Magnetisch veld rond de stuurpen?

[daulagari]

De vorkbuis is één magneet

Duidelijker kan het niet zijn en dit is ook de plek waar het effect het grootst is op het kompas.

Toch vraag ik me af of de hele vork magnetisch is, blijven de paperclips ook kleven aan beide vorken? Zo niet dan wel aan de stuurpen net boven het frame? Als het magnetisme veroorzaakt is door de stroom uit/spanning van de dynamo zou dat eigenlijk wel moeten.

Een andere mogelijk oorzaak is dat de vork geproduceerd is met een inductielassen.
Op Inductief verwarmen staat een mooi plaatje hoe dit in zijn werk gaat:

[nicolevelo]

De vorkbuis is één magneet

Duidelijker kan het niet zijn en dit is ook de plek waar het effect het grootst is op het kompas.

Toch vraag ik me af of de hele vork magnetisch is, blijven de paperclips ook kleven aan beide vorken? Zo niet dan wel aan de stuurpen net boven het frame? Als het magnetisme veroorzaakt is door de stroom uit/spanning van de dynamo zou dat eigenlijk wel moeten.

Een andere mogelijk oorzaak is dat de vork geproduceerd is met een inductielassen.
Op Inductief verwarmen staat een mooi plaatje hoe dit in zijn werk gaat:

Dank Daulagiri voor deze constructieve toevoegingen.

Wat betreft het veld: Bovenaan de vorkbuis lijkt het veld het sterkst, naar beneden toe verzwakkend tot het midden, daar klapt het om tot aan de wielas. Dit is wat ik vaststel als ik met mijn kompas langsheen de vork ga. De paperclips kleven wel enkel aan de vorkbuis bovenaan wanneer ik deze ontbloot (zoals op de foto). Aan de vork blijven ze niet hangen. Ik heb dus de indruk dat het veld vooral bovenaan sterk is. (Overigens was het veld van de Travelmaster 2.9 net omgekeerd georiënteerd dan dat van de 3+). Waarom denk je dat dat zou moeten als de stroom van de dynamo komt?

Wat betreft de lasmethode: heel interessant. Volgens mij zijn er twee mogelijkheden voor de oorzaak van het magnetisch veld van de vorkbuis: ofwel wordt het opgebouwd tijdens het rijden (de wisselstroom van de SON dynamo bouwt een remanent magnetisch veld op zoals bdr suggereerde), ofwel is de stalen vork al magnetisch bij assemblage, in dat geval kan bvb die lasmethode de oorzaak zijn, en zou de vork gedemagnetiseerd moeten worden zoals math hierboven suggereerde.

Om duidelijkheid te krijgen tussen deze twee opties is het nuttig een vergelijking te maken tussen fietsen die rijden mèt stekkerloze SON aansluiting, en identieke fietsen die rijden zonder die aansluiting. Want als deze laatsten ook gemagnetiseerd zijn, dan betekent dat eerder dat het staal bij productie gemagnetiseerd is.

Maar dit alles sluit niet uit dat er nog een andere oorzaak kan zijn die we over het hoofd zien.

Edit: eerste paragraaf nog wat verduidelijkt.

[Leon]

Ik vraag me iets af. Als een recht draadje waardoor 0,5 A en 3 W van een naafdynamo gaan een stuk staal kunnen magnetiseren waarom zijn in mijn keuken, waarin diverse apparaten staan met kabels waardoor 12A gaat, dan niet een boel stalen voorwerpen magnetisch geworden?
M.a.w. kan zo'n lousy naafdynamo dat?

[nicolevelo]

Ik vraag me iets af. Als een recht draadje waardoor 0,5 A en 3 W van een naafdynamo gaan een stuk staal kunnen magnetiseren waarom zijn in mijn keuken, waarin diverse apparaten staan met kabels waardoor 12A gaat, dan niet een boel stalen voorwerpen magnetisch geworden?
M.a.w. kan zo'n lousy naafdynamo dat?

Leon, die kabels in je keuken zijn (elektrisch) geïsoleerd. Wat er met zo'n stekkerloze aansluiting gebeurt, wordt hierboven door bdr uitgelegd. Daar komt als ik het goed begrepen heb een spanning rechtstreeks op de stalen vork te staan. Dus is het staal zelf dan de geleider van de elektrische stroom.

[Shadow]

Ja en waarschijnlijk was deze vork na het lassen al lekker gemagnetiseerd, ik denk als je eens gaat kijken wat 0,5A aan 6V aan magnetische flux opleverd, dat dat wel eens mee kon vallen.

