Nieuwe BB, cranks

[Mandjevantichelaar]

(zag dat Gerard1 toevallig bijna de zelfde vraag stelde, maar open toch maar even een nieuw topic om die van hem niet in de war te gooien)

Ik heb al vele reizen gemaakt op mijn tweedehands Koga Miyata Randonneur. Echt een antiek ding maar zoals we van Koga gewend zijn blijven ze eeuwig rijden. Nouja, tot ik tijdens mijn voorlaatste tripje ineens zijwaartse speling in de bottom bracket begon te voelen. Hierna ben ik er tegen beter weten in nog mee naar Praag gefietst maar het wordt voor de volgende trip toch eens tijd om er iets aan te doen Ik ben niet iemand die z'n fiets dan maar bij de fietsenmaker zet dus ik ging zelf aan de slag...

De eerste stap was het losmaken van de cranks met een speciaal tooltje. Dit ging zo ongelofelijk moeilijk dat ik bang was het schroefdraad van het tooltje of van de cranks te strippen als ik nog meer kracht zou zetten. Uiteindelijk, na veeeeel wd40 en wat klappen met een hamer kwamen beide cranks dan toch los. Nu moet de bottom bracket zelf nog los, die ziet ook ontieglijk vast. Zal wel weer wat geweld bij komen kijken, maargoed dat zal uiteindelijk wel lukken.

Ik ben dus van plan om dit hele gedeelte te vervangen. Sowieso de BB die speling heeft, maar ook de cranks. Die zijn lichtjes beschadigd bij het losmaken en zijn sowieso zwaar verouderd, plus dat de (ovale ) bladen goed versleten zijn en die met aankoop van een nieuwe crankset ook meteen weer vers zijn. (nieuwe achtercasette en ketting spreken dan voor zich)

De BB's van Shimano kan ik nog wel redelijk wijs uit worden, maar dan de cranks. Zo vreselijk veel keuze (ik kijk specifiek op deze site: http://www.bikester.nl/krukken-trapas.html). Ik wil me beperken tot Shimano, maar die hebben er ook nog 94 om uit te kiezen. De volgende conclusie die ik trok was dat Deore zich toch wel heeft bewezen en nog goed te betalen is, dus toen werd de spoeling al een stuk dunner. Toen kwamen de volgende punten naar boven:

- Ik heb nu een 'square taper' BB en wilde dat het liefst zo houden, lekker simpel en doeltreffend, maar alle Deore cranks lijken Octalink of Hollowtech II verbinding te hebben. Kan ik dat gewoon op mijn oude barrel bevestigen i.p.v. de oude square taper? Ga ik daar wijs aan doen?

- Bij de meeste cranksets staat specifiek '3x10 speed' of '3x9 speed'. Nu snap ik niet zo goed wat dat uit maakt, 3 is toch 3? Ik heb nog lekker ouderwets 3x7, ga ik een probleem krijgen als ik dan een crank gebruik waar 3x10 bij staat? (wil echt niet óók alles ombouwen naar 3x9 of 3x10)

- Waar moet ik allemaal op letten om het te laten matchen? Ik weet dat de breedte van de BB gelijk moet zijn aan de oude, maar zijn er nog meer afmetingen die moeten kloppen?

En concreet, ga ik bijvoorbeeld deze kunnen gebruiken? (al staat daar MTB bij...)
http://www.bikester.nl/fietsonderdelen/ ... 27301.html

Excuses voor het lange verhaal maar hoop dat er hier toevallig wat mensen zijn die ervaring hebben met het vervangen van deze onderdelen

[_Peter_]

- Ik heb nu een 'square taper' BB en wilde dat het liefst zo houden, lekker simpel en doeltreffend, maar alle Deore cranks lijken Octalink of Hollowtech II verbinding te hebben. Kan ik dat gewoon op mijn oude barrel bevestigen i.p.v. de oude square taper? Ga ik daar wijs aan doen?

