Zadelpen loskrijgen

[hoogframe]

beetje wrikken werkte zo. zadelpen in de bankschroef. via bracket kruipolie er bij en nachtje laten staan. dan wrikken:

(blauw ingekleurd om bende op werkbank te verhullen )

en dan zadelpen met 'koek':

je ziet op einde van zadelpen dat nachtje in de kruipolie maar twee centimeter ver gekomen is. maar lee beetjes helpen, nietwaar?

[_Peter_]

Ik moet de rommel op mijn werkbank ook elke keer wat verder naar links of rechts schuiven om weer ruimte te hebben. En ben daar denk ik niet de enige in. Als het netjes opgeborgen is kun je je afvragen of je wel weet hoe je het moet gebruiken.
Daarom heb ik liever een oude fietsenmaker met een rommelige werkplaats dan eentje met een operatiekamer (als ik er zelf niet uitkom of gereedschap niet heb)

[math]

Dit is al een oud topic en het zal nog lang actueel blijven.
Recent kwam een nieuw idee op dat misschien iets los maakt : koud-makende spray uit een spuitbus.
Misschien gaat iemand het uitproberen. Ik ben zeer benieuwd.

Ik heb zelf enkele jaren geleden een nieuwe methode beschreven op het Bicycles Stack Exchange forum voor een afgebroken zadelpen. De kern ervan is dat je een 'star nut' in de afgebroken pen slaat en dan met een schroef de pen omhoog takelt. Met een schroef kun je een veel grotere kracht omhoog uitoefenen dan door te trekken.

Bij een vastzittende zadelpen moet je de pen eerst een stukje boven het frame afzagen. Maar er is geen garantie dat het werkt!
Ik heb nu weer een vastzittende zadelpen, opnieuw aluminium in een Ti-frame. Omdat het zadel min of meer op de juiste hoogte staat, wacht ik nog even met het inzetten van dit paardenmiddel.

[F. van der Hoek]

De fietsenmaker heeft doorgaans een frees in 1 of 2 gangbare zadelpenmaten om de vastzittende pen te ruimen.

[Speeder300]

Dit is al een oud topic en het zal nog lang actueel blijven.
Recent kwam een nieuw idee op dat misschien iets los maakt : koud-makende spray uit een spuitbus.
Misschien gaat iemand het uitproberen. Ik ben zeer benieuwd.

Doorgaans gebruik je het koudmaken om een materiaal te laten krimpen, en het materiaal waar het in moet passen iets uit te laten zetten door verwarmen. Omdat een vastzittende zadelpen (zoals ik het begrijp) vastzit in de framebuis kun je die dus alleen beiden tegelijk inspuiten met dat koudemiddel, zodat die theorie mogelijk niet opgaat, en de zaak dus ook niet loskomt.
Krimpt de framebuis als gevolg van het materiaal waar het uit bestaat méér dan de zadelpen dan zou je zelfs ook nog schade kunnen veroorzaken.

[Henri op Camino]

Leuk filmpje waarin heel veel mogelijkheden worden besproken.
https://youtu.be/qwiwxuzyXoo?si=Vpj0maT-zewG8pu2

Er zijn nog heel veel meer filmpjes op YouTube te vinden.

[derdekeer]

Ik heb het intussen geprobeerd met Rust-Oleum Freeze & Release Spray op mijn racefiets (aluminum zadelpen in carbon frame).

Het werkte. Wel minutenlang spuiten, maar de boel kwam los. Het vergde enige kracht om de zadelpen er helemaal uit te krijgen.

[math]

Het werkte.

Mooi resultaat !!
Ik ben benieuwd waar je de koude-spray op gericht hebt.

De methode zal het best werken als de twee materialen die aan elkaar gehecht zijn een groot verschil in thermische uitzetting hebben. Dan zet je door verwarmen of afkoelen de verbinding onder spanning.
Aluminium heeft een heel hoge uitzettingscoeffcient : 23 x 10^-6 /°C
Titaan is een stuk lager : 8,5 - 9,5 x 10^-6 /°C (afhankelijk van de legeringselementen)
Carbon fiber epoxy is nog veel lager : 0,3 - 0,7x 10^-6 /°C

Doorgaans gebruik je het koudmaken om een materiaal te laten krimpen, en het materiaal waar het in moet passen iets uit te laten zetten door verwarmen. Omdat een vastzittende zadelpen (zoals ik het begrijp) vastzit in de framebuis kun je die dus alleen beiden tegelijk inspuiten met dat koudemiddel, zodat die theorie mogelijk niet opgaat, en de zaak dus ook niet loskomt.
Krimpt de framebuis als gevolg van het materiaal waar het uit bestaat méér dan de zadelpen dan zou je zelfs ook nog schade kunnen veroorzaken.

