Getest: Caldera + AG + Trangia alcoholbranders

[Leo van L1erop]

Getest: Caldera + AG alcoholbranders

Om te kijken hoe bruikbaar een alcoholbrander is voor onderweg met de fiets, heb ik 2 branders gekocht en getest.

- Brander 1: Trail Designs Caldera Cone Stove System


Gewicht: Cone: 36 gram + Stove: 16 gram

- Brander 2: AntiGravityGear Alcohol Stove Pepsi-style


Gewicht: 11 gram

De Caldera maakt gebruik van een chimney stove, waarbij de vlam uit het midden komt en recht onder de pan zit. De pan zet je op de behuizing (cone), die het zaakje heel efficient en ongevoelig maakt voor de wind.
Bij het brandertje van Antigravitygear zet je de pan op de brander zelf waarbij de vlammen uit de zijkant komen.

Voorts gebruik ik ook de volgende items:

- Fles + 125ml Methanol: Gewicht: 140 gram
- Pan: AntiGravityGear 3 Cup Aluminum Non-Stick Cook Pot (850ml) Gewicht: 113 gram
- Pangreep: AntiGravityGear Aluminum Clamp Handle Gewicht: 34 gram
- Isolatie: AntiGravityGear Pot Cozy Gewicht: 35 gram

Tijd om de boel in de hens te steken. Ik gebruik 20ml brandstof en 400ml warm water. Ook test ik de Caldera met blauwe spiritus.
Hier zijn de tijden:

Caldera + methanol:
3:15 Stoom uit het deksel
4:15 Deksel trilt, zet het schuin
7:30 Einde

AG stove + windscherm + methanol:
3:55 Stoom uit het deksel
4:50 Einde

Caldera + brandspiritus:
4:55 Stoom uit het deksel
5:40 Kokend, deksel trilt niet
11:50 Einde

Toegevoegd op 15 sep 2011

Trangia + brandspiritus
4:20 Stoom uit het deksel
4:40 Water kookt
10:22 Einde

Trangia + simmerdeksel + brandspiritus
4:20 Stoom uit het deksel
4:40 Water kookt
5:00 Simmerdeksel er op, met halve stand. Deksel blijft lichtjes trillen.
27:20 Einde

Gewicht Trangia brander: 110 gram

Ook heb ik een pot cozy getest. Dit is een isolatie-hoes die je om de pan kan doen en daarmee hermetisch afsluit. Het gekookte water bleek na 45 minuten in de cozy nog zo heet te zijn, dat ik me vingers geen 3 seconden in het water kon houden. Hiermee kan je dus de kooktijd dus aanzienlijk verlengen!

Conclusie:
Het AG brandertje blijkt een stuk minder efficient als de Caldera. Maar omdat het zo compact is (brander past in de pan) is deze handig voor kleine tochten van een paar dagen.
De Caldera blijkt hier de winnaar te zijn voor de langere tochten. Hoewel ik 20ml heb gebruikt, past er 40ml in de brander. Het vuur werd zo heet dat ik het deksel schuin op de pan moest zetten. Misschien dat je er ook mee kan braden, maar dat heb ik niet getest.
Ook heb ik de Caldera getest met spiritus. Alhoewel dit NIET de bedoeling is werkt dit toch verrassend goed. Spiritus ruikt wel en is niet zo schoon als methanol, maar brand duidelijk langer en iets minder heet. Wel werd de brander een beetje blauw van binnen.

Als we de Caldera vergelijken met mijn huidige gas systeem:
Gas: Coleman brander + Windscherm + Gastank 250: 85 + 55 + 345 = 485 gram
Alc: Caldera Cone + Brander + Fles + 250ml methanol + Pot Cozy = 36 + 16 + 240 + 28 = 394 gram

Een praktijktest volgt nog. Maar voor wie zoals ik nooit uitgebreid kookt, is dit een leuk alternatief. De verkrijgbaarheid van methanol viel mij wat tegen. In de bouwmarkt kon ik het niet vinden. Deze methanol heb ik bij Bever gekocht. Misschien heb ik niet goed gezocht. In Noorwegen schijnt Rød Sprit goed verkrijgbaar te zijn.