- Bij de meeste cranksets staat specifiek '3x10 speed' of '3x9 speed'. Nu snap ik niet zo goed wat dat uit maakt, 3 is toch 3? Ik heb nog lekker ouderwets 3x7, ga ik een probleem krijgen als ik dan een crank gebruik waar 3x10 bij staat? (wil echt niet óók alles ombouwen naar 3x9 of 3x10)

- Waar moet ik allemaal op letten om het te laten matchen? Ik weet dat de breedte van de BB gelijk moet zijn aan de oude, maar zijn er nog meer afmetingen die moeten kloppen?

En concreet, ga ik bijvoorbeeld deze kunnen gebruiken? (al staat daar MTB bij...)
http://www.bikester.nl/fietsonderdelen/ ... 27301.html

Ja dat kan, of je dat wilt is vraag 2.

3 maal 10 heeft op zowel de voor als achterkant betrekking, 10 dus voor achter, in jouw geval overkill omdat je daar 7 hebt. Beter kun je op zoek naar een oude vervanger van wat je nu hebt http://www.retrobike.co.uk/auction/resu ... ing#result

Per model crank is jammer genoeg de breedte van je bottombracket * ook weer anders. dus alleen als je de boel vervangt voor hetzelfde gaat dat op.

Ik zou eens gaan zoeken bij een leverancier met een beetje fatsoenlijke filtermogelijkheden, bijvoorbeeld hier (er zijn er overigens wel meer)
https://www.bike24.de/1.php?content=7&n ... B69%5D=235

Of die 9 speed kettingbladen het goed gaan doen op een 7-speed cassette (en 7/8-speed ketting) weet ik niet, misschien dat het na al die jaren ook tijd wordt voor een nieuw achterwiel, (en dan meteen overstappen naar 9-speed)

* bottombracket de lengte van de as die er in zit dus niet de breedte van de pot (idd 68 of73 mm)

[sjefke]

1. de oude JIS trapas is er nog altijd, zowel van Shimano als van bijv. Token ( Dura Ace kwaliteit). Om die met een Shimano crank te combineren, moet je uitwijken naar Acera.
2. met 7v hoef je je geen zorgen te maken over 9v of 10v crankstellen. De afstand tussen de kettingbladen is al 25 jaar gelijk. Gewoon smalle ketting blijven gebruiken en je huidige voorderailleur.
3. Wat @Peter bedoelt over andere breedtes van de brackethuls is mij niet helemaal duidelijk. Je hebt draad in het bracket en dat is 68 of 73mm breed (in dit geval dus 68mm) en dan passen alle cranks/BB combinaties die schroefdraad nodig hebben. Wel...., nadat je het bracket haaks hebt laten vlakken, tenminste als je buitenboord lagers gaat gebruiken (ook al geen aanrader). Anders gaan die lagers in de meeste gevallen al na korte tijd kapot.
4. De kettinglijn van cranks zijn in het algemeen flink aan het groeien, bij materiaal voor mtb en zg. trekkingbikes. Daar moet je derailleur wel op berekend zijn. 20 jaar geleden werd met lange trapassen gewerkt en stonden de kettingbladen haaks. Thans zijn de cranks dished ontworpen voor korte trapassen.

[EnriceV]

Wat beide heren eigenlijk bedoelen:
- tevreden van een vierkante as? Houden dan en als deze niet stuk is, waarom zou je hem dan vervangen? Dat shimano enkel nog in alivio cranks maakt voor vierkante assen wil vooral zeggen dat je dan ofwel blij bent met alivio ofwel één van de vele alternatieven verkent, als je aangeeft welk aantal tanden je graag hebt dan zal iemand hier wel gezwind een mooi crankstel aanraden dat perfect past.
-Nope, dat achter aantal maakt niets uit, zeker niet in de richting die jij wil. In theorie zou een 10-speed ketting op een crankstel uit het 7 speed tijdperk wat trager kunnen schakelen.
-de nodige lengte van de BB wordt bepaald door het crankstel. In de documentatie van elk crankstel staat welke lengte BB je nodig hebt om de juiste kettinglijn te bekomen. Erg strikt is dat allemaal niet want het gaat meestal om mm's en een bepaalde schakel voorkeur kan een licht afwijkende kettinglijn verantwoorden. Maar een veel te korte as kan er wel voorzorgen dat er bij sommige frames problemen ontstaan doordat er onvoldoende ruimte is.

