Derk VII schreef:Wat jammer dat ik pas vandaag deze discussie zie! Gisteren en vandaag heb ik op de Fiets- en wandelbeurs informatie verstrekt over heel veel van deze gebieden; vorig jaar een lezing hierover gegeven in Bussum!
De Würzenpas heb ik ooit zonder bagage gereden, 13%. 3 jaar terug was hij afgesloten, maar anders had ik met bagage ook omgereden via Tarvisio, vandaar ligt er een fietspad over een voormalige spoorlijn tot vlak voor Jesenice. Wat zijn jouw ervaringen?
Je schrijft wel erg makkelijk over de trein in Albanië, dat interesseert mij ook als spoorman, maar ik heb er geen daar kunnen ontdekken! Opheldering vragen heeft mij zelfs vooruit geholpen. Heb later wel een reportage gezien op Canvas, dat men alleen Tirane - Durrës en nog een stukje reed. Wat zijn je ervaringen?
Helaas zie ik jouw reactie ook erg laat, maar bij deze alsnog een reactie.
De Würzenpas is prima gelukt. Het was warm, maar droog, en dan is het een kwestie van heel rustig aan doen. Ik heb wel een stuk gelopen.
De trein in Albanië is heel bijzonder. Je ziet ze weinig, omdat er weinig spoorlijnen zijn en op de meeste lijnen rijdt de trein één keer per dag. Ik ben van Shkoder naar Tirana gegaan. De trein vertrok heel vroeg in de ochtend, maar het was de enige trein. Ik heb de fiets achterin de trein gezet. Geen probleem, maar er passen niet veel fietsen. De trein begint leeg, maar wordt steeds voller. Mensen hebben heel veel spullen bij zich. Er zijn geen werkende seinen meer (alleen de palen staan er nog). De treinen zijn rijdende wrakken. Deuren gaan niet meer dicht, ramen zijn kapot, verlichting en afvalbakken zijn verdwenen, etc.. Kaartje heb ik vooraf gekocht, kost bijna niets. De fiets kostte ca. 1 euro. De meeste mensen hadden geen kaartje maar gaven een paar muntjes aan de conducteur.
Hier een deel van een door mij geschreven reportage, het deel door Albanië:
De dienstregeling. Het lijkt heel wat, maar het gaat om slechts één trein per dag van en naar Shköder. Shköder is het begin- en eindpunt van de treinen.
Er vertrekt één trein per dag om 5:40. Deze zal ik de volgende dag nemen, dus dat betekent heel vroeg uit bed.
De trein voor morgen staat al klaar
.
Close-up van de ingang van het station.
Ik zoek mijn hotel op. Shköder is best een leuke stad! Voor nog geen 2 euro eet ik een heerlijk bord Spaghetti bij een keurig restaurant. Daar let ik extra goed op, gezien het risico op voedselvergiftiging in Albanië. Ik zorg er voor dat ik de route naar het station in mijn hoofd heb en ga terug naar het hotel om op tijd te slapen.
15. Treinreis Shkodër – Tirana (Albanië)
Afgelegde fiets-afstand 30 kilometer
Om 5:00 uur gaat de wekker. Ik pak mijn spullen. De hotelkamer is inclusief ontbijt. Dat krijg ik in een plastic zakje mee.
Er zijn op dit vroege tijdstip best veel mensen op straat. Overal zijn cafeetjes open waar mensen aan de koffie zitten.
Het is even spannend hoe er op de fiets wordt gereageerd, maar zoals altijd reageert niemand daar op. De deur aan het uiteinde van de trein ontbreekt. Daardoor kan ik tijdens de reis mooie foto's maken vanuit de trein
.
Ik ga de trein uit om een kaartje te kopen. Het loket zit niet in de grote stationshal, maar aan de voorkant bevindt zich een loket aan de buitenkant van het gebouw. Het kaartje kost 145 lek, ca. EUR 1,05. De rit is ongeveer 92 kilometer lang en de trein doet er bijna 4 uren over.
De meeste ramen zien er zo uit.
Overal is te lezen dat treinreizen in Albanië een avontuur is, en zo heb ik het ook ervaren.
Op het station loopt veel personeel rond. Er is een handjevol reizigers.
De trein is vertrokken. Hier volgt een uitgebreide serie foto's vanuit de trein, het is een bijzondere rit over een uiterst vervallen spoorlijn.
Station Mjede, de eerste stop. Hier stappen behoorlijk wat mensen in.