[Wim]

Methanol, ethanol of spiritus (is ook ethanol), het brandt allemaal wel, en je kunt altijd wel iets te pakken krijgen, en dat is het punt: het is meestal makkelijker te krijgen dan gastakjes. Volgens Roger Caffin in Backpackinglight brandt goede ethanol het best, en dat is ook zeker het minst giftig. Ik heb zelf wat vergelijkende tests gedaan tussen de methanol van Bever en de behoorlijk zuivere bio ethanol van Quist. De Bever methanol was toch duidelijk sneller, al kan me dat voor sologebruik allemaal weinig boeien. HEt grootste gewicht zit bij dit spul allemaal in de brandstof. Al die barbders zijn van zichzelf verbijsterend licht. In dat verband denk ik dat 250 ml methanol minder lang zal branden dan een vol gastankje. Maar goed, dat is niet zo snel te vergelijken. Ik had op de Noorwegen tocht 1 liter methanol bij me voor 2 weken, en die was na afloop bijna op.
Zelf hou ik wel van wat echter koken, en dus hou ik het vooralsnog op de zwaardere Trangia 27, al denk ik ook wel eens aan de Clikstand.
Wim

[Leo van L1erop]

Het verschil in gewicht is ook niet schokkend. Maar al wil je 3 of meer weken weg, dan redt je het niet met een gastankje. Laatst moest ik in Schotland ook 2 gastankjes mee sleuren.
De goede verkrijgbaarheid van alcohol/spiritus is dan ook mooi. Bovendien is het een biobrandstof en CO2 neutraal.

[Wim]

Het nadeel is natuurlijk dat het in flesen van 1 liter in de winkel staat. Als je fles net vol is weegt dat wel wat. Maar je kunt in elk geval goed zien hoeveel je nog hebt.
Wim

[Leo van L1erop]

Het nadeel is natuurlijk dat het in flesen van 1 liter in de winkel staat. Als je fles net vol is weegt dat wel wat.

Gewoon 1 liter fles kopen, er uit pakken wat je nodig hebt en de rest schenken aan een voorbijganger.

Overigens weegt dat spul 0.8kg/L. Het is dus lichter als water.

[Peter Molog]

Het nadeel is natuurlijk dat het in flesen van 1 liter in de winkel staat. Als je fles net vol is weegt dat wel wat.

Gewoon 1 liter fles kopen, er uit pakken wat je nodig hebt en de rest schenken aan een voorbijganger.

Overigens weegt dat spul 0.8kg/L. Het is dus lichter als water.

Of naar Groot-Brittannië gaan. Daar koop je het bij de apotheek in halve of kwart liters.

Peter

[Wim]

Als dat maar geen rubbing alcohol is, want dat brandt weer erg slecht.
Wim

[Peter Molog]

Als dat maar geen rubbing alcohol is, want dat brandt weer erg slecht.
Wim

Nee hoor, echte "meth".

Peter

[Leo van L1erop]

Nee hoor, echte "meth".

Peter

Ik denk ook niet dat de GB een probleem is met dit spul. Op het internet vond ik gelijk iets, maar dan moet je het nog in een winkel kunnen vinden. Weet iemand hoe de verkrijgbaarheid van meths is als je verder op gaat, Frankrijk, Italie, Oostblok . . .

[Wim]

Alcool a bruler (sorry voor het gebrek aan accenten, ik weet niet hoe dat hier moet) is in Frankrijk overal te krijgen. Alcool denaturato is in Italie heel makkelijk te krijgen. Zie hier voor een overzicht van de namen in vele talen: http://www.trangia.se/core/files/2222.N ... ntries.pdf
Wim

[VoorheenRJ]

Ik ben ook erg benieuwd hoe in dit verband de Trangia Mini het zou doen... Iemand die hier van een vergelijkbaar testje weet?

[Wim]

Heb er wel het nodige over gelezen, inclusief tests. Hetpunt met de mini Trangia of ook wel Trangia 28 genoemd is dat het mooie systeem met het windscherm ontbreekt. Dat betekent dat hij het thuis opde keukentafel nog wel aardig doet, maar in het echt veel minder (net als kleine gasbranders overigens). De panntjes zijn ook weer een maat kleiner, en wat mij betreft te klein voor pasta voor een hongerige fietser die ook een steak van formaat wil bakken.
Als je een kleinere en lichtere Trangia zoekt is de Clikstand eigenlijk het beste: het Trangia principe, maar dan een maatje kleiner en veel lichter, zeker in de Ti uitvoering. De Caldera Cone is nog weer lichter, maar minder geschikt om te bakken.
Wim

[DeFietsreiziger]

Ok, tijd om deze test weer op te rakelen. Want ik heb hem wat uitgebreid.
Toegevoegd is nu een Trangia brander in de zelfde Caldera cone (zie het rode gedeelte).

