wo 04 sep, 2019 22:51
Vorig weekend waren we op onze tochtjesfietsen (oude vakantiefietsen die we nog voor tochten dichtbij huis gebruiken en onbewaakt bij winkels durven te stallen) onderweg van Vlissingen naar Leiden.
Kort na ons vertrek uit Vlissingen hoor ik een korte knal uit mijn fiets komen. Een vaag bekend geluid uit een grijs verleden. Na een tijdje herinner ik me dat het breken van een spaak ook zo klinkt. De laatste keer dat bij mij een spaak in een vakantiefiets brak, is minstens 20 jaar terug, toen ik nog op een randonneur met 28 inch wielen reed.
Tijdens het fietsen kijk ik nog even omlaag. Mijn wielen draaien normaal, zonder slag erin. Dan zal het wel wat anders zijn geweest. Misschien mijn Brooks zadel, al heb ik de spanbout daarvan al preventief vervangen door een sterkere bout uit de bouwmarkt. Dat zou ik nu dan toch moeten merken? Even later drinken we koffie in een theetuin en denk ik er al niet meer aan.
Anderhalf uur later hoor ik weer een knal. Mijn wielen draaien nog steeds zonder slag, maar nu stop ik wel om alles te checken. In het achterwiel tref ik twee gebroken spaken aan. Gelukkig niet aan de aandrijfkant (met derailleur), dus in principe makkelijk te repareren als je passende spaken hebt. (Een NBT2 neem ik onderweg niet meer mee sinds we geen grote tochten meer met derailleurfietsen maken.)
De reservespaken die ik bij me heb, blijken alleen op onze huidige vakantiefietsen met Rohloffnaven en naafdynamo’s te passen. Ook de noodspaak die ik al tientallen jaren meezeul, blijk net te kort te zijn, zelfs voor dit compacte 26 inch wiel. Wel heb ik een spaaknippelsleutel bij me.
Gelukkig is het vrijdagmiddag en nog redelijk vroeg. Voorzichtig fietsen we nog 5 km naar Burgh-Haamstede, waar een fietsenmaker is. Daar heeft de monteur pas morgen tijd voor spoedklusjes. Wel kunnen we hier passende spaken kopen. Voor de zekerheid koop ik er gelijk vier.
Op de stoep lukt het met wat buig- en wringwerk om de gebroken spaken in mijn achterwiel te vervangen. Zonder problemen fietsen we de laatste 28 km naar Ouddorp.
De volgende dag, zaterdag, is het strandweer. We fietsen dan slechts 29 km rond Ouddorp. De hete uren brengen we door op het stille strand bij de Kwade Hoek.
Wanneer we tegen de avond naar een strandtent fietsen, hoor ik een vreemd geratel. Er blijkt weer een spaak in het achterwiel te zijn gebroken, zonder dat ik een knal gehoord heb. Deze spaak is niet bij de flens gebroken, maar ergens in het midden. De restanten van de spaak veroorzaken het geratel door los aan de flens en de velg te bungelen en tegen de andere spaken te tikken. Gelukkig is het weer aan de linkerkant van het wiel en heb ik nu een paar reservespaken bij me.
Ik hoop dat het bij drie gebroken spaken blijft, want morgen willen we van Ouddorp naar Leiden fietsen. Helaas hoor ik zondagochtend al na een paar kilometer opnieuw een spaak breken. Bovendien blijkt er nog eentje geruisloos te zijn geknapt. Allebei wederom aan de linker wielzijde. Een van die spaken is zo zwak, dat ik deze moeiteloos met de blote hand in mootjes kan breken.
Ik plaats de laatste reservespaak en maak een plan B. Fietsenmakers zijn vandaag dicht, dus nieuwe spaken gaan we niet vinden. De dichtstbijzijnde treinstatons zijn Schiedam en Delft, nog zo’n 40 km hiervandaan. Allereerst moeten we de bible belt ontvluchten en Hellevoetsluis proberen te bereiken, waar misschien een Halfords open is - als die nog bestaat.
Op de Haringvlietdam hoor ik weer een spaak breken en enkele kilometers voor Hellevoetsluis sneuvelt er nog een. Toch loopt het wiel nog steeds niet aan. In Hellevoetsluis drinken we koffie en ga ik broeden op een plan C.
