Persoonlijk spaakbreukrecord

[keesswart]

Als je wilt weten of jouw schuifmaat nauwkeurig genoeg is in het gebied van 1-3 mm raad ik je aan om de dikte van euromunten te meten. De dikte is tot op de honderdste millimeter vastgelegd.

Die euromunten meet mijn schuifmaat feilloos omdat de onder- en bovenkant van die munten een relatief groot en vlak oppervlak hebben, waardoor je ze makkelijk recht in de bek van de schuifmaat kunt leggen. Ronde voorwerpen als spaken kunnen makkelijk een beetje scheef in de schuifmaat liggen, waardoor de meting minder betrouwbaar wordt.

[Leon]

Of zoals mijn geliefde ijzerhandel zegt als ik inox bouten koop: “niet te vast, vast is vast hé meneer” want inox boiuten hebben inderdaad de neiging te breken als je ze te hard aandraait.

Gelukkig zijn er zoals je zelf zegt verschillende legeringen. Daarnaast zijn er ook verschillende kwaliteiten, want zelfs een bout maken is niet alleen zorgen dat de elementen die in het recept staan ruwweg in een vormpje terechtkomen dat op een bout lijkt.

Kees, als je 1,8 en 2,0 niet gemakkelijk met je schuifmaat kunt onderscheiden dan is die niet goed.
Zet de schuifmaat op 2,0 mm. Als je dan de punt op de spaak schuift en er is speling dan is het een 1,8. Als er geen speling is dan is het een 2,0. Zet hem daarna op 1,8. Als de punt dan over de spaak kan dan is heteen 1,8. Als het niet past is het een 2,0. Herhaal beide stappen. Als het voorgaande inconsistent is dan heb je een leuke lineaal.

[fud0]

Ik ging naar de fietsbeurs om me te oriënteren op een nieuwe toerfiets. Dat werd een Cannondale destijds. De man van de stand zei, dat het de beste velgen waren die er op dat moment waren, in die Cannondale. Dus ik heb die Cannondale besteld met wielen, want ik wil zekerheid op de fiets ten aanzien van de wielen en toen ging ik fietsen met bagage en na 200 km brak er een spaak of meerdere? en kon mijn wiel niet meer rond.. zo groot was de slag dus dus. Ik weet niet eens hoe ik weer thuiskwam.. iig niet met een trein oid.

toen ging ik naar een fietsenmaker in mijn stad waar ik nog nooit geweest was en die veel racefietsen herstelde en grote beurten gaf aan vaste klanten en hij zweerde dat hij voor mij wielen kon maken met racevelgen! waar ik zonder problemen ook met bagage mee zou kunnen fietsen.

En dat werden rigida velgen, destijds de beste kwaliteit dp18 voor 700 euro. Op de snijpunten wikkelde hij zilverdraad en soldeerde dat voor extra stevigheid.
En idd. er vele duizenden km's mee gefietst en geen problemen mee gehad, wel problemen soms met de banden, waarvan de 'wangen' eerder versleten waren dan het profiel (door het gewicht van de bagage en ik zelf) en het leek of je een slag in je wiel had, maar ik dan wist; ik moet nu wel mijn buitenbanden vervangen.

Bredere banden hebben nu wel mijn voordeel en dus ook geen racevelgen meer, maar iets bredere, maar ik heb wat km's afgelegd op die rigidavelgen. Later nog een nieuwe set laten maken. Toen met een al wat afgereden wiel, wilde ik na druiven plukken bij Lyon nog naar Middellandse zee fietsen en weer terug, toen ik spaakbreuk kreeg in Grenoble en dacht, ik fiets niet naar de Midd. zee maar terug naar NL in de hoop dat ik het haal. Toen met een gebroken spaak, casettekant, helemaal terug naar NL gefietst, en later bij controle nog geen 1-2 mm uitwijking. Dat voelde goed.. dat het wiel dat dus gewoon kon hebben, zolang doorfietsen met een spaakbreuk.

En nu maak ik mijn eigen wielen. Ik wilde ook op de snijpunten dat zilverdraad gebruiken, omwikkelen ed. maar ik weet niet goed hoe ik het goed moet doen en de warmte die vrijkomt bij het solderen, mag niet te langdurig zijn anders worden de spaken juist weer slapper op dat punt.

