Bert van Sprang schreef:Ha Yopie,
Het laatste stuk van de Klarälven heb ik met mijn gezin ooit met een houtvlot gedaan. Erg leuk. Toen heb ik ook al eens gezocht waar hij begint, maar het niet kunnen vinden. Nu kan ik het spoor volgen tot circa Tanndalen, maar dat is nog geen Lapland, toch?
Bert
Tja, Lapland .. je hebt de streek Lappland (noord Zweden) en je hebt het grotere Lapland wat naast een deel Zweden ook een deel Noorwegen, Finland en Rusland beslaat. Dat heet eigenlijk Sápmi, maar geloof niet dat dat een Nederlands woord is? Dat grotere Lapland beslaat ook Jämtland, Dalarna en Härjedalen. Als je daar rondrijdt zie je ook 'Welkom in Lappland' borden terwijl je er dus eigenlijk nog niet bent. Beetje vreemd mss maar begrijpelijk als je weet dat Lappland het land van de Samen de rendierhouders is, dus waar rendieren leven noemt men dan ook Lappland. De zweden zijn ook een beetje raar met grenzen/provincies enzo, meestal noemen ze een streek heel anders dan het op de kaart staat. Maar officieel is het dus Lapland maar toch ook weer niet
De Klarälven begint als een klein beekje in het hooggebergte Brandstöten (net onder Funäsdalen, in Jämtland), dan stroomt het in 't Lill- en Stor Tansjön en daarna stroomt ie het grote Rogen in. Ik begin dan ook in Funäsdalen, fiets naar Tunnäs en dan met veel moeilijk gedoe, geklim, gepeddel etc hoop ik het hooggebergte te bereiken. Dan door ontelbare meren, stroompjes, watervallen en eilanden naar het grote Rogen en dat wordt wrs nog moeilijker. Heb wel al hulp van kanovaarders op een zweeds forum, ze waarschuwen bv dat 't Rogen een zeer verradelijk bergmeer is waar binnen een paar minuten korte venijnige golven staan. Er zijn al verscheidene kanoers verdronken of dagenlang gestrand door verkeerde wind, met reddingsoperaties etc want wegen/bewoning is er niet. Vorig jaar zijn er nog
drie mannen verdronken, het water is nl ijskoud en je raakt snel onderkoeld.
Om van het Rogen naar Noorwegen te komen wordt ook moeilijk, kano's moeten vele km lang over rotsen gesleept worden en de meeste hebben dan ook opvouwbare kano's maar dat weegt gigantisch veel. Hopelijk gaat het met een fatbike plus packraft beter maar tot nu toe heeft nog niemand dat gedaan dus wordt spannend.
Het laatste stuk van de Klarälven wordt het makkelijkst, nl km's lang fietsen over onverharde paden en daarna zelfs een verhard fietspad.
Ik zoek nog een fatbikeraftmaatje maar die zijn schaars voor zo'n avontuur, mss dat er hier iemand intresse heeft of iemand kent? Een zeer stevige MTB met schijfremmen, dikke banden en vering zou ook kunnen, maar wel bikepacking natuurlijk want zijtassen kan echtechtechtECHT niet.
Als deze tocht geslaagd afloopt wil ik Varjagernas Vägen volgen (met dank aan Leoprodeo!). Oftewel de Viking Trade Route, dat is een viking handelsroute van Zweden naar de Zwarte Zee. Het volgt oa de 2300km lange Dnjepr rivier dus dat wordt ook bikerafting. Alleen is de situatie in Ukraine nu niet echt veilig te noemen dus dat wordt wachten op betere tijden. En het wordt een erg lange tocht, vele duizenden km dus moet ook geld sparen en das nog moeilijk als flexwerker die liever op de fiets zit. Maar het wordt zeker een supermonstertocht!
Wim schreef:Zie ik het goed dat dat verlaten huizen zijn? Een paar jaar terug in Noorwegen zag ik ook al dat allerlei streken waar je aan het landschap kon zien dat daar vroeger mensen gewoond hadden en dat er landbouw bedreven was nu onbewoond waren (eerder had ik in Engeland hetzelfde al in de Pennines gezien). De landbouw trekt zich terug op de beste gronden. Bovendien is er steeds minder menskracht voor nodig, dat zie je bij ons in Groningen ook heel goed (en dat zal zeker doorgaan, met dezelfde technologie als voor zelfrijdende auto's).
Het zijn schuren, elk huis heeft er wel een paar. Het lijkt soms of je een klein dorpje binnenrijdt maar vaak bestaat het dan uit 3 huizen en 30 schuren. Ook heeft men vaak een extra huis, voor gasten die van ver komen en zo kunnen overnachten. Erg mooi, die vanzelfsprekende gastvrijheid.
Hier nog een paar van die schuren:
Beetje rare foto, zou beter zijn met Photoshop oid maar dat heb ik niet en heb d'r ook geen zin in.
Bijna iedereen heeft zoiets in de tuin: een jordkällare, een aardkelder of hoe je dat ook vertaald. Een koude kelder waar aardappels etc niet bevriezen omdat het diep in de grond ligt. Gemaakt van stenen met daaroverheen een dikke laag aarde, soms nog een extra dakje zoals hier. Veel worden nog steeds gebruikt, voor planten te overwinteren oid.
