do 24 mei, 2007 22:15
Cuba april 2007
Karakter van de reis
Fietsreis van Carolien van Herrikhuyzen en Jim van den Berg. Wij hebben twee routes gefietst, eerst één in het oosten en daarna nog kort in het westen. Zie mijn site http://www.jimvandenberg.nl voor foto's.
Overnachten, eten en drinken
Doen we vooral in Casa Particular, dat zijn officieel aangewezen huizen van particulieren die toestemming hebben toeristen te ontvangen. Een kamer kost ons 15 euro, ontbijt 3 euro p.p., diner 6 euro p.p. Niet duur lijkt het, maar op straat is alles minstens 10x zo goedkoop, dus eten we ook veel op straat, pizzasnacks, broodjes vlees en vis, ijsjes e.d. Onze magen kunnen hier goed mee overweg, dus dat is voor westerlingen geen probleem.
Wel drinken we bijna altijd mineraalwater uit flessen, dat is erg duur, maar we nemen het zekere voor het onzekere en het water uit de kraan is ook niet erg lekker.
Soms slapen we in een hotel (21 en 35 euro per kamer), soms in hutjes aan het strand (10 euro per kamer). En aan het eind nog een keer all-inclusive voor 33 euro per persoon.
Geld
Er worden twee soorten munten gehanteerd, de nationale peso en de CUC convertibele peso. Wij moeten het meeste betalen in CUC (overnachtingen, eten en drinken, water, cola), onderweg kunnen we kleinere dingen kopen in nationale peso (fruit, brood, pizzaatjes) en dan is het prijspeil 10 keer zo laag.
Het prijspeil is in Cuba voor low-budget reizigers relatief hoog, omdat de overheid een giga-opslag doet op overnachtingen en vervoer voor toeristen.
De mensen
Wij hebben dagelijks intensief contact met de Cubanen, en dat is één van de leukste aspecten van het rondreizen op de fiets in Cuba. Een beetje Spaans helpt daarbij natuurlijk wel, ook al spreken in de Casa’s veel mensen wat engels.
De Cubanen zijn heel betrouwbaar en het voelt zeer veilig aan. Cubanen zijn vooral erg lief en aardig, laten je wel met rust als dat nodig is, we worden nauwelijks lastig gevallen, al wordt Carolien natuurlijk wel overal nagefloten, of is het toegefloten.
De mensen zijn erg hulpvaardig, wijzen je allemaal de weg, helpen je met zaken regelen die wij niet zo goed begrijpen etc.
Wel heerst er een dubbele moraal, ze willen graag erg veel, maar er is ook veel illegaal. Alleen geregistreerde personen mogen buitenlanders onderdak bieden dan wel vervoeren. Anders bevind je je op het illegale vlak, hetgeen ons overigens diverse malen is gebeurd, gelukkig hadden wij daar steeds een goed gevoel bij.
Over de regering en de ideeën praat je maar het liefste niet, want de mensen voelen zich heel bezwaard daar iets over te zeggen, je brengt ze hiermee gauw in verlegenheid.
Het weer
Eén van de grootste pluspunten van Cuba. Het is prima weer voor ons, vnl. zonnig, misschien 10-20% bewolkt, weinig neerslag in april. Temperaturen overdag rond 32 graden. Niet al te veel wind, dus wij zijn helemaal blij met deze omstandigheden.
Dieren
Wel veel muggen hier, gewoon deet meenemen en je hebt er geen last van.
Tijdens het fietsen helemaal geen last van vliegen o.i.d.
Honden vormen volstrekt geen probleem hier.
Landschap
Erg gevarieerd, van landelijk boerenland, suikerrietplantages, golvend landschap, bergen, oerwoud, veel mooie kustwegen, ook lange saai rechte stukken, soms een stuk snelweg.
Als je de route zorgvuldig uitstippelt is er veel bos en veel afwisselend berglandschap. Wij hebben zoveel mogelijk de vlakke saaie stukken vermeden waar voornamelijk suikerrietvelden zijn. In Cuba zijn de bossen de afgelopen 5 eeuwen voor een groot deel gekapt, het land bestaat thans voor 20% uit bossen.
Wegen
Gemiddeld is er redelijk goed asfalt; in principe reden wij niet op onverharde wegen, maar wel moet je rekening houden met veel gerepareerde stukken asfalt en ook veel stukken met kleine en grote gaten, kapot asfalt of inmiddels volledig verdwenen asfalt.
Verkeer
Er is in Cuba weinig verkeer, alleen rond en in de steden is het drukker. Sommige wegen worden gekenmerkt door het nagenoeg ontbreken van verkeer. Veel auto’s die er dan wel rondrijden hebben vaak een enorme roetuitstoot, waar je met name aks fietser natuurlijk last van hebt.
Vervoer
Gevlogen met Arkefly, heen op Holguin, terug vanaf Varadero, kosten € 749,00. Daarbovenop de toeslag voor de fiets ad € 160,00. Met Arkefly kan je ook bijbetalen voor een luxere stoel. Onze indruk was dat dit niet echt nodig is gezien de stoelruimte in economy class.
Ter plekke heb ik voor € 123,00 de volgende vervoerskosten gemaakt:
* 30km naar Moa: met een particuliere auto (illegaal) zonder Carolien voor 2 euro
* 85km naar Guantanamo met de bus van de Campismo (illegaal) zonder Carolien voor 4 euro
* 90km naar Santiago met lokale taxi (illegaal) zonder Carolien voor 7 euro
* 90km Pilon-Manzanillo met lokale taxi (illegaal) zonder Carolien voor 17 euro
* 65km Manzanillo-Bayamo met trein (legaal) zonder Carolien voor 0,25 eurocent
* 800km Santiago-Havana met Viazul-bus (legaal) met Carolien voor 47 euro p.p.
* 300 km Viñales-Varadero met privé-taxi (legaal) met Carolien voor 46 euro p.p.
Kosten
* plaatselijk vervoer 123 euro
* internet 35 euro
* aankoop banden 21 euro
* mineraalwater plusminus 60 euro
* overnachtingen 180 euro
* eten 180 euro
* overig 110 euro
Totaal zakgeld Cuba 710 euro
Kosten vlucht 910 euro
In totaal kost deze vakantie 1620 euro.
Reisverslag
Carolien, Nourdin en ik zijn 7 april 2007 vertrokken naar Cuba. We hebben een lange eerste dag gehad, om 3 uur ‘s-ochtends in NL opstaan en dan hier in Cuba rond een uur of negen weer naar bed, met het tijdsverschil is het dan eigenlijk wel weer 3 uur de volgende nacht! We zijn dan ook erg moe.
Holguin
We worden in Holguin ontvangen door Elier en Gerardo, beiden lid van de Hospitality Club, die ons naar een schitterende Casa Particular brengen waar we de eerste nacht doorbrengen.
Vanuit Holguin gelijk de volgende dag op de fiets, echter …….. zonder Nourdin, die vindt onze plannen wel erg ambitieus, en trekt zijn eigen plan. Hij gaat dezelfde 3 weken als wij, maar dan individueel rondfietsen hier.
Wij vertrekken voor de eerste etappe naar Mayari, meteen al door een mooi landschap, vaak doet het erg tropisch aan, logisch, we zitten in de tropen. Maar soms lijkt het wat meer gematigd, met wat plantages, als suikerrietvelden, bananen, etc.
De dorpjes zijn mooi, hier en daar wel arm met houten huisjes en rieten daken, maar de mensen lijken er geen honger te lijden en hebben geode kleding aan, plus er is onderwijs en gezondheidszorg gratis voor iedereen.
We stoppen ergens halverwege in een klein stadje waar we cola e.d. kunnen kopen.
Ik heb het wel zwaar, ben moe, waarschijnlijk door de vlucht, de jetlag en de zon, maar ook zeker door mijn matige conditie. Ik had meer moeten fietsen vooraf, dan kan ik Carolien ook beter bijhouden.
Mayari
In Mayari zoeken we naar het hotel, dat gesloten blijkt te zijn i.v.m. verbouwing. Gelukkig maar, want het ziet er werkelijk niet uit. We worden gedirigeerd naar het enige Casa hier in het stadje, een prima huis met perfecte kamer en leuk tuintje eromheen. We kunnen er lekker eten (gisteren kreeft, vandaag vis en biefstuk) en gaan vroeg naar bed, want we staan altijd om 6.30 uur op om vroeg op pad te zijn.
Weg uit Mayari
We zitten om 08.00 uur op de fiets, en genieten weer van het golvende landschap, met zo af en toe een stevig klimmetje, dat een aanslag op je benen is. We hebben na 60km weer een stadje en kunnen iets bijkopen en gaan lunchen op het stoepje van een huis van mensen. Terwijl we lunchen worden we uitgenodigd door de oma van het huis, eerst verlegen en schoorvoetend, en krijgen we water en koffie aangeboden. Het is een mooi huisje met heel nette inrichting en alles brandschoon. De Cubanen zijn toch wat dat betreft helemaal niet te vergelijken met Egypte bijvoorbeeld. Een heel verschil en een verademing, bijvoorbeeld als je het sanitair moet gebruiken e.d.
We gaan weer door en ik ben best wel moe en kan het tempo vandaag niet meer aan en besluit de laatste 25km maar een lift te nemen. Al snel stopt er een pick-up waar de fiets in kan en betaal ik 1,5 euro voor het laatste stuk naar Holguin. Carolien, onze wereldfietser-wielrenster is veel sterker dan ik, ze heeft haar trainingen gewoon trouw bijgehouden, en fietst door.
In Moa kom ik bij de Universidad, waar Gerardo op mij zit te wachten.
Gerardo is een superstudent geweest en is vorig jaar uitverkoren om in Europa te studeren, dat mogen alleen de aller-allerbeste. Hij is dus zo 3 maanden in Denemarken geweest, iets dat voor andere Cubanen absoluut niet is weggelegd. Hij weet veel te vertellen over Cuba en is ook best wel kritisch, hetgeen moeilijk is hier met dit regime.
Ook Carolien komt aanfietsen en we zoeken een slaapplaats, geen sinecure hier in Moa.
Er is 1 hotel, maar die is volledig volgeboekt door de Nikkelmijn hier, een grote fabriek met veel werknemers vanuit heel Cuba en ook het buitenland, die allemaal in het hotel slapen.
Wat nu? In Moa mogen geen Casa’s zich vestigen, dus zitten we eigenlijk met een groot probleem. Nou ja, gelukkig is Gerardo heel inventief, en regelt voor ons een illegale slaapplaats bij mensen thuis. Een heel avontuur, want het is echt verboden hier om vreemden thuis te laten slapen, boetes tussen 1000-1500 euro of uit huis zetting! De Cubaan verdient 30-50 euro per maand, moet je nagaan!
We mogen niet te vroeg naar het huis, dat zich bevindt in zo’n Russische woonkazerne, en gaan eerst een fastfood pizza eten. Niet zo lekker, gewoon uit de magnetron, maar ja, je hebt wat te eten niet waar, en dat is in Cuba al heel wat.
We geven de fietsen af aan Gerardo en zijn vriend, die gaan vooruit, en wij gaan met een andere vriend heel langzaam ook die richting uit. Niemand mag ons namelijk samen zien, er mogen geen verdachtmakingen zijn dat er illegaal onderdak wordt gegeven aan buitenlanders.
