keesswart schreef:Martin E. van Doornik schreef:The Trader Windmill in Sibsey, 10 km ten noorden van Boston, bouwjaar 1877.
1877? Dat is een dikke eeuw nadat James Watt de stoommachine gemoderniseerd had en de Industriële Revolutie kon beginnen. Best bijzonder dus, dat zo laat in de 19e eeuw in Engeland nog ouderwetse windmolens gebouwd werden. Of zou er toen al zoiets als een 'Stoomenergie, nee bedankt!'-beweging hebben bestaan?
Kan kloppen. Maar je moet niet vergeten dat de wind niets kost en een stoommachine is kostbaar in aanschaf en zo'n ding vreet veel kolen en dat kost ook geld. Bovendien werken de jaloeziekleppen op de wieken (zoals de foto van Sibsey duidelijk maakt) automatisch, al naar gelang van de windkracht draait de molen met een constante snelheid. Dus zonder geknoei met ouderwetse zeilen. In de provincie Groningen zie je ook veel molens met jaloeziewieken. Voorts zit er een zogenaamde windroos achter op de kap, die de wieken automatisch in de windrichting zet. Zo'n windroos zie je ook veel in Duitsland en Denemarken. Ik ben zelf opgeleid op een zo'n Duitse korenmolen (in Spetzerfehn, bij Aurich). Na het openen van de molendeur, de vang (rem) los, dan jaloeziekleppen dicht, gingen er slechts vier minuten voorbij tot het eerste meel uit de molenstenen stroomt. Daar kan geen stoommachine tegenop, die eerst gestookt en lang opgewarmd moet worden. Het was zo van dat de Müllermeister altijd tegen me zei:
"Jeden Tag um fünf Minuten vor sieben Uhr aus Bett aufstehen und dann sofort mahlen!". Met een traditionele molen met zeilen en staart gaat er wel drie kwatier voorbij, voor hij op gang komt.... De Müllermeister van Spetzerfehn is nu al 79 jaar, maar maalt nog steeds dagelijks!!! Het is de meest produktiefste windkorenmolen van héél Duitsland.
Stoommachines zijn alleen rendabel voor grote bedrijven en spoorlijnen, een plaatselijke korenmolenaar daarentegen niet. Daarom zijn er om de concurrentiepositie van de molens te behouden, jaloeziewieken en windrozen uitgevonden, reeds voor 1800!