Maar iemand zei, het is ook helemaal niet nodig het solderen op de snijpunten; als je de wielen goed maakt, zijn ze (ook) stevig genoeg en
gelukkig ben ik nu overtuigd dat ik ze zelf kan maken en ga ik altijd met een gerust hart weg, want spaakbreuk is zo vervelend, vooral met slechte wielen en je bij spaakbreuk meteen grote slagen hebt;
ik heb ze wel gezien onderweg, mensen die van fietsenmaker naar fietsenmaker gingen onderweg omdat ze wéér spaakbreuk hadden.

[Leon]

Het is ook echt niet slim om rvs spaken te verhitten tot het smeltpunt van zilver, 1235 K.
De kans dat je daarmee de kristalstructuur van de spaak aantast lijkt me vrijwel 100%.

[Shadow]

Het lijkt mij het idee van een fietswiel ook een beetje aantasten, solderen op een plek waar ze nog horen te kunnen bewegen t.o.v. elkaar. Een goed wiel wordt er niet beter van naar mijn mening, als ik Jobst Brandt z’n boek er even bij pak, staat daar ook niks over in. Het werd vroeger bij brommers wel gedaan dacht ik

image.jpg

[fud0]

Nou, het is de bedoeling dat er als het ware een huls ontstaat, waarbinnen de spaken eigenlijk los zitten, dus niet vast gesoldeerd en dat was een vaardigheid die mijn fietsenmaker destijds prima beheerste. Ik denk het idee erachter is dat je als het ware een extra punt krijgt van krachtenopvang of -verdeling?

Er waren meer fietsenmakers die dat deden of misschien nog wel, tenminste, ik heb het wel vaker gezien, hoe mijn fietsenmaker er destijds op kwam om dit te gaan doen, via hemzelf of via iemand anders, weet ik niet.

[derdekeer]

toen ging ik naar een fietsenmaker in mijn stad waar ik nog nooit geweest was en die veel racefietsen herstelde en grote beurten gaf aan vaste klanten en hij zweerde dat hij voor mij wielen kon maken met racevelgen! waar ik zonder problemen ook met bagage mee zou kunnen fietsen.

En dat werden rigida velgen, destijds de beste kwaliteit dp18 voor 700 euro.

Aaaah ... Rigida velgen.
Indien men mij permitteert om even nostalgisch te worden en off-topic te gaan?

In 1997-1998 drie fietsen gekocht en op aanraden van de fietsenmaker drie setjes handgespaakte wielen met Rigida-velgen erbij genomen.
Onverwoestbaar.
Op de racefiets hebben ze het meer dan 40 000 kilometer uitgehouden. Om de drie, vier jaar moest ik een wiel wat laten bijstellen en de naven (Shimano) laten checken, meer niet.

Het voorwiel in de fiets van mijn vrouw is 22 jaar later nog altijd in zeer acceptabele staat. Ik kan me niet meer herinneren wanneer een fietsenmaker nog een spaak aangeraakt heeft (de naaf, eveneens Shimano, is wel af en toe onderhouden). Het achterwiel is gesneuveld bij een ongeval, maar heeft 13 jaar vlekkeloos dienst gedaan.

Op mijn MTB rijdt ik al een jaar of tien nauwelijks, maar in de periode daarvoor hebben de wielen het grofste misbruik in het bos overleefd, net als verschillende lange fietstochten met bagage in Frankrijk, Duitsland en België.

Ze waren niet goedkoop, en allesbehalve licht - de wielen van mijn MTB hebben meer spaken dan er zandkorrels op het strand liggen - maar wat een plezier hebben die Rigida's ons opgeleverd. NIks beters dan ouderwetse kwaliteit en het vakmanschap van een goeie wielenbouwer.

(Hoewel mijn Campagnolo Zonda's ook erg goed zijn tot nu toe, en de af fabriek wielen op mijn nieuwe trekkingsfiets me wel vertrouwen inboezemen.)

[fud0]

Mooi om te lezen Derdekeer Ik kocht mijn twee paar Rigida velgen ook in de negentiger jaren en heb laatst de laatste velg ervan weggedaan, want velgrand werd te zwak. Ik had hem nog kunnen omspaken tot terugtrapremwiel, maar vind racevelg daar niet echt geschikt voor, maar anders.. buiten velgrand om, geen spatje speling bijna gehad en idd. nauwelijks te hoeven nastellen in al die jaren.

