Kijkje in de fietsfabriek

[renel]

Een recente klokhuisaflevering waarbij wordt rondgekeken in een fietsfabriek:
https://www.npo.nl/het-klokhuis/14-12-2 ... ON_1260569
Sosha neemt je mee in de productie van fietsen.

Ziet er best professioneel uit.

[Leon]

productie van fietsen.

Ik zie alleen assemblage.
Ik snap het wel natuurlijk, maar het is jammer dat ze alleen het allerlaatste stukje van het maken van een fiets laten zien.

[Fedor]

Frames en vorken komen al compleet binnen?

Verder assemblage / lopende band werk. Wel efficiënt opgezet verder.

De baan van kabeltrekker kan wel stressvol zijn

[renel]

Het is idd geen diepgaande docu die alle aspecten van het bouwen van een fiets laat zien maar als klokhuisfan wou ik het even delen.
En laat me ook met wat vragen zitten.
Zoals bij dit plaatje wordt verteld dat ze de fiets zo 18000km laten "rijden".

Op de fiets leunt zo te zien een flink gewicht maar de trappers staan stil, alleen de wielen draaien. Wat wordt er dan eigenlijk getest?

En een leuk apparaat zo'n spaken-span- en wieluitlijnmachine:

Kan hier een handgespaakt wiel tegenop of zal de machine bij dezelfde onderdelen altijd een beter wiel afleveren?

[bdr]

Op de fiets leunt zo te zien een flink gewicht maar de trappers staan stil, alleen de wielen draaien. Wat wordt er dan eigenlijk getest?

Die rollen zijn excentrisch, dus de fiets schokt de hele tijd.

[daulagari]

Voor een beter zicht op een spaakmachine:

https://www.youtube.com/watch?v=s_abDNedd_g

Volgens een maker van dit soort machines, Holland Mechanics uit Purmerend, "Simply better than hand", ze hebben ook een "Pre Stresser".

[_Peter_]

Volgens een maker van dit soort machines, Holland Mechanics uit Purmerend, "Simply better than hand", ze hebben ook een "Pre Stresser".

Wij van ... bevelen ... aan.
Een spaakmachine zal een, door vooraf ingevoerde instellingen, steeds dezelfde kwaliteit wiel afleveren, of zich dat kan meten met een door een goede wielenbouwer waag ik nog steeds te betwijfelen, gezien de vele vooral goedkopere fietsen met een slinger in het wiel die ik elke dag voorbij fiets.
Voor een goedkope fiets (onder de magische €749,-) is het gewoonweg te duur om de wielen handmatig te spaken, een machine is dan gewoon veel goedkoper en sneller.

[Revanho]

Volgens een maker van dit soort machines, Holland Mechanics uit Purmerend, "Simply better than hand", ze hebben ook een "Pre Stresser".

Ik wil best geloven dat het mogelijk is om alles wat een goede wielbouwer doet met machines uit te voeren. Maar om een prima wiel te krijgen zijn stappen zoals de spaakkoppen in de flensgaten slagen, het richten van de spaak, het 'voorrekken' van de spaak, ... noodzakelijk. Ik vermoed (maar weet niet zeker) dat veel machines die stappen (nog) niet zetten. Wat zou anders de verklaring zijn voor de slechte kwaliteit van veel machinaal gebouwde wielen?

Renaat

[Marco Meijerink]

Een machine heeft een voordeel bij werkzaamheden die een continuïteit hebben en waar een constante kwaliteit wordt gevraagd. Simpel gesteld: als je elke dag 500 moertjes aan moet draaien met precies hetzelfde moment en met een zeer kleine marge dan lukt dat met de meeste mensen niet of nauwelijks (uitzonderingen zijn er uiteraard altijd). Ga maar bij jezelf na, je bent even afgeleid en je maakt zo een foutje. Daarom is in veel industries bijvoorbeeld lasrobots uitgevonden. Grote metalen constructies met veel meer spanningen dan een fietswiel, kunnen vaak beter gelast worden met een robot dan door mensenhanden. Daar kan je vanuit sociaal oogpunt alles van vinden maar dan moet je ook als klant accepteren dat bijvoorbeeld de ene gelaste buis minder goed aan elkaar zit dan de andere.
Ik zie werkelijk niet in waarom dit bij een wiel niet zou gelden. Elk vakantiefietswiel moet dezelfde kwaliteit hebben, dezelfde spaakspanning, hetzelfde gericht zijn. Dat zou je juist prima kunnen automatiseren. Mits je uiteraard de tijd, kennis en ervaring investeert in het bouwen van een goede spaakrobot.

[daulagari]

... zijn stappen zoals de spaakkoppen in de flensgaten slagen, het richten van de spaak, het 'voorrekken' van de spaak, ... noodzakelijk. Ik vermoed (maar weet niet zeker) dat veel machines die stappen (nog) niet zetten.

Als je naar de Premium Line kijkt is alles geautomatiseerd behalve het insteken van de spaken in de velg, dat gebeurd wel machine-ondersteund maar nog altijd door een mens.

Wat zou anders de verklaring zijn voor de slechte kwaliteit van veel machinaal gebouwde wielen?

Ik vraag me af of dat wel zo is, het aantal klachten over machinaal gebouwde wielen zou je uit moeten zetten tegen het aantal wielen en dan, denk ik. kan het wel eens erg mee vallen. Wat verder meespeelt is dat de techniek een aantal jaren geleden nog niet zover was en als je een echt goedkoop wiel wil hebben je dat machinaal laat bouwen waarbij je bepaalde stappen weg te laat of er minder tijd voor te neemt.

