Rohloff naaf veranderd en na een paar dagen fietsen door regen en modder verliest een open freewheel het van een gesloten systeem.
Ik gebruik de Rohloff naaf met het mountainbiken ?n tijdens het fietsen van fietstochten en daarbij is het voelen van extra rolweerstand erg moeilijk waar te nemen.
Standaard:
Bij een frame zonder extra aanpassingen in het frame kan het problematisch zijn om een standaard bij de achternaaf te monteren (naar mijn insziens de enige juiste plaats voor een standaard voor een vakantiefiets). Aan de linkerzijde zit namelijk een dik stuk metaal die ervoor moet zorgen dat je kunt schakelen http://www.rohloff.de/produkte/speedhub ... silver.jpg. Dat stuk metaal zit de standaard in de weg.
Met de juiste aanpasisng is het wel mogelijk een staandaard te monteren.
Toevoeging:
Zodra we iets ervaren met de naaf zullen we dit in dit forum aangeven
Daarbij gaan we ervan uit dat er onderweg geen onderdelen vervangen kunnen worden en dat het onderhoud minimaal is.
Soms fietsen we met 14 kilo bagage wanneer we onderweg voldoende eten/water kunnen vinden. Soms met het dubbele wanneer dat niet het geval is.
Configuratie testfietsen:
Santos Travelmaster 2.6 Alu ? Frame is niet apart geschikt gemaakt voor een Rohloff naaf. Er wordt gebruik gemaakt van een kettingspanner om de ketting op spanning te houden en een kettinggeleider bij het voorblad.
Santos Travelmaster 2.6 Cr-mo ? Frame is apart geschikt gemaakt voor een Rohloff naaf. De ketting wordt opgespannen door het aanspannen van een excentrische trapas.
Eerste indruk:
Technisch ziet de naaf er heel mooi uit. De robuuste uitvoering wekt veel vertrouwen.
Schakelen:
Anders dan bij schimano/capagnolo/etc versnellingen zitten het schakelmoment niet in de commandeurs maar op de plek waar het schakelen plaats vindt (in dit geval de naaf). Het grote voordeel hiervan is dat het eventueel uitrekken van de binnenkabel geen invloed heeft op het schakelen zelf. De stapjes tussen de tandwielen blijven immers hetzelfde. Daarnaast bezit de naaf geen veer (zoals bij een derailleur) die kan slijten. Het schakelen gebeurt door het aantrekken van de ene dan wel de andere kabel. Een vrij eenvoudig mechanisme wat wonderwel goed blijkt te werken. Het uitrekken van de binnenkabel kan alleen als gevolg hebben dat de uiterste versnellingen niet meer kunnen worden gekozen. Dit is simpel op te lossen door de kabel met het afstelwieltje iets op te rekken. Hierbij hoeft de versnelling niet opnieuw worden ingesteld en de marges zijn zo groot dat het bijzonder moeilijk is om dit fout te doen.
Als je shimano commandeurs gewent bent dan is het even wennen om met een draaiversnelling te werken. Eenmaal gewend dan blijf je schakelen. Je hoeft niet meer te kijken of je in de ?goede? versnelling zit (staat de ketting niet te scheef?). Elke versnelling is goed.
Tandwielverhouding:
Een Rohloff naaf wordt uitgeleverd met een 16-tands achterwiel. Samen met een 40-tands voorwiel is dit een hele goede combinatie voor Nederland. Voor extreme berglandschappen prefereren we toch een 17-tands achterblad. Daarmee kan je stapvoets rijden en maximaal ongeveer 38 km/h fietsen. En dat lijkt me voor een wereldfiets voldoende.
Elke stap in het schakelen is hetzelfde.
Geluid:
De naaf is de eerste 1000 kilometer luidruchtig in de versnelling 1 t/m 6. Versnelling 7 t/m 8 is geen probleem. Na een flinke afstand gefietst te hebben verdwijnt dat geluid tot een zeer acceptabel nivo. Versnelling 7 blijft echter de meest luidruchtige.
Overgang versnelling:
Met de Rohloff naaf kan je zowel fietsend als stilstaand schakelen. Met volle bepakking, met volle kracht tijdens het beklimmen van een stijl onverhard pad met stenen is het geen probleem om van versnelling te wisselen. Alleen de overgang tussen 8 en 7 moet met wat minder kracht worden gedaan.
