Zes weken fietsen door zeven Balkanlanden

[keesswart]

De komende weken wil ik hier wat laten zien van de tocht die Corrie en ik het afgelopen voorjaar door de Balkan hebben gemaakt. Het was een cadeau voor mijn 60e verjaardag. Gewoonlijk gaan we zelden langer dan drie weken onafgebroken weg. De laatste keer dat we een langere reis maakten, was al weer tien jaar geleden. Toen fietsten we vijf weken in Zuid-Afrika, waar we allebei al eens waren geweest voordat we elkaar kenden.

Ditmaal wilde ik niet meer zo ver weg, omdat een lange vliegreis dan onvermijdelijk is. Wie ook maar een klein beetje het nieuws volgt over klimaatverandering en de ongebreidelde expansie van luchthavens, moet onderhand begrijpen dat vliegen een steeds groter probleem aan het worden is. Verder zijn we er inmiddels ook wel achter gekomen dat de leukste reizen die we hebben gemaakt, echt niet de meest verre waren.
Zoekend naar een mooi, ruig en voor ons onbekend gebied dat zonder vliegtuig nog redelijk goed bereikbaar is, kwam ik terecht op de Balkan. Corrie had daar nog nooit gefietst en zelf maakte ik daar voor het laatst in 1982 een tocht door het straatarme Roemenië van Ceaucescu en een stukje van Joegoslavië. Drie jaar later reisde ik liftend en per trein enkele dagen via Joegoslavië en het noorden van Griekenland naar Istanbul. (En dat was een aanloopje voor een wekenlange reis over land naar India, in een tijd dat ik uit afkeer van 'burgerlijke' statussymbolen gevoelig was geworden voor een alternatieve status als wereldreiziger (zie dit topic)

Mijn eerste plan was om de hele Balkan door te fietsen, van Kreta tot de Alpen. Zodra ik een route uit ging stippelen, bleek dat wel erg ambitieus te zijn. Uit ervaring weet ik dat een fietsvakantie kan ontaarden in sleur wanneer je elke dag minstens 80 km moet afleggen om de eindbestemming te halen. Je gaat dan doorgaande asfaltwegen volgen en uitdagende bergtrajecten vermijden om op schema te blijven.
Het moet vooral leuk blijven en zeker geen wielrennen met bepakking worden, dus beperk ik de afstand tot circa 2000 km, waardoor het daggemiddelde niet boven de 50 km uitkomt. Dan blijft er ook ruimte voor rust- en pechdagen, voortschrijdend inzicht en onverwachte avonturen. Ik bedenk verschillende routevarianten. Enige voorbereiding is immers wel zo handig om bijtijds problemen te kunnen omzeilen, zoals drukke wegen en gesloten grenzen, die op de Balkan niet zeldzaam zijn.
De beste periode voor deze tocht is het voorjaar, wanneer de hoogste bergpassen hier net sneeuwvrij zijn en de middagtemperaturen nog niet te hoog zijn om de hele dag lekker te kunnen fietsen. We fietsen van het zuiden naar het noorden, zodat we de warmste gebieden - Griekenland en de Adriatische kust - al voorbij zullen zijn voordat de hete periode aanbreekt.
We beginnen met fietsen in Igoumenitsa, dat per veerboot goed bereikbaar is vanuit Italië, en eindigen in Zagreb, waar dagelijks een rechtstreekse trein met te reserveren fietsplekken naar Wenen vertrekt.



wordt vervolgd

[_Peter_]

Kees, ik ben benieuwd naar je verslag, ben zelf (2012) in 6 weken door alle deelstaten van het voormalig Joegoslavië en Albanië gefietst (en dat was iets meer in afstand)

[keesswart]

De heenreis: kerosinevrij naar Griekenland

Vrijdag 27 april 2018. Naar de nachttrein.

Op de dag van vertrek boemelen we eerst van Leiden via Venlo richting Düsseldorf. Gewoonlijk vertrekt daar een nachttrein naar Innsbruck, maar we weten dat deze vandaag pas in Keulen begint. Dat is om 9 uur 's avonds. Hoewel het Koningsdag is, hebben we geen last van vertragingen, waardoor we halverwege de middag al in Neuss zijn. Daar stappen we uit om de laatste 45 km naar Keulen te fietsen.



We nemen een rustige route waar je niets merkt van het drukke Rijndal in het oosten en de bruinkoolgroeves in het westen. Vogels tsjilpen en bomen staan al vol in blad. Links knalt het gele koolzaad uit de grond en rechts liggen aspergebedden onder een dekentje van landbouwplastic.



