Elektrische Santos Travel Lite getest

[loknor]

Vraag o.a. aan loknor:
Hoe kan het eigenlijk dat een fietsmotor faalt? Het gaat om fors minder dan een kW. Niet echt indrukwekkend.
Welke onderdelen erin gaan er dan stuk? Ik snap dat een fietsmotor een lichtgewicht moet zijn in vergelijking met het lage toerental en (relatief) hoge koppel, maar is het echt daardoor een kritisch ontwerppunt?
Of is de thermische beveiliging gewoon best brak?

Wat er gebeurd (zowel Neo-Drive als Swiss) is dat ze op het randje (zware belasting, laag toerental) gaan "brommen", vlak voordat ze thermisch uitvallen. Ze worden dus gewoon overbelast en dat is geen feest voor de motor. Nogmaals, dit is geen hyperbool, het uitvallen is niet zo maar een anecdotisch gebruikers verhaal, het is geverifieerd door de fietsersbond. Doe dit te vaak en de motor overlijdt.

Kijk, ik heb op zich niks tegen naafmotoren, ik heb er jaren mee rond gereden. Maar voor een vakantie fiets van 8000 euro? Dan heb je als designer het gewoon helemaal niet begrepen. Je kiest er gewoon voor omdat het makkelijk is (geen speciaal frame), maar voor een gebruiker is het niet ideaal.

Zijn er voordelen voor een naafmotor? Ja, in een S-pedelec is het de beste oplossing omdat op dat punt je aandrijving teveel voor de kiezen krijgt (zie Tweakers voor ervaringen). Maar dat is dus een heel andere use-case. Voor een 25kmpu fiets is een middenmotor de meest functionele keuze en de nieuwe motoren worden gelukkig steeds stiller.

Wat dat betreft vind ik het ook wel een opvallend iets wat de reviewers hebben weten te missen, behalve de fietsersbond. Jubelende reviews, ware het niet dat het eigenlijk rij-impressies waren, niet "40 kg erop en we gaan de ardennen in" tests. Je koopt een Santos niet voor een rondje in Noord-Nederland, helemaal niet voor dat soort bedragen

[Christophorus]

Heel interessant allemaal!

Ik ga Santos en Idworx vragen of ze mij testfietsen willen leveren voor een tripje Ardennen.

Ik voorzie al een groot nadeel voor die trip. Normaal kampeer ik zo veel mogelijk in het wild met mijn hangmat, maar met een E-bike moet ik toch echt naar campings voor stroom...

[Fiets-avontuur]

Wat er gebeurd (zowel Neo-Drive als Swiss) is dat ze op het randje (zware belasting, laag toerental) gaan "brommen", vlak voordat ze thermisch uitvallen. Ze worden dus gewoon overbelast en dat is geen feest voor de motor. Nogmaals, dit is geen hyperbool, het uitvallen is niet zo maar een anecdotisch gebruikers verhaal, het is geverifieerd door de fietsersbond. Doe dit te vaak en de motor overlijdt.

Maar Santos zegt op hun site dat ze daar speciale software voor hebben en dat het niet gebeurt. En mocht het gebeuren is het niet schadelijk voor de naaf motor zeggen ze. Door deze draadje weet ik niet goed meer welke fiets ik wil hebben. Wou eerst santos, toen R&M, toen weer santos maar nu denk ik weer r&M. Vond de riese muller trouwens minder prettig fietsen qua houding en vooral geluid van de motor. De Santos fietste toch behoorlijk beter vond ik. Zal nog meer rondkijken en e-bikes uit proberen voordta ik er een koop.

[loknor]

Laat ik trouwens vooropstellen dat op de oude St Christophorus site Michiel het ook had over een impressie, dus nu vooral niet denken dat ik Michiel hier aanval (verre van). Testen is gewoon niet zomaar iets waar je de tijd voor krijgt...

@Michiel, vraag om de powerrohler en de Epinion, dan ervaar je direct het verschil.

@Fiets-avontuur: Het is geen software issue, het is een beperking van de hardware. Dat hij eerder uitschakelt is wat mij betreft geen oplossing maar een slecht lap-middel.

Betreft fietsen: Kijk naar de Power-rohler (rijdt heerlijk), de Gaastra Fyts (idem) en naar de Brose modellen (stiller).

En volgend jaar komt Bosch met een stillere generatie met direct drive, dus even wachten kan geen kwaad. het is nogal een investering.