[nicolevelo]

Maar dit alles sluit niet uit dat er nog een andere oorzaak kan zijn die we over het hoofd zien.

Of zou dit de boosdoener zijn?

De lamp is bovenaan magnetisch en is uitzonderlijk stevig aan de vork bevestigd.

[Leon]

De lamp is bovenaan magnetisch en is uitzonderlijk stevig aan de vork bevestigd.

Het is toch maar een RVS boutje*? Losdraaien en je weet het.
Voor magnetisme maakt het overigens niet uit of iets stevig is of niet.

Het is weliswaar een RVS boutje met een zelfborgend moertje, maar ik wil dit niet omschrijven als heel stevig. Liever noem ik al het mindere bagger.

[nn001]

Maar dit alles sluit niet uit dat er nog een andere oorzaak kan zijn die we over het hoofd zien.

Of zou dit de boosdoener zijn?

De lamp is bovenaan magnetisch en is uitzonderlijk stevig aan de vork bevestigd.

Dat klopt, de Edelux lamp heeft een reedrelais als schakelaar. In de zwarte plastic ring zit een klein magneetje. De ring kan eraf om te testen, maar dan doet je lamp het niet meer.

[nicolevelo]

Dat klopt, de Edelux lamp heeft een reedrelais als schakelaar. In de zwarte plastic ring zit een klein magneetje. De ring kan eraf om te testen, maar dan doet je lamp het niet meer.

OK, dank. Even getest: het verwijderen van de ring verandert niets aan de invloed van het stuur op het kompas.

Het is weliswaar een RVS boutje met een zelfborgend moertje, maar ik wil dit niet omschrijven als heel stevig.

Ik bedoelde dat de lange houder van de lamp bijzonder stevig is: je kan er de fiets aan opheffen.

[egopro]

Interessant dat ik zonder naaf dynamo en verlichting hetzelfde probleem heb. Mijn kompas wijst continue naar mijn balhoofd (en nee hij zit niet vast)

[nicolevelo]

Interessant dat ik zonder naaf dynamo en verlichting hetzelfde probleem heb. Mijn kompas wijst continue naar mijn balhoofd (en nee hij zit niet vast)

Maar wel met een stalen voorvork?

In dat geval is het wellicht te verklaren door de aantrekking tussen de magnetische kompasnaald en het staal van de vork. Wat Rooss in het begin aangaf. Maar dan is het effect toch erg sterk. Tenzij het staal ook gemagnetiseerd is natuurlijk

[Adieu]

Nieuwsgierig geworden door dit draadje heb ik maar eens de proef op de som genomen.

De "testexemplaren" zijn de volgende fietsen:

- Kona Dew Deluxe (van onze zoon), met batterijverlichting
- Koga Worldtraveller S (van mijn vrouw), met Son naafdynamo, Edelux lamp
- Santos Travelmaster 3+ (van mijzelf), met Son naafdynamo, Edelux lamp en Cycle2Charge usb lader

Alledrie zijn ze voorzien van dezelfde alom geprezen kompasbel

Bij Santos speciaal genoemd in de specificatielijst, bij Koga weet ik het niet (de bel zat gewoon op de fiets bij aflevering) en voor de Kona van onze zoon heb ik 'm via internet besteld in het kader van "join the kompasbelclub!"

Het bekende probleem met de magneetjes in de Ortlieb stuurtassen is bij alledrie de fietsen waarneembaar.
Zodra de stuurtasen verwijderd worden zie ik het volgende gebeuren:
- bij de Kona wijst het kompas meteen netjes naar het noorden (via mijn Suunto horloge en voor de zekerheid ook met mijn Silva kompas het noorden gecheckt)
- bij de Koga is hetzelfde waarneembaar
- bij de Santos draait het kompas bij in de richting van het balhoofd! En als ik het stuur en/of de fiets een andere richting op laat draaien, dan blijft het kompas volharden in de richting van het balhoofd.

Nu is het zo dat ik de kompasbel weliswaar een leuke gadget vond toen ik de fiets kocht, maar door het gebruik van de stuurtas tijdens onze fietsvakanties het ding als waardeloos betitelde. Maar goed, het is ook nog eens een bel, die het wél doet. Dus maar laten zitten dat ding.

De Koga van mijn vrouw heeft het weer niet. Maar wat die wel had was een irritante knik/knak/kraak in de trapbeweging tijdens het fietsen, wat steeds erger werd, inmiddels netjes onder garantie verholpen is, maar achteraf gezien zeer waarschijnlijk te maken heeft met een splined carrier.

