Weinig vermogen uit Son delux?

[frank bueters]

Tijdens de laatste reis (Marokko) lukte het niet om de GSM met navigatie dmv een Son delux en E-werks van voldoende stroom te voorzien. Sterker nog, het leek wel of de naafdynamo nauwelijks bijdroeg, de 1700 mA accu van de GSM was binnen 4-5 uur leeg. Tussen E-werks en GSM zat een Systech battery pack waardoor we het einde van een dag wel haalden (en meer).

Ook op dagen dat we lekker konden doorfietsen leverde de Son-Ewerks combi zeer weinig stroom. Eenmaal thuis heb ik eerst de bekende schroevendraaier tussen de polen gestoken. Er zijn wel wat vonkjes en het wiel remt wat af maar het is weinig spectaculair. De weerstand in de dynamo is 2,9 Ohm. Geef ik een slinger aan het wiel dan meet ik ca 10 Volt max. Op de bekabeling is geen noemenswaardige weerstand meetbaar, minder dan 0,2 ohm.

Ik vraag me af wat er mis kan zijn. Of levert de Son Delux veel minder stroom dan de Son 28 waarmee ik in het verleden moeiteloos 4 AAtjes laadde binnen 8 uur (of minder)?

Heeft iemand een idee?

Frank

[m-gineering]

Tijdens de laatste reis (Marokko) lukte het niet om de GSM met navigatie dmv een Son delux en E-werks van voldoende stroom te voorzien. Sterker nog, het leek wel of de naafdynamo nauwelijks bijdroeg, de 1700 mA accu van de GSM was binnen 4-5 uur leeg. Tussen E-werks en GSM zat een Systech battery pack waardoor we het einde van een dag wel haalden (en meer).

Ook op dagen dat we lekker konden doorfietsen leverde de Son-Ewerks combi zeer weinig stroom. Eenmaal thuis heb ik eerst de bekende schroevendraaier tussen de polen gestoken. Er zijn wel wat vonkjes en het wiel remt wat af maar het is weinig spectaculair. De weerstand in de dynamo is 2,9 Ohm. Geef ik een slinger aan het wiel dan meet ik ca 10 Volt max. Op de bekabeling is geen noemenswaardige weerstand meetbaar, minder dan 0,2 ohm.

Ik vraag me af wat er mis kan zijn. Of levert de Son Delux veel minder stroom dan de Son 28 waarmee ik in het verleden moeiteloos 4 AAtjes laadde binnen 8 uur (of minder)?

Heeft iemand een idee?

Frank

Bij lage snelheden levert de Sondelux in een groot wiel idd veel minder stroom dan de welbekende SON28 klassik of Neu (zie plaatje).

Als je laadaspiraties hebt zou ik ook altijd de Sondelux in combinatie met een groot wiel afraden

Ik meet hier ca 2.7ohm op sondeluxen

[Mattt]

Shimano DH-3N80/72 geeft ook meer stroom bij lagere snelheden geloof ik, die zou je nog kunnen proberen?

[frank bueters]

Bij lage snelheden levert de Sondelux in een groot wiel idd veel minder stroom dan de welbekende SON28 klassik of Neu.

Dat is balen
Wel een mooie kleine Dynamo heb je daar. Maar mijn appels zien er beter uit

Als je laadaspiraties hebt zou ik ook altijd de Sondelux in combinatie met een groot wiel afraden

Ik meet hier ca 2.7ohm op sondeluxen

Dat komt redelijk overeen met de door mij gemeten 2,9 ohm. Het lijkt dus "gewoon" een veel minder krachtige dynamo te zijn.

[frank bueters]

Shimano DH-3N80/72 geeft ook meer stroom bij lagere snelheden geloof ik, die zou je nog kunnen proberen?

Die heb ik inderdaad ook nog een een oude koga traveller zitten. De fiets is een tijdje uitgeleend wegens ruimtegebrek in mijn schuur maar het is wel een goed idee om dat eens te proberen. Bedankt.