Rigida heeft of had een goede naam. Mijn fietsenmaker vertelde dat later nl. Rigida ook goedkopere velgen ging verkopen. Hij vond dat eigenlijk jammer, want door ook goedkopere velgen aan te bieden, zou Rigida zijn goede naam te grabbel gooien, zo zei hij.

[math]

Jobst Brandt was een knappe werktuigbouwkundige die altijd op zoek ging naar 'evidence' bij praktijken die gangbaar waren in het wielerwereldje. Zo ook bij het solderen van spaken. De veronderstelling was dat wielen daar sterker van werden, vooral in zijdelingse uitslag bij dwarskrachten.
Hij heeft wielen horizontaal in een draaibank geklemd en de velg belast met een gewicht van ongeveer 16 kg (35 lb) op verschillende plekken. Hij vond geen significant verschil in zijdelingse stijfheid tussen wel- en niet-gesoldeerde spaken.

[Leon]

Jobst Brandt was een knappe werktuigbouwkundige die altijd op zoek ging naar 'evidence' bij praktijken die gangbaar waren in het wielerwereldje. Zo ook bij het solderen van spaken. De veronderstelling was dat wielen daar sterker van werden, vooral in zijdelingse uitslag bij dwarskrachten.
Hij heeft wielen horizontaal in een draaibank geklemd en de velg belast met een gewicht van ongeveer 16 kg (35 lb) op verschillende plekken. Hij vond geen significant verschil in zijdelingse stijfheid tussen wel- en niet-gesoldeerde spaken.

nu zijn stijfheid, sterkte en te bereiken levensduur verschillende dingen, maar ik denk ook niet dat het zin had.

[keesswart]

Kees, als je 1,8 en 2,0 niet gemakkelijk met je schuifmaat kunt onderscheiden dan is die niet goed.
Zet de schuifmaat op 2,0 mm. Als je dan de punt op de spaak schuift en er is speling dan is het een 1,8. Als er geen speling is dan is het een 2,0. Zet hem daarna op 1,8. Als de punt dan over de spaak kan dan is heteen 1,8. Als het niet past is het een 2,0. Herhaal beide stappen. Als het voorgaande inconsistent is dan heb je een leuke lineaal.

Goede tip. De 1.8 stand blijkt echt te krap te zijn. En Marten G. adviseerde 'Spaakdiameter meet je het beste door de schuifmaat niet haaks op maar met een flauwe hoek (daarom is die bek zo breed) over de spaak te leggen. Je meet dan over twee vlakken ipv twee punten'. Ook zo gemeten zijn de spaken 2.0 mm dik.

Verder meldde Marten nog: 'Rvs roest niet over een oppervlak (daar is die chroomoxide laag voor, tenzij je die voortdurend oplost zoals in een zure melktank van de verkeerde legering, of er roestend ijzerstof overheen sprenkelt) ) maar treed op als interkristallijne corrosie dus langs de kristalgrens. Wordt in de hand gewerkt door spanning, een oppervlaktebeschadiging en chloriden (daarom komen die plafonds in zwembaden naar beneden)'.

[tndmbkr]

......Ik wilde ook op de snijpunten dat zilverdraad gebruiken, omwikkelen ed. maar ik weet niet goed hoe ik het goed moet doen en de warmte die vrijkomt bij het solderen, mag niet te langdurig zijn anders worden de spaken juist weer slapper op dat punt......

Ik zweer bij deze methode.
Maar mijn wielbouwguru ( Gerd Schraner) heeft het niet over zilverdraad. Hij gebruikt vertind draad.
It is important to know that it is the tying and not the soldering that gives the strength.
Soldering is only carried out to prevent the wire from unwinding over a period of time.

Zijn boodschappenbriefje:
Brühlmann's tyring wire (DT Proline)
Liquid flux (S39)
Electric soldering iron 100W
Soldering wire 1 mm thick
Brass wire brush (grill cleaning brush)

[Shadow]

Da's echt iets van vroeger, voor de uitvinding van butted en double butted rvs spaken ofzo... Leuk voor verzinkt staal. Met DT Alpine 3 spaken in een goede velg en dito naaf vrij zinloos en ik belast materiaal behoorlijk

[tndmbkr]

Dat mag je vinden.
Ondertussen wordt er in de topics hierboven melding gemaakt van kapotte wielen met double butted rvs spaken, en hoor je mij niet klagen over kapotte wielen.
Mag ik er alsjeblieft wel een goed gevoel bij hebben ?