Vertrek uit station Mjede.
Station Hajmel na vertrek.
Het ontbijt ziet er niet best uit. De bak Joghurt is aangebroken, het flesje jus d'oranje is open geweest en zelfs niet volledig gevuld. Het ziet er allemaal niet fris uit, en het ontbijt zal dan ook in een afvalbak in Tirana verdwijnen.
Station Baqel.
De trein raakt behoorlijk vol. Er komt een oude man met een fiets in de trein en wil deze tegen de mijne aanzetten. De oude man vraagt keurig of ik dat ok vindt, en bewaakt zijn krot bij elke stop. Mensen hebben enorme hoeveelheden bagage mee zich, zoals grote zakken met groenten van het land en emmers met eieren en de oude man zorgt er voor dat ze met hun zooi uit de buurt van de fietsen blijven.
Al gauw blijkt dat ik een van de weinigen ben met een kaartje. De meeste mensen drukken wat geld in de hand van de conducteur die vervolgens nergens moeilijk over doet. Voor mijn fiets moet ik 100 lek betalen, die ook in de zakken van de conducteur verdwijnt. Ik val duidelijk op als toerist, alleen de allerarmsten nemen de trein in Albanië.
Landschap vanuit de trein.
Station Lezhe, een van de grootste stations.
Vertrek vanuit Lezhe.
Spoorlijn door groen landschap.
Verval langs het spoor.
Veel sporen zijn overwoekerd en de spoorlijn die het minst is overwoekerd, wordt nog gebruikt. Ook als voetpad overigens.
De trein gezien vanuit de trein.
De buitenwijken van Tirana. Overal hangen nog vlaggetjes en spandoeken van de recente verkiezingen.
Tirana. Veel vlaggen van de democratische partij. Shköder hangt er ook vol mee, maar toen ik daar was, had ik nog niet in de gaten dat het om de verkiezingen ging.
Na een lange rit kom ik aan in Tirana, net op tijd voordat het echt heet wordt. Links het perron en rechts is een markt. Daarom stapt bijna iedereen ook rechts uit. Al die spullen die de trein in zijn gesleept, zijn voor de markt.
Terwijl de mensen rechts de trein verlaten, fotografeer ik het lege perron.
De locomotief die gelijk is losgekoppeld.
Het loket. Ook hier buiten de stationshal.
De dienstregeling. Amper treinen. Alleen tussen Dürres en Tirana rijdt dagelijks een handjevol treinen. Er zijn veel meer bussen. Voor het station volop bussen, vooral naar Dürres. Ze proberen je de bus in de praten. Soms staan ze zelfs op het dak van de bus te schreeuwen waar de bus naar toe gaat. De bus is echter wel veel duurder dan de trein.
Het grote plein van Tirana, het keurig nette deel van de stad.
Eerst ga ik mijn spullen naar het hotel brengen. Dat ligt helemaal buiten Tirana. Er komen valt niet mee, het is vanuit het centrum 8 kilometer fietsen en er wordt aan de weg gewerkt.
Ondanks dat ik volgens de reservering pas om 14.00u kan inchecken, is mijn aankomst om 10:30 geen enkel probleem. Dit is een van de beste hotels van deze reis. Voor 20 euro per nacht verblijf ik twee dagen. En voor nog geen 3 euro wordt al mijn kleding gewassen. Alles nieuw, mooie grote kamer, internet, airco, alles is perfect. Er zijn bijna geen gasten. De man met hond die 's nachts het terrein bewaakt staat er dus vooral voor mijn fiets
.
Door het vroege opstaan, is het nog vroeg. Een paar uren relaxen en dan een rondje door Tirana.
Wijk aan de rand van het centrum.
Winkel.
Een doorsnee straat in Tirana. Straatbeeld doet erg aan Roemenië denken.
Het hotel ligt vlakbij deze autoweg. Om de werkzaamheden te vermijden fiets ik over deze weg terug. Verkeersregels worden niet nageleefd in Albanië. In Albanië staan in het centrum hier en daar verkeerslichten maar die staan er grotendeels voor de sier. Het is echter lang niet zo erg als het verkeersgedrag in Montenegro. Het valt mij allemaal mee. Maar ook over het fietsen over een autoweg wordt uiteraard niet moeilijk gedaan.