Zie hierboven.

[derdekeer]

Ik heb het frame beschermd met een absorberende doek en één tot drie centimeter boven de rand van het frame gespoten.
De hele operatie - spuiten, wrikken, opnieuw spuiten en wrikken - heeft tussen tien en vijftien minuten geduurd.

Ik moet toegeven dat ik er niet in geloofde. Vooraf had ik geschat hoeveel die zadelpen zou krimpen, en dat blijft toch heel weinig, ondanks de relatief hoge uitzettingscoëfficient van aluminium (grootteorde een paar honderdsten van een millimeter als ik nog goed kan tellen)..

Nu moet ik die zadelpen nog schoonmaken; Er zit een kleverig, ruw aanvoelend residu op.

Domme vraag wellicht, maar waarom zou een alu pen vastzitten in titanium? Die materialen zijn niet erg gevoelig voor corrosie. Gebeurt er iets elektro-chemisch aan het contactoppervlak?

Binnenkort ga ik het ook eens proberen op die vastzittende stalen zadelpen in een stalen frame. Dezelfde uitzettingscoëfficient, dus ik ben benieuwd. Als ik het goed begrijp, zitten in de spray ook kruipolie-achtige dingen, misschien zal dat helpen.

Ik heb in ieder geval geleerd dat je een zadelpen er best regelmatig uithaalt, om te verhinderen dat ze vast gaat zitten.

[JanH]

Ik heb in ieder geval geleerd dat je een zadelpen er best regelmatig uithaalt, om te verhinderen dat ze vast gaat zitten.

Doe ik ook, én insmeren met montagepasta.
Zelfde doe ik ook met de pedalen.

[math]

Domme vraag wellicht, maar waarom zou een alu pen vastzitten in titanium? Die materialen zijn niet erg gevoelig voor corrosie. Gebeurt er iets elektro-chemisch aan het contactoppervlak?

Ja, beide metalen zijn niet erg gevoelig voor corrosie, omdat ze aan de buitenlucht een goed gesloten oxidelaag vormen.
Maar in principe zijn het wel twee metalen die in niet-geoxideerde vorm graag met elkaar willen reageren tot een reeks van Ti-Al verbindingen. Onder invloed van belasting, zoals wisselende druk op het zadel, krijg je op het contactvlak van frame en pen snel een locaal proces dat in het Engels fretting heet. Goed invetten van het contactvlak met montagepasta en maandelijks uit elkaar nemen, is de boodschap.

[derdekeer]

Goed invetten van het contactvlak met montagepasta en maandelijks uit elkaar nemen, is de boodschap.

Zulke dingen zou een fietsenmaker/verkoper toch wat duidelijker mogen zeggen, vind ik.

[stelvio73]

... maandelijks uit elkaar nemen, is de boodschap.

Ik vraag me af of veel fietsers dat doen. Ik in ieder geval niet. Twee keer per jaar vind ik voldoende.

[HenkS]

Fiets op z’n kop in de bankschroef en klemmen op de zadelpen.
En dan fiets inclusief frame als hefboom gebruiken door ermee naar links en rechts te draaien.
Kan succesvol zijn, maar de zadelpen is daarna wel afgeschreven.

[non-fixie]

(...) Goed invetten van het contactvlak met montagepasta en maandelijks uit elkaar nemen, is de boodschap.

Ik heb de afgelopen vijftien jaar een paar honderd race- en sportfietsen gekocht, die meestal al een paar decennia ongebruikt in schuren en op zolders hadden gestaan. Over het algemeen met aluminium zadel- en stuurpennen en stalen frames.

Slechts in een paar gevallen had ik problemen met het verwijderen daarvan. De oorzaken daarvan waren meestal wel te zien:

• pen zonder vet gemonteerd

• fiets had langdurig buiten gebivakkeerd

• verkeerde maat pen, met geweld in het frame/de stuurbuis geslagen.

Zonder vet gemonteerd:



Die heb ik er met kruipolie en gepast geweld uiteindelijk wel uitgekregen:



Jarenlang buiten gestaan:



Dat werd afzagen en in sodium-hydroxide oplossen (zie eerdere post).

