Hoi Carmen en Frans,
Het wordt duidelijk tijd dat er hier even een positieve Italië-fietservaring neergezet wordt...
--- Ingevoegde mededeling achteraf: dit is een heel lang verhaal geworden... ---
Wij (mijn vrouw en ik) zijn 2 jaar geleden op onze tandem vanaf de Italiaans-Zwitserse grens (Domodosola, familie was zo aardig om ons daar inclusief tandem af te willen leveren) naar Rome gefietst. We hebben daarvoor grotendeels een bestaande routebeschrijving gebruikt (die van Paul Benjaminse, er is er ook eentje door meneer Reitsma). Onze dagafstanden varieerden zo'n beetje van 50 - 140 km (die 140 was niet gepland).
We vonden het heerlijk, het was een van onze beste (fiets)vakanties ooit.
Dit jaar zijn we van plan om met de trein naar Milaan te gaan, tandem natuurlijk weer mee (dat kan in de CityNightline nachttrein Arnhem -> Milaan), vandaar naar Genova te fietsen, en daar met de boot naar Sardinië over te steken om daar een rondje te gaan fietsen. Terug weer boot naar Genova, fietsen naar Milaan, trein naar Arnhem.
[edit na de vakantie: de tandem bleek niet in de CNL naar milaan te kunnen. Alle CNL's behalve die naar Munchen hebben een klein fietscompartiment, waar geen tandem in past! We kwamen er net op tijd achter en konden gelukkig nog met RyanAir een directe (en probleemloze) vlucht naar Alghero op Sardinie boeken, waarbij de tandem gewoon mee kon...]
Nou zijn wij wellicht wat bevooroordeeld. We hebben toen we nog studeerden allebei een half jaar in Italie gewoond (stage gelopen). Misschien hebben we in die tijd geleerd de Italiaanse manier van leven wat meer te waarderen. Misschien pastte het sowieso al wel beter bij ons dan de Nederlandse... Hoe dan ook, Italië voelt goed voor ons. We snappen het land, we voelen het aan, we spreken de taal (een beetje), het ritme past bij ons. En misschien is het juist daar waar het mis kan gaan, misschien heb je inderdaad wel een half jaar 'embedded' nodig om je er wat thuis te gaan voelen... Italië is geen Nederland. En Sicilië is geen Toscane is geen noord Italië enz. Maar mijn ervaring is: als je je een beetje met de lokale mores mee durft laten voeren, is het een heerlijk land. Met natuurlijk ook zijn mitsen en maren. Zoals elk land, ook Nederland
Goed, na dit filosofisch gezever wat meer praktische tips en ervaringen. Eerst even ingaand op eerdere reacties:
Winkels zijn over het algemeen 's middags dicht (siësta). Vrij normale openingstijden zijn bv. 8:00 - 13:00, en dan weer van 17:00 tot 20:00. Hier zijn natuurlijk eindeloze variaties op, maar dit zijn redelijke tijden om rekening mee te houden. Dit geld overigens ook vaak voor campings. Als wij eerder aankwamen dan zeg 17 uur, gingen we meestal of gewoon wat uitpuffen in de schaduw (nadat we ergens een biertje ofzo opgescharreld hadden) of we zetten ons tentje gewoon neer waar we dachten dat het logisch was (naast andere tentjes ofzo) en regelden het dan later, nooit problemen mee gehad).
