Carbon voorvork een potentieel risico?

[DickvL]

......de carbon vork is een potentieel risico voor een vakantiefiets die wel eens in de trein of bus moet........

Dat is een reactie die ik kreeg op de eventuele aanschaf van een Cannondale fiets met een voorvork van carbon.

Een belangrijke reactie voor mij omdat ik de fiets in Spanje ga kopen en er al direct mee in het vliegtuig naar Nederland ga.
Van dit onderwerp maak ik dan ook aparte topic

[Polling]

Ik neem aan dat je vraag is: “waarom vind men dit, en wat kan ik doen om het risico te verkleinen?”
Voor zover ik het hier heb gelezen, is carbon heel sterk als het op de manier wordt belast, waarvoor de vork is ontworpen, mar minder sterk, als het anders wordt belast. Als een fiets in bus, trein of vliegtuig wordt vervoerd, kan de belasting anders zijn, zeker als de fiets door anderen wordt in- en uitgeladen.

[Peter Molog]

omdat ik de fiets in Spanje ga kopen en er al direct mee in het vliegtuig naar Nederland ga

Uhh, E-fiets in het vliegtuig?

Succes.

Peter

[Bridgestone SM]

Ik neem aan dat je vraag is: “waarom vind men dit, .... ”

Wij kwamen een keertje uit een zijweg gehobbeld (een weg die eerder voor ons regelmatig wat "teveel" was: 37 mm banden op een door houtauto's stuk gereden grind-oppervlak en dat met volle bepakking is geen feest).
Terug op het gladde asfalt stond een trosje Luxemburgers op rappe fietsjes ... ze keken naar ons geploeter, en naar onze velgen en fietsen en daarna naar de hunne en hun boodschap was: carbon-velgen en fietsen zijn mooi maar alleen als er heel "netjes" op gefietst wordt ... iedere klap die buiten de normale belasting valt kan fataal zijn (alleen weet je niet welke), dus was het voor hen alléén glad asfalt en zelfs geen asfaltweg met vorstschade.

Bij een vakantie-fiets kan je eigenlijk niet voorkomen dat er zo nu en dan rare belastingen zijn, en het gewicht van de bagage geeft daarbij ook nog een dreun na, dus beter een materiaal dat een zekere plasticiteit heeft, en dat bovendien in alle richtingen. En heb je met een beladen fiets nog weer net iets minder reserves op het moment dat je de helling afsuist - 1º is het de vraag of je met die toch zware fiets dat gat of die putdeksel kan ontwijken, en 2º of je bij een probleem nog heelhuids tot stilstand komt.

[Wim]

En Ebikes, of om precies te zijn de accus, mogen inderdaad niet in het vliegtuig.

[tndmbkr]

Een vork bestaat uit de twee scheden met een oog voor de wielas, de kroon, plus de vorkbuis.
Bij de ene carbon vork is alles gemaakt van carbon.
Bij andere vorken zijn de scheden van carbon, en de overige delen van aluminium.

Van een breuk van de carbon scheden of de carbon kroon heb ik nooit gehoord.
Bij het verzenden van een carbon voorvork moeten de scheden met elkaar zijn verbonden dmv een "nepas"

Op de een of andere manier wil bij racefietsen (die als zodanig worden gebruikt) de vorkbuis van carbon wel eens bezwijken ter hoogte van het bovenste balhoofdlager.
Of het probleem inmiddels definitief is opgelost, weet ik niet
Bekend is het TVbeeld van een wielrenner die met het stuur in de lucht geheven, de gracht inrijdt.

Ik heb veel vertrouwen in carbon.
De velgen van mijn MTB zijn bij voorkeur van carbon gemaakt.
Ik ben nooit op vakantie geweest met een carbon voorvork, omdat die er toen nog niet waren..