Frank

[Bolletje]

Het meten van de weerstand met een ohm meter geeft maar beperkt informatie over het vermogen, omdat dat een gelijkstroom meting is. De dynamo is een wisselstoom generator en heeft een impedantie.
De Son de luxe op mijn nieuwe VSF T400 (in 26" wiel) heeft dezelfde karakteristieken als de Shimano HB-C050 op mijn oude Giant expedition (28" wiel). De karakteristieken meet ik door de onbelaste wisselspanning te meten en de kortsluit-wisselstroom bij ongeveer dezelfde flinke zwieper aan het voorwiel. Beiden geven ongeveer 12 Volt onbelast en 800 mA kortsluitstroom. De impedantie is dus ongeveer 15 Ohm. Het vermogen dat maximaal afgegeven kan worden zal dan bij een belasting van 15 Ohm zijn, de geleverde stroom is dan 400 mA, de geleverde spanning 6 Volt, afgegeven vermogen 6*0,4 is 2,4 watt. Hetgeen ook netjes op de shimano vermeld staat (6 volt, 2,4 watt). (By the way, er gaat dan ook 2,4 watt verloren aan warmte in de dynamo, dus we trappen 4, 8 watt weg !!!) De Son zou in theorie iets meer moeten leveren (6 volt, 3 watt), maar dat hangt natuurlijk ook een beetje van de zwieper af. (Ik zal eens een meting doen op beiden met een constante snelheid van 20 Km/uur). Met de son de luxe kan ik 4 AA batterijen laden en tegelijkertijd de GPS voeden en de sony ereader laden.
Praktijk: 4 AA batterijen (2000 mAuur NIMH) opladen kost mij minstens een hele dag fietsen (klopt wel ongeveer; 250 mA voor de batterijen * 8 uur is 2000 mAuur, en 150 mA voor de GPS en de ereader).
De lader die ik gebruik is de Forumslader: http://www.forumslader.de; Redelijk efficiënt ontwerp, maar omdat de electronica van de lader onvermijdelijk toch ook nog iets vermogen weg snoept zal in praktijk eea iets ongunstiger zijn.
Als er stroom/vermogen verloren gaat (slecht ontwerp lader, lekkend accupack/NIMH batterijen, slechte/gecorrodeerde bedrading/contactjes, of plugjes) of de dynamo werkt niet goed (defect/vuil . . ) dan ben je heel gauw de pisang, er is immers geen overvloed aan stroom beschikbaar. Controleren en nameten dus.
groetjes ben

[m-gineering]

Het lijkt dus "gewoon" een veel minder krachtige dynamo te zijn.

Als je lelijke dingen over Groninger Kroon gaat zeggen......

Je kunt het ook omdraaien, de Sondelux is een dynamo met minder weerstand. Keerzijde is wel dat het geleverde vermogen bij lage snelheden minder is. Uiteindelijk komt er ook wel een halve ampere uit, het is alleen vanaf een hogere rijsnelheid beschikbaar.

[frank bueters]

Het meten van de weerstand met een ohm meter geeft maar beperkt informatie over het vermogen, omdat dat een gelijkstroom meting is. De dynamo is een wisselstoom generator en heeft een impedantie.
De Son de luxe op mijn nieuwe VSF T400 (in 26" wiel) heeft dezelfde karakteristieken als de Shimano HB-C050 op mijn oude Giant expedition (28" wiel). De karakteristieken meet ik door de onbelaste wisselspanning te meten en de kortsluit-wisselstroom bij ongeveer dezelfde flinke zwieper aan het voorwiel. Beiden geven ongeveer 12 Volt onbelast en 800 mA kortsluitstroom. De impedantie is dus ongeveer 15 Ohm. Het vermogen dat maximaal afgegeven kan worden zal dan bij een belasting van 15 Ohm zijn, de geleverde stroom is dan 400 mA, de geleverde spanning 6 Volt, afgegeven vermogen 6*0,4 is 2,4 watt. Hetgeen ook netjes op de shimano vermeld staat (6 volt, 2,4 watt). (By the way, er gaat dan ook 2,4 watt verloren aan warmte in de dynamo, dus we trappen 4, 8 watt weg !!!) De Son zou in theorie iets meer moeten leveren (6 volt, 3 watt), maar dat hangt natuurlijk ook een beetje van de zwieper af. (Ik zal eens een meting doen op beiden met een constante snelheid van 20 Km/uur). Met de son de luxe kan ik 4 AA batterijen laden en tegelijkertijd de GPS voeden en de sony ereader laden.
Praktijk: 4 AA batterijen (2000 mAuur NIMH) opladen kost mij minstens een hele dag fietsen (klopt wel ongeveer; 250 mA voor de batterijen * 8 uur is 2000 mAuur, en 150 mA voor de GPS en de ereader).
De lader die ik gebruik is de Forumslader: http://www.forumslader.de; Redelijk efficiënt ontwerp, maar omdat de electronica van de lader onvermijdelijk toch ook nog iets vermogen weg snoept zal in praktijk eea iets ongunstiger zijn.
Als er stroom/vermogen verloren gaat (slecht ontwerp lader, lekkend accupack/NIMH batterijen, slechte/gecorrodeerde bedrading/contactjes, of plugjes) of de dynamo werkt niet goed (defect/vuil . . ) dan ben je heel gauw de pisang, er is immers geen overvloed aan stroom beschikbaar. Controleren en nameten dus.
groetjes ben