Als de looks er niet toe doen zou ik inderdaad alivio kiezen als je 22 als kleinste wil. Ben je een grotere trippel gewoon, dan kan je een tourney of claris crankstel overwegen (die laatste heeft wel een octalink trapas nodig). Doen de looks er wel toe, dan zit je bij sugino, stronglight, velo-orange, ....

[Leon]

-de nodige lengte van de BB wordt bepaald door het crankstel. In de documentatie van elk crankstel staat welke lengte BB je nodig hebt om de juiste kettinglijn te bekomen. Erg strikt is dat allemaal niet want het gaat meestal om mm's en een bepaalde schakel voorkeur kan een licht afwijkende kettinglijn verantwoorden. Maar een veel te korte as kan er wel voorzorgen dat er bij sommige frames problemen ontstaan doordat er onvoldoende ruimte is.

Uit ervaring kan ik mededelen dat het wel degelijk op één mm kan aankomen.

Ik kan aanraden om voor zo'n oude fiets niet te moeilijk te doen en gewoon een setje alivio te kopen met bijbehorende as. Dat past, het is goedkoop en goed genoeg.

Denk bij het demonteren van de trapas aan de juiste draairichting! Links en rechts verschillen.

[Travelmaster]

Ik ga helemaal mee met Leon. En in goed Duits: keep it simple en if it ain't broke don't fix it.

Voor wat betreft dat laatste wel één kanttekening: ook al lijkt je trapas in orde, als hij er al een hele tijd in zit kan het een overweging zijn jezelf ervan te vergewissen dat hij wel los kán als je problemen krijgt op een fietsreis. En thuis in de schuur heb je daar ongetwijfeld meer geduld voor. Mocht-ie dan zó vast zitten dat er gepast geweld voor nodig is, dan is het een overweging alsnog te vervangen.

[gyorpb]

Of toch tenminste even los te halen en (met een fijne lik montagepasta) weer vast te zetten.

[Carl]

- tevreden van een vierkante as? Houden dan en als deze niet stuk is, waarom zou je hem dan vervangen?

ook al lijkt je trapas in orde,

Volgens mij is het hele probleem nou juist dat de trapas wel stuk en niet in orde is... Anders had Mandjevantichelaar de hele boel lekker laten zitten.

[De cranks] zijn lichtjes beschadigd bij het losmaken en zijn sowieso zwaar verouderd

Hoe cranks verouderen zie ik zo snel even niet voor me. Is er structurele schade? Een krasje erop ofzo kun je vaak wel wegwerken en dan kun je gewoon de oude cranks voorzien van nieuwe kettingbladen en een nieuwe trapas. Is er schade aan je schroefdraad of andere serieuze schade, dan zal vervangen wel nodig zijn.

Succes gewenst,

Carl

[Travelmaster]

Ik sprak meer in een algemeenheid, naar aanleiding van mijn eigen wijsheid "if it ain't broke...". Maar nu sis het wel broke, dus fix it. En dat gebeurt.

En een crank kan op een bepaalde manier natuurlijk wel verouderen, als je onder verouderen het steeds moeilijker kunnen verkrijgen van passende onderdelen verstaat. Bijvoorbeeld incourantere steekcirkels of aantal boutgaten.

[Mandjevantichelaar]

Bedankt voor de vele nuttige adviezen! Inmiddels is de BB met gepast geweld met een grote waterpomptang toch los gekomen.