Ik zou mijn fiets hier kunnen laten staan en met openbaar vervoer naar Leiden kunnen reizen. Daar heb ik nog een oude ligfiets met een geschikt 26 inch achterwiel, dat ik weer mee kan nemen naar Hellevoetsluis. Wel erg tijdrovend, want een retourtje Hellevoetsluis-Leiden met OV duurt wel 4 uur.
Een stuk dichterbij is Ligfietscentrum Brielle, 7 km hiervandaan, waar ik in 2004 mijn eerste ligfiets heb gekocht. Eigenaar Ab herinner ik me als een typische ligfietsenboer, nog eigenwijzer dan gewone fietsenboeren. Destijds weigerde hij mij reservespaken te verkopen, omdat 26 inch wielen zo sterk zouden zijn dat je helemaal geen reservespaken meer nodig had!
Inderdaad heb ik daarna bijna 20.000 ligfietskilometers zonder gebroken spaken gefietst. Voor de rest bleef er van onze Optima’s echter weinig heel. Toen ik daar verslag van deed, heeft Ab de link van zijn website naar mijn ligfietservaringen verwijderd. Tegenwoordig verkoopt hij geen ligfietsen meer, maar verhuurt hij ze alleen nog voor bedrijfsuitjes en vrijgezellenfeestjes. Ik denk niet dat hij nu op het kapotte wiel van mijn oude bukfiets zit te wachten...
We besluiten om naar een metrostation in Spijkenisse te fietsen, 15 km hiervandaan. Dat lukt nog net. Er knappen nog wat spaken wanneer ik mijn fiets in de krappe lift van het metrostation moet wurmen met het voorwiel omhoog en het achterwiel op de grond. In Schiedam is er nog zo’n lift, voordat we in de trein naar Leiden kunnen stappen.
Thuis tel ik maar liefst vijf gebroken spaken, waarvan er nu ook een aan de aandrijfkant zit. Met de 4 spaken die ik onderweg nog heb kunnen vervangen, maakt dat een totaal van 9 spaakbreuken binnen 130 km. In mijn hele fietscarrière heb ik dat nog niet meegemaakt.
Ik vraag me nu af waarom dit wiel zo abrupt bezweken is. Ik heb het in 2012 laten monteren tijdens een servicebeurt van mijn toen 4 jaar oude fiets. Mijn eerste achterwiel had er toen bijna 21.000 pechloze kilometers opzitten. (Misschien had ik daar nog jarenlang mee door kunnen fietsen, maar aan de buitenkant van de velg zat geen slijtage-indicator en ik wilde geen velgbreuk op de Rallarvegen riskeren.) Die servicebeurt liet ik uitvoeren bij een gerenommeerde fietsenboer in het westen des lands waar ik de fiets in 2008 had gekocht. Die fietsenboer kwam er op de dag van de geplande servicebeurt achter dat hij geen 26 inch achterwiel meer in voorraad had, hoewel hij van tevoren had gemaild dat hij zo’n wiel bij Santos zou bestellen. Een paar dagen later kon ik mijn fiets alsnog ophalen. Voor het achterwiel werd € 164 (excl. arbeidsloon) in rekening gebracht. Dan verwacht ik daar weer tienduizenden kilometers probleemloos mee te kunnen fietsen.
In 2013 ging het me opvallen dat de spaken van dit achterwiel tijdens het fietsen een vreemd geluid maakten. Handmatige inspectie wees uit dat ze veel te slap stonden. Blijkbaar hadden de spaken nog even nagespannen moeten worden en was dit niet zo’n ambachtelijk gespaakt wiel waarvan de spaken met uithardende lijnzaadolie worden geborgd (zie hier en hier).
Vervolgens heb ik ze op het gevoel vaster gedraaid. (Pas in 2016 heb ik een spaakspanningsmeter aangeschaft omdat ik toen door het tijdschrift Op Pad gevraagd werd om rij-impressies van fietsen te gaan schrijven. Ik wilde van elke fiets die ik ging beschrijven, ook kunnen checken of de spaken gelijkmatig waren gespannen, wat niet altijd het geval bleek te zijn.)