Carolien en ik wachten samen met die jongen in de bosjes tot het een beetje donker is en lopen dan rustig naar de woonbunker waar we via het portiek naar de 4e etage gaan waar we een flatje treffen waar we kunnen slapen.
Het is een opluchting als we binnenzijn, het was erg spannend, we hopen dat het niet al te veel is opgevallen, al betwijfelen we dat.
We kunnen hier in ieder geval slapen, en dat was echt niet anders mogelijk geweest hier, zelfs in een goed bed, ze hebben een douche en wc, het ziet er prima uit hoor.
Na het avontuur van gisteren, gaan we opgelucht op pad naar Baracoa, we scoren nog wat eten in Moa, een matig ontbijtje en wat broodjes, plus veel water, want onderweg is niets te koop.
De route is eerst langs de vieze fabrieken van Moa, zo’n 15km, en daarna wordt het werkelijk prachtig. Door schitterend oerwoud, overal palmbomen, genieten we van het fietsen. Ik doe het rustig aan om niet te forceren en het gaat goed.
We treffen onderweg een riviertje aan, waar we lekker induiken, en later een strandje aan zee, waar we ook rusten. Daar krijgen we 4 verse kokosnoten aangeboden, die heerlijke kokosmelk hebben plus natuurlijk de jonge kokosvrucht. Die gaan er bij mij in als koek, erg lekker!
We arriveren in Baracoa en vinden snel het erg gezellige Casa Lourdes, direct aan de boulevard. Een losstaand huis, waarbij we direct aan de zee zitten , met wederom superaardige Cubanen.
Baracoa
Nu al een rustdag, want ik was niet helemaal fit. In Baracoa is dat absoluut geen straf want het is een heerlijk kneuterig klein Cubaans stadje met een lekker sfeertje, een paar toeristen en een enkel leuk terrasje.
We gaan natuurlijk internetten (inmiddels ook al weer heel wat dagen geleden), daarna naar het mooie strandje hier om te zwemmen en te snorkelen (Carolien) en vervolgens nog een eind wandelen het bos in waar we worden geroepen door enkele bewoners om er limoensap te drinken. In de tuin van de man staan allemaal fruitbomen, bananen, papaja, guave, ananas, citrus etc. en hij haalt enkele verse limoenen van de boom die voor ons worden geperst. Met mijn zeeeeeer gebroken spaans (de 1000 woorden die ik heb geleerd zijn toch niet veel hoor) hebben we toch wel een redelijk gesprek, tot het wat serieuzer wordt over het land, de regering etc. dan slaat de sfeer helemaal om. Iets wat we vaker merken hier in Cuba. De mensen leven hier constant met 2 agenda's zo lijkt het.
In de Casa van Lourdes direct aan de Malecon genieten we van een heel bijzonder maal te weten Rivierkreeft. Bovenin de Rio Toa zijn hier en daar enkele poelen waar deze rivierkreeften zijn te vinden, ze zijn er niet in grote getale, dus worden zelden gegeten. Wij hebben geluk dat een mannetje bij Lourdes de kreeft heeft aangeboden. Allemaal weer illegaal, veel mag niet hier, hoor.
Wij genieten met volle teugen van deze uitzonderlijke maal, ik denk a once in a lifetime experience.
De Farola
Ik voel me weer wat beter na de rustdag en waag het erop de Farola (600m hoog) over te fietsen.
Eerst op zoek naar water voor de hele dag , 6 tot 8 liter, en dat is niet altijd heel makkelijk, uiteindelijk hebben we het bij elkaar gesprokkeld en kan de prachtige klim beginnen.
Het gaat lekker met mij, Carolien rijdt sowieso goed, en we komen vrij fris op de col. We zitten zowat in het oerwoud hier en genieten van de vele vogelgeluiden en de prachtige vergezichten over de groene bergen.
We dalen af door dit prachtige land en zien weer de zee. Allengs gaat het met mij weer minder en alle krachten vloeien uit mijn lichaam. Ik ploeter voort naar de volgende accommodatie, de campismo alhier met leuke hutjes aan zee, en ben doodop. Ik voel me ziek, heb koorts, eet nauwelijks en slaap slecht, want ik heb de hele nacht diarree. Nooit leuk om ziek te zijn, maar ja, mij gebeurt het ook echt heeeel zelden, en ook ik ben een keer aan de beurt.
Naar Guantanamo
Carolien gaat alleen op pad, ik ben te ziek om te fietsen. Op aanraden van de mensen hier ga ik aan de weg staan voor en lift, maar er komen in een uur 1 of 2 auto's voorbij, dus dat kan wel eens erg lang gaan duren. Ineens kan ik toch mee met de Cubaanse vakantiegangers op de campismo, die met hun eigen bus naar Guantanamo worden gebracht. Ik betaal 5 euro en we zijn dan snel in de stad.
Ik ontmoet Carolien weer op de afgesproken Casa, een heel mooi groot huis met ruime keurige slaapkamer voor ons. De sfeer is altijd goed in de Casa’s.
Ik probeer iets te eten, wat rijst en soep lukt me nog, en 's-avonds gaan we naar de videodisco met Andrus, die Carolien eerder in Guantanamo heeft ontmoet.
Het is best een leuke tent met allemaal jonge Cubanen, die er hip gekleed uitzien en die allemaal natuurlijk van swingen en muziek houden. Jammer genoeg houd ik het niet lang vol en gaan we maar weer vroeg slapen. Andrus zal voor mij vervoer regelen de volgende dag, dus ik hoef me geen zorgen te maken hoe in Santiago de Cuba te geraken.
Santiago de Cuba
Carolien gaat weer alleen op de fiets op weg voor een heel mooie etappe door de bergen met ook af en toe een stukje snelweg, waar overigens nauwelijks verkeer op te vinden is.
Ik moet dit moois helaas zien vanuit de shared taxi, die op het laatst nog geregeld kon worden hier. Aanvankelijk zou Andrus voor mij vervoer regelen, maar hij komt eerst al een uur te laat en vervolgens is er geen vervoer. Dus dan maar zelf naar de busterminal en daar regel ik voor 20 euro deze illegale taxi.
We rijden Carolien voorbij, die het goed maakt, en in Santiago vinden we elkaar al snel in de gezellige Casa van Sarah, iets aan de rand van het centrum.
We hebben nog tijd om de stad te bezoeken en genieten verder de hele middag op het terras van het grote restaurant van het centrale plein hier, heerlijk mensen kijken. Gelukkig knap ik nu eindelijk op en kan weer goed eten bij Sarah.
Klim Gran Piedra (1110m)
In Santiago zitten we in de Casa van Sarah, op een locatie waarvan we dachten dat het erg rustig was. Maar niets is minder waar, de jeugd zoekt de zaterdagavond dit wijkje uit om te chillen. Er zit hier om de hoek namelijk een kipfrituur, en daar komen de jongeren massaal naar toe na het uitgaan. Dus het is een giga-herrie hier ´s-nachts, tot heel vroeg in de ochtend, zelfs met oordoppen in lukt het niet te slapen.
Doodmoe ontwaak ik de volgende ochtend, in ieder geval verlost van de diarree en koorts, zo lijkt het. Ik wil weer fietsen, kijken hoe het voelt en hoever ik wil gaan vandaag. Carolien gaat vandaag de Gran Piedra op, met 1110m vanuit zeeniveau de hoogste klim die je in Cuba kan maken. En die moet je doen natuurlijk als je een beetje fietser bent, ja toch.
Ik ga met haar mee en we spreken af dat ik terug ga zodra het niet meer kan. Ik verwacht ook helemaal niet de top te bereiken, zo slap als ik nu ben. De eerste 14km is relatief vlak met 150m klimmen, en dan begint het serieuze werk. In 12km toch naar 1110m, met echt zeer steile stukken over matig tot slecht asfalt (overigens ter vergelijk, Carolien vond het trouwens wel meevallen, dat wegdek).
Ik klim in oma’s tempo heel langzaam omhoog en neem de nodige stops. Ik hoef niets, de top is niet belangrijk, het is al mooi dat ik lekker kan fietsen. Het gaat verder heel rustig omhoog en ik krijg in de gaten dat ik de top kan bereiken en na 2,5 uur !!! kom ik boven bij het restaurant. Ik dacht daar ergens Carolien te treffen, maar die is blijkbaar nog een klein stukje verder op het min of meer onverharde gedeelte.
Ik ben best moe, maar het voelt goed, en dat na een aantal dagen ziekte geeft goede hoop voor de rest van de vakantie. Ik wacht in het restaurant op Carolien en eet ondertussen een spaghetti, werkelijk de slechtste ooit in mijn leven. Helemaal kapotgekookt met water opgediend en wat flauwe tomatensaus, niet weg te krijgen. Nou ja, ik zie geen Carolien en ga maar weer naar beneden. Het is hier boven erg fris, maar al gauw daal je af en bereik je steeds hogere temperaturen. Jammer genoeg was boven geen uitzicht, het schijnt er bijna altijd bewolkt te zijn daarboven. Beneden schijnt de zon weer volop en is het weer lekker heet.
Wij doen het goed in de hitte en kunnen er beiden goed tegen. Het fietsen helpt daarbij goed, want je hebt altijd je eigen rijwind.
Eind van de middag komt Carolien iets later binnen dan ik en we gaan weer lekker eten bij Sarah in de Casa. De nacht verloopt gelukkig veel rustiger en het slapen gaat dan ook goed.
Naar de zuidkust
We vertrekken wat later dan normaal, nu dus rond 9 uur, voor een etappe die ons langs de zuidkust gaat brengen. Door Santiago fietsen gaat best redelijk en na zo´n 15km zijn we echt weer uit de bewoonde wereld en bereiken we de kustweg, die schitterend langs de zuidkust van Oost-Cuba slingert. Op de weg wemelt het daar van de krabben die van de kust het land opklimmen, of is het nu net andersom.
Met gaat met mij weer wat beter en het fietsen gaat dus goed. Carolien heeft nu juist een zware dag en we besluiten bij de eerst mogelijke accommodatie te gaan kijken. In Chivrico treffen we een mooi all-inclusive resort, waar we wat willen eten maar dat lukt helaas niet, want je moet gewoon het hele all-inclusive traject doorlopen.
We gaan maar terug, want 4km eerder zagen we Motel Guama, een mooi campismo met schitterend gelegen hutten boven de mangrove met geweldig uitzicht. We hebben daarbij een megagroot balkon en genieten deze middag gewoon nog van deze prachtige locatie, nu eindelijk met een Carolien die eens moe is. Het eten (rundvlees met rijst) wordt op de kamer gebracht en smaakt naar Cubaanse maatstaven redelijk.
Bandenplakdag
We vertrekken voor een etappe van 105km naar Portillo over de schitterende kustroute. Echt een geweldige weg zoals je die zelden ziet, voortdurend zien we links de zee en rechts rijst het hoogste gebergte van Cuba, met toppen van 1900m hoog. Het is groener dan we dachten en de vegetatie bestaat veelal uit palmbomen, maar er zijn ook boeren die fruit telen, veel mango´s hier. Het is een voorrecht hier te mogen fietsen, alleen het wegdek is af en toe slecht. Vaak ontbreekt het asfalt en moeten we over keien en gravel heel rustig laveren en slalommen om er heelhuids door te komen.