16. Verblijf Tirana (dagtocht Tirana – Dürres)
Afgelegde fiets-afstand 54 kilometer
Ik verblijf twee nachten in Tirana dus ik ben daar één volledige dag. Deze dag gebruik ik voor een tochtje naar Dürres. Maar eerst nog wat rondkijken in Tirana.
Een bekend plaatje in Tirana: De Et'hem Bey-moskee en Klokkentoren
Straathandel aan de rand van het centrum.
Het spoor. Tijdens het maken van deze foto nog in gebruik, de treinen van en naar het station rijden over dit spoor. Inmiddels is het niet meer in gebruik omdat er plannen zijn voor een nieuw station en het huidige alvast is gesloopt. De foto's van station Tirana zijn daardoor al historisch.
Straat in Tirana. De tweedeling is enorm, van armoedige straathandel tot aan een luxe wagen zoals op deze foto. Ook hier vele verkiezingsvlaggetjes.
Weg aan de rand van Tirana, naar Dürres. Links ligt een nieuwe snelweg, de SH2. Het leuke in Albanië is dat men de oude weg meestal laat liggen. Daardoor heb ik de oude weg vaak helemaal voormezelf. In dit geval ligt de nieuwe weg zelfs naast de oude.
Er zijn meerdere routes naar Dürres. Ik ga via Vorë vanwege het spoor wat ik wil kunnen bekijken.
Net aangekomen bij het spoor komt er een trein aan. Gezien het zeer geringe aantal treinen in Albanië val ik met de neus in de boter
.
Station Vorë. Treinen van en naar Shköder keren hier. Van het treinstel links is de loc daarom losgekoppeld.
Loc wordt weer aangekoppeld.
De trein is vertrokken naar Shköder. Veel seinpalen, maar ik heb nergens een sein gezien dat nog intact is.
Stationsgebouw station Vorë.
Station Sukth, één van de drie tussenstations op het traject Tirana - Dürres.
Perron station Sukth.
De route naar Dürres is niet echt mooi. Overal bebouwing langs de weg.
Dürres.
Plein schuin tegenover station Dürres. Moderne inrichting met lampen in de grond, zoals je in Nederland ook wel ziet. De lampen zijn echter verdwenen, alleen de gaten zijn er nog.
Voorzijde station Dürres.
Stationshal waar ik een kaartje koop voor de trein naar Tirana. Over drie kwartier vertrekt deze.
Dit prachtige affiche hangt in de stationshal. Hekurudha Shqiptare = Albanese Spoorwegen.
Een bijzonder contrast met de werkelijkheid, zeker nu Tirana niet eens meer een station heeft.
Het perron waar de trein al klaar staat. Oud Duits materiëel. Ideaal want mooie ruimte voor mijn fiets bij een rij klapstoelen.
Als de trein vertrekt, is deze bijna leeg. Op het eerste tussenstation, Shkozet, staat een enorme menigte. En deze mensen staan er maar om één reden: De trein. Ik hoop nog even dat de trein niet stopt, want volgens de dienstregeling slaat deze trein dit station over. Maar helaas.. De trein wordt bestormd. Het staat bomvol. Zo extreem heb ik het nog nooit meegemaakt. Ik ga gauw bij mijn fiets staan, zodat ik deze in de gaten kan houden. Er staan mensen tegenaan, maar ik tref het dat in het hoekje bij de klapstoeltjes jonge mensen staan die ook wat Engels spreken, mensen die begrijpen dat als ze die fiets weghalen om op de klapstoeltjes te kunnen zitten er per saldo alleen maar minder ruimte overblijft. De trein gaat door een lange tunnel. Het is helemaal donker, je ziet werkelijk niets. Er staat een gezin met een klein kind naast mij en ik maak licht met mijn iPad. De rest van de trein maakt de hele tijd spookgeluiden alsof het een gewoonte is. Even later nog zo'n tunnel, weer spookgeluiden en ik maak licht. De ouders beginnen tegen mij te praten en zo ontdek ik dat de moeder Duits spreekt. Zij heeft een jaar een stage gedaan in Duitsland. We praten wat, en zij vertelt dat de trein zo vol zit omdat de bus zes keer zo duur is als de trein.
Gelukkig komt er niemand bij in Sukth, al gaat er ook niemand uit. Het is benauwd. Mensen liggen zelfs in de bagagerekken. Tot mijn grote verbazing wringt de conducteur zich door de menigte heen om kaartjes te controleren, al komt dit voornamelijk neer op geld aannemen, want ik ben de enige met kaartje. Ze begint niet over mijn fiets dus die is gratis dit keer.