Dat is een pienter bolletje
Onbelaste wisselspanning snap ik geloof ik nog wel, dat is Volt/AC, toch? Maar kortsluitstroom? Meet ik dan (mili)Ampères? En hoe bereken je daaruit die 12 Volt?

Mijn lader is de E-werks van B&M. Die heeft het op een andere fiets met een andere dynamo goed gedaan. De bekabeling is gecontroleerd en doorgemeten. Daar is niet veel mis.

Mag ik je vragen om een beperkt stappenplan van je methode om het vermogen van de dynamo te meten en te berekenen? Ik denk dat ik niet de enige ben op het forum die dat graag zou weten.

Groet, Frank

[m-gineering]

Mag ik je vragen om een beperkt stappenplan van je methode om het vermogen van de dynamo te meten en te berekenen? Ik denk dat ik niet de enige ben op het forum die dat graag zou weten.

moet je hier kunnen vinden:
http://www.enhydralutris.de/Fahrrad/ind ... eleuchtung

[frank bueters]

Mag ik je vragen om een beperkt stappenplan van je methode om het vermogen van de dynamo te meten en te berekenen? Ik denk dat ik niet de enige ben op het forum die dat graag zou weten.

moet je hier kunnen vinden:
http://www.enhydralutris.de/Fahrrad/ind ... eleuchtung

Je bedoelt deze pagina's, "Grundlagen des Fahrraddynamos"? Dat is geen meetschema'tje, dat lijkt het standaardwerk. Ik ben maar een eenvoudige bouwkundige.

[Bolletje]

Vrienden, we moeten het niet moeilijker maken dan het is. "Hoeveel vermogen kan mijn naafdynamo maximaal leveren bij een gegeven snelheid" is de vraag. Om dat te weten te komen hebben we de maximale spanning nodig die de dynamo levert bij die snelheid en de maximale stroom.
Het stappenplan:
1) Leen een universeelmeter van je handige buurman of buurvrouw die wisselspanning (VOLT AC) en wisselstroom (Ampere AC) kan meten (AC staat voor alternate current ofwel wisselstroom). Gelijkstroom (DC ofwel direct current) meten gaat niet werken.
2) Tape de universeelmeter vast aan je stuur sluit hem aan op je dynamo (maak alle andere draadjes los)
3) Ga fietsen met de gewenste snelheid, b.v 20 Km/uur
4) Zet de meter eerst op Volt AC (b.v. 10 of 20 volt schaal) en onthoud de gemeten waarde. Dit is de onbelaste spanning. Meestal ergens tussen 6 en 12 volt
5) Zet de meter op Ampere AC (b.v. op 1 Ampere schaal) en meet de stroom. Omdat de amperemeter zelf nagenoeg geen inwendige weerstand heeft, is dit de kortsluitstroom. Meestal ergens tussen 0,5 en 1 Ampere
---------------------<stukje theorie>--------------------
-Bepaal de inwendige impedantie van je naafdynamo door de spanning te delen door de stroom. Je raad het al, dit zal ergens tussen 6 en 24 Ohm uitkomen.
- Een stroom/spanningsbron (batterij,dynamo) levert het maximaal mogelijke vermogen als de belasting even groot is als de inwendige impedantie, dat heet "optimale belasting". Als je dus een theoretisch koplampje zou aansluiten met dezelfde weerstand als je inwendige impedantie, dan zal t.g.v. de verdubbeling van de weerstand de geleverde stroom de helft zijn van de kortsluitstroom. De geleverde spanning zal de helft zijn van de onbelaste spanning (de helft gaat verloren t.g.v. inwendige weerstand)
----------------------<einde stukje theorie>------------------------------
6) Het geleverde maximale vermogen bij 20 Km/uur is dan: (de helft van de onbelaste spanning) maal (de helft van de kortsluitstroom) ofwel (onbelaste spanning maal kortsluitstroom) gedeeld door 4.