Ik heb hongerklop, we eten hier echt te weinig in Cuba en dat gaat je soms opbreken, en moet dan ook goed lunchen, hetgeen toevallig goed kan halverwege bij La Mula.
We gaan weer op weg en na 10km krijg ik een lekke band. De binnenband is bij het ventiel kapot gegaan en lijkt niet meer te repareren. Dan de reserveband maar. Helaas blijkt die een oude plakker te hebben die blijkbaar loslaat en een heel klein beetje lucht laat ontsnappen. Opnieuw plakken helpt ook al niet, want wederom loopt-ie weer langzaam leeg. Dan maar de reservebinnenband van Carolien en daarna op weg voor de laatste 60km. Het is dan als heel laat rond 5 uur in de middag. We fietsen dan ook lekker stug door om het hotel in Portillo te bereiken.
Het fietsen in de avond vinden we allebei zalig en met die ondergaande zon en dat strijklicht ziet alles er nog mooier uit. Het wordt wel later en later en uiteindelijk net in het donker bereiken we het hotel, dat was best spannend zo fietsen in de schemer, het had echt niet langer moeten duren, want het wordt hier snel pikkedonker.
In het hotel zitten toevallig 3 Nederlandse fietsers, die de andere kant op fietsen. We hebben een gezellig diner met Jan, Ben en Frank, maar we zijn allemaal moe en gaan niet te laat slapen, het is al 11 uur.
Buitenband kapot
We slapen een uurtje uit en gaan om 9 uur op pad. Net voor vertrek ziet Ben dat mijn achterband er gedeukt uitziet en bij nadere inspectie blijkt de band kapot !! De buitenlaag laat los van de rest en dat ziet er best gevaarlijk uit. Dat mag natuurlijk niet bij zo´n band, maar ja het gebeurt, en we moeten nu de band eigenlijk vervangen. En laat dat nou net niet lukken. We hebben beiden geen reservebuitenband bij ons, de jongens ook niet, dus ik moet voorlopig stoppen met fietsen.
In Pilon zoek ik nog vergeefs met man en macht naar een andere band, maart dat is in Cuba zowat onmogelijk.
Helaas moet Carolien weer alleen fietsen en moet ik vervoer regelen, deze keer een oude amerikaanse oldtimer, die mij voor 20 euro in de buurt van Manzanillo brengt, waar ik de laatste 25km afleg naar de Casa van Willfredo en Ana.
Manzanillo
Manzanillo is een stadje in herstel en heeft al een leuk opgeknapt plein, de rest is natuurlijk nog hopeloos vervallen. De Casa is weer erg mooi, hetgeen je aan de buitenkant beslist biet zou durven dromen.
Voor het slapen gaan mogen we nog even het plaatselijke theater in en daar is een leuke voorstelling te zien van en pantomine-toneelgroep.
Met de trein naar Bayamo
Ik zoek weer vervangend vervoer, de trein deze keer voor de 65km naar Bayamo, kosten 70 eurocent. De treinrit duurt 3 uur; ter vergelijk, met de fiets 2 uur 3 kwartier. Carolien is dan ook eerder in Bayamo in het Hotel Royalton waar we hebben afgesproken. Heel comfortabel en voor Cuba niet zo duur met 27 euro voor een mooie kamer met direct uitzicht op het schitterende plein van Bayamo.
Ik bespaar jullie maar de moeite die ik getroost heb met het zoeken naar een nieuwe band en alle alternatieven die daarbij komen, dat is nu echt een dagtaak geworden. Een nieuwe band lijkt onmogelijk hier.
We gaan eten in het restaurant van de hotelschool, waarschijnlijk onze beste maal in Cuba, en hebben weer leuke ontmoetingen met de locals, één van de leukste aspecten van het reizen op Cuba.
De hele dag op pad voor de buitenband
Dit is een rustdag in Bayamo, en voor mij heel druk. Ik ben de hele dag aan het bellen, zoeken, praten, lopen etc. om maar een strohalm te hebben voor een alternatief voor de buitenband. Als het niet lukt houdt het fietsen nl. definitief op.
Na heeeeeel veeeeeeel gezoek etc. etc. kom ik uiteindelijk in contact met een racefietser, en die heeft toevallig mijn band. YOEHOE! Ik ben dolgelukkig, deze banden zijn echt heel zeldzaam in Cuba. Band eromheen, dat ziet er goed uit. Morgen eindelijk weer op de fiets. We proberen naar Santiago te fietsen op 1 dag, we krijgen gezelschap van Rafael, de racefietser, dus dat belooft wat.
Wederom op weg naar Santiago (125km)
Carolien en ik gaan er weer vroeg uit want Rafael staat ‘s-morgens om 8 uur op ons te wachten om een stukje met ons mee te fietsen. Eerst genieten we nog van een uitgebreid ontbijt, ik neem een portie spaghetti erbij om weer bij te eten, en exact 8 uur zijn we er klaar voor en wie zien we voor het hotel verschijnen: Rafael plus 2 kornuiten Ricardo en Juan. Wat een verrassing, 3 ciclistes de Cuba.
Ze hebben een hele tros bananen bij zich en zullen ons 40km vergezellen, dat is hun plan, en dan weer terug naar hun stadje Bayamo waar moeders en kinderen op hen wacht.
We worden heel gemakkelijk Bayamo uitgeleid door deze escorte en buiten het stadje vormen we een waar pelotonnetje van 5 sportieve fietsers, dat ziet er leuk uit.
Rafael is echt de leider van de 3, spreekt jammer genoeg geen woord Engels, maar we hebben al snel veel lol. Het fietsen gaat erg goed zo, we houden elkaar meer uit de wind dan wanneer we met 2 zijn, dus het schiet wat meer op, ook al gaan we beslist niet jakkeren. Je kan wel merken dat deze gasten ook het fietsen wel gewend zijn, gelukkig maar. Ze fietsen alle drie erg makkelijk zo zonder bagage en geven af en toe het tempo aan. Wel grappig is dat, want zodra het licht omhoog gaat handhaven ze gewoon hetzelfde tempo als op het vlakke en dat is voor mij toch net iets teveel en dan moet ik af en toe afhaken. Maar met wat afstemming daarover gaat dat steeds beter.
Na 40km gaat het zo lekker met de mannen dat ze na aandringen van onze kant besluiten de hele rit naar Santiago met ons te volbrengen, dat is 125km.
Bij een kleine afdaling krijgt Juan een behoorlijke pech, want zijn derailleur slaat in zijn achterwiel, derailleur kapot, spaak gebroken, dat lijkt het einde van zijn fietsavontuur. Maar Carolien is fietstechneut en weet het euvel snel te verhelpen door de derailleur er helemaal af te slopen, de ketting in te korten en er een 1-versnellingsfiets van te maken.
Binnen een half uur rijdt Juan alweer! Hulde Carolien, dat is nog eens goed voor de emancipatie hier, die nog een lange weg heeft te gaan.
We fietsen steeds 22-23km per uur lekker door, moet ook wel als je 125km hier in de tropen wilt afleggen, en in Palma Soriano gaan we lunchen. De jongens weten via via een huis te vinden waarbinnen een klein restaurantje zit voor de locals, iets wat wij nooit zouden kunnen vinden, als we er al mogen eten, dat is hier vaak strikt gescheiden, Cubanen van toeristen.
We krijgen een voortreffelijke lunch van vlees, rijst, veel groenten, limonadesiroop, plus gekonfijte papaja als toetje. Lekker hoor, we worden zelfs getrakteerd, mogen niet betalen. Wat een gastvrijheid.
We zoeken voor het laatste stuk de autopista op, dat is de snelweg hier, een echt heel brede dubbele weg met zowat geen verkeer erop. Je vraagt je af, hoe bestaat het dat ze dit hebben aangelegd, het lijkt allemaal niet nodig met zo weinig verkeer.
Het fietsen gaat erg hard op deze mooie gladde weg en we bereiken in hoog tempo Santiago. De jongens hebben ondertussen wel wat last van kramp, maar ja, ze drinken ook echt te weinig. Gelukkig is het allemaal niet ernstig want ze zijn fit genoeg.
Casa Ondina
We zoeken in het centrum van Santiago een Casa en vinden al gauw een heel rustige achterafkamer bij Ondina, weer zo´n superaardige tante, die daarbij ook nog heel slagvaardig is. Ze hangt meteen in de telefoon voor ons, om te informeren naar vluchten, treinen en bussen richting Havana.
Ondertussen relaxen we wat met de jongens en nemen afscheid, nadat ik van Rafael een extra binnenbandje krijg, die ik natuurlijk weer niet mag betalen. Tja, wat moet je met deze vriendelijke lui, zo lief allemaal. Als we in NL zijn sturen we ze wel het één en ander op, want Rafael en zijn fietsclub van 21 man kunnen altijd wel wat onderdelen, shirtjes etc. gebruiken.
We zijn erg moe geworden, het was al met al toch een lange dag met veel kilometers, en ikzelf had natuurlijk de afgelopen dagen nog maar weinig gefietst. Desondanks is het erg goed gegaan en mag ik zeker niet klagen over hoe deze pittige dag is verlopen. Ik kan nog niet tippen aan Carolien, maar die is momenteel gewoon een heel stuk verder dan ik, en dat is geen enkel probleem.
We blijven eten in de Casa en gaan vroeg naar bed. Het is een heel rustige kamer dus we slapen erg goed, en kunnen deze slaap dan ook goed gebruiken.
Rustdag Santiago
We hoeven vandaag niet zoveel te doen, dus gaan we lekker wat rondlummelen om het einde van de dag in de bus te stappen die ons van Santiago naar Havana zal brengen. We hebben gekeken naar het vliegtuig, die viel af, want we zouden echt midden in de nacht ergens rond 2 uur in Havana bij ons Casa aankomen, niet echt ideaal. De trein was op zich ook prima, maar deze vervoert op zondag geen fietsen, het cargokantoortje gaat pas maandag weer open. Dan maar de bus.
Na een lange fietsdag gisteren met de drie racefietsers uit Bayamo hebben we een hele dag om in Santiago de Cuba rond te lummelen vooraleer we ’s-avonds vertrekken voor de lange busrit naar Havana.
We doen lekker niks vandaag, wat internetten, een behoorlijke achterstand inhalen, en informeren naar alle mogelijke vervoer richting Havana. Gelukkig helpt Ondina van het Casa ons daarbij. Het is een daadkrachtige vrouw die overal contacten heeft en meteen belt met de goeie persoon op de luchthaven, bij de bussen, voor de trein, geweldig mens.
Uiteindelijk komen we erop uit de Viazul-bus te nemen die om 18.00 vertrekt en 06.30 aankomt in Havana. Het is de enige echte expresbus, met maar 1 stop onderweg, in Camaguey. Alle andere bussen hebben meer stops, en dus langere reistijd.
Viazul-bus naar Havana
Gelukkig heeft Ondina de bus voor ons gereserveerd, want de bus blijkt helemaal vol te zijn. Aanvankelijk leek het erop dat we nog wat plekken overhadden, wij zaten met 3 man op de achterbank en dat was best comfortabel. Maar om 23.30 uur in Camaguey stroomt de bus 100% vol en krijgen we een volle achterbank, niet zo comfortabel dus.