In Vöre gaan er wat mensen uit, maar er zijn evenveel instappers. In de buitenwijken van Tirana stopt de trein. Er springen een paar jongens uit. Een tijdje later stopt de trein weer. Ineens stroomt de trein leeg, men stapt massaal uit. Er is weliswaar geen station, maar de deuren staan altijd open. Zelfs mensen met kleine kinderen stappen gewoon uit. De trein gaat weer rijden en wordt met stenen bekogeld. Er is weer redelijk wat ruimte. Niet iedereen kan zitten, maar wel weer normaal adem halen.
Aankomst in Tirana.
De inmiddels lege trein die er best goed uit ziet.
Terug in het hotel maak ik een praatje met iemand van het personeel. Hij verklaart mij voor gek dat ik in een trein ben gestapt. Zelf heeft hij nog nooit een trein van binnen gezien. Ik zit in dubio over de volgende dag, de reis naar Ohrid in Macedonië.
Vlakbij Prrenjas ga ik de grens over. In Prrenjas is een station, maar sinds kort rijdt de trein slechts tot aan Librazhd. Van Librazhd naar Prrenjas is het 30 kilometer fietsen. Daarna 12 kilometer naar de grens en tot slot in Macedonië nog 29 kilometer naar Ohrid.
De trein naar Librazhd vertrekt om 6:00 uur en komt aan om 11:01. Daarna heb ik dus voldoende tijd voor de lange rit naar Ohrid. Oorspronkelijk was ik van plan om de trein te nemen, alleen zit ik niet bepaald te wachten op een herhaling van de treinrit van Dürres naar Tirana. Een klein uur is nog te doen, maar deze rit gaat vijf uren duren!
Ik kan het treintraject ook fietsen. De trein maakt een enorme omweg, maar over de weg kan ik rechtstreeks. Dat is 80 kilometer. De route door de bergen is berucht om de vele slachtoffers die er verongelukt zijn. Kort geleden is er echter een nieuwe snelweg aangelegd met lange tunnels. De man van het hotel hoeft er niet lang over na te denken: Liever met de fiets over de snelweg dan de trein. Kan volgens hem prima, niemand doet moeilijk in Albanië. Dat vind ik wat te gortig, ik besluit om wel te fietsen maar dan over de bergweg. Wat ook een rol speelt is de ligging van het hotel: Ik ben na een paar kilometer Tirana al uit en op de goede weg, terwijl ik wel een uur nodig heb om het station van Tirana te bereiken. De weersverwachtingen zijn goed, al zal het heel heet worden..
17. Fietstocht Tirana – Ohrid (Macedonië)
Afgelegde fiets-afstand 151 kilometer
Half zes 's ochtends vertrek ik vanuit het hotel. Het is nog lekker koel, dus ik probeer de vaart er flink in te houden. De weg stijgt licht. Een tijdje later kom ik bij een afslag waar het verkeer de nieuwe snelweg op kan.
Vóór de afslag is er nog redelijk wat verkeer. Opvallend veel busjes naar Tirana, propvol met forenzen. Na de afslag helemaal geen verkeer meer.
Ik blijf op de weg, die steiler wordt. Na een stuk klimmen zie ik beneden de ingang van de nieuwe tunnel liggen. Gelukkig wordt het niet steiler, de weg blijft nog 22 kilometer lang steigen. Het aantal auto's dat ik tegenkom is op één hand te tellen, evenals het aantal huizen. Wel zijn er veel restaurants waarvan de meesten inmiddels gesloten zijn. De restaurants die nog wel open zijn, hebben geen klanten.
Bijna op de top. Links een van de vele leegstaande restaurants langs de route waar het kortgeleden nog heel druk was.
Op de top volgt een kilometers lang recht stuk. Rechts de afgrond. Aan de vangrail is nog te zien dat hier ooit een auto de afgrond in is gestort. Ook voor vakantiefietsers was dit een enge weg toen de snelweg er nog niet was.
Het uitzicht rechts van de weg.
Na het rechte stuk volgt een steile afdaling naar Elbasan, de vierde stad van het land. Daar is ook een treinstation.
Langs de weg staan ook vele lege kraampjes waar producten werden verkocht aan de vele voorbijgangers.
Aankomst in Elbasan. Foto vanaf de weg over het spoor. Hier zelfs dubbelspoor, maar over het rechter spoor zal voorlopig niets rijden.