Dat 8 van de 9 gebroken spaken niet aan de aandrijfkant van dit wiel zaten, doet vermoeden dat de spaken aan de linkerkant ook na mijn ingreep in 2013 niet voldoende aangespannen zijn geweest. Eigenaardig is verder dat de spaken op willekeurige plekken tussen de flens en de nippel braken. (Ze zijn overal even dik, dus geen butted spaken.)
Vreemd is ook dat ik 17.000 km probleemloos op dit wiel hebben kunnen rijden en dat nu opeens alle spaken door acute metaalmoeheid worden getroffen. Vroeger duurde de terminale fase van mijn wielen aanzienlijk langer. (In 1992 heb ik zelfs meer dan 5000 km op een achterwiel met 2 gebroken spaken aan de aandrijfkant af moeten leggen omdat de schaarse fietsenmakers in Zuidelijk Afrika niet in staat waren (of tijd/zin hadden) om mijn toen al verouderde 6-speed freewheel los te krijgen.)
Kan corrosie door zeewater misschien een rol hebben gespeeld, ook bij RVS spaken? Twee jaar terug heb ik voor Op Pad verschillende fietstassen getest. Na afloop van een wekenlange praktijktest in IJsland en Frankrijk heb ik toen nog wat speelsere foto's op het Katwijkse strand gemaakt, waarvoor ik met mijn opgetuigde tochtjesfiets een stukje de zee in ben gereden.
(Deze fietstassentest is helaas nooit gepubliceerd omdat de ANWB een paar maanden later besloot om de stekker uit Op Pad te trekken (zie dit topic)).
Na die fotosessie heb ik nog enkele dagen in een strandhuisje doorgebracht en de fiets waarschijnlijk niet grondig schoongemaakt met kraanwater.
De spaken in het voorwiel, dat net zo'n zoutwaterbad heeft ondergaan, zien er nu nog goed uit. Ook blijken deze nog prima op spanning te zijn. In 2015 heb ik dat wiel naar de Nederlandse ‘Vertriebspartner’ van Son (een gerenommeerde fietsenbouwer in het noorden des lands) opgestuurd omdat de naafdynamo na 34.000 km veel speling had gekregen. Daarvandaan is dat wiel weer naar Son in Duitsland gestuurd. Ik weet niet of de naaf daar uit het wiel is gehaald en later weer is teruggezet. Zo ja, dan zou dat een verklaring kunnen zijn voor het strak gespannen voorwiel.
Het voorwiel wordt ook minder belast, waardoor de spaken minder hebben te lijden; en misschien heeft de monteur die het voorwiel tijdens de servicebeurt in 2012 heeft gebouwd (met hergebruik van de naafdynamo uit het vorige voorwiel), beter werk verricht dan de bouwer van het achterwiel.
De spaken van het voorwiel zien er ook veel schoner uit dan in het achterwiel. Dat zal wel met de ketting te maken hebben. Heeft kettingvuil eigenlijk invloed op de corrosie van spaken?
Overigens had ik verwacht dat niet de spaken, maar de Shimano XT-naaf de zwakke plek van dit wiel zou blijken te zijn. In 2014 kwam ik er namelijk achter dat deze naaf niet meer zo duurzaam was als XT naven vroeger waren. Ik heb daar toen nog over gemaild met mijn fietsenboer:
“Op je site, onder het kopje 'Wat kost een goede vakantiefiets', lees ik dat de XT naven van Shimano vanaf 2014 niet meer de beste zijn. Wat is er in 2014 aan veranderd? Elders op het internet is al langer te lezen dat deze naven, sinds ze een dikkere as van aluminium, kleinere kogeltjes en een zwakker freewheel hebben, niet zo goed meer zijn. Een van jouw collega’s schrijft al in 2009 dat hij ze niet meer in een vakantiefiets durft te monteren.
In het achterwiel van mijn Santos zitten ook zulke naven: Shimano XT FH T780. Inmiddels heb ik er zonder problemen in 2 jaar 11.000 km mee gefietst. Denk jij dat ik met mijn huidige naaf nog een paar jaar zonder problemen door kan fietsen? Ik wil voorkomen dat onderweg opeens de achternaaf versleten blijkt te zijn. Had er niet beter een LX naaf in het wiel gezet kunnen worden? Vorig jaar hadden we al gedonder met de buitenboordlagers op de Snel Sahara van Corrie (gelukkig aan het eind van een vakantie). Sindsdien ben ik alerter geworden op slechte recensies van nieuwe Shimano onderdelen op het Wereldfietserforum.”