Zal niet alles quoten anders wordt het zo lang, dus maar even zo:

@_Peter_, ik zie op de site die je linkte ook '2/3x8-fach' als selectiemogelijkheid staan. Dan komen er Shimano Tourney, Altus, Acera en FC-nogwat cranks naar boven. Ik liet me een beetje afschrikken door de lage prijzen van die series en was bang dat je dan troep koopt, maar als dat volgens jullie wel meevalt is dat helemaal mooi. Liever geen nieuw achterwiel, dan wordt het een duur geintje vrees ik, en de volgende trip zit er al snel aan te komen. Ik denk ook dat ik eerder een nieuwe fiets koop dan nog zulke grote ingrepen op dit oudje te doen.

@sjefke, JIS = square taper? Vlakken gaat om het brackethuis neem ik aan? Had ik nog niet aan gedacht, klinkt inderdaad logisch want die 'buitenboordlagers' zullen het niet fijn vinden om scheef te lopen. Zit even te denken met welk gereedschap dat vlakken thuis zou kunnen, aan de andere kant zou het gewoon een hoop gedoe schelen als ik bij square taper blijf. Ik weet niet helemaal wat je met punt 4 bedoelt, wat is dished?

@EnriceV, bedankt voor deze samenvatting in lekentaal Zoals ik al zei was ik wat bang dat de kwaliteit van de goedkope Shimano series een probleem zou zijn voor verre reizen. Ik rijd ook mountainbike en daar zijn er maar weinig die voor minder dan Deore gaan, maar daar krijgt het materiaal natuurlijk met een stuk meer geweld te maken dan bij een toerfiets. Ik zie trouwens geen Alivio cranks met square taper vatting, of kijk ik met mijn neus? Wel Tourney, Altus, Acera. Ik heb eerlijk gezegd geen idee wat de verschillen zijn. Looks maakt me niet uit, fiets is al oerlelijk van zichzelf Qua vertanding had ik nu 28-38-48 en achter 12-28, dat ging eigenlijk prima. Iets lichter verzet zou ook nog wel mogen voor in de bergen.

@Leon, oke, nog een stem voor Alivio, maar ik zie ze nog steeds niet met vierkante vatting. Misschien veel gevraagd maar kun je me een linkje sturen?

@Travelmaster en Alien, hij is daadwerkelijk stuk want hij begon flink speling op de lagers te krijgen. Het is natuurlijk ook gewoon een slijtage onderdeel en met zo'n fiets uit de jaren '80 zitten zulke dingen er aan te komen. Het spul is nu los en bij het monteren van een nieuwe gaat er zeker wat montagepasta op want dit was echt ellende. En inderdaad.. onderweg had ik het nooit los gekregen.

@Carl, nouja, ze zijn net zo oud als de fiets en de vierkante vattingen lijken niet zo vierkant meer te zijn als je zou willen. Met losmaken moest ik zo veel kracht zetten dat er zelfs een deuk in de linker crank is gedrukt, dat zie je op onderstaande foto. Ook van de rare ovalen (en versleten) Biopace bladen wil ik af. Naar mijn ervaring is een nieuwe crankset niet veel duurder of vaak zelfs goedkoper dan 3 nieuwe kettingbladen dus vandaar dat ik meteen aan een nieuwe crankset dacht.



De conclusie is dus volgens mij: gewoon bij square taper blijven, BB en crank bij elkaar zoeken die matchen. Ik zet hieronder nog even de specs van de huidige onderdelen neer, misschien handig.

BB staat op:
Shimano
68 = T = 117.5
D-3A

Foto


Cranks:
FC-M730, 170mm versie

Foto


Nogmaals dank voor jullie tijd!

[gyorpb]

JIS = Japanese industriestandaard.

Die afgeronde hoeken in je crank geeft niks. Kijk maar eens goed naar de vierkante uiteinden van je trapas… alle passing zit op de vlakken.

[Leon]

@Leon, oke, nog een stem voor Alivio, maar ik zie ze nog steeds niet met vierkante vatting. Misschien veel gevraagd maar kun je me een linkje sturen?

