Sinds enkele weken rijdt Corrie op haar nieuwe M-gineering. Eigenlijk had ze dit 8 jaar geleden al gewild, nadat ze de mijne had gezien (zie
hier).
Wat voorafging
Destijds had ze een fiets die ze prima vond rijden, maar die toch ook een paar minpunten had. Ten eerste een trapas met buitenboordlagers, die in 2013 na 15.000 km – twee dagen voor het einde van een tocht in de Pyreneeën – last van speling kreeg. Gelukkig konden we ons geplande eindpunt Toulouse (waarvandaan we een treinreis naar huis geboekt hadden) nog fietsend bereiken.
Volgens de dealer waar Corrie die fiets in 2008 gekocht had (niet het voormalige familiebedrijf waar de fiets zijn naam aan ontleent, maar een bekende vakantiefietsenwinkel die dit merk ook enige jaren heeft geleverd
) waren de cranks inmiddels al zo beschadigd door de versleten trapas, dat ook die vervangen moesten worden. De Hollowtechtrapas van Shimano werd vervangen door een vergelijkbaar exemplaar van Sram, dat volgens winkeleigenaar E. langer mee zou gaan. Gek genoeg wilde hij er niet een veel duurzamere Simano UN55 trapas (toen nog volop leverbaar) opzetten. Daarvoor zouden volgens hem geen goede cranks meer gemaakt worden.
Het grootste en niet te verhelpen minpunt was echter een te hoge bottom bracket. Zo hoog, dat Corrie niet met haar tenen de grond kon raken terwijl ze op het zadel zat. Vooral in de bergen was dit lastig, omdat ze dan veel moeite had met opstappen tijdens het klimmen; ze kon dan niet voldoende vaart maken, zodat haar fiets al stil kwam te staan voordat ze op het zadel plaats had kunnen nemen. Ze loste dit meestal op door eerst een klein stukje af te dalen en weer om te draaien zodra ze goed zat. Niet handig dus. Marten Gerritsen had bij het zien van haar frame al eens geconcludeerd dat deze fiets was afgeleid van een MTB-frame, maar voor een reguliere vakantiefiets een onnodig hoge bottom bracket had.
In 2016 maakten we weer een tocht door de
Alpen. Corrie op haar fiets uit 2008 en ik op mijn nieuwe M-gineering. Corrie wilde nu ook graag zo’n mooi maatframe met ranke stalen buizen (in plaats van het ietwat obese aluminiumframe waar ze al 8 jaar op reed) en dan ook gelijk een lagere bottom bracket en een rohloffnaaf. En liefst zo snel mogelijk. Het was half juli en in oktober wilden we nog een keer in de Alpen gaan fietsen. Als het even kon, moest die fiets dan klaar zijn. Daardoor was M-gineering voor haar nu geen optie. Zelf had ik in 2015 elf maanden op mijn fiets gewacht en in de zomer van 2016 was op de website van M-gineering zelfs te lezen dat Marten door onvoorziene omstandigheden even geen tijd had voor nieuwe klussen.
Na wat rondbellen bleek dat maar weinig maatframebouwers technisch in staat waren om het soort frame te leveren dat Corrie wilde. Alleen het bekende voormalige familiebedrijf waar Corries oude fiets zijn naam aan ontleende, durfde deze uitdaging aan te gaan en zo mogelijk ook nog binnen de gevraagde tijdslimiet. We hoefden zelfs geen afspraak maken. Ook op zatermiddag waren we welkom om de opties voor de gewenste fiets door te spreken.
In de winkel werden we eerst te woord gestaan door de chef van de werkplaats die waarschijnlijk al jaren in deze zaak werkte. Misschien wel langer dan goed was voor deze winkel, want hij vertoonde al snel het gedrag dat zich laat omschrijven als ‘
de klant is koning, maar ik weet het toch beter ’. Zo hoorde een standaard volgens hem echt achter de bottom bracket gemonteerd te worden, maar als we die dan per se toch bij de achternaaf bevestigd wilden hebben, dan wilde hij daar nog wel hoofdschuddend mee akkoord gaan. Zodra ik echter liet weten dat er ook een UN55-trapas op moest, bleek dat voor hem onbespreekbaar. Op een ‘vierkante’ trapas zouden alleen cranks van matige kwaliteit passen, was het bekende tegenargument. Bovendien was Hollowtech volgens hem ‘
niet meer zo slecht als in het begin ’ (waarmee hij dus eigenlijk toegaf dat de trapas die op de nieuwe fiets zat die Corrie in 2008 kocht, rotzooi was en ook nu nog steeds niet deugde).
