voorvork met gegoten vorkkroon

[dirk v]

Op dit forum las ik meermaals dat een voorvork met gegoten vorkkroon, comfortabeler zou rijden dan de heden ten dagen vooral gebruikte "unicrown" vorken.
Dit wordt dan voor een stuk wetenschappelijk onderbouwd door te zeggen dat een vork met gegoten vorkkroon enkel stevig en stijf is op de plaatsen waar zij dat hoort zijn. Zo zijn de vorkpoten meestal dunner en daardoor buigzamer (vooral naar de uiteinden toe) uitgevoerd dan bij de unicrown vork.
Hierdoor zou het schokdempend vermogen van de vork met gegoten kroon beter zijn dan de vork met de unicrown.


To zover de theorie, maar wat nu in de praktijk? Verliest de fiets met een lateraal slappere vork ( ik bedoel hiermee buigzamer in de rijrichting, zijwaartse stijfheid veronderstel ik als hetzelfde als bij de unicrown) niet aan stijfheid en krijg je zo niet meer kans op een zwabberige fiets?

Meer bepaald op een vakantiefiets, beladen met bagage, lijkt met de vork met gegoten vorkkroon in het nadeel tov een unicrown vork.
De unicrown biedt dan wel iets minder schokdempend vermogen, maar een veel strakker stuurgedrag en een veel stijvere fiets.

Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen hierover.

[Fietsertje71]

hmmm, ik ben erg nieuwsgierig naar reakties,

mijn fiets is namelijk enigzins nerveus/zwabberig aan het stuur met bepakking.

Ik speelde met de gedachte of een vork met grotere "buiging" naar voren misschien een grotere naloop zou geven en zodoende stabiel kan zijn?
NU realiseer ik me dat hij dan steiler zou moeten zijn.... en de hoek van de "stuurpijp" groter... hmmm ingewikkeld, fietstechniek

[Wim]

Eerst over vorkkronen. Een gegoten vorkkroon kan wat minder stijf zijn dan zo'n superstijve maar oncomfortabele mtb unicrown vork. Diverse bouwers, waaronder Thorn in Engeland (www.sjscycles.com) gebruiken daarom een heelouderwetse variant met twee platen boven elkaar. Wel soepel in vertikale richting, maar zijdelings veel stijver.

Nu over zwabber fietsen. Dat kan van van alles komen. Ik weet niet wat voor balhoofd je hebt (staat het goed afgesteld?), maar als dat een traditioneel balhoofd is van 1 inch (en die zwabberen het makkelijkst) kun je voor weinig geld een zogenaamde high column nut monteren van Sugino die je stuurpen wat extra steun geeft, en in feite je balhoofd buis wat verlengt (zoals bv Vittorio heel mooi met zijn frames doet). Je fiets kan ook zwabberen omdat je stuuurpen niet stijf genoeg is (vooral bij traditionele 1 inch pennen niet zelden een probleem, en nog het meest van al met verstelbare stuurpennen). Koop dan een heel stevige en niet verstelbare - het maakt een wereld van verschil uit. Verder kan het zijn dat je voordager niet stijf genoeg is, of dat je tassen er niet stijf genoeg ophangen (riempje erom?). Ook van slappe achterdragers gaat je fiets zwabberen (en dat merk je zeker ook voor). Hang je achtertassen zover mogelijk naar voren. Is het geen tijd je spaken eens te laten aanspannen? Gebruik je een stuurtas? Stop er weinig of niets in, en je hebt ineens een heel andere fiets. Tot slot kan het zijn dat je hele fiets gewoon te licht is, of qua geometrie niet optimaal voor zwaar tourgebruik.
Kortom, er zijn vele mogelijkheden. Van bepakking worden lichte fietsen inderdaad wat zwabberig, en dat moet je dus zien op te lossen door op de cruciale plaatsen de zaak wat stijver te maken. Nerveusiteit is iets anders. Een nerveus sturende fiets is niet fijn op een lange tocht, maar aan de geometrie zou ik niet zo snel wat gaan veranderen. Wel is het zo dat de meeste fietsen wat rustiger sturen als je voorop een lowrider hebt zitten.
Ik heb natuurlijk geen idee wat voor fiets dit is.
Misschien heb je hier iets aan,
Wim