Doe mij dan toch maar zo'n magnetische stuurpen.... (altijd handig om voor onderweg een paar paperclips mee te nemen ) dan maar een kompasbel die het niet doet (en het i.c.m. de stuurtas tóch al niet deed)

Ter illustratie: bij de bovenste foto zie je dat de kompasbel zich erg aangetrokken voelt tot mijn balhoofd (eigenlijk de stalen de stuurpen binnenin).
Bij de onderste foto houd ik de kompasbel onderaan het balhoofd, waar hij nog netjes naar het noorden wijst.

[Adieu]

Bericht aangepast.
Ik vroeg me af of de usb-lader het probleem veroorzaakt zou kunnen hebben, maar las dat nicolevelo geen usb-lader (the Plug of Cycle2Charge) op zijn fiets heeft.

Toch opmerkelijk dat dit nu pas ontdekt is. Het lijkt mij dat er inmiddels best wel wat Travelmasters verkocht zijn met dit fenomeen.
Ben benieuwd of er meerdere exemplaren zijn die dit hebben.

Persoonlijk kan ik er mee leven. Ik gebruikte de kompasbel toch al niet vanwege de verstoring door mijn Ortlieb stuurtas.

[nicolevelo]

Toch opmerkelijk dat dit nu pas ontdekt is.

Eigenlijk is het niets nieuws onder de zon: rooss (zie hoger) slaat volgens mij de (stalen) nagel op de kop . Het staal van de voorvork en de draaibare kompasnaald trekken elkaar aan. Aangezien het staal niet kan bewegen, en de naald wel, draait de naald naar het staal en wijst het dus niet meer naar het noorden. Daartoe hoeft het staal niet gemagnetiseerd te zijn.

Dit gebeurt bij alle fietsen met stalen onderdelen, het is een gekend fenomeen dat ik eerst over het hoofd gezien had. Wat hier echter merkwaardig is, is de sterkte van het effect. Bovendien zien we bij de travelmaster het effect heel duidelijk net omdat er standaard een kompasbel op het stuur staat die dit zichtbaar maakt! Waarom het effect bij de ene fiets sterker is dan bij de andere, weet ik niet. Misschien ligt dat aan de legering die gebruikt is bij de productie van stalen buizen. En misschien zijn ze ook gemagnetiseerd tijdens de productie, zoals we hierboven al besproken hebben. Maar ik vermoed dat dit laatste effect relatief klein is. Of er een bijkomend effect is van de SON dynamo is ook niet meer erg waarschijnlijk nu, aangezien ook fietsen zonder verlichting hetzelfde probleem vertonen. Dat ga ik nog nader onderzoeken .

Wat wellicht ook meespeelt, volgens mij, maar ik ben echt een leek op gebied van fietstechniek, is de opbouw van vork-buis-balhoofd (sorry als ik verkeerde termen gebruik). Bij een constructie met een ahead balhoofd steekt de stalen vorkbuis uit tot de hoogte van het stuur, en soms zelfs hoger als er spacers zijn. Terwijl bij stalen frame waarin een klassieke niet stalen stuurpen gemonteerd is het stalen onderdeel al enkele centimeters onder de stuurhoogte stopt. Dit zou kunnen verklaren waarom we de storing op het stuur van een fiets met ahead balhoofd beter waarnemen. Ik heb zonet een testje gedaan waarbij ik het kompas eerst ter hoogte van het stuur houd, en dan langzaam naar boven ga. Ter hoogte van het stuur is de storing enorm, maar wanneer het kompas ca 15 cm boven het stuur terecht komt is het effect bijna verdwenen. Dus in een horizontaal vlak is de invloedscirkel groot, in vertikale richting kleiner. Wat logisch is als je de richting van de krachten bekijkt, maar daar ga ik niet in detail op in.

Misschien zit ik er helemaal naast. Please correct me if I'm wrong!
En excuus als ik een beetje doorboom, ik vind het gewoon leuk om dit te begrijpen en hierover van gedachten te wisselen met anderen op dit forum.

Het lijkt mij dat er inmiddels best wel wat Travelmasters verkocht zijn met dit fenomeen.
Ben benieuwd of er meerdere exemplaren zijn die dit hebben.

Het zou me niet verbazen dat ze het allemaal hebben (de modellen met stalen voorvork).

[Travelmaster]

Zou dan in ieder geval zijn met Travelmasters met Ahead-vork. Ik heb nog een stalen vork met draadbalhoofd, met kompasbelletje die niet zo vorkgeörienteerd is. Tsja, old-school TM2.6 he. Bijzonder fenomeen.

[Shadow]

Misschien werdt bij de oudere modellen de vork wel gesoldeerd of autogeen gelast, dan gaan er geen stromen doorheen zoals bij mig/mag of tig lassen, die volgensmij het magnetisme veroorzaken...

