Zoals bekend ben ik groot liefhebber van onverhard fietsen. Sinds 1999 heb ik op al mijn fietsreizen zo veel mogelijk het onverharde opgezocht. Hoeveel je dan werkelijk onverhard rijd hangt erg van het land en je eigen voorbereiding (en lef) af.
Afrika
Ideaal continent voor onverhard fietsen, want je hoeft maar even van de hoofdweg af te gaan en je komt op de prachtigste wegen terecht. In Malawi zochten we steeds de secundaire wegen op. Die stonden vaak maar half op de kaart dus kwam het vaak op vragen naar het volgende wel op de kaart staande dorp aan om de weg te vinden. In Burkina Faso en Ghana was het iets lastiger omdat er minder doorgaande secondaire wegen waren. Maar een flink deel van het hoofdnet is ook onverhard dus het was genieten op prachtige rode wegen.
Himalaya en Andes
Veel mogelijkheden om onverharde bergpassen op te zoeken maar je moet het wel echt willen. In Ladakh wisselen het verharde en onverharde elkaar spontaan af omdat boven de 4000 veel weg kapot vriest. Van Lhasa naar Kathmandu vind je veel onverhard als je de zuidelijke weg neemt. In Peru kon je in de Cordillera Blanca kiezen tussen verharde en onverharde passen. De onverharde waren altijd veel mooier, ruiger, desolater en gaver dan de asfaltoversteken met alle toeristen. In Bolivia was er voldoende onverhard maar van zulke slechte kwaliteit dat het echt een flinke beproeving werd.
Nieuw Zeeland
Ik had goede hoop, maar de asfaltmachine staat er vreselijk aan. Veel op de kaart onverharde wegen waren inmiddels geasfalteerd. Alleen de lokale wegen zijn vaak onverhard, maar meestal niet doorgaand. Alleen via het beroemde MTB boek (kan even niet op de naam komen) was er met moeite soms nog wat onverhard te vinden
Europa
In Europa zul je altijd veel voorbereidingswerk moeten doen om echt langere stukken onverhard te kunnen fietsen. In de Domolieten fietsten we drie weken lang aan de hand van een Duitstalig MTB boek. Onvoorstelbaar mooie routes, maar altijd supersteil. In de Sierra Neveda kochten we een stapel wandelkaarten en konden 10 dagen lang grotendeels over steenslagwegen op de flanken van de Sierra Nevada fietsen. In Belgie, Frankrijk en Duitsland zoek ik meestal MTB routes op. Zweden is een waar paradijs om onverhard te fietsen. Het hele secondaire wegennet is onverhard en er zijn goede kaarten om te navigeren. Ik heb complete onverharde MTB boeken die de hele Alpen (van Frankrijk tot Slovenie) beslaan thuis liggen, klaar om maandenlang onverhard door de Alpen te touren.
Op al deze reizen geld dat hoewel we altijd het onverharde opzochten, je in het beste geval zo'n 50% (trektochten) tot 70% (MTB routes) van de kilometers ook echt onverhard fietst. Van de tijd is het meestal een groter deel, want wij komen onverhard vaak niet harder vooruit dan 10-12 km per uur. Dat maakt het ook wel lekker om soms wel weer even verhard wat kilometers te maken.
Ik kan het iedereen aanraden om onverhard te gaan. Je beleving is op een desolate onverharde weg midden in de natuur is compleet anders dan op asfalt. Vooral in Afrika maakt het echt het verschil tussen gewoon fietsen of een echte Afrika experience.
Nog een tip: begin vooral niet aan kids, want sinds 2004 is mijn off road leven wel wat ingewikkelder geworden: alleen op brede, redelijk effen paden wil de Burley kinderkar onverhard gaan. En het fietsen wordt dan compleet anders want ineens zoek je zelf alle kuilen op om te voorkomen dat de kinderkar te veel door de kuilen gaat!
Veel off road plezier.
Groeten,
Dennis
Dus er wel lekker stoer uit zien maar niet stoer zijn. 