Nu stonden we op het punt om het gesprek met deze eigenwijze chefmonteur te beëindigen. Net voordat we de winkel zouden hebben verlaten, werd ik herkend door de nieuwe eigenaar B., die achter de toonbank met andere klanten bezig was geweest. Enkele maanden eerder had ik hem al eens gesproken toen ik een fiets kwam lenen om als testexemplaar te gebruiken voor de rubriek ‘rij-impressie’ in een bekend tijdschrift voor buitensporters (dat een jaar later opgeheven zou worden). B. voorkwam dat we teleurgesteld de winkel zouden verlaten en beloofde dat een UN55-trapas geen probleem zou zijn; dat hij die bovendien met Shimano Deore cranks zou kunnen leveren. Blijkbaar had hij daar nog een paar van liggen, want ik wist dat dit type crank al een tijdje niet meer gemaakt werd voor ‘vierkante’ trapassen. Shimano Alivio was overigens ook goed geweest, als TA, Stronglight of Sugino op dat moment ook niet leverbaar zouden zijn.
We hadden bewust onze vakantiefietsen meegenomen om te laten zien wat we wel en niet wilden. Ik wees nog naar de Sugino-cranks op mijn M-gineering om te laten zien dat die ook prima waren. B. keek er naar en leek te snappen dat Corrie een fiets wilde met een maatframe dat bij haar beenlengte paste, maar verder weinig af zou wijken van haar huidige fiets en zoveel mogelijk zou worden afgemonteerd als mijn fiets. Zelfs een extra nokje voor een Zzing zag hij wel zitten. B. zei nog wel dat het nieuwe frame wat ‘luier’ zou moeten worden (d.w.z. met een schuinere zitbuis) om met de voeten beter bij de grond te kunnen komen en dat de fiets daardoor een iets ander rijgedrag zou krijgen als Corries oude fiets. Hij zou de framebouwer laten weten dat het binnen twee maanden klaar moest zijn en een snelle afmontage zou in september geen probleem zijn. Hiermee kon Corrie akkoord gaan.
Vier weken later werd ze gebeld dat het toch niet voor oktober af kon zijn, omdat de framebouwer nog drie weken op vakantie bleek te gaan. Ook moest de zithoek van het frame wat minder ‘lui’ worden dan afgesproken.
Uiteindelijk was de fiets klaar op de dag voordat we met de nachttrein naar de Alpen vertrokken. Het bleek een andere fiets te zijn geworden dan we besteld hadden. De bovenste framebuis zat een stuk hoger aan de balhoofdbuis vast dan op de ontwerpschets te zien was en geen enkel nokje zat op de afgesproken plek. Er was een ander stuur gemonteerd dan afgesproken, andere banden, andere pedalen, een ander verzet en – hoogst irritant – niet de UN55 trapas waar we uitdrukkelijk om gevraagd hadden, maar een Octalink. (Er volgt wederom een serie mailtjes tussen Corrie en B., waarvan ik hier een typische opmerking van B. over de trapas citeer: ‘
de trapas, door feedback van de chef werkplaats, waarin hij aangaf dat een octalink trapas nog betrouwbaarder is als een vierkante, hadden wij het gevoel dat het een degelijke upgrade zou zijn. ’)
Enkele onderdelen hebben we direct bij het ophalen van de fiets laten vervangen; de rest tijdens een servicebeurt na onze Alpentocht.
De foto hieronder laat het verschil tussen de beide fietsen zien: het rode frame met de gewenste lagere trapas en een luiere zitbuis dan het zwarte frame; en een onhandig hoge balhoofdbuis.
Voor kortere tochten in Nederland heeft Corrie nog regelmatig haar oude fiets gebruikt. Het viel haar dan steeds weer op hoe lekker ze die vond rijden. Van de nieuwe, veel duurdere op maat gebouwde fiets vond ze de lage bottom bracket, de rohloffnaaf, de naafdynamo en de felle rode kleur best wel een vooruitgang, maar de ‘luiere’ zit en de belachelijk hoge balhoofdbuis hadden niet gehoeven. Het rij- en zitcomfort van de oude confectiefiets was beter.
Frametransplantatie
Na acht jaar en meer dan 25 000 km hakt Corrie de knoop door. Na overleg met Marten Gerritsen besluit ze om een frametransplantatie te laten verrichten. Dat wil zeggen, een nieuw M-gineering frame, met vrijwel dezelfde geometrie als haar oude zwarte fiets, maar wel met een lage bottom bracket zoals haar rode fiets heeft; en nu ook een excentrische trapas (die de vorige framebouwer niet kon leveren, waardoor een losse kettingspanner nodig bleef). Onderdelen die nog jarenlang mee kunnen gaan – zoals de rohloffnaaf, hydraulische velgremmen, naafdynamo, verlichting en de bagagedrager - zullen op het nieuwe frame worden overgezet.
