door
math » vr 30 aug, 2013 20:00
Roadster schreef:....Belangrijkste bij wielenbouw is hoge EN gelijkmatige spaakspanning, zowel bij Racing als Trekking; dat wiel weet niet of het de dikke kont van de fietser is of de extra 25kg zware belading, ook snelheid weet dat wiel helemaal niks van.
Nee, dat wiel weet er niets van, maar de rijder wel en dat merkt het wiel vervolgens!
Voor het klimmen en dalen doet het er niet toe waar de massa zit, en ook niet voor lineair versnellen of afremmen (bij gelijke wielmassa). Maar bij de reactie op schokken en ook in bochten is er wel een groot verschil.
Denk aan een richel van een paar cm hoog loodrecht op de rijrichting. Als de rijder hier niet op anticipeert krijgt de fiets, dus velgen en spaken, een enorme klap te verwerken, overeenkomend met een extra gewichtsbelasting in de orde van honderd kilo's. Door uit het zadel te komen en de beweging van de eigen massa op te vangen met de beenspieren, wordt die klap aanzienlijk minder. Maar met 25 kg star aan het frame verbonden is die klap veel minder goed te verwerken, zeker bij hoge snelheden. De schokbelasting op de velgen en spaken zal dus op een reisfiets groter zijn en daar moet bij de spaakspanning rekening mee worden gehouden.
Die veerwerking en demping op schokken is voor de krachten op velgen en spaken enorm belangrijk. Bij bovengenoemde richel is er een groot verschil tussen zacht en hard opgepompte banden en tussen brede en smalle banden. Met voorvering kun je hard over een drempel of door een diepe kuil rijden, omdat het onafgeveerde gewicht relatief gering is. Met een starre voorvork loop je veel meer kans op spaakbreuk.
Iets soortgelijks geldt voor bochten. Denk aan een brommer met twee personen die een bocht gaat nemen. Als de duo-passagier niet ook met zijn gewicht in de bocht meehelt, stuurt dat heel lastig. Die 25 kg in zijn kont kan de rijder laten meebewegen in de bocht, maar de 25 kg star aan het frame niet. Dat merken de wielen als hogere zijdelingse belasting.
Dit is ook een antwoord op de hier al vaak aangekaarte Anquetil-kwestie: maakt het uit of de bidon in de bidonhouder zit of in een zak van het fietsshirtje? Voor de inspanning bij klimmen en voor accelereren/remmen níet, maar -theoretisch- wél voor het stuurgedrag. Of de grote Jacques dat zelf ook zo zag, doet er niet toe.