[Sonny]

Off road is het inmiddels heel gangbaar om op carbon (velgen, vork en frame) te fietsen. Dus de indruk die hierboven wordt gewekt, dat het niet is aan te raden, is niet terecht.
Ik zou wel oppassen met carbon als het niet in een harde koffer gaat bij transport. Bij een zijdelingse tik is het een stuk minder sterk dan andere materialen. Als de fiets een stuk wordt vervoerd in het ruim van een bus oid, dan zou ik inderdaad voor een ander materiaal kiezen.

Voor wat betreft het vervoeren van de e-bike: kan je de batterij niet opsturen en de fiets in het vliegtuig meenemen?

[Leon]

Ik neem aan dat je vraag is: “waarom vind men dit, en wat kan ik doen om het risico te verkleinen?”
Voor zover ik het hier heb gelezen, is carbon heel sterk als het op de manier wordt belast, waarvoor de vork is ontworpen, mar minder sterk, als het anders wordt belast. Als een fiets in bus, trein of vliegtuig wordt vervoerd, kan de belasting anders zijn, zeker als de fiets door anderen wordt in- en uitgeladen.

Precies. Het gaat daarbij niet alleen om belasting van de vork vanaf balhoofdstel en wielas, maar vooral om belastingen op de zijkant, dus wanneer de vork klem komt te zitten of een klap krijgt. Een valpartij met de fiets met carbon vork en/of frame is ook zo'n geval dat er verkeerde belastingen optreden, net als vervoer in een vliegtuig. Vervelend is ook - althans dat is me zover ik weet verteld door een fietsenmaker die ook populaire reparatiecursusweekends voor vakantiefietsers geeft - dat je niet altijd aan een carbon onderdeel kunt zien of er binnenin schade is. De keuze is dus tussen oppassen met een carbon vork of accepteren dat je geen carbon vork in je fiets hebt.

Het heeft zelden of nooit te maken met de dingen die je op je weg tegenkomt die bedoeld zijn voor die fiets. Er zijn legio vakantiefietsen en veel heftiger fietsen met carbon voorvork, maar die moeten daar gewoon op ontworpen zijn. (Sorry BSM, wat je zegt klopt dus m.i. echt niet)

[Bridgestone SM]

Sorry BSM, wat je zegt klopt dus m.i. echt niet

 
Sorry dus, ik herhaalde alleen maar wat toentertijd de trotse eigenaren van dat mooie en dure carbonspul zeiden.

Het volgende blijkt ingehaald door de techniek, zie de reacties verderop.

Tegelijkertijd wil ik toch een "zwakke" verdediging (want zonder verdere ervaring) te aanvulling geven.

Ik kan me maar zo voorstellen dat een rondom met fietstassen behangen fiets op het moment dat je door zo'n verdiepte put, of over een scherpe verhoging rijdt zowel een grote belasting krijgt in de normaal bedoelde richting maar dat een tas met bagage zodanig heen en weer klapt dat er ook een dwarse component is, in een richting waar de ontwerper geen rekening heeft gehouden. Zoiets kan heel lang goed gaan maar als de top-belastingen precies samenkomen kan dat ook net teveel zijn.

Het vervelende met carbon is dat je eigenlijk geen waarschuwing krijgt en ook niks vooraf ziet... een beetje als een (te) licht aluminium stuur dat afbreekt (bij aluminium heb je wellicht nog een kort waarschuw-moment).

[Fedor]

Ik heb ooit beelden gezien van een carbonMTB-frame dat tegen een paal aan werd geslagen. Frame gaf geen krimp en nog net zo belastbaar. Een vergelijkbaar alu-frame had meteen een deuk in één van de buizen.

De éénzijdige belasting is meer uit de beginjaren van carbon. Tegenwoordig is het veel geavanceerder. Er zijn zelfs carbonvorken voor bikepacking , met 2 keer 3 aansluitingen per vorkpoot dus ook voor zwaardere belastingen.

[Leon]

Heb je een link van die test? Geldt het voor alle carbon onderdelen van alle merken?

[Bridgestone SM]

De éénzijdige belasting is meer uit de beginjaren van carbon.