Er volgt een zwoele avond met dampende asperges en koele Riesling op een terras in een park, dichtbij het Keulse hauptbahnhof. Dan volgen de vertrouwde nachttreinrituelen: op de wagenstandanzeiger checken waar de fietswagon zal staan, fietsen de trein inwurmen en aan een haak hangen, met tent en tassen naar de juiste couchette zeulen, de deur vergrendelen en dan lekker wegdromen in de geest van de Orient Express.

Zaterdag 28 april 2018. Door Duitsland, Oostenrijk en Italië.

's ochtends vroeg arriveren we in München. Enkele jaren terug, toen Deutsche Bahn nog nachttreinen uit Amsterdam liet vertrekken, moest je hier overstappen. De huidige nachttrein wordt gerund door de Oostenrijkse ÖBB en vertrekt helaas niet meer uit Amsterdam, maar rijdt wel door naar Innsbruck. Dus kunnen we nu uitslapen en lekker lang ontbijten. Toch rijden we niet helemaal door naar Innsbruck, want dat kennen we al: een grote stad met een sfeerloos station. In plaats daarvan stappen we uit in Kufstein, een klein oud stadje met een burcht. Perfect om twee uur overstaptijd mee te vullen. Een paar honderd meter van het station is een mooi plein met terrassen. We zijn precies op tijd: het eerste zonovergoten terras gaat net open en de touringcars vol toeristen zijn nog niet gearriveerd.



Anderhalf uur later fietsen we terug naar het station voor de volgende trein, de eurocity van München naar Bologna. Boemelend over de Brennerpas en wat sneller door de Povlakte.

In Bologna moeten we overstappen op een trein die richting Ancona gaat. Inmiddels zijn we diep in Italië, wat betekent dat er alleen plek voor fietsen is in regionale treinen. Onze treintickets naar Ancona kunnen we tot en met morgen blijven gebruiken, maar volgens de Treinreiswinkel zijn de internationale fietskaartjes hier niet geldig in binnenlandse treinen. Daarvoor hebben we Italiaanse fietskaartjes nodig, die echt alleen maar in Italië verkrijgbaar zijn. Deze kosten niet meer dan een Italiaanse cappuccino, maar zijn wel lastiger te krijgen. Het lukt in ieder geval niet bij een automaat terwijl er voor de loketten lange rijen staan. We hebben het vaker meegemaakt: eind april, begin mei is het hier vakantie. Slimme Italianen zitten dan op terrassen, blije rijders staan met hun macchina in eindeloze files en losers staan in lange rijen op stations.
Terwijl ik op het perron de fietsen blijf bewaken, gaat Corrie op fietskaartjesjacht. Twintig minuten later komt ze terug met de kaartjes en verhalen over ongeduldige Italianen die gewend zijn om zich met hun ellebogen door een rij te worstelen. De menigte uit de stationshal heeft zich inmiddels verplaatst naar ons perron. Zodra er een trein stopt, wanen we ons in een film van Fellini. Voordat uitstappende passagiers een stap op het perron hebben kunnen zetten, wordt de trein bestormd door een woeste horde instappers. Wanneer Corrie een conducteur vraagt waar de fietsplekken zijn, lijkt hij zich af te vragen van welke planeet wij hier zojuist geland zijn. We laten deze trein maar voorbijgaan en nemen snel de vrijgekomen bankjes op het perron in. Een uur later lijkt de vakantiespits weer voorbij. In de volgende trein is genoeg ruimte. En geen enkele conducteur wil onze fietskaartjes zien.

's Avonds bereiken we Riccione, een badplaats aan de Adriatische Zee. Veel sfeer treffen we er niet aan, maar er zijn hier tenminste campings, die je in de wijde omtrek van Ancona niet zult vinden. Voor camping Adria staat een rij campers te wachten voor de receptie, maar bij camping Fontanelle kunnen we gelijk inchecken. Wat mensen bezielt om hier in het hoogseizoen op vakantie te gaan, is mij een raadsel, maar voor een nachtje staan we hier nu prima.



Zodra de tent staat, lopen we naar het strand om wat te eten. Bij de derde strandtent wordt ons duidelijk dat Italiaanse strandtenten anders georganiseerd zijn dan Nederlandse. Ze zien er kaal en sfeerloos uit en iedereen gaat hier op een zonnige lenteavond binnen zitten. Anders dan Italiaanse geboortecijfers doen vermoeden, wemelt het hier van de jonge gezinnen. Kinderen zijn hier nog luidruchtiger dan hun ouders, terwijl de akoestiek belabberd is. Bovendien zijn we nergens welkom zonder reservering. Gelukkig is er bij de strandopgang nog een eettent met een terras, waar het eten prima is en we elkaar ook nog kunnen verstaan.

Zondag 29 april 2018. Naar de nachtboot.