Station Elbasan waar ik de trein uit Tirana binnen zie komen
Stationsgebouw station Elbasan.
De trein blijkt leeg te zijn. Ik had in de trein kunnen stappen naar Librazhd, maar ik besluit om door te fietsen. Het lastigste stuk heb ik namelijk achter de rug, en de laatste 26 kilometer naar Librazhd gaan over een bijna vlakke weg.
De opmerkelijk nette hal van station Elbasan.
Flats aan de rand van Elbasan.
Ik wil ergens lekker ontbijten, maar ik kan niets geschikts vinden. Veel Benzinestations in Albanië verkopen alleen brandstof en verder niets. In een winkeltje haal ik wat losse broodjes.
De weg naar Librazhd. Links het spoor. Weinig klimmen omdat de weg door een dal langs de rivier (rechts) loopt.
Een koe wordt uitgelaten op de rails bij station Mirake.
Station Mirake, het enige station tussen Elbasan en Librazhd.
Het laatste stukje naar Librazhd is de weg niet meer zo vlak en begint de hitte zijn tol te eisen. Het gaat dan ook niet meer zo snel als in de vroege morgen.
Station Librazhd. Het huidige eindstation van de treinen.
Station Librazhd. Er arriveert en vertrekt één trein per dag en deze trein is al geweest. Er is dan ook niemand meer en het gebouw is gesloten.
De weg gaat verder naar Prrenjas. Links het niet meer gebruikte spoor.
Vervallen monument langs de weg.
Regelmatig is er een restaurant of winkeltje langs de weg. Hoewel er weinig verkeer is op de weg, zijn er meestal wel wat klanten. Ik haal ook regelmatig wat te eten of drinken. Wel is er opvallend weinig voedzaam eten te koop, veel van die voorverpakte croissants die meer op een laxeermiddel lijken dan op voedsel.
Oud tankstation.
Aankomst in Prrenjas
Dit is de laatste grote plaats vóór Macedonië. Het is inmiddels al bijna avond. Uiteraard ga ik een kijkje nemen op het station.
Station Prrenjas.
Stationshal. Er loopt iemand van de spoorwegen rond die vriendelijk groet en verder niet vraagt wat ik hier doe.
Perron station Prrenjas. Rechts staat oud materieel weg te roesten.
Stationsgebouw perronzijde. Er is weinig van te merken dat er helemaal geen treinen meer stoppen.
Voor het stationsgebouw staat een eenvoudige garage waar een paar jonge mannen aan een auto aan het sleutelen zijn. Ze spreken Engels en hebben uiteraard door dat ik een toerist ben, als ik weer terug bij mijn fiets ben na een rondje foto's maken op het station. Hoewel de plek waar ze werken enorm armoedig zijn, vinden ze Albanië prachtig. Overal hoor ik "Albania good!" als mensen door hebben dat ik buitenlander ben. Dat is ook nu weer het geval. Ze vinden het dan ook jammer dat ik nu op weg ben naar Macedonië.
Het centrum van Prrenjas (ca. 8200 inwoners).
Prrenjas uit op weg naar de bergpas Qafë Thanë, die ik over moet om de grens te bereiken.
Om een beetje een indruk te geven van de hoogte: Tijdens de klim kijk ik vanaf grote hoogte neer op het rode bord dat rechts op de foto boven de berg te zien is.
Na een paar haarspeldbochten is het klimmen echt begonnen.
Geitjes.
Geitjes die heel goed kunnen springen.
Bunkers. Er zijn er meer dan 700.000 gebouwd door Hoxha. Ik heb er opvallend weinig gezien, op deze foto een van de weinige plekken waar ze nog onaangeroerd zijn. Een aardig artikel hierover:
http://www.presseurop.eu/nl/content/art ... gzame-dood
De top bereikt
Uitzicht op het meer van Ohrid.
De grensovergang bereikt.
Er is slechts één baan voor personenauto's open. Toch vindt een Zwitser het nodig om naar de rechterbaan te gaan, waar wel personeel is. Deze beginnen echter te tieren en de Zwitser rijdt gauw achteruit. Zodra hij netjes achteraan heeft gesloten, gaat het lichtje van de rechterbaan op groen
Vervolgens is de Zwitser wel weer de eerste die daar naar toe rijdt.
Tien minuten later sta ik in Macedonië.
sowieso fiets ik eigenlijk geen doorgaande wegen hier in de balkan, behalve als t niet anders kan..