Komen we dus bij campings. Zijn inderdaad duur daar. Niks aan te doen, gewoon incalculeren. Reken voor 2 personen met een tentje op zeker 25 a 30 euro per nacht in het hoofdseizoen. Voor minder moet het kunnen, maar dan moet je wel vantevoren zorgvuldig je campings uit gaan zoeken en niet op de bonnefooi gaan. Persoonlijk vind ik dat sowieso prettig; we zijn nu al uitgebreid camping-research aan het doen voor Sardinië. We hebben onlangs in Rome (nee we zijn geen italofielen, dat lijkt maar zo...) goede kaarten gekocht ("GeoTraveller", schaal 1:200.000, maar ik heb ze nog niet in NL/op internet te koop gezien) in een goede boekhandel daar, daar hebben ze toch meer keus dan hier in NL. Fietsen op een autokaart zoals Michelen vind ik echt af te raden, niet alleen omdat je de weg waarschijnlijk niet vindt, maar ook omdat je waarschijnlijk voornamelijk over drukke/grote wegen gaat rijden. En campings die op de wegenkaart staan zijn vaak (maar niet altijd natuurlijk) juist de grote/dure/luxe campings. Kaarten van 1:150.000 met hoogtelijnen zijn imho perfect, maar meestal niet te krijgen
Dan gaan we aan de hand van de kaart en wat boekjes bedenken waar we ongeveer langs willen fietsen, op camping zoektocht op internet: googlen op plaatsnaam in de buurt + "camping" en dan vindt je meestal wel wat. Wij proberen meestal de grote/dure campings een beetje te vermijden; meestal kun je wel ergens een minder-dan-drie-sterren camping vinden. Dan mbv google maps en GoogleEarth uitzoeken waar die camping precies zit, en alles noteren zodat je het niet vergeet. En zo plannen we zo'n beetje onze route. Lijkt misschien overdreven, maar er staan daar veel minder (en slechtere) wegwijzers, en het vinden van een camping is ter plaatse vaak inderdaad niet makkelijk. Overigens kun je mbv GoogleEarth ook een heel goed beeld van het terrein/relief krijgen, als je een beetje handig met GoogleEarth bent. Of met google maps (maps.google.nl), klik op de 'terrain' knop rechtsboven. Kan met andere internet maps vast ook (yahoo, live earth, weet ik veel), maar ik gebruik zelf altijd google...
Klik hier voor een voorbeeld.
Genoeg over de campings. Eten. Brood in Toscane is droog. Hmm, ja dat kan kloppen. Niemand eet daar brood
Dan wordt het vanzelf droog, zeker in dat klimaat. Nou ja, ik overdrijf, maar toch. Het beste is meestal eten wat de locals doen: in dit geval pasta en pizza, risotto, dat soort voedsel. Hoeft echt niet duurt te zijn. Ontbijten doe je met koekjes uit de supermarkt (ja echt) of in een bar met een cappuchino of espresso ("caffè") en een gevulde croissant (die daar brioche of cornetto heten). Ga in een bar niet zitten als je het zuinig aan wilt doen, maar doe als alle Italianen: drink en eet staand aan de bar. En voel je niet weggekeken, neem gerust genoeg tijd om je koffie en je broodje op te eten. Als je gaat zitten is het vaak 2x zo duur. O ja vaak moet je ook eerst aan de kassa zeggen wat je wilt en betalen, en dan krijg je een bonnetje waarmee je je koffie etc. kunt krijgen. Maar voor toeristen willen ze nog wel eens afwijken van dit ritueel. En het bonnetje moet je meenemen naar buiten, want dat is het bewijs dat eea niet zwart is gedaan maar netjes in de winkelier z'n boeken staat (ik heb het meegemaakt dat ze ermee achter je aan lopen omdat je het bonnetje vergeten bent...). Als je als lunch geen volledig maal wilt gebruiken kun je tegen lunchtijd bij zo'n zelfde bar in plaats van zoete opeens allerlei hartige broodjes of pizza-achtige baksels kopen. Gewoon iets aanwijzen dat er lekker uitziet, Si, grazië zeggen als ze vragen of je het warm wilt (en je dat wilt) en dan gaat het 15 seconden tussen het tosti-ijzer. Wederom niet gaan zitten (of anders gewoon buiten in de schaduw ergens op een randje gaan zitten). In sommige zaken kun je ook uit een soort 'saladebar' maar dan met warme gerechten wat kiezen om een bord eten samen te stellen als lunch. Meestal ook erg lekker. Wederom kom je met wijzen een heel eind. Water voor de bidons krijgen was overigens nooit een probleem, van boerderij tot restaurant, altijd gratis en soms zelfs extra koud en met veel hartelijkheid.