Dit zie je ook vaak: een schuurtje hoog en droog op stenen zodat er geen dieren in kunnen kruipen. Soms zijn ze >30m lang, twee/drie verdiepingen hoog en 200 jaar oud. Worden ook wel härbre genoemd, weet de vertaling niet, iets van schuur ofzo
De meeste huizen en schuren staan trouwens op stenen, niet alleen tegen sneeuw/vocht maar ook omdat de grond nooit recht is dus je moet de balken ondersteunen en holle ruimtes opvullen. Wel zo makkelijk want je kan daardoor ook het huis verplaatsen; hop op een trailer zoals ze heel Kiruna gaan verplaatsen (een stadje van 18.000 inwoners die bovenop een mijn staat). Zou wat voor Groningen zijn
Mooiste is het slotje
Huizen die afgelegen staan komen als de eigenaar overlijdt leeg te staan, niemand wil het kopen, zelfs niet krijgen. De familie gebruikt het dan als vakantiehuis (moeilijk als je elke keer 1.000km moet rijden) maar het probleem is dat de natuur het terrein snel terugeist. Denneboompjes die als paddestoelen in het gras omhoogschieten, varens die gelijk het pad overwoekeren, baardmossen in bomen die aan het hout van de schuren lijken te groeien, dik mos wat alles bedekt .. In de winter staat alles stil maar in de zomermaanden als de zon niet ondergaat is de natuur één grote groene explosie. Je hoort het groeien, je hoort de berkknoppen opengaan, het is als zacht gefluister, als een streling door het bos. Mooi, maar erg onhandig voor een tuin van een paar hectare.
De auto van opa. Veranda's van lege huizen zijn trouwens ideaal als het regent/sneeuwt, heb daar al heel wat koppen koffie en maaltijden gemaakt. Net als verlaten schuren met een grote voorportaal; een prachtplek voor een wildkampeerder, moet je alleen wel een zelfstaande tent hebben.
De bomen groeien uit de bumpers. Ik heb auto's gezien waar enorm dikke bomen in staan, alsof de auto de boom omhelsd. Bomen uit de voorstoelen of de achterbank is ook normaal, zo ook helemaal overwoekerd door een dikke laag mos. Lijkt dan net op een rots, heel bizar.
Verbazingwekkend is ook hoelang rubberen banden standhouden ..
Wat betreft Wims opmerking over het leeglopen van bepaalde gebieden, dat is hier al jaren zo. Men verwelkomt dan ook vluchtelingen, asielzoekers, emigranten etc want die geven nieuw dorpsleven. Maar het blijft moeilijk want er is geen werk, alleen bosbouw en daar moet je eerst 60 jaar op wachten voordat het geld oplevert. Akkerbouw is er bijna niet, de grond is ongeschikt en de winters duren te lang. Soms zijn er koeien; stoere rode langharige dieren met hun kalveren, het zijn geen melkkoeien, ze kunnen 's winters buiten staan en kunnen prima van 't ruige land leven maar het is te duur want ze eten in de lange wintermaanden vele balen hooi. En de goedkope vleesprijzen van de schandalige Deense en Nederlandse vleesindustrie doen de rest.
Ook is er vaak geen openbaar vervoer, dus kinderen moeten elke dag bv 40km naar school worden gebracht, middelbare scholen liggen vaak >100km weg en tis absoluut geen pretje om in donkere wintermaanden uren over besneeuwde gravelwegen te rijden.
Wat je ook veel ziet zijn lege huizen en dorpen bij oude ijzer/zilvermijnen. De mijnen zijn begroeid of ondergelopen en vaak staan er nog oude karren, molens of loopt er een oud spoor. Mooie plekken vind ik, erg speciaal.
Wat ik ook vaak tegenkwam zijn loopgraven, forten, schansen of hoe dat ook heet in het nederlands. In het gebied waar ik was waren er al 130 stuks (uit WOII) en als je dan zoals ik door het bos struin is het heel makkelijk om je nek te breken. Maar ja, niemand gaat daar een hek of bord neerzetten want er komt niemand. Maar het kan echt levensgevaarlijk zijn, je zet bv je tentje neer en gaat verderop ff een plas doen ofzo en hop je verdwijnt voorgoed de grond in, niemand die weet waar je ligt.
De loopgraven zijn in de rotsen uitgehakt of men heeft rotsen op elkaar gestapeld, met grote stalen pennen ervoor zodat ze niet verschuiven. Kleine schietgaten, stapelbedjes in krappe vochtige ruimtes, bij sneeuw liggen de loopgraven gelijk vol, genoeg brandhout maar rook verraadt waar ze zitten .. moet een verschrikking voor de mannen zijn geweest. Midden in het bos, in het niets, alleen maar vocht of ijzige kou, met de noorse grens op steengooiafstand en dan maar wachten .. op misschien de dood.
Iets heel anders wat je ook vaak tegenkomt zijn de driepoten op de foto hieronder. Daar waar het mandje hangt, waar straks vrolijke lentebloemetjes in staan, hangt dan een geslacht schaap of hert. Met het liertje hijs je het omhoog. Voor een eland is het te laag, die hijst men gewoon in een boom of aan de hijsbak van een tractor.
Om weer snel ontopic te komen, soms tref je een collega dikke band, dikke pret natuurlijk:
En dan natuurlijk de stoere rode koeien
Als ze nog jong zijn zijn het net Muppets in het bos, dat vinden ze vast ook van mij
zodat ik heeeel langzaam mijn hoofd weer de tent introk en met een bonkend hart op zijn 800kg zware aanval zat te wachten die gelukkig niet kwam. Duurde heel lang voordat hij als een lawaaierige olifant wegstampte, het leek uren maar was wrs maar een paar minuten. 