Edit; Mijn krtiek op de test van Jobst (zie heirboven) is dat hij niet eerst een tak of een derailleur tussen de spaken heeft gestoken, alvorens zijn test uit te voeren.

[CarlW]

Komt blijkbaar uit het piste/baanwielrennen (en uit de tijd dat velgen van mindere kwaliteit waren). Ik heb wel eens een getuigenis gelezen over een wiel dat net niet catastrofaal brak (bijeengehouden door het koperdraad), waardoor de pistier veilig kon landen.

[Leon]

Komt blijkbaar uit het piste/baanwielrennen (en uit de tijd dat velgen van mindere kwaliteit waren).

Ik vermoed dat het verband houdt met velgen die vroeger veel minder stijf waren. Daardoor trad bij flink aanzetten, waarin de nogal stevig gebouwde baanwielrenners uitblinken, een behoorlijke flex op van vooral het achterwiel; het wiel werd als het ware gepoogd dubbel te vouwen. De draadjes kunnen dan voorkomen dat de over elkaar heen gevlochten spaken elkaar niet meer raakten. Op dat moment is zo'n wiel sterker, maar ook uitsluitend op dat moment.
Hedendaagse aluminium holkamervelgen, en zeker de stevige versies van vakantiefietsen zijn echter heel veel stijver waardoor dit lossen van de spaken vrijwel onmogelijk is geworden.

[hoogframe]

Mag ik er alsjeblieft wel een goed gevoel bij hebben ?

ja, dat mag. natuurlijk (kan even geen emoticon met het duimpje vinden )

[Roadster]

als ik Jobst Brandt z’n boek er even bij pak, staat daar ook niks over in.
Het werd vroeger bij brommers wel gedaan dacht ik image.jpg

Staat toch wel in dat boek en dat boek is voor een ieder te lezen op internet :

TIED-AND-SOLDERED SPOKES.
"This practice was used on high-wheeled bicycles after the introduction of cross-laced spoking to prevent broken spokes from lashing about and causing a crash.
These spokes could be over thirty inches long. "
zie boek blz 76

METEN IS WETEN.
"The measurements were repeated several times and averaged, both before and after tying.
It is apparent from these results that tying and soldering of spokes has so little effect - if any-that it is difficult to detect even by precision measurement."
zie blz 123

Spaken waren vroeger idd heel slecht ;
ik las ergens dat daarom toen aanbevolen werd om bij een racefiets elke 5.000 km de achterwielspaken te vervangen en voor elke 15.000 km.
Maar Jobst was daar wel 'blij' mee want schrijft op blz 124:

"It appears that the better spokes now available would have made the discovery
of many of the concepts in this book more difficult for lack of failure data. I am
grateful in retrospect for the poor durability of earlier spokes. They operated so
near their limit that durability was significantly altered by the techniques that
I have outlined"


http://caravan.hobby.ru/materiel/Bicycl ... Brandt.pdf

[Roadster]

Hedendaagse aluminium holkamervelgen, en zeker de stevige versies van vakantiefietsen zijn echter heel veel stijver waardoor dit lossen van de spaken vrijwel onmogelijk is geworden.

Idd en daarom staan de spaken bij de modernste racefietswielen zelfs los van elkaar, ze zijn niet meer om elkaar heen gevlochten, ze raken elkaar dus niet. Dat maakt een wiel weer een stukje stijver zoals deze metingen laten zien:
http://www.rouesartisanales.com/article-53430804.html

[tndmbkr]

METEN IS WETEN.

Twintig jaar geleden telde een zgn. vakantiewiel, zoals geleverd door gerenommeerde fietsenwinkels, nog 48 spaken.
Op dit moment is, naar ik meen, 32 spaken gangbaar.
Ik kan me niet herinneren dat iemand ooit iets heeft gemeten.
De trend is naar minder spaken.
En de subjectieve praktijkervaringen blijven de graadmeter.

In de discussie hierboven speelt de kwaliteit van de spaken een belangrijke rol.
Ik vind dat de kwaliteit van de velgen niet moet worden onderschat.
Op verzoek van mijn wielbouwer heb ik eens een vakantierit met volle bepakking gemaakt op carbonwielen.
28 aerodynamische spaken achter, en 24 dito spaken voor.

Werkte vlekkeloos.
Carbonvelgen zijn zo enorm stijf dat je zonder problemen een paar spaken kan losdraaien.
Desondanks voelde ik me er niet lekker bij.