Goed, ik leer met het moment bij. Ikzelf ben van vóór het carbon-tijdperk (zeg maar dat ik uit het Ordovicium stam, dat klink leuk).
De eerste aluminium frames bleken soms ook nogal kwetsbaar.

Onze Bridgestone frames zijn ± 35 jaar oud en geven nog steeds geen krimp, ik heb ooit een frame met een deukje gezien, maar je moet goed je best doen om het staal te deuken. En de fiets verdraagt zonder problemen totaalgewichten van boven 150 kilo, en rijdt zonder zwabberen met mij + stevige bagage met hoge snelheden de helling af (helling op is een ander en vooral trager verhaal).
Enige minpunt is de max 37 mm banden (zonder spatborden kan 40mm denkelijk ook maar ik wil niet zonder).

[DeFiets]

Mag hopen dat mijn Carbon vork met lowrider nokjes er voor gemaakt is om bagage aan op te hangen. Ga het komende zomer testen.

In dit filmpje testen ze een Carbon en een aluminium frame. Kapot kan alles, alu in dit filmpje eerder dan Carbon.

[Leon]

Het zijn juist de oversized stalen buizen die gevoelig zijn voor deukjes die doen denken aan frisdrankblikjes, want het staal wordt dan erg dunwandig om niet te zwaar te zijn. Ik heb er veel gezien. Met de meeste kun je gewoon doorfietsen want staal is, vergeleken met aluminium en carbon, buigbaar.

In dit filmpje testen ze een Carbon en een aluminium frame. Kapot kan alles, alu in dit filmpje eerder dan Carbon.

Je ziet ook dat de tijd die je in dit specifieke geval zou hebben om te stoppen bij carbon 0,0 is.

[Bridgestone SM]

Het zijn juist de oversized stalen buizen die gevoelig zijn voor deukjes die doen denken aan frisdrankblikjes, want het staal wordt dan erg dunwandig om niet te zwaar te zijn. Ik heb er veel gezien. Met de meeste kun je gewoon doorfietsen want staal is, vergeleken met aluminium en carbon, buigbaar.

In dit filmpje testen ze een Carbon en een aluminium frame. Kapot kan alles, alu in dit filmpje eerder dan Carbon.

Je ziet ook dat de tijd die je in dit specifieke geval zou hebben om te stoppen bij carbon 0,0 is.

Het is in ieder geval indrukwekkend. Deze frames verdragen veel.  Voorvorken zijn echter fragieler - ik heb de laatste jaren, na aanrijdingen met een auto, tweemaal een stalen voorvork vervangen (misschien zijn ze nog te richten) - het frame en de wielen waren gewoon recht.

Opvallend is het hoe de man bij de valtest steeds meer afstand neemt van het carbon-frame, hij lijkt toch echt bevreesd voor het moment dat het carbon "explosief" versplintert.

Qua voorwaarschuwing bij aluminium heb ik evenwel ook niet zo'n hoge pet op: Zowel bij tentstokken als kampeerstoeltjes is mijn ervaring dat de voorwaarschuwing erg kort kan zijn.  Aan de andere kant is de kans dat de aluminium tentstokken zo gemeen breken dat de tent ook sneuvelt weer beperkt. Soms kan je met een gekarteld broodmes het geknakte stuk ertussenuit zagen en de stok met een steun eronder weer terug gebruiken. <don't ask me how I know>

[Leon]

Je ziet ook dat de tijd die je in dit specifieke geval zou hebben om te stoppen bij carbon 0,0 is.

Het is in ieder geval indrukwekkend. Deze frames verdragen veel.  Voorvorken zijn echter fragieler - ik heb de laatste jaren, na aanrijdingen met een auto, tweemaal een stalen voorvork vervangen (misschien zijn ze nog te richten) - het frame en de wielen waren gewoon recht.