Het is eerst wel erg gezellig, grote pret met de amerikanen Janet en Julio (beide Latino´s) en een vrouw uit Uruguay.
Na 24.00 uur wordt het stiller in de bus en proberen we wat te slapen, hetgeen Carolien en mij niet goed lukt. We komen dan ook brak aan in Havana, de fietsen gelukkig heel uit het ruim onderin de bus, en we fietsen gelijk maar de 27km naar het strandplaatsje Playa Baracoa, weg van de drukte van Havana. We hadden immers gisteren al de hele dag in een drukke stad gezeten, nl. Santiago.
Playa Baracoa (Havana)
We vinden snel een geschikt Casa Particular en gaan slapen en worden pas om half vier wakker. We waren echt toe aan een beetje slaap na die onrustige busnacht.
Het badplaatsje Playa Baracoa stelt niet veel voor, is echt geschikt voor de locals uit Havana en heeft nauwelijks een strand. We blijven hier dan ook maar 1 dagje.
’s-Avonds eten we in een lokaal restaurantje waar alleen Cubanen komen, en we eten echt verrukkelijk hier. Ik een bief tartaar en Carolien een heerlijke stukjes dungesneden rundvlees.
Lange dag fietsen naar San Diego de los Baños
We maken er vandaag een lange fietsdag van. Gelukkig voel ik me weer als vanouds erg goed en het fietsen gaat me dan ook weer gemakkelijk af. Carolien is wat minder fit vandaag, dus eindelijk fiets ik weer eens op kop en kan ik haar een ondersteunen, het werd tijd ook.
De rit is 135km lang en zeer afwisselend, eerst langs de kust, dan door een stuk industriegebied, verder langs agrarisch gebied richting natuurpark Las Terrazas, een schitterend mooi stuk natuur waar we zo doorheen mogen fietsen (entree normaal 4 euro). Wat een natuur hebben ze hier nog in Cuba, gelukkig maar, want in het grootste deel van het land zijn de bomen weggekapt. Wij genieten hier van de mooie vegetatie en horen allemaal voor ons onbekende vogelgeluiden om ons heen.
op weg naar Terrazas
Na wat klimwerk is het weer tijd voor wat anders, we komen op de snelweg. Een echt brede heel gladde weg met nauwelijks verkeer. We hebben windmee en stampen dit stuk van 28km in no-time weg, het is een beetje een saai stuk namelijk, we willen er snel doorheen. We zijn blij dat we er af mogen en komen weer in het groen, in een heuvelachtig parkachtige omgeving met palmbomen, fruitbomen, heerlijk fietsend door een golvend landschap. We zijn al moe aan het worden en ons Casa in Los Baños komt net op tijd.
We eten er eerst een soepje en gaan met de plaatselijke leraar Engels een “mojito” drinken in het dure hotel hier vlakbij. We leren weer en heleboel van Cuba, de mensen, de achtergronden en zijn blij hem te hebben ontmoet. Hij vertelt o.a. over de Cubanen die rond de revolutiejaren 1959 gevlucht zijn naar Miami en feitelijk wachten tot het regime valt hier. Dan slaan ze hun slag en gaan weer terug naar Cuba en eisen hun oorspronkelijke eigendommen en rechten weer op, denken ze. We zullen het zien in de toekomst.
Naar Viñales
We verlaten pas om 9 uur het Casa en hebben vandaag de mooiste etappe van de vakantie, denken we. We fietsen al snel door weer een Nationaal Park, wel over een heel slechte weg, maar gelukkig houden mijn supersmalle bandjes het.
De omgeving is nog mooier dan gisteren, veel bos en oerwoud tegen een achtergrond van karstachtige bergen en rotsen, werkelijk schitterend. Wel is het toch een zware dag, met name het wegdek is uitermate hobbelig en we moeten voortdurend kleine klimmetjes doen. Na een pauze in Palma, waar we op straat 2 broodjes warm vlees eten (voor 40 cent per stuk) hebben we weer energie om de laatste mooie etappe af te leggen naar het toeristenplaatsje Viñales.
Viñales is eigenlijk een plaatsje van niks, maar door de geweldige omgeving wemelt het van de toeristen en zien we ook tientallen Casa Particulars. Wij hebben er vooraf 1 van het internet geselecteerd, een Casa waar wij een eigen huisje hebben achter het eigenlijke huis van de eigenaren, heerlijk rustig dus.
Rondje Viñales
We gaan lekker uitslapen want we blijven nog een dag extra in Viñales. We slapen namelijk in de Casa van Eloy en Olga, waar verrukkelijk wordt gekookt en de maaltijden werkelijk overvloedig zijn, zelfs wij fietsers eten lang niet alles op. Eloy is vroeger slager geweest en het vlees dat we eten is het lekkerste dat we in jaren voorgeschoteld hebben gekregen.
We starten pas om elf uur voor het rondje van 85 km, eerst richting het noorden om op de noordweg te komen naar Santa Lucia en daarna via Minas terug naar Viñales.
We nemen weer het nodige water mee, het is natuurlijk al lekker warm op dit moment van de dag, en fietsen door de prachtige mogotes (het karstlandschap hier) naar het noorden waar we de afslag nemen naar Santa Lucia. De weg waar we nu op terecht komen is jammer genoeg de slechtste van de hele vakantie. Ooit lag hier asfalt, maar dat is al lang niet meer onderhouden, dus overal zijn gaten en op hele stukken ontbreekt het asfalt volledig. Het is erg vermoeiend fietsen, we hobbelen en schudden over deze slechte weg en hebben gelukkig wind mee. De omgeving is wat minder spectaculair dan in de bergen, maar toch heel erg mooi. Echter we zien er niet veel van want de ogen zijn alleen maar gericht op het wegdek, het is echt geconcentreerd fietsen hier.
Halverwege stoppen we om even bij te komen en als we lekker onder een boom zitten komt er een klein brutaal meisje bij ons zitten dat ons van alles en nog wat vraagt. Eerst om snoep of ander etenswaar, daarna om pennen en geld. Merkwaardig eigenlijk, het lijkt er namelijk op dat hier nooit toeristen komen, op deze weg is het doodstil, we hebben hier 1 of 2 auto's gezien vandaag, en de kans dat iemand hier bij deze huisjes stopt is bijzonder klein. Maar ja, geld is zoals overal in de wereld heel erg belangrijk, en het lijkt erop dat dat in Cuba nog meer het geval is met de dubbele valuta die men hier hanteert, de nationale peso en de convertibele peso. Met de laatste kan je wat meer luxe dingetjes kopen, als zeep, limonades, kleding e.d. En veel Cubanen lijken te sparen voor deze luxe goederen.
We hobbelen nog even flink door en komen gelukkig weer op asfalt aan bij het dorpje Santa Lucia, tijd voor de bekende plaatselijke pizzasnack, dat gaat er natuurlijk altijd in.
We zakken weer af naar het zuiden en via Minas de Matahambre komen we over prachtig wegdek weer in de heuvels, waar we getrakteerd worden op enkele pittige beklimmingen, gelukkig niet al te lang, met als beloning prachtige uitzichten. Ik ben blij dat ik weer goed fiets, deze laatste dagen is ook wat dat betreft een genot geweest.
We verwachten veel tegenwind op het laatste stuk, maar het geluk lacht ons toe, er is geen wind vandaag! En dat terwijl er de afgelopen dagen steeds harde wind stond, die ons naar Viñales heeft geblazen. Blijkbaar hebben wij dit verdiend en komen we over het mooiste asfalt van Cuba snel bij de Casa, waar Eloy ons weer trakteert op heerlijk versgeperste grapefruitsap. We zijn deze drie weken echt ondergedompeld in al dat verse groente en fruit, we hebben inmiddels een jaarvoorraad vitaminen te verwerken gekregen.
Muziek en salsa
Carolien en ik hadden het ons vooraf allemaal voorgenomen, overdag fietsen en dan 's-avonds lekker genieten van de muziek en de salsa. Maar we komen erachter dat we er na het fietsen eigenlijk niet aan toekomen, geen puf meer, maar ook geen tijd. We gaan namelijk niet te laat slapen, want we zitten de volgende dag meestal rond 8 uur al op de fiets.
Vanavond gaan we er dan eindelijk weer eens op uit. In Viñales wordt op diverse plekken muziek gemaakt en we genieten vooral op het centrale pleintje van lokale muzikanten die elkaar afwisselen alsof het een auditie of songfestival is.
Er zijn wel toeristen hier, maar het is natuurlijk absoluut niet te vergelijken met een Chamonix, Benidorm o.i.d. Zelfs in Viñales voelt het nog heel Cubaans aan.
Privé taxi
We regelen hier een privé taxi die ons in 5 uur van Viñales naar Varadero zal brengen. We kunnen ook met de bus, maar dat is toch omslachtig en met 50 CUC ook niet goedkoop. De taxi kost nu 110 CUC en dat hebben we er wel voor over. We hebben tot nu toe minder uitgegeven dan we hadden gedacht, achteraf blijkt dat in totaal over de hele vakantie rond 650 euro te bedragen, inclusief alle vervoer, dus gunnen we ons dit beetje extra comfort.
Varadero
Na een ontspannen taxirit in de Citroën Berlingo komen we bij onze laatste accommodatie in Cuba, het Hotetur Sunbeach, waar we een dag all-inclusive hebben geboekt voor 33 euro per persoon. Niet duur als je ziet wat je krijgt. Een goede kamer in een driesterren hotel met alles inbegrepen, iets wat Carolien en ik nog niet eerder in ons leven hebben meegemaakt (en wat we ook niet vaak zullen herhalen, overigens).
Zo als afsluiting van de fietsvakantie bevalt het wel prima, we hoeven niets te doen en genieten van de voorzieningen hier. We hebben wel geluk met de timing, want als we aankomen, kunnen we nog net de lunch van de vorige dag meepikken. Zo zullen we hier profiteren van 2 lunches en 2 diners, terwijl we voor 1 dag hebben betaald.
Varadero is een 25km lang schiereiland met een onwaarschijnlijk mooi strand, dat inmiddels over de volle lengte is volgebouwd met luxe accommodaties. Veruit de meeste toeristen die Cuba bezoeken zitten in dit soort resorts; onderweg tijdens onze fietstrektocht hebben wij immers maar weinig toeristen gezien, in tegenstelling tot de aantallen hier in Varadero.
Het strand en de zee zijn hier zo mooi, het lijkt wel kunstmatig aangelegd, en wij beëindigen onze vakantie met twee echte klassieke stranddagen.
Naar huis
Als we de vlucht herbevestigen horen we dat onze vlucht met ruim 6 uur is vertraagd en alhoewel we de kamer moeten uitchecken, mogen we in het hotel wel van alle faciliteiten blijven gebruik maken, inclusief het diner, alvorens we de laatste 25 fietskilometers afleggen naar de luchthaven. Daar ontmoeten we Nourdin weer, die het ook lekker heeft gehad en heerlijk heeft gefietst, en na lang wachten vliegen we uiteindelijk in 9 uur non-stop naar Nederland.