[Wim]

Hoi Roald,
Even vlug naar je site gekeken. Is het nog steeds die Giant? Uit alle suggesties van hiervoor blijven er dan toch vooral twee over: weg met die verstelbare stuurpen, en koop een super stijve niet verstelbare. Ik denk dat dit een traditioneel 1 1/8 balhoofd is, dus dat wordt zoeken (ik heb wel wat suggesties). Het lijkt erop dat je een vlinderstuur gebruikt. Dat is ook niet erg stijf, maar velen vinden het natuurlijk wel erg fijn sturen. Die stuurtas hangt heel hoog, en lijkt erg groot. Betere bagagedragers zullen misschien helpen (ik kan niet precies zien wat erop zit: standard Giant alu?), maar dan praat je gelijk over veel groter geld.
Wim

[dirk v]

Dag Wim,

Wat meer informatie:
Ik denk erover om de unicrown vork op mijn Snel Savanne te vervangen door de Twin Plate van SJScycles.
Zonder bagage vind ik de Snel nogal botserig en oncomfortabel. (Ook met Big Apples…)
Ik rijd ook met een tandem van Vittorio, die veel minder de kleine oneffenheden in het het wegdek, in de vorm van trillingen, doorgeeft aan je handen/armen/schouders.
De voorvork van deze tandem is zo’n ouderwetse variant met twee platen boven elkaar.
Beladen met bagage blijft de tandem zo strak als een speer.
Op die manier kwam ik aan het idee, maar het blijft natuurlijk een investering waarvan je de nuttigheid op voorhand wil afwegen.

Ik blijf bang dat bij overstappen, dit met bepakking beladen een nadelige upgrade zal blijken en even van voorvork wisselen afhankelijk van fietsen met- of zonder bagage, is voor mij geen optie.

Het balhoofd van de Snel is conventioneel en oversized (1 1/8”).
Het is trouwens zo dat de “Twin Plate Fork” van SJScycles enkel in Ahead te verkrijgen is, wat betekent dat ik ook het balhoofdlager en de stuurpen moet vervangen.
De Twin Plate Fork is verkrijgbaar met verschillende “rake”, één ervan is exact dezelfde als deze van mijn Snel.
Ik kan maw de geometrie van de Snel ongewijzigd houden.

Bestaat er trouwens een verschil kwa stuureigenschappen tussen een conventioneel balhoofd en één van het type Ahead?

Groeten,
Dirk

[Wim]

Hoi Dirk,
Dit lijkt me toch meer iets voor een framebouwer, en ik vrees dat er aan een fiets wel meer komt kijken dan alleen een vork. Het komt bovendien wel vaker voor dat frames die het met bagage goed doen (bij jou ook?) helaas zonder bagage wat al te stijf zijn. Vittorio heeft wel een naam als bouwer van comfortabele fietsen (maar een tandem is altijd zwaar beladen).
Denk er overigens aan dat rake niet het enige is bij een vork: de afstand van de as tot de onderkant van het balhoofd doet er ook toe, en die is bij deze Thorn vorken vrij hoog, zodat de voorkant misschien omhoog komt. Dat zou je zeker moeten weten. Je kunt ook naaar een echte framebouwer (Vittorio of Marten Gerritsen) gaan en daar een comfortabeler vork laten maken (maar een compleet Vittorio frame is ook weer niet zo duur, en dan weet je dat je krijgt wat je blijkbaar prettig vindt).
Ahead balhoofden gelden in de praktijk als stijver, en dat is denk ik ook wel zo (en over zulke stijfheid hoor je mij althans nooit klagen.
Succes - ik heb zelf ook een hekel aan harde springerige frames.
Wim

[Fietsertje71]

Hallo Willem,

Bedankt voor je reaktie. Het is inderdaad nog steeds deze Giant Canyon Travel, afgekort GCT, wat dan weer Geweldig Compleet Toerfietsje betekent een fijne lowbudget aanschaf waar nu 10.000km op de teller staat in 14mnd en zelf op diverse punten al aangepast.

Ik heb er al met meerdere mensen naar gekeken en heb zelf toch wel een beetje het gevoel dat het aan de geometrie,cq korte balhoofdbuis ligt. Die extra hoge balhoofdmoer kon weleens de oplossing zijn.