[Christophorus]

Laat ik trouwens vooropstellen dat op de oude St Christophorus site Michiel het ook had over een impressie, dus nu vooral niet denken dat ik Michiel hier aanval (verre van). Testen is gewoon niet zomaar iets waar je de tijd voor krijgt...

Klopt helemaal. Ik heb na enige discussie op dit forum het predicaat 'test' zelfs veranderd in 'subjectieve rij-impressie'.

@Michiel, vraag om de powerrohler en de Epinion, dan ervaar je direct het verschil.

Ik heb met allebei al gereden. Ik was niet heel erg enthousiast over de PowerRohler en de oPinion met Neodrives zou ik wat langer moeten rijden om een voorzichtig oordeel te kunnen vormen.

En volgend jaar komt Bosch met een stillere generatie met direct drive, dus even wachten kan geen kwaad. het is nogal een investering.

Ik heb al even op een Cannondale met de geruisloze Bosch Plus motor kunnen rijden. Eerste indruk: een waar genot!

[Fiets-avontuur]

@Fiets-avontuur: Het is geen software issue, het is een beperking van de hardware. Dat hij eerder uitschakelt is wat mij betreft geen oplossing maar een slecht lap-middel.

Betreft fietsen: Kijk naar de Power-rohler (rijdt heerlijk), de Gaastra Fyts (idem) en naar de Brose modellen (stiller).

En volgend jaar komt Bosch met een stillere generatie met direct drive, dus even wachten kan geen kwaad. het is nogal een investering.

Ik heb de fiets pas in mei/juni nodig dus heb nog even tijd.

Wat is direct drive precise?

[loknor]

Bosch was altijd met een interne overbrenging, met een mini voorblad. De nieuwe Bosch is net als Yamaha met een normaal tandwiel, Bosch noemt dat "Direct Drive". What's in a name

Voordelen:

1. Het schijnt te zijn dat het net als de Yamaha beter rijdt als de motor uit staat.
2. Een ander voordeel is dat er minder interne tandwielen in hoeven, dus het systeem is lichter en compacter.
3. Verder lijkt me dit simpele design minder storingsgevoelig (aanname, uiteraard geen bewijs), een van de redenen dat de Yamaha behoorlijk robuust lijkt te zijn. Ik hou een slag om de arm omdat ik de ware storingscijfers niet ken, maar vanuit wat ik lees hoor je zelden iets over een kapotte Yamaha.

Sowieso ben ik wel blij met deze stap van Bosch, ik prefereer(de) de Yamaha, maar Bosch zit in veel meer merken ingebouwd, dus meer keus. En de Yamaha is zeker minder stil dan de nieuwste Bosch motoren, dus dat is zeer zeker een flink voordeel.

That said; als ik 25kmpu ga heb ik niet zo'n last van die lichte zoem, windgeruis is dan meer een issue (daarom Cat-ears!).

[rooss]

Ik heb me even aangemeld hier vanwege wat vragen. Ik ben van plan een e-bike aan te schaffen. Ik ben niet zo technisch maar heb de volgende conclusies gemaakt (correct me if i'm wrong):

1. Een Santos met achterwielmotor kost rond de 8000 euro
2. Er zijn alternatieven met middenmotor voor onder de 5000 euro
3. Dat lijkt goedkoper maar is het niet omdat de santos meer restwaarde heeft want als de motor kapot gaat heb je zo een gewone fiets die je kan verkopen.
4. Dat kan niet met een middenmotor want als die kapot is, dan heb je d'r niks meer aan.
5. Ik heb ook even dat bongers-verhaal gelezen. Maar dan snap ik niet waarom dat demontage-verhaal wel opgaat voor een middenmotor en niet voor een pinion-naaf. Want zoals ik het begrijp is zo'n versnellingbak bij je trapas ook niet zo maar even te vervangen. Als die kapot gaat en pinion is bijvoorbeeld failliet heb je toch ook niks meer aan je fiets. Waarom geldt dat niet voor pinion en wel voor motoren. Die motorfabrikanten zijn toch zeker veel groter dan pinion en ik neem aan dat die een grotere continuiteit bieden?
6. Als je een fietsenmaker je kapotte santos laat ombouwen naar een gewone fiets en je verkoopt die, levert dat dan meer dan 8000-5000= 3000 euro op?