Karakter van de reis
Fietsreis van Carolien van Herrikhuyzen en Jim van den Berg. Wij hebben twee routes gefietst, eerst één in het oosten en daarna nog kort in het westen. Zie mijn site http://www.jimvandenberg.nl voor foto's.
Overnachten, eten en drinken
Doen we vooral in Casa Particular, dat zijn officieel aangewezen huizen van particulieren die toestemming hebben toeristen te ontvangen. Een kamer kost ons 15 euro, ontbijt 3 euro p.p., diner 6 euro p.p. Niet duur lijkt het, maar op straat is alles minstens 10x zo goedkoop, dus eten we ook veel op straat, pizzasnacks, broodjes vlees en vis, ijsjes e.d. Onze magen kunnen hier goed mee overweg, dus dat is voor westerlingen geen probleem.
Wel drinken we bijna altijd mineraalwater uit flessen, dat is erg duur, maar we nemen het zekere voor het onzekere en het water uit de kraan is ook niet erg lekker.
Soms slapen we in een hotel (21 en 35 euro per kamer), soms in hutjes aan het strand (10 euro per kamer). En aan het eind nog een keer all-inclusive voor 33 euro per persoon.
Geld
Er worden twee soorten munten gehanteerd, de nationale peso en de CUC convertibele peso. Wij moeten het meeste betalen in CUC (overnachtingen, eten en drinken, water, cola), onderweg kunnen we kleinere dingen kopen in nationale peso (fruit, brood, pizzaatjes) en dan is het prijspeil 10 keer zo laag.
Het prijspeil is in Cuba voor low-budget reizigers relatief hoog, omdat de overheid een giga-opslag doet op overnachtingen en vervoer voor toeristen.
De mensen
Wij hebben dagelijks intensief contact met de Cubanen, en dat is één van de leukste aspecten van het rondreizen op de fiets in Cuba. Een beetje Spaans helpt daarbij natuurlijk wel, ook al spreken in de Casa’s veel mensen wat engels.
De Cubanen zijn heel betrouwbaar en het voelt zeer veilig aan. Cubanen zijn vooral erg lief en aardig, laten je wel met rust als dat nodig is, we worden nauwelijks lastig gevallen, al wordt Carolien natuurlijk wel overal nagefloten, of is het toegefloten.
De mensen zijn erg hulpvaardig, wijzen je allemaal de weg, helpen je met zaken regelen die wij niet zo goed begrijpen etc.
Wel heerst er een dubbele moraal, ze willen graag erg veel, maar er is ook veel illegaal. Alleen geregistreerde personen mogen buitenlanders onderdak bieden dan wel vervoeren. Anders bevind je je op het illegale vlak, hetgeen ons overigens diverse malen is gebeurd, gelukkig hadden wij daar steeds een goed gevoel bij.
Over de regering en de ideeën praat je maar het liefste niet, want de mensen voelen zich heel bezwaard daar iets over te zeggen, je brengt ze hiermee gauw in verlegenheid.
Het weer
Eén van de grootste pluspunten van Cuba. Het is prima weer voor ons, vnl. zonnig, misschien 10-20% bewolkt, weinig neerslag in april. Temperaturen overdag rond 32 graden. Niet al te veel wind, dus wij zijn helemaal blij met deze omstandigheden.
Dieren
Wel veel muggen hier, gewoon deet meenemen en je hebt er geen last van.
Tijdens het fietsen helemaal geen last van vliegen o.i.d.
Honden vormen volstrekt geen probleem hier.
Landschap
Erg gevarieerd, van landelijk boerenland, suikerrietplantages, golvend landschap, bergen, oerwoud, veel mooie kustwegen, ook lange saai rechte stukken, soms een stuk snelweg.
Als je de route zorgvuldig uitstippelt is er veel bos en veel afwisselend berglandschap. Wij hebben zoveel mogelijk de vlakke saaie stukken vermeden waar voornamelijk suikerrietvelden zijn. In Cuba zijn de bossen de afgelopen 5 eeuwen voor een groot deel gekapt, het land bestaat thans voor 20% uit bossen.
Wegen
Gemiddeld is er redelijk goed asfalt; in principe reden wij niet op onverharde wegen, maar wel moet je rekening houden met veel gerepareerde stukken asfalt en ook veel stukken met kleine en grote gaten, kapot asfalt of inmiddels volledig verdwenen asfalt.
Verkeer
Er is in Cuba weinig verkeer, alleen rond en in de steden is het drukker. Sommige wegen worden gekenmerkt door het nagenoeg ontbreken van verkeer. Veel auto’s die er dan wel rondrijden hebben vaak een enorme roetuitstoot, waar je met name aks fietser natuurlijk last van hebt.
Vervoer
Gevlogen met Arkefly, heen op Holguin, terug vanaf Varadero, kosten € 749,00. Daarbovenop de toeslag voor de fiets ad € 160,00. Met Arkefly kan je ook bijbetalen voor een luxere stoel. Onze indruk was dat dit niet echt nodig is gezien de stoelruimte in economy class.
Ter plekke heb ik voor € 123,00 de volgende vervoerskosten gemaakt:
* 30km naar Moa: met een particuliere auto (illegaal) zonder Carolien voor 2 euro
* 85km naar Guantanamo met de bus van de Campismo (illegaal) zonder Carolien voor 4 euro
* 90km naar Santiago met lokale taxi (illegaal) zonder Carolien voor 7 euro
* 90km Pilon-Manzanillo met lokale taxi (illegaal) zonder Carolien voor 17 euro
* 65km Manzanillo-Bayamo met trein (legaal) zonder Carolien voor 0,25 eurocent
* 800km Santiago-Havana met Viazul-bus (legaal) met Carolien voor 47 euro p.p.
* 300 km Viñales-Varadero met privé-taxi (legaal) met Carolien voor 46 euro p.p.
Kosten
* plaatselijk vervoer 123 euro
* internet 35 euro
* aankoop banden 21 euro
* mineraalwater plusminus 60 euro
* overnachtingen 180 euro
* eten 180 euro
* overig 110 euro
Totaal zakgeld Cuba 710 euro
Kosten vlucht 910 euro
In totaal kost deze vakantie 1620 euro.
Reisverslag
Carolien, Nourdin en ik zijn 7 april 2007 vertrokken naar Cuba. We hebben een lange eerste dag gehad, om 3 uur ‘s-ochtends in NL opstaan en dan hier in Cuba rond een uur of negen weer naar bed, met het tijdsverschil is het dan eigenlijk wel weer 3 uur de volgende nacht! We zijn dan ook erg moe.
Holguin
We worden in Holguin ontvangen door Elier en Gerardo, beiden lid van de Hospitality Club, die ons naar een schitterende Casa Particular brengen waar we de eerste nacht doorbrengen.
Vanuit Holguin gelijk de volgende dag op de fiets, echter …….. zonder Nourdin, die vindt onze plannen wel erg ambitieus, en trekt zijn eigen plan. Hij gaat dezelfde 3 weken als wij, maar dan individueel rondfietsen hier.
Wij vertrekken voor de eerste etappe naar Mayari, meteen al door een mooi landschap, vaak doet het erg tropisch aan, logisch, we zitten in de tropen. Maar soms lijkt het wat meer gematigd, met wat plantages, als suikerrietvelden, bananen, etc.
De dorpjes zijn mooi, hier en daar wel arm met houten huisjes en rieten daken, maar de mensen lijken er geen honger te lijden en hebben geode kleding aan, plus er is onderwijs en gezondheidszorg gratis voor iedereen.
We stoppen ergens halverwege in een klein stadje waar we cola e.d. kunnen kopen.
Ik heb het wel zwaar, ben moe, waarschijnlijk door de vlucht, de jetlag en de zon, maar ook zeker door mijn matige conditie. Ik had meer moeten fietsen vooraf, dan kan ik Carolien ook beter bijhouden.
Mayari
In Mayari zoeken we naar het hotel, dat gesloten blijkt te zijn i.v.m. verbouwing. Gelukkig maar, want het ziet er werkelijk niet uit. We worden gedirigeerd naar het enige Casa hier in het stadje, een prima huis met perfecte kamer en leuk tuintje eromheen. We kunnen er lekker eten (gisteren kreeft, vandaag vis en biefstuk) en gaan vroeg naar bed, want we staan altijd om 6.30 uur op om vroeg op pad te zijn.
Weg uit Mayari
We zitten om 08.00 uur op de fiets, en genieten weer van het golvende landschap, met zo af en toe een stevig klimmetje, dat een aanslag op je benen is. We hebben na 60km weer een stadje en kunnen iets bijkopen en gaan lunchen op het stoepje van een huis van mensen. Terwijl we lunchen worden we uitgenodigd door de oma van het huis, eerst verlegen en schoorvoetend, en krijgen we water en koffie aangeboden. Het is een mooi huisje met heel nette inrichting en alles brandschoon. De Cubanen zijn toch wat dat betreft helemaal niet te vergelijken met Egypte bijvoorbeeld. Een heel verschil en een verademing, bijvoorbeeld als je het sanitair moet gebruiken e.d.
We gaan weer door en ik ben best wel moe en kan het tempo vandaag niet meer aan en besluit de laatste 25km maar een lift te nemen. Al snel stopt er een pick-up waar de fiets in kan en betaal ik 1,5 euro voor het laatste stuk naar Holguin. Carolien, onze wereldfietser-wielrenster is veel sterker dan ik, ze heeft haar trainingen gewoon trouw bijgehouden, en fietst door.
In Moa kom ik bij de Universidad, waar Gerardo op mij zit te wachten.
Gerardo is een superstudent geweest en is vorig jaar uitverkoren om in Europa te studeren, dat mogen alleen de aller-allerbeste. Hij is dus zo 3 maanden in Denemarken geweest, iets dat voor andere Cubanen absoluut niet is weggelegd. Hij weet veel te vertellen over Cuba en is ook best wel kritisch, hetgeen moeilijk is hier met dit regime.
Ook Carolien komt aanfietsen en we zoeken een slaapplaats, geen sinecure hier in Moa.
Er is 1 hotel, maar die is volledig volgeboekt door de Nikkelmijn hier, een grote fabriek met veel werknemers vanuit heel Cuba en ook het buitenland, die allemaal in het hotel slapen.
Wat nu? In Moa mogen geen Casa’s zich vestigen, dus zitten we eigenlijk met een groot probleem. Nou ja, gelukkig is Gerardo heel inventief, en regelt voor ons een illegale slaapplaats bij mensen thuis. Een heel avontuur, want het is echt verboden hier om vreemden thuis te laten slapen, boetes tussen 1000-1500 euro of uit huis zetting! De Cubaan verdient 30-50 euro per maand, moet je nagaan!
We mogen niet te vroeg naar het huis, dat zich bevindt in zo’n Russische woonkazerne, en gaan eerst een fastfood pizza eten. Niet zo lekker, gewoon uit de magnetron, maar ja, je hebt wat te eten niet waar, en dat is in Cuba al heel wat.
We geven de fietsen af aan Gerardo en zijn vriend, die gaan vooruit, en wij gaan met een andere vriend heel langzaam ook die richting uit. Niemand mag ons namelijk samen zien, er mogen geen verdachtmakingen zijn dat er illegaal onderdak wordt gegeven aan buitenlanders.