We boemelen het laatste stuk naar Ancona. Fietsen is vandaag geen optie, omdat de kortste afstand 87 km bedraagt en de kustweg, zeker dit weekend, veel te druk is.
Ancona is ook niet de beroerdste plek om op een veerboot te wachten. Eerst drinken we cappuccino bij een eenvoudig café in de binnenstad.



Daarna slaan we proviand in voor de overtocht. De reviews die ik over de faciliteiten op de veerboot heb gelezen, waren vernietigend. Ik verwacht er morgenochtend lange rijen voor een saai ontbijt zonder muesli en yoghurt, dus ook dat halen we in de stad.

Dan fietsen we naar de veerhaven. Na enig zoeken vinden we de terminal waar we moeten inchecken voor Anek Lines. Bij het boeken kreeg ik al een 60-pluskorting, maar nu krijgen we tot onze verrassing ook nog een gratis upgrade naar een luxe hut. Enkele jaren terug kregen we dit ook al op de veerboot van Oslo naar Kopenhagen.
Anderhalve kilometer verderop ligt de kade waar onze boot vertrekt. Onderweg daarheen nemen we nog een koud biertje op een warm terras. Dan kunnen we aan boord. We zijn hier de enige fietsers. Onze hut blijkt een halve balzaal te zijn op het bovenste dek. Budgetreizigers mogen hier ook op het dek slapen. Twee jonge mannen hebben er zelfs een koepeltentje opgezet. De dramatische reviews die ik had gelezen, waren geschreven door passagiers die de overtocht in het hoogseizoen maakten en geen hut hadden geboekt. Dan moeten de dekken en gangpaden hier 's nachts dichtslibben met gevulde slaapzakken.
Om half vijf varen we de haven van Ancona uit. Voor ons kan deze overtocht niet meer stuk!



wordt vervolgd

[Rob_Gordon]

Ook ik ben erg benieuwd naar de rest van je verslag, dit is het soort reis dat wij de komende jaren ook nog eens willen maken. Dank voor de uitgebreide uitleg over hoe in Griekenland te komen zonder te vliegen, wij doen dat ook liever niet meer.

[keesswart]

De fietsreis

Maandag 30 april 2018. Van Igoumenitsa naar Paramythia, 41 km



's Ochtends vroeg zien we vanuit onze hut in de verte de kust van Albanië opdoemen.



Om negen uur zijn we in de haven van Igoumenitsa. We fietsen de kade op en maken kennis met ons eerste Griekse dorp. Architectonische misbaksels, onafgebouwde huizen en braakliggende percelen vullen het decor, maar in de middenberm van de dorpsstraat ligt wel een mooi nieuw fietspad. Ook de cappuccino keuren we goed. Zodra we brood hebben gekocht, willen we hier geen minuut langer blijven en fietsen we langs binnenweggetjes tussen olijfgaarden de bewoonde wereld uit.



Over de oude hoofdweg klimmen we geleidelijk het binnenland in. In plaats van kilometerpaaltjes staan hier om de zoveel honderd meter wegkapelletjes in de berm. Daarin liggen vaak bidprentjes, kaarsen of olielampjes en flesjes met water.



We moeten nog wennen aan het warme Griekse weer en aan de heuvels. De lange klim direct na Paramythia bewaren we voor morgenochtend.

wordt vervolgd

[_Peter_]

De laatste foto is helaas een treurige herinnering aan een verkeersslachtoffer. Wel een waarschuwing om ook hier op te blijven letten in het verkeer. Veel grieken komen vaak nog 2 handen te kort, namelijk die om ook hun auto te besturen, 1 voor de telefoon, 1 voor de ijskoffie en een sigaret en dan maar sturen met de benen, wat kan er nu mis gaan.

[keesswart]

Het zou kunnen dat hier iemand herdacht wordt, al trof ik bij het kapelletje op de foto geen naam, datum of portretje aan. Veel verkeer was er niet, maar de eerste dag ging er geen kilometer voorbij zonder dat we er een paar langs de weg zagen staan.
Hier is wat meer informatie van een Nederlandse fotografe die een expositie over deze Griekse 'proskinitaria' heeft samengesteld.

[Travelmaster]

Inspirerend, terug naar de essentie van De Wereldfietser!

Dank Kees, ik blijf volgen.

[gios]

+1

[Ruud-H]

Hier is nog iemand heel benieuwd naar het vervolg.
Al helemaal omdat ik met plannen loop om in 2019 door de Balkan te fietsen.

Bedankt voor het delen van jullie reiservaring.