De vorige branders hebben geen simmer stand, dus reden om de Trangia uit te proberen. Hoewel deze brander 100 gram zwaarder is. Brand de Trangia veel en veel langer met de simmerstand.

Conclusie. Als je op een langere tocht gaat en je hebt langere kooktijden nodig, dan is de Trangia zijn extra gewicht meer dan waard.

Enne, die Leo van L1erop ben ik gewoon, maar is een account wat ik niet meer gebruik.

[Leon]

Tijd om de boel in de hens te steken. Ik gebruik 20ml brandstof en 400ml warm water.
...
Hier zijn de tijden:
...
4:55 Stoom uit het deksel
5:40 Kokend, deksel trilt niet

Alc: Caldera Cone + Brander + Fles + 250ml methanol + Pot Cozy = 36 + 16 + 240 + 28 = 394 gram

Hoi Leo,

Ik wil dit eens verbelijken met mijn good old benzinebrander.
Je zegt dat je met warm water bent begonnen. Beetje gefoeteld dus. Hoe warm was dat? Zwembadwarm, heet badwater, brandde je je vingers eraan?

Het moment waarop er wat stoom onder het deksel vandaan komt is niet representatief, want het is afhankelijk van temperatuur en vochtigheid van de omgeving en van de grootte van de spleten tussen deksel en pan. Je zou eigenlijk het moment moeten kunnen meten waarop er enige drukopbouw plaatsvindt.

Het is wel lekker licht zo'n ding

Leon

[DeFietsreiziger]

Moet er nog bij vermelden dat de Trangia brander afsluitbaar is. Je hoef de brandstof dus niet precies af te mikken. Ben je klaar met koken, dan doof je de vlam en doe je (als hij is afgekoeld) de schroefdop er op. Zo spaar je weer brandstof uit.

@Leon, ik heb alle tests onder redelijk vergelijkbare omstandigheden gedaan. In de huiskamer, dus onder huiskamertemperatuur. Het warme water kwam uit de warme kraan, het is niet zo heet dat je je vingers er aan kan branden. Op menig camping is het warme water vaak heter.

Bij de laatste test met de Trangia heb ik die 2 keer uitgevoerd. En precies op het zelfde tijdstip kwam er stoom uit het gaatje van de deksel vandaan waar het lipje zit. Het kooktijdstip is voor mij het punt als het ding flink herrie gaat maken.

Je mag het van mij ook uittesten met andere brandstoffen. Alleen lijkt het mij dat vrij moeilijk om te bepalen hoeveel brandstof je gebruikt per tijdsduur koken. Wat met alcohol/spiritus makkelijker te doen is.

Nog even een fotootje.

[Leon]

Getest: Caldera + AG alcoholbranders
...
Caldera + methanol:
3:15 Stoom uit het deksel
4:15 Deksel trilt, zet het schuin

AG stove + windscherm + methanol:
3:55 Stoom uit het deksel

Caldera + brandspiritus:
4:55 Stoom uit het deksel
5:40 Kokend, deksel trilt niet
...
Als we de Caldera vergelijken met mijn huidige gas systeem:
Gas: Coleman brander + Windscherm + Gastank 250: 85 + 55 + 345 = 485 gram
Alc: Caldera Cone + Brander + Fles + 250ml methanol + Pot Cozy = 36 + 16 + 240 + 28 = 394 gram

Vergelijkend testverslag MSR Whisperlite
Brandstof: wasbenzine

Gewichten
0,33 l-flesje + mepal deksel/bord + standaard aluminium pan + brander + scherm + 240 g brandstof = 75+145+180+320+50+230 = 1000 gram.

Kooktijden
400 g warm water:
1.40 min : stoom onder deksel
1.50 min : kookt hevig

800 g warm water:
3.15 : stoom
3.20 : kookt hevig

Kennelijk kost 400 gram water aan de kook brengen 1.30 min en daarbij nog 20 s voor het pannetje.

Verbruikswaarden
De gewichten heb ik gemeten met een digitale keukenweegschaal die in grammen aangeeft. De nauwkeurigheid schat ik in op plus of min 1 à 2 g, dus de metingen zijn een indicatie.