[Adieu]

Wat wellicht ook meespeelt, volgens mij, maar ik ben echt een leek op gebied van fietstechniek, is de opbouw van vork-buis-balhoofd (sorry als ik verkeerde termen gebruik). Bij een constructie met een ahead balhoofd steekt de stalen vorkbuis uit tot de hoogte van het stuur, en soms zelfs hoger als er spacers zijn. Terwijl bij stalen frame waarin een klassieke niet stalen stuurpen gemonteerd is het stalen onderdeel al enkele centimeters onder de stuurhoogte stopt. Dit zou kunnen verklaren waarom we de storing op het stuur van een fiets met ahead balhoofd beter waarnemen. Ik heb zonet een testje gedaan waarbij ik het kompas eerst ter hoogte van het stuur houd, en dan langzaam naar boven ga. Ter hoogte van het stuur is de storing enorm, maar wanneer het kompas ca 15 cm boven het stuur terecht komt is het effect bijna verdwenen. Dus in een horizontaal vlak is de invloedscirkel groot, in vertikale richting kleiner. Wat logisch is als je de richting van de krachten bekijkt, maar daar ga ik niet in detail op in.

Misschien zit ik er helemaal naast. Please correct me if I'm wrong!

Bij deze (een poging):

De Koga Worldtraveller S van mijn vrouw en de Kona Dew Deluxe van mijn zoon hebben beiden een constructie met een ahead balhoofd, waarbij de (stalen) vorkbuis tot de hoogte van het stuur uitsteekt en zelfs nog iets hoger vanwege de spacers.

Bij deze twee fietsen wijst de kompasbel keurig naar het noorden. Het kan zijn dat de vorkbuis bij deze fietsen van aluminium is, wat het verschil zou verklaren.

Voor wat betreft jouw testje deel ik jouw ervaring. Zoals op mijn ene foto te zien is verdwijnt het effect bij mijn vork ook als je langs het balhoofd naar beneden gaat tot aan de vork zelf.

[nicolevelo]

De Koga Worldtraveller S van mijn vrouw en de Kona Dew Deluxe van mijn zoon hebben beiden een constructie met een ahead balhoofd, waarbij de (stalen) vorkbuis tot de hoogte van het stuur uitsteekt en zelfs nog iets hoger vanwege de spacers.

Bij deze twee fietsen wijst de kompasbel keurig naar het noorden. Het kan zijn dat de vorkbuis bij deze fietsen van aluminium is, wat het verschil zou verklaren.

Kona Dew Deluxe: Fork: Kona Project Two Aluminum Disc (http://konaworld.com/dew_deluxe.cfm)
Koga WT S: UItsluitend leverbaar met een vaste aluminium voorvork (http://www.sintchristophorus.nl/koga-si ... aveller-s/)

[math]

Ik vind dat in deze discussie veel te weinig onderscheid gemaakt wordt tussen geinduceerde magneten en permanente of remanente magneten.

Ja, als je een kompas heel dicht bij een stuk ijzer brengt, wordt dat ijzer ook een klein beetje magnetisch (geïnduceerd) en zal het de kompasaanwijzing van heel dichtbij beinvloeden. Maar een klein kompasnaaldje kan een flink stuk ijzer echt niet magnetiseren (tot een remanente magneet maken).
Als een paperclip op een vorkbuis blijft plakken, is de vorkbuis zélf magnetisch. En als hij van ijzer is, kun je hem ook demagnetiseren. Daarna zal hij veel minder invloed op die kompasnaald uitoefenen!

[nicolevelo]

Ja, als je een kompas heel dicht bij een stuk ijzer brengt, wordt dat ijzer ook een klein beetje magnetisch (geïnduceerd) en zal het de kompasaanwijzing van heel dichtbij beinvloeden. Maar een klein kompasnaaldje kan een flink stuk ijzer echt niet magnetiseren (tot een remanente magneet maken).

Waar zou er sprake van zijn dat een kompasnaald een stuk ijzer magnetiseert?

Als een paperclip op een vorkbuis blijft plakken, is de vorkbuis zélf magnetisch. En als hij van ijzer is, kun je hem ook demagnetiseren. Daarna zal hij veel minder invloed op die kompasnaald uitoefenen!

Die paperclip werd inderdaad door de vorkbuis aangetrokken, de kracht was wel klein. Maar dat is enkel op mijn fiets vastgesteld. Geen idee of dat ook zo is voor alle andere vorkbuizen die het kompas in de war brengen.

Hoe zie jij het, Math? Wat is volgens jou het juiste scenario?