Als antwoord kreeg ik: “Dag Kees, voordat ik een antwoord geef, stel je je vraag als journalist of als klant?
Bij het eerste zal ik mij diplomatiek uitdrukken bij de tweede zal ik mijn mening geven
”
Waarop ik antwoordde: “Uiteraard als klant; het gaat immers om mijn eigen fiets!” (Op dat moment schreef ik ook nog niets over fietsen voor Op Pad, alleen over fietsvakanties. Voor de rij-impressies werd ik pas anderhalf jaar later benaderd, nadat de vaste redacteur die dat altijd had gedaan, was wegbezuinigd.)
Ik zal niet zo flauw zijn om nu te verklappen wat mijn fietsenboer mij toen over een van zijn conculega’s mailde. Wat de XT-naaf betreft, meldde hij:
“Bij mijn weten gebruikt Shimano pas sinds begin 2014 de aluminium naven (kan ook eind 2013 zijn geweest) voor de aluminium XT asjes. Het treurige is dat schijnbaar bijna niemand van Shimano dat weet.”
Tja, voor adequate informatie over Shimano-onderdelen zijn er soms betere bronnen te vinden dan Shimano zelf. Enkele maanden na deze mailwisseling heb ik een nieuwe fiets besteld bij de fietsenbouwer die zonder de informanten van Shimano met zijn eigen ogen en werktuigbouwkundig inzicht al had geconstateerd “Dat Shimano de XT achternaaf net zolang verbeterd heeft totdat hij 100% verkloot was.”
Nu de spaken verrot zijn, de velg de helft van zijn levensduur wel bereikt zal hebben en de naaf het nog prima doet - maar het ook ineens zou kunnen begeven, heb ik maar een nieuw wiel gekocht (met een minder dure Deore LX naaf) bij een gerenommeerde webwinkel. Gisteren besteld en vandaag al verzonden. Zodra ik het wiel heb, laat ik de spaakspanningsmeter erop los!
Kort na ons vertrek uit Vlissingen hoor ik een korte knal uit mijn fiets komen. Een vaag bekend geluid uit een grijs verleden. Na een tijdje herinner ik me dat het breken van een spaak ook zo klinkt. De laatste keer dat bij mij een spaak in een vakantiefiets brak, is minstens 20 jaar terug, toen ik nog op een randonneur met 28 inch wielen reed.
Tijdens het fietsen kijk ik nog even omlaag. Mijn wielen draaien normaal, zonder slag erin. Dan zal het wel wat anders zijn geweest. Misschien mijn Brooks zadel, al heb ik de spanbout daarvan al preventief vervangen door een sterkere bout uit de bouwmarkt. Dat zou ik nu dan toch moeten merken? Even later drinken we koffie in een theetuin en denk ik er al niet meer aan.
Anderhalf uur later hoor ik weer een knal. Mijn wielen draaien nog steeds zonder slag, maar nu stop ik wel om alles te checken. In het achterwiel tref ik twee gebroken spaken aan. Gelukkig niet aan de aandrijfkant (met derailleur), dus in principe makkelijk te repareren als je passende spaken hebt. (Een NBT2 neem ik onderweg niet meer mee sinds we geen grote tochten meer met derailleurfietsen maken.)
De reservespaken die ik bij me heb, blijken alleen op onze huidige vakantiefietsen met Rohloffnaven en naafdynamo’s te passen. Ook de noodspaak die ik al tientallen jaren meezeul, blijk net te kort te zijn, zelfs voor dit compacte 26 inch wiel. Wel heb ik een spaaknippelsleutel bij me.
Gelukkig is het vrijdagmiddag en nog redelijk vroeg. Voorzichtig fietsen we nog 5 km naar Burgh-Haamstede, waar een fietsenmaker is. Daar heeft de monteur pas morgen tijd voor spoedklusjes. Wel kunnen we hier passende spaken kopen. Voor de zekerheid koop ik er gelijk vier.