Ik heb steeds het flesje met brandstof met de pomp gewogen.
Eerst heb ik het flesje gewogen, de koude brander aangesloten, gestart, direct gestopt en afgekoppeld.
Toen woog het flesje 4 g minder. Opstarten kost dus 4 gram. Ik heb niet speciaal zuinig of onzuinig gedaan.

Met dit gegeven heb ik bepaald hoeveel de brander per tijdsduur verbruikt.
Op volle stand 27 g in 10 min = 2,7 g/min.
In sudderstand 10 g in 10 min = 1 g/min.

In de praktijk blijk ik samen met mijn vriendin op reis tegen de 100 gram per dag nodig te hebben. Er wordt dan wel uitgebreid gekookt, later nog thee gezet en 's morgens koffie+thee+thermosfles.

Vergelijking met stookwaarden en rendement
in 1.30 min verbruikt de brander op volle stand 2,7 x 1,5 g = 4,05 g brandstof.
Bij een stookwaarde (Binas) van benzine van 33 GJ/720 kg = 45,8 kJ/g levert dit 185,6 kJ.
Het kost 4,18 J om 1 g water 1 graad in temperatuur te verhogen. Dat is 1672 J voor de 400 gram in het pannetje.
Bij een temperatuurverschil van 55 graden wordt dat 91,96 kJ.
Effectief betekent dat een rendement van 49,5%, niet zo best eigenlijk, maar wel te verwachten. Het is namelijk bepaald geen HR-ketel.

Conclusie
Het brandstofverbruik van de spitusbranders is flink hoger (de caldera 2x zo veel, de AG 4 x zo veel) dan dat van de benzinebrander. Dat komt in de eerste plaats doordat de verbrandingswarmte van ethanol 67% van die van benzine is en die van spiritus maar 55%. Daarnaast lekken trage branders warmte omdat ze lang warm staan te zijn voordat het water kookt. De AG is daarnaast erg inefficient door het ontbreken van een windscherm. Ook zie ik op het filmpje dat de vlammen naast de pan lekken.
Het brandstofverbruik is dus van nadeel op het gewicht. Met de benzinebrander kan ik met het kleine flesje in mijn eentje zo'n 3 dagen vooruit. Met hetzelfde kookgedrag zou ik met de caldera 200 gram extra brandstof en met de AG 600 g extra brandstof mee moeten nemen. Het gewichtsvoordeel van de Caldera van 600 gram wordt daarmee beperkt tot 400. Het gewichtsvoordeel van de AG wordt wel erg beperkt.
Belangrijk is ook of je er lekker op kookt. Vooral als je voor twee of meer personen uitgebreid wilt koken zal de spiritusbrander flink wat tijd gaan opslokken.

Al met al zijn de traditionele gebruiksvormen hiermee goed verklaard:
Spiritus is ideaal als je alleen gaat en niet uitgebreid kookt.
Benzine geeft een groot tijdsvoordeel als je met meer mensen uitgebreid wilt koken terwijl het gewichtsnadeel redelijk beperkt blijft doordat er minder liters benzine doorheen gaan.
Ik vermoed ergens dat gas hier wel tussenin zit.

Leon

[Wim]

Dit is ook ongeveer mijn ervaring. Ik heb een kleine eenpersoons (ze zeggen 1-2 persoons, maar dat is onzin) Trangia 27. Met spiritus kun je dan redelijk snel voor een persoon koken, en ook goed langzaam vis bakken etc. Het is allemaal erg simpel, en de brandstof is meestal makkelijk te krijgen. Dit is wat ik meeneem als ik alleen ga.
Ik heb ook een 2-3 persoons (ze zeggen 3-4 persoons) Trangia 25. Koken voor twee op spiritus gaat nog net. Het is simpel, maar niet heel snel, en de brandstof gaat redelijk snel op, maar is ook weer makkelijk bij te kopen.
IK heb ook een multifuel brander voor in die Trangia 25 (gestookt op petroleum). Dat is zwaarder maar gaat ook super snel, en is wat ik meeneem als ik niet kan of wil rekenen op brandstof onderweg, als we zoals laatst met zijn drieen zijn, of als ik de hele grote pan (4,5 liter billy) moet gebruiken omdat we met vier eters zijn.
Als je het hebt over gemak dan is een goede spiritusbrander zoals de Trangia heel fijn. Een multifuelbrander is toch heel wat meer gedoe.
Wim

[Iponel]

Ik gebruik als eerste toestel de Trangia (27). Je kan mij dagelijks in de keuken vinden waar ik het vroegere bos verkoos (scouts, slechte vrienden,...) vandaar deze combinatie. k speel bovenal gaarne met de uitersten basis - luxe, en wil daarbij de ilussie behouden "de natuur en ik". Ja, zelfs op een overvolle camping.

