‘
Hee, die heb ik eerder gezien’, dacht ik toen ik het laatste van deze drie filmpjes zag, met op het eind de krokodillenbrug en het uitdelen van negerzoenen.
Wat zien we hier? Een eigenwijze muzungu, die zich fietsend een weg baant door de rimboe, in het voetspoor van Stanley en Livingstone - of nog beter: Kuifje in Afrika. Hij doet dit samen met Carla, die meestal vergeefs probeert om hem wat in te tomen. Onderweg ontdekt hij dat zijn favoriete snoepgoed,
formerly known as negerzoenen, hier te koop is.
Lang geleden trakteerde mijn moeder wel eens op zulke negerzoenen bij de koffie. Het woord 'neger' had toen nog een exotische klank, want donkere mensen zag je rond 1970 niet veel in IJmuiden. Vijftien jaar later kwamen mijn ouders een keer bij mij op de koffie. Ik zat toen in een dipje van mijn persoonlijke woongeschiedenis en deelde een flat in de Bijlmer met twee asielzoekers uit Ghana en Togo. Zodra mijn moeder die flat binnenkwam, keek ze wat schichtig om zich heen.
Waar is die neger?'', was het eerste dat ze vroeg.
Zo wereldvreemd als mijn moeder was, is Eric niet. Hij is een 'streetwise man', graag een beetje stout en dol op Amsterdamse humor, die hij vast en zeker met de paplepel ingegoten kreeg (zie
hier): beetje geinen, beetje stangen, beetje jennen. Moet kunnen, toch? Wel allemaal hard lachen hoor!
Eric gaat niet gebukt onder de zware last van onze koloniale geschiedenis en heeft schijt aan politieke correctheid. Hij vindt het best wel leuk dat de naam van zijn geliefde taartjes stamt uit de goeie ouwe tijd, toen '
Uncle Tom's Cabin' nog vertaald werd met '
De negerhut van Oom Tom'.
Inmiddels heeft de firma Buys deze zoenen toch maar ontnegerd. Dankzij Erics puike staaltje van onderzoeksjournalistiek weten we nu dat de dozen waar de oude naam nog opstaat, in Afrika zijn gedumpt. Eric laat er een filmpje van schieten, waar velen – al dan niet besmuikt – om zullen lachen, en sommigen zich wat ongemakkelijk bij zullen voelen; een beetje zoals bij de Chinezengrappen van Gordon, die nog wel konden toen hij marktkoopman in Amsterdam Noord was, maar genant werden toen hij jurylid was bij 'Holland’s got Talent' (zie
hier).
Anders dan de Chinese zanger bij ‘Holland’s got Talent’, die het niet leuk vond dat hij in de zeik werd genomen (zie
hier) zullen de kinderen uit dit filmpje wel een leuke dag hebben gehad toen Muzungu Eric zijn favoriete snoepgoed uit kwam delen om zich met hem te laten filmen.
Wel zal het verhaal van die fietsende sinterklaas zich als een lopend vuurtje verspreid hebben. Lastig voor de volgende fietstoerist die hier langskomt: die zal een snel groeiende zwerm kinderen op zich af zien komen, die niet zullen wijken voordat er getrakteerd wordt.
Als dertiger fietste ik enkele keren door het zuiden van Afrika (zie
hier en
hier) om mijn horizon te verleggen, mijn status als globetrotter te verhogen (vliegen was toen nog erg duur, Zuidelijk Afrika was een turbulente regio en vliegschaamte bestond nog niet) en even te kunnen ontsnappen uit het o zo burgerlijke Nederland. In Lesotho had ik enkele weken vrijwilligerswerk gedaan en geleerd om fatsoenlijk te groeten in het Sesotho (wat iets meer inhoudt dan alleen maar ‘
Dumela’ roepen), wat door ouderen beslist gewaardeerd werd. Jonge kinderen kenden echter maar één manier van groeten, als ze mij in de gaten kregen: '
Give me some sweets! Give me some money!'
Eric heeft hier ook een keer gefietst en wie hem een beetje kent, weet dat hij er niet tegen opziet om met 30 kilo bagage bergopwaarts te fietsen. Misschien had hij wel een paar dozen vol negerzoenen over de Sanipas gesjouwd om uit te komen delen. Ik had op mijn tocht vaak alleen maar brood, pindakaas en bananen bij me. Die bananen waren iets te goed zichtbaar en raakte ik al snel kwijt aan een paar leuke vrouwen, die me lachend toe hadden geroepen: '
We like your bananas!', zodat ik alleen nog boterhammen met pindakaas overhield.
'
Hadio!' ('Heb ik niet') riep ik verontschuldigend terug naar de kids, maar daar namen ze geen genoegen mee. Ik moest flink doorsprinten om buiten bereik van de stenen te komen, die sommigen me nawierpen.
Zelf heb ik daar nooit negerzoenen in de winkels zien liggen. (Wel ben ik er tot mijn grote verrassing hartstochtelijk gezoend door een leuke black beauty, maar dat is weer een heel ander verhaal.) Toentertijd waren er wel
kaffir lime cakes te koop (zie
hier), die in Zuid Afrika inmiddels een andere naam hebben gekregen.
Na het zien van de negerzoenenscène en het horen van Erics Engels met onmiskenbaar Amsterdams accent schoot ik in de lach omdat ik gelijk moest denken aan de reclamespotjes van Sunweb, waarin de gespeelde ras-Amsterdammers Herman en Marina zich vermaken op hun vakantiebestemming. Zoals in
dit filmpje.
Herman zou het luiere, niet fietsende broertje van Eric kunnen zijn. Inmiddels hebben ze bij die touroperator ook begrepen hoe ze hun spotjes authentieker kunnen maken en tegelijk een gat in de markt aan kunnen boren. Vanavond, op NPO1 in het reclameblok na Jinek, is Eric in actie te zien:
Sunweb, nu ook voor fietssafari's! 
) als je Afrika wil gaan fietsen, ontgaat me al helemaal..... 
is wel heel overdreven/extreem om te vergelijken, vindt je ook niet? 
)