Het komt me een beetje over alsof een solex een hele goeie brommer is omdat als hij kapot gaat je er nog op kan fietsen, maar dat is misschien een verkeerde vergelijking uit een heel ander tijdperk.

[Christophorus]

Het grote verschil is dat een middenmotor maximaal 30.000 km mee gaat en een Pinion is gemaakt voor meer dan 100.000 km.

Als Pinion failliet gaat, heb je inderdaad een probleem als je bak kapot gaat. Maar dat zie ik niet zo snel gebeuren, want diverse investeerders hebben er al heel veel geld in zitten. Dat laten ze echt niet zomaar failliet gaan.

[Christophorus]

Het komt me een beetje over alsof een solex een hele goeie brommer is omdat als hij kapot gaat je er nog op kan fietsen, maar dat is misschien een verkeerde vergelijking uit een heel ander tijdperk.

Helemaal niet zo’n verkeerde gedachte.

Maar dan andersom. Een hele goede fiets waar je ook een E-bike van kunt maken. En vice versa.

[bdr]

Pinion gaat minder snel failliet dan Bosch?

Restwaarde van fietsen is substantieel en economisch relevant?

Deze discussie is wel heel rare kronkels aan het nemen...

[loknor]

Het grote verschil is dat een middenmotor maximaal 30.000 km mee gaat

Kom op Michiel, geen flauwekul verkopen. Ik heb hier in het gezin geen tovermotoren en die draaien al 30k per fiets. En er is niks wat mij doet vermoeden dat ze er binnenkort aangaan. Zo ook bij Tweakers zijn er zat mensen die veel verder rijden dan wat jij hier probeert te claimen.


@Roos: een goede e-bike met midden motor kost 2000,- geen 5000,-

Ik wil je echt met klem aanraden even bij Tweakers rond te gaan neuzen, want dit klinkt alsof je het risico loopt in een financiële valkuil te stappen. Om je vragen toch even langs te gaan:

1. Ja
2. Ver onder de 5000. Een Razer kan je met geluk zelfs onder de 2000 euro vinden en die is in sommige opzichten een betere vakantie fiets dan de Santos.
3. De restwaarde van een Santos zal hoger zijn, maar de afschrijving is enorm. En een middenmotor kan je gewoon vervangen. Michiel gaf in deze draad ook al toe dat sparemotoren prima verkrijgbaar zijn.
4. Een motor kan je gewoon vervangen. Sowieso gaan middenmotoren niet zomaar kapot.
5. dat hele faillisements-verhaal moet je vergeten, het risico is veel groter dat de fabrikant van de motor de steek veranderd en de oude type niet meer op voorraad is. Maar we zijn al heel wat jaar verder en dit is nog steeds niet gebeurd. Conservatief lijkt het erop dat Bosch motoren zeker 10 jaar goed verkrijgbaar zijn (wellicht langer). Yamaha heeft tot dusver nog niks veranderd aan zijn steek, ook al zijn we al wat revisies verder.
6. De restwaarde van een Santos van 8k zal na 4 jaar ruim onder der de 3000,- liggen. Als je op MP kijkt zie je dat dealers gebruikte Santossen voor 2400 proberen te slijten en dat is dus inclusief service, vervangen onderdelen etc. Als particulier zit je gegarandeerd een stuk lager.

[rooss]

Dat een e-bike niet zo duur hoeft te zijn is heel goed nieuws voor mij. Op zich heb ik wel wat over voor kwaliteit, maar dan moet ik ook zeker weten dat het kwaliteit is.

Even op tweakers gekeken, dat zijn heeeeele lange items over electrische fietsen, dus daar moet ik mijn tijd tijdens de kerstdagen eens aan gaan besteden, ik heb 2 weken vrij. Maar die Batavus Razer lijkt zo op het eerste gezicht wel wat. Maar ik heb me er nog niet heel erg in verdiept, maar het ziet er vrij goed uit.

Inmiddels wat meer zitten goochelen m.b.t. tot santos e-bikes, ik ben nu wat kritischer n.a.v. de reacties in dit topic en het valt me op dat het wel een klein wereldje is. Op de santos site wordt christophorus gequote dat dit de "range rover onder de fietsen is" o.i.d. En dan blijkt dat hij bij een fietsenwinkel heeft gewerkt die vooral santossen verkoopt en pas de website voor die winkel heeft gemaakt en dan begin ik toch een beetje te twijfelen. Ik dacht altijd dat santos het topmerk onder de vakantiefietsen was, maar vooral de marketingtaal begint me op te vallen. Het gaat met name om kreten zoals "chique, clean & dedicated" en vooral het feit dat ze uitgerust zijn met echte vakantiewielen op basis van vakantievelgen. Dan begin ik toch wel te twijfelen.