Met een hamer in het frame geslagen:



Dit is de enige pen die ik er nog steeds niet uit heb. Kruipolie had geen enkel effect. Coca-Cola ook niet. Pen in de bankschroef en aan het frame draaien ook niet. (Althans niet zonder het hele frame tot een reuzewokkel te verdraaien). De brander erop heb ik nog niet geprobeerd, aangezien ik graag de originele lak wil behouden.

Als ik tijd en zin heb ga ik dit eens proberen.

Zelf monteer ik zadelpennen met een lik general purpose marine grease. Dat werkt tot nu toe prima. Ik controleer of herhaal dat niet periodiek, en de gevallen dat ik pennen weer heb verwijderd of versteld gaven me geen aanleiding om dat te gaan doen.

[derdekeer]

Fiets op z’n kop in de bankschroef en klemmen op de zadelpen.
En dan fiets inclusief frame als hefboom gebruiken door ermee naar links en rechts te draaien.

Dat stelden de mannen van de FM ook voor. Maar ze konden niet garanderen dat mijn carbon frame de oefening ongeschonden zou doorstaan, dus dat heb ik maar niet laten proberen,
Toen suggereerde één van hen om de zadelpen eerst te koelen in een bak droog ijs (koolzuursneeuw).
Voor het zo ver kwam, las ik hier dan over die Freeze Sprays.
En dat werkte heel goed, zadelpen en frame werden niet beschadigd.
Zo zie je maar dat dit forum heel nuttig kan zijn.

[derdekeer]

Dat werd afzagen en in sodium-hydroxide oplossen (zie eerdere post).

Ik heb ook ammonia geprobeerd, dat is een beetje verwant hiermee. Maar dat werkte voor geen meter. Kruipolie trouwens ook niet.

[math]

... maandelijks uit elkaar nemen, is de boodschap.

Ik vraag me af of veel fietsers dat doen. Ik in ieder geval niet. Twee keer per jaar vind ik voldoende.

Mijn aanbeveling is gericht op de combinatie van een titaan frame en een aluminium zadelpen, waarbij de fretting op de loer ligt.

De methode om een afgebroken zadelpen te verwijderen met de stermoer die ik Bicycle Stack Exchange beschreef, heb ik in februari 2023 toegepast. In maart 2023 een nieuwe aluminium zadelpen gemonteerd (in het titaan frame) met flink montagevet. In juni 2023 zat de pen vast en kon ik hem niet meer loskrijgen. Omdat het zadel ongeveer op de goede hoogte staat, heb ik het daarbij gelaten. Binnenkort ga ik toch eens proberen of die koudespray hier werkt.

Je hoeft de zadelpen niet elke maand volledig uit te nemen en opnieuw in te vetten. Even een paar millimeter omhoog en omlaag bewegen en ronddraaien is genoeg om die invretende contactpunten los te maken.

[math]

Dit is de enige pen die ik er nog steeds niet uit heb. Kruipolie had geen enkel effect. Coca-Cola ook niet. Pen in de bankschroef en aan het frame draaien ook niet. (Althans niet zonder het hele frame tot een reuzewokkel te verdraaien). De brander erop heb ik nog niet geprobeerd, aangezien ik graag de originele lak wil behouden.

De brander erop is ook de verkeerde methode als het om de combinatie van een stalen frame en een aluminium zadelpen gaat.
Aluminium heeft een thermische expansie coëfficient van 23 x 10^-6 /°C
IJzer en staal hebben een thermische expensie coëfficient van 10-13 x 10^-6 /°C
Door verhitting druk je die twee materialen juist dichter op elkaar. De kans dat je ze door trekken of wrikken dan loskrijgt neemt juist af.
Je moet het contactvlak afkoelen! Dan vergroot je de spleet tussen de twee materialen, want aluminium krimpt harder dan staal. Ook de kans dat kruipolie naar binnen kan penetreren neemt dan toe.
De kans op het lostrekken van een zadelpen is het grootst nadat je de fiets 's winters een nachtje buiten laat staan. Maar onze winters zijn zelden -20°C, laat staan -30°C. Daarom is die koudespray zo'n mooi middel.

[math]

Ik heb ook ammonia geprobeerd, dat is een beetje verwant hiermee. Maar dat werkte voor geen meter. Kruipolie trouwens ook niet.

Aluminium lost op in sterke zuren en in sterke loog, bv. in natronloog. Ik vermoed dat het met ammonia (zwakke base) weinig doet.
Maar het oplossen van de pen in sterke loog blijft altijd geklieder, waar ook andere componenten van te lijden hebben.