Je kunt er zo subjectief naar kijken als je zelf wilt. Je kunt het ook zo ‘puur’ maken als je wilt.
Wat je onder een “gewone” reisfiets verstaat is me niet duidelijk. Maar een mountainbike en fatbike lijken me redelijk normaal; voor het type terrein wat ik vaak prefereer.
Enfin. Laat ik eens de voor- en nadelen wat specifieker benoemen.
Stuurtas versus stuurrol
De stuurtas is vaak makkelijk te verwijderen om al je belangrijke spullen bij je te hebben als je de fiets achterlaat. Een bezoek brengen aan horeca, supermarkt of culturele highlight wordt daarmee makkelijker. Wel bungelt het vaak als een zoutzak aan 1 plaatje, waardoor het minder geschikt is voor hobbels en bulten.
Een stuurrol zit vastgesnoerd, waardoor het niet zo bungelt en zeer geschikt is voor off-road paden en wegen. Als je wat minder meeneemt snoer je het ook wat verder aan, waardoor spullen zich niet door de hele tas begeven en stuiteren. Een losse rol in een harnas biedt voordelen bij het inpakken van je spullen. Je hoeft je droge binnenrent niet uit om ‘m te vullen.
De audax-manier zit hier wat tussenin. Vaak een tas op een rekje, waardoor het relatief goed vastzit, maar ook goed toegankelijk is. Of het goed afneembaar is, is dan weer afhankelijk van het gebruikte systeem.
Voortassen versus ‘anything cages’
Voortassen aan een voordrager zijn makkelijk te bevestigen en af te nemen en daarnaast goed toegankelijk. Nadeel is dat ze weleens willen losstuiteren bij veel hobbels. Voor onverhard wordt er daarom weleens een bandje om de tassen+drager gesnoerd.
Tassen die aan de houders op de voorvork gesnoerd worden, zitten veel steviger. Ze zijn nog redelijk toegankelijk, maar na een pauze moet je wel weeer de bandjes aansnoeren. Op zich relatief snel gedaan, maar het is toch iets bewerkelijker. Qua aërodynamica zie ik niet veel voordelen. Misschien dat ze ietsje minder laag en ietsje dichterbij de vork zitten, maar ze kunnen ook nog vrij dik zijn. Vooral onverhard dus voordelig voor de wendbaarheid.
Bagagedragerrol (of rugzakje) versus grote zadeltas
In een grote zadeltas kun je minder meenemen dan in een losse rol. Ook wiebelt een zadeltas, waardoor je net op een waggelende eend lijkt. Maar de spullen zitten dichtbij het centrum van de fiets en de tas is zo geopend. Met bandjes kun je het waggelen nog enigszins beperken, maar een lange zadeltas heeft eigenlijk toch een (klein) frame nodig om niet door te gaan zakken op de achterband. Bij de goede grootste modellen zit dat erbij of is dat een accessoire.
Een losse rol (of rugzakje) op een achterdrager is veelzijdiger, waggelt niet, maar is ook bewerkelijker bij het terug bevestigen nadat je ‘m geopend hebt. Je moet dan toch de bandjes opnieuw aansnoeren. De achterdrager weegt bovendien ook veel meer dan het frame voor een grote zadeltas. Maar een rol kun je wel halfvol stoppen en extra oprollen en/of aansnoeren.
Er bestaan ook tussenvormen, met een losse drybag die je in een harnas stopt. Dat is weer heel praktisch bij het inpakken van je spullen. Ook deze blijft stevig zitten bij hobbels.
Achtertassen versus frametas
Vaak gaat de grote bulk van de spullen in achtertassen. Deze kun je makkelijk ophangen en eraf halen bij het bepakken van de fiets. De drager weegt natuurlijk wel een hoop. Een nadeel van de achtertassen is dat ook deze los kunnen schieten bij veel hobbels, zoals onverhard. Daarom wordt er voor onverhard fietsen vaak een extra bandje om tas+drager gesnoerd. Ook schijnt het minder aerodynamisch te zijn.