Carolien en ik wachten samen met die jongen in de bosjes tot het een beetje donker is en lopen dan rustig naar de woonbunker waar we via het portiek naar de 4e etage gaan waar we een flatje treffen waar we kunnen slapen.
Het is een opluchting als we binnenzijn, het was erg spannend, we hopen dat het niet al te veel is opgevallen, al betwijfelen we dat.
We kunnen hier in ieder geval slapen, en dat was echt niet anders mogelijk geweest hier, zelfs in een goed bed, ze hebben een douche en wc, het ziet er prima uit hoor.
Na het avontuur van gisteren, gaan we opgelucht op pad naar Baracoa, we scoren nog wat eten in Moa, een matig ontbijtje en wat broodjes, plus veel water, want onderweg is niets te koop.
De route is eerst langs de vieze fabrieken van Moa, zo’n 15km, en daarna wordt het werkelijk prachtig. Door schitterend oerwoud, overal palmbomen, genieten we van het fietsen. Ik doe het rustig aan om niet te forceren en het gaat goed.
We treffen onderweg een riviertje aan, waar we lekker induiken, en later een strandje aan zee, waar we ook rusten. Daar krijgen we 4 verse kokosnoten aangeboden, die heerlijke kokosmelk hebben plus natuurlijk de jonge kokosvrucht. Die gaan er bij mij in als koek, erg lekker!
We arriveren in Baracoa en vinden snel het erg gezellige Casa Lourdes, direct aan de boulevard. Een losstaand huis, waarbij we direct aan de zee zitten , met wederom superaardige Cubanen.
Baracoa
Nu al een rustdag, want ik was niet helemaal fit. In Baracoa is dat absoluut geen straf want het is een heerlijk kneuterig klein Cubaans stadje met een lekker sfeertje, een paar toeristen en een enkel leuk terrasje.
We gaan natuurlijk internetten (inmiddels ook al weer heel wat dagen geleden), daarna naar het mooie strandje hier om te zwemmen en te snorkelen (Carolien) en vervolgens nog een eind wandelen het bos in waar we worden geroepen door enkele bewoners om er limoensap te drinken. In de tuin van de man staan allemaal fruitbomen, bananen, papaja, guave, ananas, citrus etc. en hij haalt enkele verse limoenen van de boom die voor ons worden geperst. Met mijn zeeeeeer gebroken spaans (de 1000 woorden die ik heb geleerd zijn toch niet veel hoor) hebben we toch wel een redelijk gesprek, tot het wat serieuzer wordt over het land, de regering etc. dan slaat de sfeer helemaal om. Iets wat we vaker merken hier in Cuba. De mensen leven hier constant met 2 agenda's zo lijkt het.
In de Casa van Lourdes direct aan de Malecon genieten we van een heel bijzonder maal te weten Rivierkreeft. Bovenin de Rio Toa zijn hier en daar enkele poelen waar deze rivierkreeften zijn te vinden, ze zijn er niet in grote getale, dus worden zelden gegeten. Wij hebben geluk dat een mannetje bij Lourdes de kreeft heeft aangeboden. Allemaal weer illegaal, veel mag niet hier, hoor.
Wij genieten met volle teugen van deze uitzonderlijke maal, ik denk a once in a lifetime experience.
De Farola
Ik voel me weer wat beter na de rustdag en waag het erop de Farola (600m hoog) over te fietsen.
Eerst op zoek naar water voor de hele dag , 6 tot 8 liter, en dat is niet altijd heel makkelijk, uiteindelijk hebben we het bij elkaar gesprokkeld en kan de prachtige klim beginnen.
Het gaat lekker met mij, Carolien rijdt sowieso goed, en we komen vrij fris op de col. We zitten zowat in het oerwoud hier en genieten van de vele vogelgeluiden en de prachtige vergezichten over de groene bergen.
We dalen af door dit prachtige land en zien weer de zee. Allengs gaat het met mij weer minder en alle krachten vloeien uit mijn lichaam. Ik ploeter voort naar de volgende accommodatie, de campismo alhier met leuke hutjes aan zee, en ben doodop. Ik voel me ziek, heb koorts, eet nauwelijks en slaap slecht, want ik heb de hele nacht diarree. Nooit leuk om ziek te zijn, maar ja, mij gebeurt het ook echt heeeel zelden, en ook ik ben een keer aan de beurt.
Naar Guantanamo
Carolien gaat alleen op pad, ik ben te ziek om te fietsen. Op aanraden van de mensen hier ga ik aan de weg staan voor en lift, maar er komen in een uur 1 of 2 auto's voorbij, dus dat kan wel eens erg lang gaan duren. Ineens kan ik toch mee met de Cubaanse vakantiegangers op de campismo, die met hun eigen bus naar Guantanamo worden gebracht. Ik betaal 5 euro en we zijn dan snel in de stad.
Ik ontmoet Carolien weer op de afgesproken Casa, een heel mooi groot huis met ruime keurige slaapkamer voor ons. De sfeer is altijd goed in de Casa’s.
Ik probeer iets te eten, wat rijst en soep lukt me nog, en 's-avonds gaan we naar de videodisco met Andrus, die Carolien eerder in Guantanamo heeft ontmoet.
Het is best een leuke tent met allemaal jonge Cubanen, die er hip gekleed uitzien en die allemaal natuurlijk van swingen en muziek houden. Jammer genoeg houd ik het niet lang vol en gaan we maar weer vroeg slapen. Andrus zal voor mij vervoer regelen de volgende dag, dus ik hoef me geen zorgen te maken hoe in Santiago de Cuba te geraken.
Santiago de Cuba
Carolien gaat weer alleen op de fiets op weg voor een heel mooie etappe door de bergen met ook af en toe een stukje snelweg, waar overigens nauwelijks verkeer op te vinden is.
Ik moet dit moois helaas zien vanuit de shared taxi, die op het laatst nog geregeld kon worden hier. Aanvankelijk zou Andrus voor mij vervoer regelen, maar hij komt eerst al een uur te laat en vervolgens is er geen vervoer. Dus dan maar zelf naar de busterminal en daar regel ik voor 20 euro deze illegale taxi.
We rijden Carolien voorbij, die het goed maakt, en in Santiago vinden we elkaar al snel in de gezellige Casa van Sarah, iets aan de rand van het centrum.
We hebben nog tijd om de stad te bezoeken en genieten verder de hele middag op het terras van het grote restaurant van het centrale plein hier, heerlijk mensen kijken. Gelukkig knap ik nu eindelijk op en kan weer goed eten bij Sarah.
Klim Gran Piedra (1110m)
In Santiago zitten we in de Casa van Sarah, op een locatie waarvan we dachten dat het erg rustig was. Maar niets is minder waar, de jeugd zoekt de zaterdagavond dit wijkje uit om te chillen. Er zit hier om de hoek namelijk een kipfrituur, en daar komen de jongeren massaal naar toe na het uitgaan. Dus het is een giga-herrie hier ´s-nachts, tot heel vroeg in de ochtend, zelfs met oordoppen in lukt het niet te slapen.
Doodmoe ontwaak ik de volgende ochtend, in ieder geval verlost van de diarree en koorts, zo lijkt het. Ik wil weer fietsen, kijken hoe het voelt en hoever ik wil gaan vandaag. Carolien gaat vandaag de Gran Piedra op, met 1110m vanuit zeeniveau de hoogste klim die je in Cuba kan maken. En die moet je doen natuurlijk als je een beetje fietser bent, ja toch.
Ik ga met haar mee en we spreken af dat ik terug ga zodra het niet meer kan. Ik verwacht ook helemaal niet de top te bereiken, zo slap als ik nu ben. De eerste 14km is relatief vlak met 150m klimmen, en dan begint het serieuze werk. In 12km toch naar 1110m, met echt zeer steile stukken over matig tot slecht asfalt (overigens ter vergelijk, Carolien vond het trouwens wel meevallen, dat wegdek).
Ik klim in oma’s tempo heel langzaam omhoog en neem de nodige stops. Ik hoef niets, de top is niet belangrijk, het is al mooi dat ik lekker kan fietsen. Het gaat verder heel rustig omhoog en ik krijg in de gaten dat ik de top kan bereiken en na 2,5 uur !!! kom ik boven bij het restaurant. Ik dacht daar ergens Carolien te treffen, maar die is blijkbaar nog een klein stukje verder op het min of meer onverharde gedeelte.
Ik ben best moe, maar het voelt goed, en dat na een aantal dagen ziekte geeft goede hoop voor de rest van de vakantie. Ik wacht in het restaurant op Carolien en eet ondertussen een spaghetti, werkelijk de slechtste ooit in mijn leven. Helemaal kapotgekookt met water opgediend en wat flauwe tomatensaus, niet weg te krijgen. Nou ja, ik zie geen Carolien en ga maar weer naar beneden. Het is hier boven erg fris, maar al gauw daal je af en bereik je steeds hogere temperaturen. Jammer genoeg was boven geen uitzicht, het schijnt er bijna altijd bewolkt te zijn daarboven. Beneden schijnt de zon weer volop en is het weer lekker heet.
Wij doen het goed in de hitte en kunnen er beiden goed tegen. Het fietsen helpt daarbij goed, want je hebt altijd je eigen rijwind.
Eind van de middag komt Carolien iets later binnen dan ik en we gaan weer lekker eten bij Sarah in de Casa. De nacht verloopt gelukkig veel rustiger en het slapen gaat dan ook goed.
Naar de zuidkust
We vertrekken wat later dan normaal, nu dus rond 9 uur, voor een etappe die ons langs de zuidkust gaat brengen. Door Santiago fietsen gaat best redelijk en na zo´n 15km zijn we echt weer uit de bewoonde wereld en bereiken we de kustweg, die schitterend langs de zuidkust van Oost-Cuba slingert. Op de weg wemelt het daar van de krabben die van de kust het land opklimmen, of is het nu net andersom.
Met gaat met mij weer wat beter en het fietsen gaat dus goed. Carolien heeft nu juist een zware dag en we besluiten bij de eerst mogelijke accommodatie te gaan kijken. In Chivrico treffen we een mooi all-inclusive resort, waar we wat willen eten maar dat lukt helaas niet, want je moet gewoon het hele all-inclusive traject doorlopen.
We gaan maar terug, want 4km eerder zagen we Motel Guama, een mooi campismo met schitterend gelegen hutten boven de mangrove met geweldig uitzicht. We hebben daarbij een megagroot balkon en genieten deze middag gewoon nog van deze prachtige locatie, nu eindelijk met een Carolien die eens moe is. Het eten (rundvlees met rijst) wordt op de kamer gebracht en smaakt naar Cubaanse maatstaven redelijk.
Bandenplakdag
We vertrekken voor een etappe van 105km naar Portillo over de schitterende kustroute. Echt een geweldige weg zoals je die zelden ziet, voortdurend zien we links de zee en rechts rijst het hoogste gebergte van Cuba, met toppen van 1900m hoog. Het is groener dan we dachten en de vegetatie bestaat veelal uit palmbomen, maar er zijn ook boeren die fruit telen, veel mango´s hier. Het is een voorrecht hier te mogen fietsen, alleen het wegdek is af en toe slecht. Vaak ontbreekt het asfalt en moeten we over keien en gravel heel rustig laveren en slalommen om er heelhuids door te komen.