Voorbeeld: gemeten onbelaste spanning is 12 volt, gemeten kortsluitstroom is 1 ampere, dan is het maximale vermogen (12 x 1) gedeeld door 4 = 3 watt.

De meeste naafdynamo's leveren tussen de 2 en 3 watt maximaal (bij optimale belasting).

Volgende keer een cursus "bouw je eigen 4 AA NIMH accu's lader met USB uitgang voor de GPS" ?
groetjes ben

[frank bueters]

Vrienden, we moeten het niet moeilijker maken dan het is...
...Volgende keer een cursus "bouw je eigen 4 AA NIMH accu's lader met USB uitgang voor de GPS" ?
groetjes ben

Ik hou van Bolletje/Ben Dank je wel voor deze uitleg. Ik ga het eens proberen. De universeel meter had ik juist al aangeschaft.

Groet, Frank

[Wim]

Hier een link naar het meest recente van een reeks artikelen van Andreas Oehler (de technicus van Schmidt): http://fahrradzukunft.de/13/steckdose-unterwegs-3/
Ook de eerdere artikelen zijn zeer interessant. Ik ben nog op zoek naar meetresultaten met de SON20 en laders. Die heb ik ergens gezien, maar ik weet niet meer waar.
Wim

[frank bueters]

Vandaag de metingen gedaan zoals door Ben (bolletje) beschreven. Als ik er even vanuit ga dat de gevonden meetwaardes Amperes waren en niet, zoals het display leek te suggereren, mili Amperes dan staan de meetresultaten hier .

Zoals Marten al aangaf blijkt de Sondelux geen krachtcentrale. Boven de 30 km/uur is 3 Watt misschien wel haalbaar.

Toch lijken de gevonden waarden geen verklaring voor de battery pack die maar niet geladen raakte terwijl een andere set batterijen met ongeveer gelijk vermogen op een andere dynamo zonder veel moeite op spanning blijft. Bij de "succesvolle" combinatie kon de E-werks op 12V/1A laden terwijl de minder succesvolle het met 6V/1A moest doen. Zou dat het verschil verklaren? Of levert de "oude" Son 28 toch gewoon veel meer vermogen op lagere snelheid?

De testopstelling

[m-gineering]

Vandaag de metingen gedaan zoals door Ben (bolletje) beschreven. Als ik er even vanuit ga dat de gevonden meetwaardes Amperes waren en niet, zoals het display leek te suggereren, mili Amperes dan staan de meetresultaten hier .

Zoals Marten al aangaf blijkt de Sondelux geen krachtcentrale. Boven de 30 km/uur is 3 Watt misschien wel haalbaar.

Toch lijken de gevonden waarden geen verklaring voor de battery pack die maar niet geladen raakte terwijl een andere set batterijen met ongeveer gelijk vermogen op een andere dynamo zonder veel moeite op spanning blijft. Bij de "succesvolle" combinatie kon de E-werks op 12V/1A laden terwijl de minder succesvolle het met 6V/1A moest doen. Zou dat het verschil verklaren? Of levert de "oude" Son 28 toch gewoon veel meer vermogen op lagere snelheid?

Als ik Bolletjes meetmethode goed begrijp gaat die er vanuit dat de dynamo karakteristiek lineair is. Lijkt me optimistisch.

Bovendien zou het een maat zijn voor maximaal vermogen. Het maximale vermogen wordt afgegeven als de dynamo optimaal belast wordt.*) Het is geenzins gezegd dat de laadelectronica de dynamo op die manier belast.

In de Gebetsmuhle van Olaf Schutz kun je met enige vlijt de karakteristieken van dynamo's destilleren


*) Als ik een standaard 6V koplamp en achterlicht aan een dynamo hang is het maximale vermogen ca 3 Watt. Ga ik hard genoeg (Son 28 ~18 km/h, SON 20 ~24 km/h) dan kan de dynamo echter ook wel 12V leveren als ik de weerstand in het circuit verdubbel door 2 lampen in serie te zetten. Stroom is constant, dus dan heb ik opeens 6W.

[frank bueters]

In de Gebetsmuhle van Olaf Schutz kun je met enige vlijt de karakteristieken van dynamo's destilleren

"Maßgeblich ist und bleibt die Postscript-Version, alles andere (HTML, PDF) ist nur, selten kontrolliertes, Nebenprodukt!"