Fietsen door regen/modder:
In deze omstandigheid is de naaf subliem! Je kunt altijd blijven schakelen, je kunt altijd blijven fietsen. Niets blijft er haperen, niets loopt er vast. Na dagen door gletserrivieren te zijn gereden waarbij alles onder een dik laag modder en grint zat bleven de fietsen goed rijden. Dat voordeel is zo groot dat ik niets anders kon doen dan glimlachend op mijn fiets te zitten?..hoe hoog de modder ook opspatte. De naaf is een kleine terreinwagen op wielen. De vrijheid die je hierdoor krijgt zorgt ervoor dat je nog makkelijker de meest extreme gebieden opzoekt.
Onderhoud:
Anders dan vele mensen denken kan deze naaf voor een gedeelte w?l uit elkaar worden gehaald. Maar??je moet wel een technisch gevoel hebben (maar dat geldt voor veel zaken). Mocht de naaf onderweg defect gaan dan kan je de complete naaf (onder garantie) uit de behuizing halen en vervangen door een nieuw binnenwerk.
Naast het af en toe vervangen van olie behoeft deze naaf geen onderhoud. En daarmee komt de onderhoudsvrij wereldfiets steeds dichterbij.
Schakelbox:
Aan de zijkant van de naaf zit een spindel waar een kabel omheen zit gewikkeld. Aan deze kabel zit de versnellingskabel verbonden. Er zijn naven met een externe spindel en met een interne spindel. Wij hebben gekozen voor een naaf met een interne spindel. Het voordeel hiervan is dat er geen uitstekende onderdelen op de fiets zitten die door stoten kunnen worden beschadigd. Het nadeel is dat het vervangen van dit kabel (bij een eventuele breuk) wat meer tijd kost dan bij een externe spindel. Mocht je niet technisch zijn dan zou ik kiezen voor de externe (duurdere) spindel.
32 spaken!:
Aaaaahhh dacht ik, toen ik de 32 spaken van een Rohloff naaf voor het eerst in een tandem zag. Wij zijn opgegroeid in een tijd dat wereldfietsen nog met 48 spaken werden uitgevoerd. En dan is 32 spaken even slikken.
Maar dat gaat wonderwel goed. Het wiel is centraal gespaakt en de naaf heeft een hoge flens. Na duizenden kilometers gefietst te hebben in zeer slechte omstandigheden z?nder een spaak te hebben aangedraaid, is geen ??n spaak van spanning veranderd. En dat is de eerste keer dat mij dat gebeurd. Alle vertrouwen erin dat dat goed blijft. En wat betreft het feit dat korte spaken niet verkrijgbaar zijn in het buitenland?.ik neem al jaren spaken mee en heb bijna nog nooit een spaak gebruikt. Mijn spaken zitten standaard in mijn stuur.
Wel/niet aangepast frame:
Bij Rohloff zijn er 3 mogelijkheden om de ketting op te spannen, te weten: een kettingspanner, een excentrische trapas en naar achter gerichte uitvalnaven.
De laatste optie heeft niet mijn voorkeur. Bij extreme belasting bestaat de mogelijkheid om het wiel scheef de uitvalnaaf in te trekken. En helaas gebeurd dat ook.
Een excentrische trapas is technisch gezien de mooiste oplossing. Na ongeveer 2000 kilometer met een nieuwe ketting moet je eenmaal de ketting weer opspannen.
Bij een kettingspanner hoef je niets op te spannen maar is er door 2 extra derailleurwieltjes wel iets meer weerstand.
Daar komt bij dat het olieverbuik van de ketting naar verhouding veel meer is op een ketting met kettingspanner als op een ketting zonder kettingspanner. Dat verschil is aanzienlijk.
Het nadeel van een frame z?nder kettingspanner is het feit dat bij eventuele onoverkomelijke problemen met de naaf je niet in staat bent een normale derailleur met versnellingen te monteren. Het frame is daar over het algemeen niet geschikt voor.
Een hele mooie oplossing zou zijn een fiets met een excentrische trapas ?n een derailleuroog.
Ketting:
Wij monteerden normale XT-kettingen. Niet omdat dit de beste kettingen zijn maar omdat we dan de kettingpons van onze multitool kunnen gebruiken. Rohloff heeft ook een extra dikke (minder weerstand) ketting. Dat slijt vele malen minder maar is helaas niet met een kleine kettingpons uit elkaar te halen.