Ik heb hongerklop, we eten hier echt te weinig in Cuba en dat gaat je soms opbreken, en moet dan ook goed lunchen, hetgeen toevallig goed kan halverwege bij La Mula.
We gaan weer op weg en na 10km krijg ik een lekke band. De binnenband is bij het ventiel kapot gegaan en lijkt niet meer te repareren. Dan de reserveband maar. Helaas blijkt die een oude plakker te hebben die blijkbaar loslaat en een heel klein beetje lucht laat ontsnappen. Opnieuw plakken helpt ook al niet, want wederom loopt-ie weer langzaam leeg. Dan maar de reservebinnenband van Carolien en daarna op weg voor de laatste 60km. Het is dan als heel laat rond 5 uur in de middag. We fietsen dan ook lekker stug door om het hotel in Portillo te bereiken.
Het fietsen in de avond vinden we allebei zalig en met die ondergaande zon en dat strijklicht ziet alles er nog mooier uit. Het wordt wel later en later en uiteindelijk net in het donker bereiken we het hotel, dat was best spannend zo fietsen in de schemer, het had echt niet langer moeten duren, want het wordt hier snel pikkedonker.
In het hotel zitten toevallig 3 Nederlandse fietsers, die de andere kant op fietsen. We hebben een gezellig diner met Jan, Ben en Frank, maar we zijn allemaal moe en gaan niet te laat slapen, het is al 11 uur.
Buitenband kapot
We slapen een uurtje uit en gaan om 9 uur op pad. Net voor vertrek ziet Ben dat mijn achterband er gedeukt uitziet en bij nadere inspectie blijkt de band kapot !! De buitenlaag laat los van de rest en dat ziet er best gevaarlijk uit. Dat mag natuurlijk niet bij zo´n band, maar ja het gebeurt, en we moeten nu de band eigenlijk vervangen. En laat dat nou net niet lukken. We hebben beiden geen reservebuitenband bij ons, de jongens ook niet, dus ik moet voorlopig stoppen met fietsen.
In Pilon zoek ik nog vergeefs met man en macht naar een andere band, maart dat is in Cuba zowat onmogelijk.
Helaas moet Carolien weer alleen fietsen en moet ik vervoer regelen, deze keer een oude amerikaanse oldtimer, die mij voor 20 euro in de buurt van Manzanillo brengt, waar ik de laatste 25km afleg naar de Casa van Willfredo en Ana.
Manzanillo
Manzanillo is een stadje in herstel en heeft al een leuk opgeknapt plein, de rest is natuurlijk nog hopeloos vervallen. De Casa is weer erg mooi, hetgeen je aan de buitenkant beslist biet zou durven dromen.
Voor het slapen gaan mogen we nog even het plaatselijke theater in en daar is een leuke voorstelling te zien van en pantomine-toneelgroep.
Met de trein naar Bayamo
Ik zoek weer vervangend vervoer, de trein deze keer voor de 65km naar Bayamo, kosten 70 eurocent. De treinrit duurt 3 uur; ter vergelijk, met de fiets 2 uur 3 kwartier. Carolien is dan ook eerder in Bayamo in het Hotel Royalton waar we hebben afgesproken. Heel comfortabel en voor Cuba niet zo duur met 27 euro voor een mooie kamer met direct uitzicht op het schitterende plein van Bayamo.
Ik bespaar jullie maar de moeite die ik getroost heb met het zoeken naar een nieuwe band en alle alternatieven die daarbij komen, dat is nu echt een dagtaak geworden. Een nieuwe band lijkt onmogelijk hier.
We gaan eten in het restaurant van de hotelschool, waarschijnlijk onze beste maal in Cuba, en hebben weer leuke ontmoetingen met de locals, één van de leukste aspecten van het reizen op Cuba.
De hele dag op pad voor de buitenband
Dit is een rustdag in Bayamo, en voor mij heel druk. Ik ben de hele dag aan het bellen, zoeken, praten, lopen etc. om maar een strohalm te hebben voor een alternatief voor de buitenband. Als het niet lukt houdt het fietsen nl. definitief op.
Na heeeeeel veeeeeeel gezoek etc. etc. kom ik uiteindelijk in contact met een racefietser, en die heeft toevallig mijn band. YOEHOE! Ik ben dolgelukkig, deze banden zijn echt heel zeldzaam in Cuba. Band eromheen, dat ziet er goed uit. Morgen eindelijk weer op de fiets. We proberen naar Santiago te fietsen op 1 dag, we krijgen gezelschap van Rafael, de racefietser, dus dat belooft wat.
Wederom op weg naar Santiago (125km)
Carolien en ik gaan er weer vroeg uit want Rafael staat ‘s-morgens om 8 uur op ons te wachten om een stukje met ons mee te fietsen. Eerst genieten we nog van een uitgebreid ontbijt, ik neem een portie spaghetti erbij om weer bij te eten, en exact 8 uur zijn we er klaar voor en wie zien we voor het hotel verschijnen: Rafael plus 2 kornuiten Ricardo en Juan. Wat een verrassing, 3 ciclistes de Cuba.
Ze hebben een hele tros bananen bij zich en zullen ons 40km vergezellen, dat is hun plan, en dan weer terug naar hun stadje Bayamo waar moeders en kinderen op hen wacht.
We worden heel gemakkelijk Bayamo uitgeleid door deze escorte en buiten het stadje vormen we een waar pelotonnetje van 5 sportieve fietsers, dat ziet er leuk uit.
Rafael is echt de leider van de 3, spreekt jammer genoeg geen woord Engels, maar we hebben al snel veel lol. Het fietsen gaat erg goed zo, we houden elkaar meer uit de wind dan wanneer we met 2 zijn, dus het schiet wat meer op, ook al gaan we beslist niet jakkeren. Je kan wel merken dat deze gasten ook het fietsen wel gewend zijn, gelukkig maar. Ze fietsen alle drie erg makkelijk zo zonder bagage en geven af en toe het tempo aan. Wel grappig is dat, want zodra het licht omhoog gaat handhaven ze gewoon hetzelfde tempo als op het vlakke en dat is voor mij toch net iets teveel en dan moet ik af en toe afhaken. Maar met wat afstemming daarover gaat dat steeds beter.
Na 40km gaat het zo lekker met de mannen dat ze na aandringen van onze kant besluiten de hele rit naar Santiago met ons te volbrengen, dat is 125km.
Bij een kleine afdaling krijgt Juan een behoorlijke pech, want zijn derailleur slaat in zijn achterwiel, derailleur kapot, spaak gebroken, dat lijkt het einde van zijn fietsavontuur. Maar Carolien is fietstechneut en weet het euvel snel te verhelpen door de derailleur er helemaal af te slopen, de ketting in te korten en er een 1-versnellingsfiets van te maken.
Binnen een half uur rijdt Juan alweer! Hulde Carolien, dat is nog eens goed voor de emancipatie hier, die nog een lange weg heeft te gaan.
We fietsen steeds 22-23km per uur lekker door, moet ook wel als je 125km hier in de tropen wilt afleggen, en in Palma Soriano gaan we lunchen. De jongens weten via via een huis te vinden waarbinnen een klein restaurantje zit voor de locals, iets wat wij nooit zouden kunnen vinden, als we er al mogen eten, dat is hier vaak strikt gescheiden, Cubanen van toeristen.
We krijgen een voortreffelijke lunch van vlees, rijst, veel groenten, limonadesiroop, plus gekonfijte papaja als toetje. Lekker hoor, we worden zelfs getrakteerd, mogen niet betalen. Wat een gastvrijheid.
We zoeken voor het laatste stuk de autopista op, dat is de snelweg hier, een echt heel brede dubbele weg met zowat geen verkeer erop. Je vraagt je af, hoe bestaat het dat ze dit hebben aangelegd, het lijkt allemaal niet nodig met zo weinig verkeer.
Het fietsen gaat erg hard op deze mooie gladde weg en we bereiken in hoog tempo Santiago. De jongens hebben ondertussen wel wat last van kramp, maar ja, ze drinken ook echt te weinig. Gelukkig is het allemaal niet ernstig want ze zijn fit genoeg.
Casa Ondina
We zoeken in het centrum van Santiago een Casa en vinden al gauw een heel rustige achterafkamer bij Ondina, weer zo´n superaardige tante, die daarbij ook nog heel slagvaardig is. Ze hangt meteen in de telefoon voor ons, om te informeren naar vluchten, treinen en bussen richting Havana.
Ondertussen relaxen we wat met de jongens en nemen afscheid, nadat ik van Rafael een extra binnenbandje krijg, die ik natuurlijk weer niet mag betalen. Tja, wat moet je met deze vriendelijke lui, zo lief allemaal. Als we in NL zijn sturen we ze wel het één en ander op, want Rafael en zijn fietsclub van 21 man kunnen altijd wel wat onderdelen, shirtjes etc. gebruiken.
We zijn erg moe geworden, het was al met al toch een lange dag met veel kilometers, en ikzelf had natuurlijk de afgelopen dagen nog maar weinig gefietst. Desondanks is het erg goed gegaan en mag ik zeker niet klagen over hoe deze pittige dag is verlopen. Ik kan nog niet tippen aan Carolien, maar die is momenteel gewoon een heel stuk verder dan ik, en dat is geen enkel probleem.
We blijven eten in de Casa en gaan vroeg naar bed. Het is een heel rustige kamer dus we slapen erg goed, en kunnen deze slaap dan ook goed gebruiken.
Rustdag Santiago
We hoeven vandaag niet zoveel te doen, dus gaan we lekker wat rondlummelen om het einde van de dag in de bus te stappen die ons van Santiago naar Havana zal brengen. We hebben gekeken naar het vliegtuig, die viel af, want we zouden echt midden in de nacht ergens rond 2 uur in Havana bij ons Casa aankomen, niet echt ideaal. De trein was op zich ook prima, maar deze vervoert op zondag geen fietsen, het cargokantoortje gaat pas maandag weer open. Dan maar de bus.
Na een lange fietsdag gisteren met de drie racefietsers uit Bayamo hebben we een hele dag om in Santiago de Cuba rond te lummelen vooraleer we ’s-avonds vertrekken voor de lange busrit naar Havana.
We doen lekker niks vandaag, wat internetten, een behoorlijke achterstand inhalen, en informeren naar alle mogelijke vervoer richting Havana. Gelukkig helpt Ondina van het Casa ons daarbij. Het is een daadkrachtige vrouw die overal contacten heeft en meteen belt met de goeie persoon op de luchthaven, bij de bussen, voor de trein, geweldig mens.
Uiteindelijk komen we erop uit de Viazul-bus te nemen die om 18.00 vertrekt en 06.30 aankomt in Havana. Het is de enige echte expresbus, met maar 1 stop onderweg, in Camaguey. Alle andere bussen hebben meer stops, en dus langere reistijd.
Viazul-bus naar Havana
Gelukkig heeft Ondina de bus voor ons gereserveerd, want de bus blijkt helemaal vol te zijn. Aanvankelijk leek het erop dat we nog wat plekken overhadden, wij zaten met 3 man op de achterbank en dat was best comfortabel. Maar om 23.30 uur in Camaguey stroomt de bus 100% vol en krijgen we een volle achterbank, niet zo comfortabel dus.