Op de stoep lukt het met wat buig- en wringwerk om de gebroken spaken in mijn achterwiel te vervangen. Zonder problemen fietsen we de laatste 28 km naar Ouddorp.
De volgende dag, zaterdag, is het strandweer. We fietsen dan slechts 29 km rond Ouddorp. De hete uren brengen we door op het stille strand bij de Kwade Hoek.
Wanneer we tegen de avond naar een strandtent fietsen, hoor ik een vreemd geratel. Er blijkt weer een spaak in het achterwiel te zijn gebroken, zonder dat ik een knal gehoord heb. Deze spaak is niet bij de flens gebroken, maar ergens in het midden. De restanten van de spaak veroorzaken het geratel door los aan de flens en de velg te bungelen en tegen de andere spaken te tikken. Gelukkig is het weer aan de linkerkant van het wiel en heb ik nu een paar reservespaken bij me.
Ik hoop dat het bij drie gebroken spaken blijft, want morgen willen we van Ouddorp naar Leiden fietsen. Helaas hoor ik zondagochtend al na een paar kilometer opnieuw een spaak breken. Bovendien blijkt er nog eentje geruisloos te zijn geknapt. Allebei wederom aan de linker wielzijde. Een van die spaken is zo zwak, dat ik deze moeiteloos met de blote hand in mootjes kan breken.
Ik plaats de laatste reservespaak en maak een plan B. Fietsenmakers zijn vandaag dicht, dus nieuwe spaken gaan we niet vinden. De dichtstbijzijnde treinstatons zijn Schiedam en Delft, nog zo’n 40 km hiervandaan. Allereerst moeten we de bible belt ontvluchten en Hellevoetsluis proberen te bereiken, waar misschien een Halfords open is - als die nog bestaat.
Op de Haringvlietdam hoor ik weer een spaak breken en enkele kilometers voor Hellevoetsluis sneuvelt er nog een. Toch loopt het wiel nog steeds niet aan. In Hellevoetsluis drinken we koffie en ga ik broeden op een plan C.
Ik zou mijn fiets hier kunnen laten staan en met openbaar vervoer naar Leiden kunnen reizen. Daar heb ik nog een oude ligfiets met een geschikt 26 inch achterwiel, dat ik weer mee kan nemen naar Hellevoetsluis. Wel erg tijdrovend, want een retourtje Hellevoetsluis-Leiden met OV duurt wel 4 uur.
Een stuk dichterbij is Ligfietscentrum Brielle, 7 km hiervandaan, waar ik in 2004 mijn eerste ligfiets heb gekocht. Eigenaar Ab herinner ik me als een typische ligfietsenboer, nog eigenwijzer dan gewone fietsenboeren. Destijds weigerde hij mij reservespaken te verkopen, omdat 26 inch wielen zo sterk zouden zijn dat je helemaal geen reservespaken meer nodig had!
Inderdaad heb ik daarna bijna 20.000 ligfietskilometers zonder gebroken spaken gefietst. Voor de rest bleef er van onze Optima’s echter weinig heel. Toen ik daar verslag van deed, heeft Ab de link van zijn website naar mijn ligfietservaringen verwijderd. Tegenwoordig verkoopt hij geen ligfietsen meer, maar verhuurt hij ze alleen nog voor bedrijfsuitjes en vrijgezellenfeestjes. Ik denk niet dat hij nu op het kapotte wiel van mijn oude bukfiets zit te wachten...
We besluiten om naar een metrostation in Spijkenisse te fietsen, 15 km hiervandaan. Dat lukt nog net. Er knappen nog wat spaken wanneer ik mijn fiets in de krappe lift van het metrostation moet wurmen met het voorwiel omhoog en het achterwiel op de grond. In Schiedam is er nog zo’n lift, voordat we in de trein naar Leiden kunnen stappen.
Thuis tel ik maar liefst vijf gebroken spaken, waarvan er nu ook een aan de aandrijfkant zit. Met de 4 spaken die ik onderweg nog heb kunnen vervangen, maakt dat een totaal van 9 spaakbreuken binnen 130 km. In mijn hele fietscarrière heb ik dat nog niet meegemaakt.