[Revanho]

... zijn stappen zoals de spaakkoppen in de flensgaten slagen, het richten van de spaak, het 'voorrekken' van de spaak, ... noodzakelijk. Ik vermoed (maar weet niet zeker) dat veel machines die stappen (nog) niet zetten.

Als je naar de Premium Line kijkt is alles geautomatiseerd behalve het insteken van de spaken in de velg, dat gebeurd wel machine-ondersteund maar nog altijd door een mens.

Als ik daar naar kijk zie ik nergens waar de stappen waar ik over sprak worden uitgevoerd. Daarmee zeg ik niet dat ze niet zijn voorzien, maar ik vraag me af waar jouw conclusie op gebaseerd is dat die stappen geautomatiseerd gebeuren.

Wat zou anders de verklaring zijn voor de slechte kwaliteit van veel machinaal gebouwde wielen?

Ik vraag me af of dat wel zo is, het aantal klachten over machinaal gebouwde wielen zou je uit moeten zetten tegen het aantal wielen en dan, denk ik. kan het wel eens erg mee vallen. Wat verder meespeelt is dat de techniek een aantal jaren geleden nog niet zover was en als je een echt goedkoop wiel wil hebben je dat machinaal laat bouwen waarbij je bepaalde stappen weg te laat of er minder tijd voor te neemt.

Ik ken heel veel voorbeelden van mensen die een fiets van gemiddelde of matige kwaliteit kopen en die op relatief korte termijn kampen met gebroken spaken, kromme velgen of waarvan de fietsenmaker aangeeft dat de spaken na enig gebruik moeten nagespannen worden.

Daarmee zeg ik dus (zoals eerder aangegeven) niet dat er machinaal geen uitstekende wielen te bouwen zijn, maar er is duidelijk toch nog een kwaliteitsverschil tussen goedkoop machinaal gebouwde wielen en deskundig handgebouwde wielen.
Een veel interessantere vraag vind ik dan ook wat het percentage goed machinaal gebouwde wielen (waarin al de nodige stappen worden gezet) zich verhoud tegenover slecht machinaal gebouwde wielen. Als ik kijk naar hoeveel slechte fietsen er nog worden verkocht, dan schat ik het percentage slecht gebouwde wielen nog hoog in.

Renaat

[Revanho]

Elk vakantiefietswiel moet dezelfde kwaliteit hebben, dezelfde spaakspanning, hetzelfde gericht zijn. Dat zou je juist prima kunnen automatiseren.

Daar twijfel ik niet aan.

Mits je uiteraard de tijd, kennis en ervaring investeert in het bouwen van een goede spaakrobot.

En dat is voor mij dus een openstaande vraag. Hoeveel goede spaakrobots zijn er? Hoeveel wielen worden door slechte spaakrobots gebouwd.
Dat er nog veel slecht gebouwde wielen op de markt komen betwijfel ik niet. Ik vermoed dat dat meestal machinaal gebouwde wielen zijn.

Renaat

[Leon]

Dat er nog veel slecht gebouwde wielen op de markt komen betwijfel ik niet. Ik vermoed dat dat meestal machinaal gebouwde wielen zijn.

Het lijkt mij aannemelijk dat het type machine dat tot nu toe veel is gebruikt wel een wiel maakt maar dat het tot in perfectie opspannen en kraken van de spaken in veel gevallen mensenwerk is. Dan is er in dat laatste stukje van het traject nog gelegenheid genoeg om het wiel te verprutsen.
Anderzijds twijfel ik er niet aan dat je een machine dan wel robot zo kunt maken en programmeren dat hij een wiel maakt dat zelfs een stuk beter is dan een ambachtelijk vakman kan. Er zijn immers talloze gebieden in de maakindustrie waar dit zo is.
Zo heb ik een tijdje voor mijn werk CNC-gefreesde titanium onderdelen nagemeten. Dat waren stuk voor stuk unieke objecten (ordegrootte 10 cm) met een ingewikkelde vorm die ingeprogrammeerd waren waarna de machine aan de slag ging. De maatvoering daarvan was in één woord fenomenaal. Nergens kon ik afwijkingen vinden die ook maar in de buurt kwamen van de vereiste 0,1 mm en de vlakheden grensden aan die van een spiegel, ook al was dat niet vereist. Een ambachtsman met een baard van drie dagen in een oude schuur langs eenkanaal in een verre polder kan dan geweldige dingen doen met een ijzerzaag en een vijl, maar niet dit.

[Eric op de Fiets]

Iedere naaf en iedere velg én iedere spaak kent een advies spaakspanning opgegeven door de ontwerper/fabrikant/leverancier. Die gegevens zijn instelbaar bij een maschine van https://www.hollandmechanics.com/ Een wiel op gevoel maken klinkt letterlijk en figuurlijk goed maar is feitelijk prutsen als je de cijfers niet kent en of niet meet.
Het merendeel van de handgebouwde wielen of handmatig nagespannen wielen zijn prutswerk (als) die voorbijgaan aan de specs van de fabrikanten van de onderdelen.

Een kwalitatief goed handgebouwd wiel kan alleen met onderdelen met een ruime marge. Als de specificaties van de onderdelen smal zijn, zal de machine betere wielen afleveren die binnen de marge liggen van de instellingen van de maschine en zeket niet van de mens die de marges niet kent.