Het is eerst wel erg gezellig, grote pret met de amerikanen Janet en Julio (beide Latino´s) en een vrouw uit Uruguay.
Na 24.00 uur wordt het stiller in de bus en proberen we wat te slapen, hetgeen Carolien en mij niet goed lukt. We komen dan ook brak aan in Havana, de fietsen gelukkig heel uit het ruim onderin de bus, en we fietsen gelijk maar de 27km naar het strandplaatsje Playa Baracoa, weg van de drukte van Havana. We hadden immers gisteren al de hele dag in een drukke stad gezeten, nl. Santiago.
Playa Baracoa (Havana)
We vinden snel een geschikt Casa Particular en gaan slapen en worden pas om half vier wakker. We waren echt toe aan een beetje slaap na die onrustige busnacht.
Het badplaatsje Playa Baracoa stelt niet veel voor, is echt geschikt voor de locals uit Havana en heeft nauwelijks een strand. We blijven hier dan ook maar 1 dagje.
’s-Avonds eten we in een lokaal restaurantje waar alleen Cubanen komen, en we eten echt verrukkelijk hier. Ik een bief tartaar en Carolien een heerlijke stukjes dungesneden rundvlees.
Lange dag fietsen naar San Diego de los Baños
We maken er vandaag een lange fietsdag van. Gelukkig voel ik me weer als vanouds erg goed en het fietsen gaat me dan ook weer gemakkelijk af. Carolien is wat minder fit vandaag, dus eindelijk fiets ik weer eens op kop en kan ik haar een ondersteunen, het werd tijd ook.
De rit is 135km lang en zeer afwisselend, eerst langs de kust, dan door een stuk industriegebied, verder langs agrarisch gebied richting natuurpark Las Terrazas, een schitterend mooi stuk natuur waar we zo doorheen mogen fietsen (entree normaal 4 euro). Wat een natuur hebben ze hier nog in Cuba, gelukkig maar, want in het grootste deel van het land zijn de bomen weggekapt. Wij genieten hier van de mooie vegetatie en horen allemaal voor ons onbekende vogelgeluiden om ons heen.
op weg naar Terrazas
Na wat klimwerk is het weer tijd voor wat anders, we komen op de snelweg. Een echt brede heel gladde weg met nauwelijks verkeer. We hebben windmee en stampen dit stuk van 28km in no-time weg, het is een beetje een saai stuk namelijk, we willen er snel doorheen. We zijn blij dat we er af mogen en komen weer in het groen, in een heuvelachtig parkachtige omgeving met palmbomen, fruitbomen, heerlijk fietsend door een golvend landschap. We zijn al moe aan het worden en ons Casa in Los Baños komt net op tijd.
We eten er eerst een soepje en gaan met de plaatselijke leraar Engels een “mojito” drinken in het dure hotel hier vlakbij. We leren weer en heleboel van Cuba, de mensen, de achtergronden en zijn blij hem te hebben ontmoet. Hij vertelt o.a. over de Cubanen die rond de revolutiejaren 1959 gevlucht zijn naar Miami en feitelijk wachten tot het regime valt hier. Dan slaan ze hun slag en gaan weer terug naar Cuba en eisen hun oorspronkelijke eigendommen en rechten weer op, denken ze. We zullen het zien in de toekomst.
Naar Viñales
We verlaten pas om 9 uur het Casa en hebben vandaag de mooiste etappe van de vakantie, denken we. We fietsen al snel door weer een Nationaal Park, wel over een heel slechte weg, maar gelukkig houden mijn supersmalle bandjes het.
De omgeving is nog mooier dan gisteren, veel bos en oerwoud tegen een achtergrond van karstachtige bergen en rotsen, werkelijk schitterend. Wel is het toch een zware dag, met name het wegdek is uitermate hobbelig en we moeten voortdurend kleine klimmetjes doen. Na een pauze in Palma, waar we op straat 2 broodjes warm vlees eten (voor 40 cent per stuk) hebben we weer energie om de laatste mooie etappe af te leggen naar het toeristenplaatsje Viñales.
Viñales is eigenlijk een plaatsje van niks, maar door de geweldige omgeving wemelt het van de toeristen en zien we ook tientallen Casa Particulars. Wij hebben er vooraf 1 van het internet geselecteerd, een Casa waar wij een eigen huisje hebben achter het eigenlijke huis van de eigenaren, heerlijk rustig dus.
Rondje Viñales
We gaan lekker uitslapen want we blijven nog een dag extra in Viñales. We slapen namelijk in de Casa van Eloy en Olga, waar verrukkelijk wordt gekookt en de maaltijden werkelijk overvloedig zijn, zelfs wij fietsers eten lang niet alles op. Eloy is vroeger slager geweest en het vlees dat we eten is het lekkerste dat we in jaren voorgeschoteld hebben gekregen.
We starten pas om elf uur voor het rondje van 85 km, eerst richting het noorden om op de noordweg te komen naar Santa Lucia en daarna via Minas terug naar Viñales.
We nemen weer het nodige water mee, het is natuurlijk al lekker warm op dit moment van de dag, en fietsen door de prachtige mogotes (het karstlandschap hier) naar het noorden waar we de afslag nemen naar Santa Lucia. De weg waar we nu op terecht komen is jammer genoeg de slechtste van de hele vakantie. Ooit lag hier asfalt, maar dat is al lang niet meer onderhouden, dus overal zijn gaten en op hele stukken ontbreekt het asfalt volledig. Het is erg vermoeiend fietsen, we hobbelen en schudden over deze slechte weg en hebben gelukkig wind mee. De omgeving is wat minder spectaculair dan in de bergen, maar toch heel erg mooi. Echter we zien er niet veel van want de ogen zijn alleen maar gericht op het wegdek, het is echt geconcentreerd fietsen hier.
Halverwege stoppen we om even bij te komen en als we lekker onder een boom zitten komt er een klein brutaal meisje bij ons zitten dat ons van alles en nog wat vraagt. Eerst om snoep of ander etenswaar, daarna om pennen en geld. Merkwaardig eigenlijk, het lijkt er namelijk op dat hier nooit toeristen komen, op deze weg is het doodstil, we hebben hier 1 of 2 auto's gezien vandaag, en de kans dat iemand hier bij deze huisjes stopt is bijzonder klein. Maar ja, geld is zoals overal in de wereld heel erg belangrijk, en het lijkt erop dat dat in Cuba nog meer het geval is met de dubbele valuta die men hier hanteert, de nationale peso en de convertibele peso. Met de laatste kan je wat meer luxe dingetjes kopen, als zeep, limonades, kleding e.d. En veel Cubanen lijken te sparen voor deze luxe goederen.
We hobbelen nog even flink door en komen gelukkig weer op asfalt aan bij het dorpje Santa Lucia, tijd voor de bekende plaatselijke pizzasnack, dat gaat er natuurlijk altijd in.
We zakken weer af naar het zuiden en via Minas de Matahambre komen we over prachtig wegdek weer in de heuvels, waar we getrakteerd worden op enkele pittige beklimmingen, gelukkig niet al te lang, met als beloning prachtige uitzichten. Ik ben blij dat ik weer goed fiets, deze laatste dagen is ook wat dat betreft een genot geweest.
We verwachten veel tegenwind op het laatste stuk, maar het geluk lacht ons toe, er is geen wind vandaag! En dat terwijl er de afgelopen dagen steeds harde wind stond, die ons naar Viñales heeft geblazen. Blijkbaar hebben wij dit verdiend en komen we over het mooiste asfalt van Cuba snel bij de Casa, waar Eloy ons weer trakteert op heerlijk versgeperste grapefruitsap. We zijn deze drie weken echt ondergedompeld in al dat verse groente en fruit, we hebben inmiddels een jaarvoorraad vitaminen te verwerken gekregen.
Muziek en salsa
Carolien en ik hadden het ons vooraf allemaal voorgenomen, overdag fietsen en dan 's-avonds lekker genieten van de muziek en de salsa. Maar we komen erachter dat we er na het fietsen eigenlijk niet aan toekomen, geen puf meer, maar ook geen tijd. We gaan namelijk niet te laat slapen, want we zitten de volgende dag meestal rond 8 uur al op de fiets.
Vanavond gaan we er dan eindelijk weer eens op uit. In Viñales wordt op diverse plekken muziek gemaakt en we genieten vooral op het centrale pleintje van lokale muzikanten die elkaar afwisselen alsof het een auditie of songfestival is.
Er zijn wel toeristen hier, maar het is natuurlijk absoluut niet te vergelijken met een Chamonix, Benidorm o.i.d. Zelfs in Viñales voelt het nog heel Cubaans aan.
Privé taxi
We regelen hier een privé taxi die ons in 5 uur van Viñales naar Varadero zal brengen. We kunnen ook met de bus, maar dat is toch omslachtig en met 50 CUC ook niet goedkoop. De taxi kost nu 110 CUC en dat hebben we er wel voor over. We hebben tot nu toe minder uitgegeven dan we hadden gedacht, achteraf blijkt dat in totaal over de hele vakantie rond 650 euro te bedragen, inclusief alle vervoer, dus gunnen we ons dit beetje extra comfort.
Varadero
Na een ontspannen taxirit in de Citroën Berlingo komen we bij onze laatste accommodatie in Cuba, het Hotetur Sunbeach, waar we een dag all-inclusive hebben geboekt voor 33 euro per persoon. Niet duur als je ziet wat je krijgt. Een goede kamer in een driesterren hotel met alles inbegrepen, iets wat Carolien en ik nog niet eerder in ons leven hebben meegemaakt (en wat we ook niet vaak zullen herhalen, overigens).
Zo als afsluiting van de fietsvakantie bevalt het wel prima, we hoeven niets te doen en genieten van de voorzieningen hier. We hebben wel geluk met de timing, want als we aankomen, kunnen we nog net de lunch van de vorige dag meepikken. Zo zullen we hier profiteren van 2 lunches en 2 diners, terwijl we voor 1 dag hebben betaald.
Varadero is een 25km lang schiereiland met een onwaarschijnlijk mooi strand, dat inmiddels over de volle lengte is volgebouwd met luxe accommodaties. Veruit de meeste toeristen die Cuba bezoeken zitten in dit soort resorts; onderweg tijdens onze fietstrektocht hebben wij immers maar weinig toeristen gezien, in tegenstelling tot de aantallen hier in Varadero.
Het strand en de zee zijn hier zo mooi, het lijkt wel kunstmatig aangelegd, en wij beëindigen onze vakantie met twee echte klassieke stranddagen.
Naar huis
Als we de vlucht herbevestigen horen we dat onze vlucht met ruim 6 uur is vertraagd en alhoewel we de kamer moeten uitchecken, mogen we in het hotel wel van alle faciliteiten blijven gebruik maken, inclusief het diner, alvorens we de laatste 25 fietskilometers afleggen naar de luchthaven. Daar ontmoeten we Nourdin weer, die het ook lekker heeft gehad en heerlijk heeft gefietst, en na lang wachten vliegen we uiteindelijk in 9 uur non-stop naar Nederland.