Dus voorlopig denk ik dat het een middenmotor gaat worden. Maar ik ga uiterlijk pas in maart wat kopen, dus neem even de tijd om me te verdiepen in e.e.a. Ik weet dat men hier op deze site niet zo te spreken is over de "gewone" nederlandse merken zoals gazelle, giant, batavus e.d. maar ik wil ze toch ook een kans geven.

O,ja christophorus: als zo'n travel-lite te vergelijken is met een range-rover (op zich hou ik niet zo van referenties naar de autowereld i.v.m. duurzaamheid) waarom schakelt hij zichzelf dan soms uit bergopwaarts omdat hij te warm word? (volgens de test van de fietsersbond) waardoor je "een kwartiertje pauze" moet nemen.

[Christophorus]

Goed lezen graag. Ik omschreef de gewone Travel Lite als een Range Rover. En dan heb ik het dus over mijn eigen fiets, niet de E-bike variant.

Hoe een achterwielmotor zich met bagage gedraagt op stevige klimmen ga ik komend jaar laten testen.

Ja, ik ben SintChristophorus.nl en ja Santos was blij met mijn testverslag en ja ik ben een ex-medewerker van BongersBikes en ja ik heb recent hun nieuwe website gebouwd.

En... ja ik ben oprecht enthousiast over het merk Santos. En Idworx. En Koga. Heb er gewoon veel positieve ervaringen mee. Ook met de Bosch motoren! En ja ik kan niets verkopen waar ik niet achter sta. En ja ik vind het leuk om daarover te schrijven.

En ja ik heb goede relaties opgebouwd met Robbert van Santos, Gerrit Gaastra van Idworx en diverse medewerkers van Koga.

Ook nu ik niet meer fulltime werkzaam ben in de fietsbranche blijf ik enthousiast, maar ook kritisch. Ik maak me dan ook oprecht zorgen over de almaar groeiende bergen oud ijzer en E-bike afval achter de werkplaatsen van alle fietsenmakers. Klanten krijgen dit nooit te zien...
En dáár ligt dus mijn kritiek op geïntegreerde elektrische systemen. Koop wat je wil, maar het is wel iets om over na te denken, vind ik.

[rooss]

Vanmiddag uren zitten googelen op Santos en in het bijzonder de e-bikes van dit merk. Inmiddels weet ik heel zeker dat dit dus niet mijn fiets wordt:

1. Hij is te duur (veeeeeeel te duur)
2. Hij is te zwaar, ondanks het "Lite" in de naam. Op de Santos site kan je het gewicht zelfs niet terugvinden, maar op de site van een fietsguru stond het gewicht.
3. De motor stopt ermee bergopwaarts als hij te warm wordt. En als je dan een kwartiertje wacht en je gaat door en de berg is nog niet voorbij begint het probleem zich heel snel weer voor te doen.
4. Als je vervolgens op je spieren moet gaan vertrouwen is het ding dus te zwaar, en de reden voor een e-bike is natuurlijk dat het allemaal niet meer zo wil op mijn leeftijd, dus dan heb je helemaal een probleem.
5. Het "zwitsers-zakmes" concept spreekt me erg aan. Een soort lego-fiets waar je alles aan kan veranderen. Alleen klopt dat concept niet voor wat betreft de pinion-versnelling.
6. Een "santos-ambassadeur" hier wist me te vertellen dat de continuiteit van pinion heel goed was. Pinion zou echt niet zo maar failliet gaan omdat er namelijk mensen waren die erin hadden geinvesteerd. "don't insult my intelligence" denk ik dan. Er gaan dagelijks firma's failliet en in alle is geinvesteerd.
7. Als je een middagje aan het "santossen" bent op het internet blijkt dat Santos ontzettend goed is. Alleen is dat in ........ Marketing.
8. Als je dat eenmaal doorhebt vallen de schellen van je ogen en begrijp je het opeens:
9. Reizigers met internet-exposure krijgen materiaal aangeboden
10. Aan testen wordt alleen meegewerkt als van te voren vast staat dan het resultaat positief is
11. Mensen die een te dure santos hebben gekocht worden slachtoffer van cognitieve-dissonantie-reductie en gaan het merk ook promoten, want het moet wel geweldig zijn anders had je er nooit zo veel voor betaald.
12. Elke keer kom je weer mensen tegen, die lezingen houden over fietsreizen, maar dan blijkt dat ze ook bij een fietsenwinkel werken en ook bij de fietsen-producent werken.
13. Het hele "ambachtelijke" custom-built gebeuren slaat eigenlijk nergens op. Het is gewoon het in elkaar schroeven van componenten op een frame wat je in het buitenland hebt laten maken.