Ze heten dit jaar kennelijk Acera. In deze discussie heb ik drie links gezet: http://www.wereldfietser.nl/phpbb/viewt ... =8&t=27115
Je moet er dan wel een niewe trapas bij kopen.

[gyorpb]

Ze heten dit jaar kennelijk Acera.

Acera bestaat al langer, en is een trapje ónder Alivio. (Vanuit Shimano marketing-perspectief dan, hè?) De trickle-down van Shimano heeft ervoor gezorgd dat je vanaf dit modeljaar voor een JIS-crankstel bij Acera uitkomt. Clivio is er alleen nog in Octalink en HollowTech II. (Tenzij je nog ergens oude voorraad op de kop tikt.)

[Mandjevantichelaar]

Vandaag even goed gezocht, gaat dit wat worden denken jullie?

BB-UN55 73mm behuizing 122mm as
http://www.bikester.nl/solden/fietsonde ... 78882.html

Zou compatible moeten zijn met Shimano Acera FC-M361 170mm
http://www.bikester.nl/solden/fietsonde ... 55531.html

Ik had ook deze op het oog vanwegen de misschien iets gunstigere vertanding, maar die moet een BB as van 123mm hebben en die is stomweg weer niet te vinden http://www.bikester.nl/464753.html

[M276]

Die ene mm verschil ga je echt niet merken.

[_Peter_]

Als de foto's die je hebt geplaatst van jou crank zijn (is XT uit eind jaren 80) zou ik alleen nieuwe bladen en een bottombracket (BB-UN55) met de aslengte die je nu hebt dus 117,5 (of 118) kopen. Als die trapas ook XT is kost die bij de http://www.fietsenmaker.nl nu €90,- (meer dan deze destijds heeft gekost denk ik)
Daarnaast zal je nog een stuk gereedschap moeten hebben om de nieuwe bottombracket weer te kunnen monteren. Iets als http://hollandbikeshop.com/fietsgereeds ... ets-bb-un/ dit.

Mocht je overigens besluiten om voor een nieuwe crank te gaan, dan zou ik deze oude op martkplaats of eBay zetten, daar is nog vraag naar weet ik.

[gyorpb]

Inderdaad. Bladen en pedalen eraf, lekker afwassen in een warm sopje, en dan nog 's beoordelen of je echt wel aan een nieuwe crankset toe bent. Nieuwe BB-UN55 in je frame schroeven, en klaar.

[sjefke]

@sjefke, Ik weet niet helemaal wat je met punt 4 bedoelt, wat is dished?

Dished is verdiept, zoals in een diep (soep)bord. Dus niet in een plat vlak. Zo wordt bij een zelfde trapas lengte een grotere kettinglijn gerealiseerd.

[Mandjevantichelaar]

Dankzij een 5 punts bevestiging van mijn huidige bladen is dat een nieuw euvel om hier passende bladen voor te vinden. Dat ze vervangen moeten worden is zeker want ik ben al meerdere reisjes aan het doortrappen. Niet zo vreemd ook, de Biopace bladen zullen er ook al sinds eind jaren '80 op zitten. Tenzij iemand hier een hele simpele suggestie voor heeft (3 bladen die gewoon simpelweg op die oude XT crank passen) ga ik toch maar voor een hele nieuwe crank. Punt is ook dat de fiets over 2 weken rijdbaar moet zijn voor een lekker lentetripje

Even bij een goede fietsenwinkel nagevraagd en die raadde me toevallig ook de Acera FC-M361 aan, dus denk dat ik daar maar voor ga. Tot zover, veel dank voor al jullie hulp in dit stukje fietsonderdelendoolhof (voor mij althans ).

[gios]

http://velobase.com/ViewComponent.aspx? ... 7&Enum=115

TA heeft wel bladen die passen. Buiten- en middenblad hebben boutcirkel 110mm, binnenblad 74mm. Duur, maar erg goed.