Na eerst een programma'tje te hebben gevonden dat *.gzip uitpakt blijkt de Postscript file door geen enkel programma te worden gelezen, inclusief Illustrator (win7/64 bit).

Heeft iemand meer geluk? Zou je het voor me willen opslaan als iets leesbaars? Het gaat om het bestand "Postscript gnugezipt (6Mb)" op deze pagina. Bij voorbaat veel dank.

Frank

[m-gineering]

In de Gebetsmuhle van Olaf Schutz kun je met enige vlijt de karakteristieken van dynamo's destilleren

"Maßgeblich ist und bleibt die Postscript-Version, alles andere (HTML, PDF) ist nur, selten kontrolliertes, Nebenprodukt!"

Na eerst een programma'tje te hebben gevonden dat *.gzip uitpakt blijkt de Postscript file door geen enkel programma te worden gelezen, inclusief Illustrator (win7/64 bit).

Heeft iemand meer geluk? Zou je het voor me willen opslaan als iets leesbaars? Het gaat om het bestand "Postscript gnugezipt (6Mb)" op deze pagina. Bij voorbaat veel dank.

Frank

Pak gewoon de pdf, al dat andere is meer voor het Linux volk;)

[frank bueters]

Pak gewoon de pdf, al dat andere is meer voor het Linux volk;)

ik ben altijd een beetje voorzichtig met dat soort opmerkingen maar de gedachte was voorbijgekomen

[Mattt]

Volgens mij is postscript een (grafisch) adobe-formaat, eerder wat voor designy "steve-jobs-is-my-hero/god" kijk-mij-eens-hip-zijn-met-mn-nieuwe-iphone-13 'mac'-types dan voor linux wat-nou-gui-ik-heb-toch-mijn-bash-console types; zou ik zeggen

Maar met pdf zit je inderdaad goed

[EnriceV]

Als ik Bolletjes meetmethode goed begrijp gaat die er vanuit dat de dynamo karakteristiek lineair is. Lijkt me optimistisch.

Bovendien zou het een maat zijn voor maximaal vermogen. Het maximale vermogen wordt afgegeven als de dynamo optimaal belast wordt.*) Het is geenzins gezegd dat de laadelectronica de dynamo op die manier belast.

In de Gebetsmuhle van Olaf Schutz kun je met enige vlijt de karakteristieken van dynamo's destilleren


*) Als ik een standaard 6V koplamp en achterlicht aan een dynamo hang is het maximale vermogen ca 3 Watt. Ga ik hard genoeg (Son 28 ~18 km/h, SON 20 ~24 km/h) dan kan de dynamo echter ook wel 12V leveren als ik de weerstand in het circuit verdubbel door 2 lampen in serie te zetten. Stroom is constant, dus dan heb ik opeens 6W.

Op elk moment is de wet van ohm geldig: U=R/I. Als je een tweede lamp in serie zet dan verandert dus onmiddelijk de spanning of de stroom. Anders overtreedt je een natuurwet.

Wel is het, verbeter me als ik mis ben, zo dat de meeste goede lampen voorzien zijn van een overspanningsbeveiliging. Door de spanning over de lamp te beperken, beperk je ook de stroom door de lamp. ( de overspanningsbeveiliging vormt eigenlijk een tweede parallelle weerstand die zich zo aanpast dat de spanning niet hoger komt dan de gekozen waarde) Op het moment dat je een tweede lamp bijschakelt wordt R groter en mag I dus groter worden zonder dat de overspanningsbeveiliging in werking treedt. Het effectieve vermogen is op elk moment U*I (als het een ohmse belasting is).

Ik meen me alleszins te herinneren dat de voorgestelde meetmethode veel gebruikt wordt want er waren heel wat practica waar we klemspanningen en kortsluitstromen moesten meten.

Helaas waren die op vrijdagvoormiddag, wat meestal een heftige kater impliceerde en daaraan gerelateerde concentratieproblemen

PS: postscript kan je lezen met ghostview of Yap (yet another previewer), het is overigens een formaat ontwikkeld om printers aan te sturen, tenzij je graag met je printer praat kan je er verder niet veel mee doen.

@matthie9000: postscript werd officiëel gelanceerd in 1984 en mikt niet bepaald op fancy graphics, dus iphone gebruikers zullen er nog niet veel van gehoord hebben. Postscript werd/wordt op linux gebruikt omdat het een universeel aanvaarde taal is toelaat om op virtueel elke printer te printen met een, in theorie, gelijk resultaat.