Ik vraag me nu af waarom dit wiel zo abrupt bezweken is. Ik heb het in 2012 laten monteren tijdens een servicebeurt van mijn toen 4 jaar oude fiets. Mijn eerste achterwiel had er toen bijna 21.000 pechloze kilometers opzitten. (Misschien had ik daar nog jarenlang mee door kunnen fietsen, maar aan de buitenkant van de velg zat geen slijtage-indicator en ik wilde geen velgbreuk op de Rallarvegen riskeren.) Die servicebeurt liet ik uitvoeren bij een gerenommeerde fietsenboer in het westen des lands waar ik de fiets in 2008 had gekocht. Die fietsenboer kwam er op de dag van de geplande servicebeurt achter dat hij geen 26 inch achterwiel meer in voorraad had, hoewel hij van tevoren had gemaild dat hij zo’n wiel bij Santos zou bestellen. Een paar dagen later kon ik mijn fiets alsnog ophalen. Voor het achterwiel werd € 164 (excl. arbeidsloon) in rekening gebracht. Dan verwacht ik daar weer tienduizenden kilometers probleemloos mee te kunnen fietsen.
In 2013 ging het me opvallen dat de spaken van dit achterwiel tijdens het fietsen een vreemd geluid maakten. Handmatige inspectie wees uit dat ze veel te slap stonden. Blijkbaar hadden de spaken nog even nagespannen moeten worden en was dit niet zo’n ambachtelijk gespaakt wiel waarvan de spaken met uithardende lijnzaadolie worden geborgd (zie hier en hier).
Vervolgens heb ik ze op het gevoel vaster gedraaid. (Pas in 2016 heb ik een spaakspanningsmeter aangeschaft omdat ik toen door het tijdschrift Op Pad gevraagd werd om rij-impressies van fietsen te gaan schrijven. Ik wilde van elke fiets die ik ging beschrijven, ook kunnen checken of de spaken gelijkmatig waren gespannen, wat niet altijd het geval bleek te zijn.)
Dat 8 van de 9 gebroken spaken niet aan de aandrijfkant van dit wiel zaten, doet vermoeden dat de spaken aan de linkerkant ook na mijn ingreep in 2013 niet voldoende aangespannen zijn geweest. Eigenaardig is verder dat de spaken op willekeurige plekken tussen de flens en de nippel braken. (Ze zijn overal even dik, dus geen butted spaken.)
Vreemd is ook dat ik 17.000 km probleemloos op dit wiel hebben kunnen rijden en dat nu opeens alle spaken door acute metaalmoeheid worden getroffen. Vroeger duurde de terminale fase van mijn wielen aanzienlijk langer. (In 1992 heb ik zelfs meer dan 5000 km op een achterwiel met 2 gebroken spaken aan de aandrijfkant af moeten leggen omdat de schaarse fietsenmakers in Zuidelijk Afrika niet in staat waren (of tijd/zin hadden) om mijn toen al verouderde 6-speed freewheel los te krijgen.)
Kan corrosie door zeewater misschien een rol hebben gespeeld, ook bij RVS spaken? Twee jaar terug heb ik voor Op Pad verschillende fietstassen getest. Na afloop van een wekenlange praktijktest in IJsland en Frankrijk heb ik toen nog wat speelsere foto's op het Katwijkse strand gemaakt, waarvoor ik met mijn opgetuigde tochtjesfiets een stukje de zee in ben gereden.
(Deze fietstassentest is helaas nooit gepubliceerd omdat de ANWB een paar maanden later besloot om de stekker uit Op Pad te trekken (zie dit topic)).
Na die fotosessie heb ik nog enkele dagen in een strandhuisje doorgebracht en de fiets waarschijnlijk niet grondig schoongemaakt met kraanwater.
De spaken in het voorwiel, dat net zo'n zoutwaterbad heeft ondergaan, zien er nu nog goed uit. Ook blijken deze nog prima op spanning te zijn. In 2015 heb ik dat wiel naar de Nederlandse ‘Vertriebspartner’ van Son (een gerenommeerde fietsenbouwer in het noorden des lands) opgestuurd omdat de naafdynamo na 34.000 km veel speling had gekregen. Daarvandaan is dat wiel weer naar Son in Duitsland gestuurd. Ik weet niet of de naaf daar uit het wiel is gehaald en later weer is teruggezet. Zo ja, dan zou dat een verklaring kunnen zijn voor het strak gespannen voorwiel.