Dan het verkeer. Druk is het zeker, hier en daar. En ook in Italië is het niet de bedoeling dat je op snelwegen fietst, maar ook wij hebben het gedaan. Vandaar nu die goede kaarten. Verder is het naar mijn ervaring vooral in de steden/stedelijke gebieden vaak druk, en lastiger fietsen als je het Italiaanse verkeer niet goed kent. Persoonlijk vind ik het italiaanse verkeer minder asociaal dan het nederlandse. In Nederland zijn auto's en ander verkeer (fiets/voetganger) vaak strict gescheiden, en er is een duidelijke hierarchie (met de auto boven). In Italie gaat alles door elkaar heen, waardoor men naar mijn idee meer rekening met elkaar houdt. Het lijkt misschien of ze gevaarlijk doen, maar dat komt alleen maar doordat ze als het ware supergoed op elkaar ingespeeld zijn. Steek in Rome over (als voetganger), en zolang je niet aarzelt maar duidelijk doorloopt en doet alsof het de normaalste zaak van de wereld is zullen de auto's vrijwel altijd netjes stoppen (zonder dat je het idee hebt dat ze dat verschrikkelijk vinden) of in het ergste geval om je heen rijden. Dat hoef ik hier in Arnhem echt niet te proberen. Goed, misschien scheelde het dat ik een mooie blonde vrouw aan mijn arm had
Toeteren betekent overigens meestal meer iets van 'hier komt een auto aan' en is niet direct aan ergernis geassocieerd. Vooral in de nauwe steegjes handig, waar je echt geen uitzicht hebt en niet op je gezicht af kunt gaan. Op de fiets voelden wij ons meestal meer verwant aan de vele brommers/scooters dan aan die paar andere fietsers. We gedroegen ons dan ook zoveel mogelijk zo. Zie je een gaatje, ga erin. De meeste auto's laten overigens sowieso ruimte rechts over voor de alom aanwezige brommers (in de stad). Gebruikt die ruimte, laat je niet afschepen. In Italie voelde ik me volledig verkeersdeelnemer, meer dan hier in NL. Het is moeilijk uit te leggen, maar het is zeg maar meer een organisch geheel waarin jij al fietsend je rol in moet nemen. Regeltjes zijn daarin van wat minder belang dan hier, mentaliteit wat meer. Ik vond het (als stuurman op de tandem) meestal heerlijk om in die chaos een beetje door de stad te raggen.
Over jullie route kan ik niet veel zeggen, wij hebben meer een noord-zuid route gedaan. Toscane is waarschijnlijk het zwaarst. Dat klinkt raar, maar vonden wij wel. De Apenijnen waren wel hoger, maar de hellingen niet overdreven steil, goed vol te houden. Toscane is een grote verzameling heuvels, waarbij de stadjes vaak bovenop liggen, en de wegen dus van stad naar stad dus van berg naar dal naar berg enz. gaan. In het dal is dan vaak een kruising
De hellingen zijn vaak goed steil. Op een gegeven moment vroeg ik me af of ze ook nog horizontale stukjes hadden daar. Maar we vonden het er wel heel erg mooi. Het kan er wel erg warm zijn, maar dat wist je vast al.
Mocht je van het wat alternatievere (denk: geitenkaas, biologisch, woongroep, relaxte sfeer) kamperen bij de boer houden, dan heb ik nog een leuke kampeertip voor je in de buurt van Montepulciano, mocht je daar langs willen. Laat maar ff weten.
Ben verder benieuwd naar jullie plannen voor Sardegna. Kust of binnenland of beide? Links of rechtsom naar Olbia? Wat campings betreft zit je aan de kust meestal safe, heb ik al gezien. Binnenland is lastiger, maar ook daar zijn er wel een paar te vinden.
Misschien komen we elkaar nog wel tegen, wij gaan ook in augustus (zitten aan de schoolvakanties vast). Zie je een tandem op Sardinië, goeie kans dat wij het zijn
Mensenkinderen wat heb ik een lang verhaal geschreven... Nou ja ik hoop maar dat je er wat aan hebt en dat de ervaringen van deze italiëganger je niet verveeld hebben.
Groeten,
Vincent.