Het is inderdaad een vlinderstuur. ik snap dat de verstelbare suurpen ruimte geeft voor torsiebeweging, maar ik heb er ook wel voordeel van.

Ik fiets ook veel met alleen de stuurtas en dan heb ik er eigenlijk weing last van.

De dragers zijn inderdaad de standaard dragers. Ik overweeg wel ze te vervangen voor tubus-dragers. Maar het is wel een aanslag op mijn budget dat dus niet overweldigend groot is.

Ik heb er Santos wielen ingezet dus daar ligt het niet aan.

De stuurbuis is 25,4 mm, waar kan ik zo'n moer verkrijgen?

[Wim]

Beste Roald,
Met die fiets is denk ik weinig fundamenteels mis, al blijft het moeilijk iets te zeggen als je er niet zelf opgereden hebt. Ik vermoed dat het een van de Giants met alu frame is, en die zijn toch behoorlijk stijf (min vrouw heeft er de afgelopen jaren een gehad om de kinderen mee te vervoeren, en ook voor vakantie. Natuurlijk zijn er betere en vooral duurdere fietsen, maar hier zou het goed mee moeten kunnen. De vraag is wat je kunt doen.
Op de foto op je site zie ik dat je de Ortlieb tassen bovenom vastmaakt, in plaats van onderlangs zoals het hoort. Dat laatste maakt een iets stijvere tas (die ook nog eens net een beetje waterdichter is). Misschien was dit alleen maar voor de foto, maar alle kleine beetjes helpen. Blijvend bij de tassen: ik doe er al jaren een riempje omheeen, en dan hangen ze heus stijver, en dat merk je.
Tja en dan die stuurtas. Natuurlijk merk je daar niet veel van als de fiets verder geen bagage hoeft te torsen. Maar als hij al helemaal behangen is met tassen merk je het heus (zeker als je ook nog de speciale verlenger gebruikt voor vlindersturen - dan hangt hij nog verder naar voren). Ik weet niet waarvoor je hem gebruikt, maar als het voor kaarten is, dan zijn er andere mogelijkheden, en als het voor klein spul is, dan zijn er tegenwoordig hele kleine Ortlieb stuurtasjes, net genoeg voor geld, papieren, en nog wat klein goed (er zijn voor klein spul ook kleine amerikaanse tasjes die je in de framedriehoek monteeert). Je kunt je bestaande tas ook half leeglaten. Het maakt echt heel veel uit (als tandemrijder spreek ik heus uit ervaring).
Dit kost allemaal nog niets. Maar wat kun je doen zonder al te veel geld uit te geven? Ik blijf erbij dat een goede stijve niet verstelbare stuurpen je fiets tot een andere fiets kan maken. Ik heb een tijdje een verstelbare pen op onze tandem gehad, en sinds een half jaar een goede stevige niet verstelbare (Kalloy). Wat een verschil. In jouw (en mijn tandem) maat (1 1/8 inch balhoofd maat, dwz mtb maat) zijn die niet zo makkelijk meer te krijgen voor traditionele balhoofden, maar ik heb er uiteindelijk na veel zoeken eentje in Engeland gevonden en over het web besteld (in Nderland werd ik vooral meewaarig aangekeken dat ik geen nieuwe fiets kocht. Wat een verschil. In principe zou een High Column Nut nog een klein beetje meer verschil kunnen maken (in mijn ervaring bij mijn racefiets met 1 inch balhoofd was het effect van een stijve stuurpen veel en veel groter), maar die zijn in deze mtb maat niet zo maar kant en klaar te koop. Marten Gerritsen kan ze voor je maken, maar goedkoop is dat niet. Ik zou mijn geld eerst steken in een fatsoenlijke stuurpen (en goede verstelbare stuurpennen bestaaan eigenlijk niet).
Een stijve achterdrager helpt ook. Die van Giant zijn meestal vrij slap (maar er zijn uitzonderingen geweest). Ik heb in het verleden diverse wiebelende fietsen op het rechte pad gekregen met een stijvere achterdrager (een nog best betaalbare Blackburn EX 1 of EX 2 is al heel wat stijver dan een Giant drager, of een Blackburn mtb drager). Als je veel geld wilt uitgeven zou ik voor de Tubus LOGO gaan: een drager voor 28 inch wielen, maar met extra lage ophanging van de tassen.
hg
Wim
ps,
Vind je dat vlinderstuur echt fijn?