Waaruit trek je de conclusie dat als jou een paar keer is overkomen dat het frame sterker was dan de vork dat dat dan meestal wel zo zou zijn. Volgens mij maak jij doorlopend van dit soort redeneringsfouten.

Een pure trekbankproef als hier vind ik nauwelijks niet interessant. Ook dat aluminiumframe was vast en zeker sterk genoeg voor het gebruik van de fiets zoals bedoeld. Veel interessanter is, naast of het lekker fietst, hoe het frame zich in de praktijk houdt: met heel veel gewone kilometers, een boel heel zware kilometers, een minder aantal extreme kilometers en de nodige incidentjes. Daarna is het interessant, voor het geval het mis gaat, hoe dat dan gebeurt. Alles bij elkaar heeft het denk ik meer met de ontwerper en fabricage van het frame te maken dan met het gekozen materiaal: je kunt van alle materialen een fiets maken die sterk genoeg is. Het blote feit dat veel aluminium vakantiefietsen in de praktijk bomproof blijken is daar een aardige illustratie van.

Feit blijft dat staal het meest vergevingsgezinde materiaal is, waardoor het minder kwetsbaar is: het wordt nog tijdelijk iets sterker vanaf het moment dat het vervormt. Aluminium en carbon hebben dat niet of nauwelijks.

[DickvL]

omdat ik de fiets in Spanje ga kopen en er al direct mee in het vliegtuig naar Nederland ga

Uhh, E-fiets in het vliegtuig?

Succes.

Peter

Helder...weer wat geleerd. Mocht ik de fiets in Spanje kopen dan kan hij in juli met de auto mee heb ik inmiddels begrepen...

[Fedor]

Heb je een link van die test? Geldt het voor alle carbon onderdelen van alle merken?

Niet deze test maakt het lijkt er veel op.

https://www.youtube.com/watch?v=w5eMMf11uhM

Het meppen begint op 5 minuten maar de rest is ook interessant.

[edit]: filmpje staat al hierboven

[Bridgestone SM]

Het is in ieder geval indrukwekkend. Deze frames verdragen veel.  Voorvorken zijn echter fragieler - ik heb de laatste jaren, na aanrijdingen met een auto, tweemaal een stalen voorvork vervangen (misschien zijn ze nog te richten) - het frame en de wielen waren gewoon recht.

Waaruit trek je de conclusie dat als jou een paar keer is overkomen dat het frame sterker was dan de vork dat dat dan meestal wel zo zou zijn. Volgens mij maak jij doorlopend van dit soort redeneringsfouten.[/quote]
 
Tja, ik trek mijn conclusies uit wat ik om me heen zie.  Ik leer graag bij, maar behalve bij echt te goedkope fietsen heb ik nog niet gezien dat een frame breekt.
Met mijn oude Gazelle was ik ooit met mijn kop in de wind achterop een auto gereden. De fiets was daarna korter en stuurde sportiever, de voorvork was ook iets steiler, en daar brak uiteindelijk een poot van, net onder de kroon*. Het iets opgelopen frame gaf verder geen krimp, was zelfs bestand tegen een riante overmaat aan bagage en een tocht naar Bretagne.
Verder heb je wel gelijk mijn steekproef is beperkt (maar wat betreft voorvorken wel groter als die n=2), en als ik om me heen kijk zie ik ook fietsen in kreeftegang rijden of met de wielen min of meer X-achtig onder de fiets

Maar goed, als er hier betere kennis is en men wil die delen, dan lees ik dat graag.

* Later reed ik nog eens in de nacht tegen zo'n 40 cm hoog gehalveerd-boomstam-paaltje naast het rijwielpad tussen Zeist en Soesterberg, ik keek even opzij en mijn bril besloeg. De fiets werd hierdoor nog iets sportiever.

[Polling]

Ik heb op mijn 14e een Batavus-jongensfiets (3 SA-versnellingen) zo hard tegen een paaltje geparkeerd, dat niet alleen de voorvork gebroken, maar ook het frame (de bovenbuis) een knik had.