Op een mooie zomerdag in 2024 fietsen we hoopvol naar Kiel Windeweer. Corrie op haar oude confectiefiets, waarvan het frame door Marten opgemeten zal worden als model voor het door hem te bouwen frame. We volgen een smal fietspad aan de rechterkant van een weg door het gehucht Spijkerboor. In een onoverzichtelijke bocht tussen twee hoge heggen schrik ik me rot wanneer ik Corrie plotseling tegen een tegemoetkomende elektrische brommer aan zie rijden. Heel even vliegt ze door de lucht en belandt dan naast haar fiets op de grond. Vrij snel krabbelt ze weer op. Gelukkig lijkt ze geen letsel te hebben. De bromfietser heeft een zere kaak. Van de brommer zijn wat onderdelen losgeraakt, maar hij rijdt nog wel. Van Corries fiets is de voorvork zo verbogen, dat het voorwiel niet meer kan draaien.
De bromfietser geeft aan dat hij al vaart had geminderd omdat er op deze gevaarlijke plek wel vaker ongelukken plaatsvinden. Hij besluit om terug naar huis te rijden.
klik hier voor een minivideo van de plaats des onheils
Corrie gaat op een bankje zitten en probeert Marten te bellen. Ik fiets alvast naar hem toe. Zodra ik bij Marten arriveer, heeft hij Corrie al gesproken. Met een auto haalt hij haar en de kapotte fiets op.
De fiets die als model voor een nieuw frame had moeten dienen, ligt er nu verkreukeld bij. Toch lijkt alleen de voorvork verbogen.
‘
Waar hadden jullie vandaag nog naar toe willen fietsen? ’, vraagt Marten.
‘
Naar Emmen, om daar op de trein te stappen. ’
Marten bekijkt de vork, die van staal blijkt te zijn.
‘
Een wereldreis zou ik nu even uitstellen, maar naar Emmen gaat vast wel lukken ’, concludeert hij. Hij demonteert de vork en loopt ermee naar een hoekje in zijn werkplaats waar de spullen staan waarmee hij buizen kan buigen. Dan nog wat nabewerking in een bankschroef. Een geluk bij dit ongeluk is dat we al op weg waren naar de best denkbare reparateur. Vervolgens kan het werk beginnen waarvoor we hier gekomen zijn: het opmeten van dit frame en het bespreken van alles wat nodig is voor het bouwen van een nieuw frame. Ik besef nu hoe handig het is als de framebouwer, de chef werkplaats en de eigenaar van de zaak verenigd zijn in één persoon. Binnen twee uur is de voorvork weer bruikbaar, is er een nieuw frame besteld en kunnen we doorfietsen naar Emmen!
Drie weken later komt Marten met een voorstel.
'
Eindelijk een ei gelegd. Bijgaand een frame voorstel en een offerte met afmontage. Kijk je zelf ook nog even goed naar welke onderdelen er wel en niet in staan cq overgezet worden etc. ’
De trapas zit nu net zo laag als op de rode fiets, terwijl het frame niet meer zo lui is. Dat luie frame was volgens B. echter – samen met de lage trapas – nodig om Corrie nog met haar tenen bij de grond te kunnen laten komen. Dus vraagt ze daar voor alle zekerheid nog even naar.
‘
Dank voor de tekening en de offerte. Ik heb nog een vraag: zoals wij het nu kunnen zien, zit de trapas nu op dezelfde hoogte als van mijn rode fiets (de handgemaakte). Op die fiets had ik een luiere zithoek en kon ik net met mijn voeten bij de grond. Kun jij inschatten hoeveel die luiere zithoek van invloed is op de afstand tot de grond (het scheelt 2-3 graden)? Is het anders mogelijk de trapas nog iets lager te laten komen? ‘
Martens antwoord is duidelijk:
‘
2 graden verschil is .04mm hoogte verschil, en 2.3 cm horizontale verschuiving. En uiteraard geen verschil als je het zadel met dezelfde terugstand plaatst tov het bracket. ’
Het luie-frameverhaal van B. was dus een broodje aap. Toch handig als een fietsenmaker ook een wiskundeknobbel heeft.
Begin maart 2025 komt er witte rook uit Kiel Windeweer. Corries fiets is klaar! Ze rijdt ermee weg en het voelt gelijk goed.
De laatste aanpassingen in de werkplaats
De maiden ride
De smurf heeft nu een zusje
De Rohloff kabels lopen inderdaad wat ongewoon,komt door de combinatie van een bewuste keuze voor type stuur en ook nog een stuurtas willen hebben. 
Gewoon meenemen naar de volgende fiets dat soort onderdelen. Zeker als de oude fiets geen frame heeft wat 'm nog een hoge restwaarde geeft.