Verkrijgbaarheid onderdelen:
De naaf moet het hebben van zijn probleemvrije functioneren. Rohloff onderdelen zijn er in het (verre) buitenland niet of nauwelijks te vinden. Maar eerlijk gezegd vind ik dit een steeds minder steekhoudend argument. Tijdens al onze ver (wereld)reizen heb ik nog nooit een onderdeel kunnen vinden in het buitenland wat voor onze fietsen geschikt was. Zeker in de beginperiode hadden we onze fietsen daar juist voor opgebouwd. Maar helaas is dat nooit gelukt. Probeer maar eens een Indiase ketting op een Shimano 8- of 9-speed te plaatsen. Lukt niet. Tijdens al onze reizen hebben we onderweg onderdelen laten opsturen hoe simpel we de fietsen ook maakten. En als dat het geval is dan kan je net zo goed een hele goede naaf hebben.
Voor wie is de naaf geschikt:
Voor mensen die helemaal niets van techniek weten en dat ook niet willen weten. Voor mensen die gewoon willen fietsen zonder zich druk te maken of ze wel of niet goed schakelen. En voor techneuten die kunnen genieten van een heerlijk stukje goed werkende techniek??kortom: voor veel mensen. De naaf is niet geschikt voor mensen die vast blijven houden aan oude dogma?s. Maar natuurlijk moet je vooral een goed gevoel hebben over de onderdelen waarmee je fietst. Tenslotte moet jij daar de wereld mee rond.
Prijs:
Ja, wat valt daar over te zeggen. Die is hoog.
Als je dat afzet tegen Shimano dan geef je ongeveer evenveel geld uit als iemand die een XT-groep voor 2 jaar gebruikt en die ongeveer 8000 km per jaar fietst.
Maar daarbij heb je w?l een onderdeel waar je niet meer naar hoeft te kijken.
Gewicht:
Het verschil met Shimano is maar ongeveer 170 gram. Maar dan moet je wel een excentrische trapas nemen. Het verschil is wel dat het gewicht in het achterwiel zit en niet verdeeld is over de fiets zoals bij een normale derailleur. Omdat het wiel draait voel je dat gewicht veel minder dan je zou verwachten.
Vervoeren met het openbaar vervoer:
Geen voorderailleur, geen achterderailler en een naaf die keurig in het frame zit. Bijna niets kan verbuigen, niets kan versteld raken. Niet dat je nu je fiets zomaar in het vliegtuig moet gooien maar over het algemeen is het wel zo dat alles minder kwetsbaar is dan bij conventionele systemen.
Rohloff in het verre buitenland:
Uitleggen in het buitenland dat zo'n kale fiets zonder derailleurs echt wel versnelling heeft is onbegonnen werk. De een kijkt met veel meer bewondering naar je omdat je "zonder" versnelling al die passen bent opgekomen terwijl de ander je fiets bijzonder laag inschat.
Een Pakistaan zij tegen zijn vriend: just a regular bike....!
Rolweerstand:
Volgens Rohloff is de rolweerstand van een Rohloff naaf ietsjes hoger dan die van een Shimano 9-speed naaf. Dit is alleen in een ideale lab-situatie. Na een paar dagen fietsen is dat verschil in het voordeel van de Rohloff naaf veranderd en na een paar dagen fietsen door regen en modder verliest een open freewheel het van een gesloten systeem.
Ik gebruik de Rohloff naaf met het mountainbiken ?n tijdens het fietsen van fietstochten en daarbij is het voelen van extra rolweerstand erg moeilijk waar te nemen.
Standaard:
Bij een frame zonder extra aanpassingen in het frame kan het problematisch zijn om een standaard bij de achternaaf te monteren (naar mijn insziens de enige juiste plaats voor een standaard voor een vakantiefiets). Aan de linkerzijde zit namelijk een dik stuk metaal die ervoor moet zorgen dat je kunt schakelen http://www.rohloff.de/produkte/speedhub ... silver.jpg. Dat stuk metaal zit de standaard in de weg.
Met de juiste aanpasisng is het wel mogelijk een staandaard te monteren.
Toevoeging:
Zodra we iets ervaren met de naaf zullen we dit in dit forum aangeven
ben persoonlijk bang dat zware mensen met 28 toch beter kunnen gaan voor 26 met DT alpine spaken met prolock
)[/code]