[Fietsertje71]

Hallo Willem,

Ik vind het vlinderstuur wel fijn ja. Het geeft ook een goede positie voor een spiegeltje. En doordat het stuur vrij stijl staat past mijn stuurtas zonder extrea verlengstuk. Ik heb het een paar keer versteld en ben er nog niet helemaal uit wat de beste positie is. Ik zit nu redelijk rechtop wat ik wel fijn vind.

de stuurpen is 25,4 mm dus 1" en geen mtb maat. de fiets is schat ik uit '99 te zijn aan de oude remhandels die erop zaten.

De tassen doe ik tegenwoordig inderdaad naar beneden dicht met de riemen.

Bedankt voor je meedenken, na de winter zal ik eens zien of en wat ik eraan kan doen. NU het kouder wordt, fiets ik voorlopig zonder tassen

Samengevast, Mogelijk andere Stuurpen en dragers

[Wim]

OK, even een feitelijke correctie: een 1 inch balhoofd wordt gemeten aan de buitenkant van de stuurbuis van de vork. De binnenmaaat daarvan is 22.2 mm, en dat is dus de diameter van traditionele stuurpennen. Voor mtb's is men overgestapt oo een wat bredere maat, met een buitenmaat van de stuurbuis van de vork van 1 1/8 inch,, met een binnenmaat (= diameter stuurpen) van 25,4 mm = 1 inch. Ik denk dus nog steeds dat je (net als mijn vrouw op haar Giant, en ik op mijn tandem)) een mtb stuurpen hebt (prima hoor, want net wat stijver). Probleem is dat stuurpennen daarvoor inmiddels moeilijk te krijgen zijn.
Wim

[Leon]

Hoi,
Ik heb nog een paar waarnemingen uit het verleden die misschien toch wel interessant zijn:

Roald: was het niet precies jouw Giant waar ik afgelopen voorjaar een stukje op het mogen proberen en waarbij het mij opviel dat aluminium frames van Giant behoorlijk flexibel kunnen zijn? Bji de Giant van Bert viel het me ook op.

Ik heb een Gazelle gehad van Re525 (staal) met een unicrown vork die extreem flexibel was en ik heb een Avaghon van Thron buis (staal) met een traditionele vork die behoorlijk stijf is. Overige specificaties en maten vergelijkbaar. Conclusie: slapheid zit voor een groot deel in het frame en misschien wel minder in de vork.

De Gazelle was met bagage niet te harden - achterwiel volgde zo'n beetje een andere route - maar was zonder bagage super aangenaam. De Avaghon is met 30 kg bagage super, maar zonder bagage een stijve "tank".

Van slapheid heb je behoorlijk last als je het stuur niet vast hebt. Conclusie: wat er boven het balhoofdstel uitsteekt is irrelevant. Ik denk niet dat montage van andere sturen en pennen veel zal uitmaken. Niet dat ik een slap stuur aangenaam vind, maar dat is m.i. iets anders.

Shimmiën (spontaan en bijna niet te stopen slingeren bij een bepaalde, vaak middelmatige, snelheid) trad bij mijn fietsen alleen op als er 5 tassen aanhingen: achtertassen, voortassen (low) en stuurtas. Bij weghalen van stuurtas, voortassen of achtertassen was het effect al weg.

Het strakker monteren van voortassen en het strak spaken van het voorwiel had inderdaad een klein positief effect op het rijgedrag.

Mijn Snel heeft een MTB (1 1/8") aheadset maar wel een 1" buis in de vork. Je weet bij Ahead dus pas wat er in zit als je het hebt opengemaakt. Deze Snel (model Streetcross, niet speciaal gemaakt voor bagage) is overigens oncomfortabel hard.

Discussies over shimmieën in nl.fiets: http://tinyurl.com/d9tg6

Leon

[Fietsertje71]

Hallo Leon,

Inderdaad dat was mijn fiets, en zolang ik mijn stuur vast houd is er inderdaad niet veel aan de hand. vooral als ik een hand los laat begint ie te zwabberen. Of shimmie-en ik dacht dat shimmi meer in de fietsrichting was bij remmen.