Voordeel van de frametas is dat men vaak het grote gewicht (water, kookstellen, eten) meeneemt in het centrum van de fiets. Daardoor blijft de wendbaarheid gewaarborgd en het schijnt meer aerodynamisch te zijn. Je kunt ook relatief makkelijk bij je spullen.
Gas tanks, feed bags
Bij bikepacking ‘horen’ ook nog de tasjes op de bovenhuis en aan het stuur. Daarin gaan de tussendoortjes en soms zelfs kooksetjes. (In de grootste maat feed bag van AlpKit past hun 650 ml pannetje met gasblikje en gasbrandertje. Perfect voor 1 persoon die alleen maar water kookt.) Ook telefoon, sleutels, paspoort, lippenbalsem, anti-zonnebrand, etc. kun je daar kwijt. Deze zitten ook weer met bandjes stevig aan het frame, waardoor het onverhard goed vast blijft zitten.
Voor- en nadelen bikepacking
De voornaamste voordelen van de bikepacking-stijl zijn dus een lager gewicht (geen voor- en achterdrager) en de stabiliteit en wendbaarheid bij veel hobbels, zoals off-road. Nadeel is vooral dat je minder mee kunt nemen, en niet altijd zijn de tassen waterdicht.
Nog een voordeel is dat als je je moet dragen, dit veel makkelijker is. Bijvoorbeeld in berggebieden met slecht befietsbare paden, of in het ov.
Voor- en nadelen ‘klassiek’
Voornaamste voordeel van de ‘klassieke’ stijl is het gebruiksgemak. Daarnaast zijn de gebruikte tassen vaak waterdicht als ze relatief nieuw zijn. (Later vaak niet meer...) Nadelen zijn het hogere gewicht van beide dragers, de instabiliteit bij veel stuiteren (losschietende tassen) en het gebrek aan wendbaarheid doordat de gewichtsverdeling heel anders is.
Mixen
Natuurlijk kun je eenvoudig mixen met de beide stijlen. Wim fietst bijvoorbeeld bij voorkeur met alleen een achterdrager. Dat elimineert het nadeel van het gewicht van de voordrager en de bijbehorende tassen. Ook wordt het geheel meer handelbaar. Ik weet dat er ‘s winters in berggebieden vaak met een achterdrager wordt gebikepackt, omdat je dan veel meer volume nodig hebt in brandstof en isolatie. Ook de tent moet dan bestand zijn tegen (veel) sneeuw. Maar wat ook kan is het combineren van een frametas met achtertassen. Dat verdeelt iets beter het gewicht, zonder al teveel in te boeten aan ruimte. Een eenvoudige vervanging is geen stuurtas, maar een gas tank en feed bag(s).
Zelf combineer ik als ik onverhard ga de achterdrager-met-rol met een stuurrol, frametas, tasjes aan de voorvork, gas tank en 2 feed bags. Mijn frametas is namelijk niet zo groot, dus ik heb hierdoor wat extra ruimte achterop. Bovendien vind ik dat waggelen niets. Maar als je een groot frame hebt en niet teveel in je zadeltas stopt, geef je misschien de voorkeur aan een grote frametas i.c.m. een kleinere zadeltas. Dan behoudt je de wendbaarheid en de stabiliteit van je fiets.
Als ik vooral verhard fiets en maar incidenteel een hooguit een mountainbike-achtig pad meepak (en vaker een breed bospad) dan kan ik ook de ‘klassieke’ stijl verkiezen. De tassen blijven dan vaak goed zitten en er hoeft niet door smalle stukjes gestuurd te worden.
Ik moet wel zeggen dat ik zowel een fiets heb voor de ‘klassieke’ stijl als voor bikepacking. Maar zoals gezegd, je kunt vanalles combineren.