Ik ben er een soort van agressief van geworden omdat ik echt van plan was zo'n ding aan te schaffen en ik er bijna ingetrapt was. Het positieve nieuws is natuurlijk dat ik nu waarschijnlijk een hoop geld ga overhouden.

[loknor]

@Rooss voor mijn gevoel beticht je Michiel van iets waar hij niet schuldig aan is. Hij heeft er geen belang bij dat jij een Santos koopt (tenzij je hem bij hem zou kopen). Hij is (misplaatst?) enthusiast over deze fiets, dat ik en anderen het daar niet mee eens zijn is op zich niet erg.

En... ja ik ben oprecht enthousiast over het merk Santos. En Idworx. En Koga. Heb er gewoon veel positieve ervaringen mee. Ook met de Bosch motoren! En ja ik kan niets verkopen waar ik niet achter sta. En ja ik vind het leuk om daarover te schrijven.

Sowieso vind ik dat je dat prima deed/doet, ik heb geen last van je voorliefde voor mooie fietsen

Ik ben ook enthusiast over die merken (ik heb zelf een Santos waar ik 14 jaar later nog steeds blij mee ben). Die fietsen zijn normaal gesproken gewoon prima, dat ze duur zijn vind ik gezeur in de marge. Dat moet ieder voor zich uitmaken.

Ik heb wel een probleem met een vakantiefiets van 8000,- met een achterwielmotor. Voor zoveel geld wil je een functionele vakantiefiets, niet eentje waarbij je stevig klauterwerk moet vermijden. Maar een misser zoals die fiets neemt niet weg dat een pure Travelmaster een uitstekende reisfiets is waar je je eigenlijk geen buil aan kan vallen.

Betreft het weggooien van fietsen; dat ligt vooral aan de consument, niet aan het product. Dat een Santos langer mee gaat is niet omdat het een magische fiets is (het is wel een goede!)maar ook omdat de doelgroep de fietsen beter verzorgd en dat een dergelijke fiets dus ook tweedehands sneller een thuis vindt.

Maar als je een Merida of Cube e-bike ontleed is er niet alleen weinig mis met de onderdelen, ze zijn net zo vervangbaar als die van een Santos. Met als voordeel dat een middenmotor robuuster is dan een naafmotor (sowieso is de accu eigenlijk e beperkende factor, maar dat geld voor alle typen).

Ik zou je punt eerlijker vinden als je kritiek hebt op fietsen met geintegreerde onzin, maar het is absoluut niet zo dat alleen Santos en Idworkx daar niet aan meedoen (en Koga is hierin ook behoorlijk schuldig...). Er zijn gelukkig zat merken met een losse koplamp (om maar eens iets te noemen)

[Christophorus]

2. Hij is te zwaar, ondanks het "Lite" in de naam. Op de Santos site kan je het gewicht zelfs niet terugvinden, maar op de site van een fietsguru stond het gewicht.

Santos kan geen gewichten vermelden, want dat is een variabele die een direct gevolg is van hoe je de fiets samenstelt. Binnen één model kan het gewicht variëren tussen pakweg 10 en 19 kilo voor een niet-elektrische fiets. De enige constante is het frame, de rest is variabel.

9. Reizigers met internet-exposure krijgen materiaal aangeboden

Dat doen bijna alle merken die trekkingfietsen bouwen. De rotzakken... Het is inderdaad een schande!