Het voorwiel wordt ook minder belast, waardoor de spaken minder hebben te lijden; en misschien heeft de monteur die het voorwiel tijdens de servicebeurt in 2012 heeft gebouwd (met hergebruik van de naafdynamo uit het vorige voorwiel), beter werk verricht dan de bouwer van het achterwiel.
De spaken van het voorwiel zien er ook veel schoner uit dan in het achterwiel. Dat zal wel met de ketting te maken hebben. Heeft kettingvuil eigenlijk invloed op de corrosie van spaken?
Overigens had ik verwacht dat niet de spaken, maar de Shimano XT-naaf de zwakke plek van dit wiel zou blijken te zijn. In 2014 kwam ik er namelijk achter dat deze naaf niet meer zo duurzaam was als XT naven vroeger waren. Ik heb daar toen nog over gemaild met mijn fietsenboer:
“Op je site, onder het kopje 'Wat kost een goede vakantiefiets', lees ik dat de XT naven van Shimano vanaf 2014 niet meer de beste zijn. Wat is er in 2014 aan veranderd? Elders op het internet is al langer te lezen dat deze naven, sinds ze een dikkere as van aluminium, kleinere kogeltjes en een zwakker freewheel hebben, niet zo goed meer zijn. Een van jouw collega’s schrijft al in 2009 dat hij ze niet meer in een vakantiefiets durft te monteren.
In het achterwiel van mijn Santos zitten ook zulke naven: Shimano XT FH T780. Inmiddels heb ik er zonder problemen in 2 jaar 11.000 km mee gefietst. Denk jij dat ik met mijn huidige naaf nog een paar jaar zonder problemen door kan fietsen? Ik wil voorkomen dat onderweg opeens de achternaaf versleten blijkt te zijn. Had er niet beter een LX naaf in het wiel gezet kunnen worden? Vorig jaar hadden we al gedonder met de buitenboordlagers op de Snel Sahara van Corrie (gelukkig aan het eind van een vakantie). Sindsdien ben ik alerter geworden op slechte recensies van nieuwe Shimano onderdelen op het Wereldfietserforum.”
Als antwoord kreeg ik: “Dag Kees, voordat ik een antwoord geef, stel je je vraag als journalist of als klant?
Bij het eerste zal ik mij diplomatiek uitdrukken bij de tweede zal ik mijn mening geven
”Waarop ik antwoordde: “Uiteraard als klant; het gaat immers om mijn eigen fiets!” (Op dat moment schreef ik ook nog niets over fietsen voor Op Pad, alleen over fietsvakanties. Voor de rij-impressies werd ik pas anderhalf jaar later benaderd, nadat de vaste redacteur die dat altijd had gedaan, was wegbezuinigd.)
Ik zal niet zo flauw zijn om nu te verklappen wat mijn fietsenboer mij toen over een van zijn conculega’s mailde. Wat de XT-naaf betreft, meldde hij:
“Bij mijn weten gebruikt Shimano pas sinds begin 2014 de aluminium naven (kan ook eind 2013 zijn geweest) voor de aluminium XT asjes. Het treurige is dat schijnbaar bijna niemand van Shimano dat weet.”
Tja, voor adequate informatie over Shimano-onderdelen zijn er soms betere bronnen te vinden dan Shimano zelf. Enkele maanden na deze mailwisseling heb ik een nieuwe fiets besteld bij de fietsenbouwer die zonder de informanten van Shimano met zijn eigen ogen en werktuigbouwkundig inzicht al had geconstateerd “Dat Shimano de XT achternaaf net zolang verbeterd heeft totdat hij 100% verkloot was.”
Nu de spaken verrot zijn, de velg de helft van zijn levensduur wel bereikt zal hebben en de naaf het nog prima doet - maar het ook ineens zou kunnen begeven, heb ik maar een nieuw wiel gekocht (met een minder dure Deore LX naaf) bij een gerenommeerde webwinkel. Gisteren besteld en vandaag al verzonden. Zodra ik het wiel heb, laat ik de spaakspanningsmeter erop los!