De gebruikte Trangia kommetjes volstaan, niet meer niet min. Een dikkere (sandwich)bodem bij minstens één exemplaar (alsook iets groter volume) zou dankbaar zijn. Om die reden kocht ik ook een "Stowaway Pot", alwaar de droge kruiden, bouillonblokjes, olie, ea. ook in vervoerd worden (heerlijke sluiting).

Qua volume en gewicht misschien niet super, maar zelf solo is dat voor mij toch het minimum. En die kooktijd is voor mij alleen belangrijk mocht ik in een loopgracht snelsnel...

Het koken zelf bevalt mij. Ik gebruik zeer regelmatig het regelbare tussen aanhalingstekens dekseltje. Beetje sudderen en een voordrankje gebruiken, zowel voor de maaltijd als voor mezelf, ideaal.

Conclusie: voor mij gaarne back to basics met hier en daar een overdreven accent van (al dan niet gekochte) luxe, in de gastronomische zin van het woord, al moet gezegd dat versheid ook al luxe is tegenwoordig volgens mij. Al hoop ik door productkennis in de toekomst nog meer (zoveel als mogelijk) te kunnen genieten van wat mij zonder het te weten gewoon langs de kant van de weg aanbiedt. Vermoedelijk zal ik daar zo veel mogelijk naar streven. Romantisch gezien: een Gentse Waterzooi van een proper kipke "van den boer" aangevuld met de plaatselijk groenten en langs de weg gevonden kruiden en minder gevonden sap. Natuurlijk gaan we dit niet invriezen en vragen (of brengen de overschot naar) de buren, volle magen joepie.
Of een netelsoepje, lekker warm en na of voor een groter maal in dagen minstens even lekker, de charme van t moment,...

Nog elvendertig keer slapen en we zijn weer weg, was het maar alweer tijd.

[DeFietsreiziger]

Conclusie
Het brandstofverbruik van de spitusbranders is flink hoger (de caldera 2x zo veel, de AG 4 x zo veel) dan dat van de benzinebrander.

Uhm, je hebt de Trangia niet meegenomen in deze bewering.
Ik bereken dat in de sudderstand van de Trangia er maar 0.6 gram/min wordt verbruikt tegen 1 gram/min van jouw brander. Dat is het laagste verbruik alle bovengenoemde branders.
Al zou het me niet verbazen als gasbranders ook een laag verbruik hebben in de sudderstand.

De AG brander verbruikt gewoon veel, leuk voor 2 of 3 daagse tochten, maar dan houdt het ook op. Grote plus is zijn lage gewicht en compactheid, daardoor is hij zeer geschikt voor bijvoorbeeld rugzak vakanties.

De Caldera brander + Cone is door het scherm groter, maar efficiënter. Leuk bijvoorbeeld voor een vakantie van 2 weken door europa als je niet van plan ben elke dag te koken.

De Trangia brander + Caldera Cone lijkt behoorlijk energiezuinig. Goed voor een lange vakantie door Europa. Bijvoorbeeld voor een solotocht naar de Noordkaap.

Voor andere tochten buiten Europa en of met meerdere personen en of kook je elke dag, dan lijkt benzine of gas meer voor de hand te liggen.

[Leon]

Uhm, je hebt de Trangia niet meegenomen in deze bewering.
Ik bereken dat in de sudderstand van de Trangia er maar 0.6 gram/min wordt verbruikt tegen 1 gram/min van jouw brander. Dat is het laagste verbruik alle bovengenoemde branders.

Tsja, volkomen gemist.
De benzinebrander suddert inderdaad niet zo zachtjes. Als ik mijn best zou doen zou het zachter kunnen, maar als het waait of bij lawaai in de buurt zoals die van sommige mulitifuelbranders is dat geen optie. Ook op autobenzine suddert hij slecht, dus stoofpeertjes betekenen dan eerder tanken.
Leon