[Christophorus]

Ik zou je punt eerlijker vinden als je kritiek hebt op fietsen met geintegreerde onzin, maar het is absoluut niet zo dat alleen Santos en Idworkx daar niet aan meedoen (en Koga is hierin ook behoorlijk schuldig...). Er zijn gelukkig zat merken met een losse koplamp (om maar eens iets te noemen)

Dat is inderdaad het geval. Op dit forum is er zelfs een woord voor, las ik ergens. Gazellificatie.
Ik heb 18 jaar geleden vanuit TNO met en voor het ontwerpbureau van Gazelle aan een E-bikeconcept gewerkt en heb toen al mijn onvrede over al dat geïntegreer en problemen met repareerbaarheid geuit...

[Fiets-avontuur]

3. De motor stopt ermee bergopwaarts als hij te warm wordt. En als je dan een kwartiertje wacht en je gaat door en de berg is nog niet voorbij begint het probleem zich heel snel weer voor te doen.

Als je dit soort dingen roept moet je met feiten komen. Wanneer sloeg de motor af? Na 5 minuten? 10 minuten? En welke ondesteuning werdt er gebruikt? 1 of 2 ? En hoelang en steil was de klim? En welke versnelling werd er gebruikt?

Ook de testkees riep dat de motor van de idworx afsloeg, maar gaf verder geen info.

Ik wil weten op het moment dat de motor afslaat, wat de omstandigheden waren. Zolang die niet vermeld worden, kunnen we er helemaal niks mee.

[loknor]

Ik kan daar (helaas) wel iets over zeggen. Ik heb dit fenomeen weten te bewerkstelligen met een BIONX motor op de Veluwe.

1. er hing een kinderkar achter, dus zeg een 40kg
2. ik weeg inc kleren 70kg
3. Tas + drinken/Broodjes e.t.c. 5kg+
4. Fiets 30kg

Een groffe 150kg.

Hellingkje van niks, denk 200 meter lang, een procent of 6-7 (ik ben genereus... was iets waar je op de racefiets niks van merkt). Ik stond stil aan de voet en moest optrekken. Symptomen, motor begon te trillen en geluid te maken. Daarna liep hij eigenlijk niet meer prettig (bleef een zoem in zitten) Week later overleed de motor. Met een Ion hebben we dit twee keer gehad, dode motor kort na een vakantie. Ik heb een Swiss proefgereden en kreeg hem ook aan het trillen (niet afgeslagen) in het bos.

Uiteraard is een kinderkar een outlier, maar ik ben zelf niet zo zwaar en het hellinkje mocht de naam helling niet hebben. Een systeemgewicht van 125kg is zo gepiept... man van 85kg, fiets 25kg,5kg bagage. Een langere+zwaardere helling dan je op de Veluwe ziet is ook wel te vinden. Zo zie je dat Kees ook een heel normale setup gebruikte in zijn test, ik denk niet dat hij lood heeft vervoerd.

Tuurlijk, een Bionx is geen Swiss motor maar is eenzelfde type en absoluut een A-klasse motor. Ook het feit dat ik op een MTB een Swiss aan de grens kreeg op een zandduin geeft mij al aan dat Swiss geen magische oplossing voor het thermische issue heeft. Zolang je de vaart erin weet te houden loopt het los, maar als je onder de 10kmpu loopt en hem dicht trekt is het verbazingwekkend snel gedaan.

Wat hierbij nog vervelender is, is dat dit niet ok is voor de motor. Een thermische shutdown is echt niet zomaar en heeft als gevolg dat de koeling grotendeels wegvalt (immers je staat stil!).

Ik hou niet van zomaar wat roepen, maar ik heb al voordat Testkees met zijn verslag kwam mijn twijfels gezet bij een naafmotor en volle belasting. Dat Testkees dit met zowel de Neo als de Swiss voor elkaar kreeg vind ik wat dat betreft echt het sluitstuk. Ik heb Bionx, en ION gesloopt. ION is geen Echte top, maar ook geen rommel of zo.

Alles wijst erop dat het inherent is aan het type motor en het lullige van dit probleem is dat er niet zomaar een oplossing voor kan worden gevonden omdat thermische issues omgekeerd evenredig aan het gewicht/volume zijn. Als je langzaam gaat en geen luchtstroom opwekt is de enige oplossing om het volume van de koelelementen te vergroten en dat is op een fiets niet prettig.

Er is in mijn ogen niet zoveel mis met een naaf motor, mits je hem niet op lage snelheid vol trekt. En laat dat nou net iets zijn wat voor een vakantie fiets een beperkende factor gaat zijn.