[keesswart]

Dinsdag 1 mei 2018. Van Paramythia naar Manteio, 55 km



Om acht uur beginnen we gelijk aan het klimmen van de eerste 500 hoogtemeters. De ochtendkoelte is meer dan welkom bij de steile stukken in het begin. Later is het klimregime milder, maar worden de schaduwen van bomen en struiken snel korter. Om tien uur zijn we boven en snakken we naar cappuccino met appeltaart. Er is in ieder geval een bar met een schaduwrijk terras, gerund door een dame op leeftijd. Cappuccino maken is voor haar geen optie en de drankjes die de stamgasten hier nu naar binnen gieten, zouden funest zijn voor onze fietsconditie, maar een paar kopjes sterke koffiedrab voldoen ook. Voor de pizzabroodjes die we krijgen nadat Corrie het Griekse woord voor 'taart' heeft opgezocht, vinden het nog wel een beetje vroeg. Gelukkig is het geen probleem als we een paar snickers uit onze tas halen. En die pizzabroodjes nemen we mee voor de lunch.



We fietsen weer verder, verschrikt nagestaard door een lokale Catweazle.



De verlaten weg die we volgen, toont sporen van een onrustige aardkorst, erosie en achterstallig onderhoud.



Het is heter en zonniger dan gisteren. Halverwege de middag wordt het fietsen een uitputtingsslag. Ik had gedacht dat we de camping van Ioannina nog wel zouden bereiken, maar voor een tweede fietsdag is dat een paar heuvelruggen te ver. We hebben al dik 1000 meter geklommen en zelfs op de koelste plekken is het warmer dan 30 graden. Op zoek naar een koele picknickplek, maar bij gebrek aan een weiland met schaduw, stoppen we uiteindelijk bij een grote boom waarvan de schaduw op een grindweg valt. Daar rollen we een karrimatje (dat we altijd meenemen voor als er een opblaasmatje lek zou raken) uit onder de boom en liggen we minstens een uur voor pampus.

Aan het eind van de middag koelen we af bij een een camperveldje met een bar waar luide feestmuziek naar buiten schalt. We bestellen wat kouds en voordat we ook maar iets kunnen zeggen, staat er ook een bak met vers gegrilde stukjes vlees op ons tafeltje. Even overwegen we om hier gelijk onze tent maar op te zetten, al zijn er geen douches, maar dan vindt Corrie op haar smartphone nog een 'art hotel' met voortreffelijke beoordelingen van gasten; slechts een paar kilometer verderop, met uitzicht op het Theater van Dodóni. Die gasten blijken gelijk te hebben. Dankzij een fijne douche, lekker eten uit de streek en een comfortabel bed knappen we na een zware dag weer helemaal op.

De vrouw die het hotel runt, vraagt naar onze reisplannen.
"Verder door het noorden van Griekenland, en dan naar Macedonië", vertelt Corrie.
"Macedonië? Dat is een Griekse provincie. Of bedoel je Skopje", vraagt de vrouw. Op de kaart wijzen we aan waar we heen willen.
"Ja, dat is Skopje, niet Macedonië. Dat zeg ik niet omdat ik Grieks ben hoor, maar buitenlanders kennen de historische feiten niet."
We zwijgen begripvol. Dit is de Balkan, waar de meest gastvrije mensen van Europa wonen, maar ook in menig schuurtje een kalashnikov bewaard wordt. Over historische grenzen, namen en claims kun je hier beter geen discussie beginnen.

wordt vervolgd

[keesswart]

Woensdag 2 mei 2018. Van Manteio naar Ioannina, 33 km



Het Theater van Dodóni werd in de derde eeuw voor Chr. gebouwd door koning Pyrrhus van Epirus (wiens naam nog altijd voortleeft in de term 'Pyrrhusoverwinning'). Op deze plek lag toen een complete stad met een akropolis, marktplein, stadhuis en verschillende tempels. Een paar duizend jaar eerder was hier al een orakel, dat bestond uit een heilige eikenboom, omringd door een kring van bronzen ketels.
Het theater was met een capaciteit van 17 duizend toeschouwers een van de grootste in Griekenland.
In 167 voor Chr. werd het theater door de Romeinen voor een groot deel verwoest. Later verbouwde keizer Augustus het tot een arena voor dierengevechten. Na de opkomst van het christendom en het stichten van het nabijgelegen Ioannina raakte Dodóni in verval. Keizer Theodosius I, die een fanatiek bestrijder was van voor-christelijke praktijken, liet de heilige eik rooien en de wortels ervan verwijderen (de Taliban en IS zijn niet uniek in het opblazen van monumenten die bij niet hun geloof passen). Na een plundertocht van de Goten en een zware aardbeving was er van de stad niet veel meer over. Pas in 1875 werd Dodóni opnieuw ontdekt en opgegraven.



Een groot deel van de ochtend lopen we rond tussen de opgravingen. Er is bijna niemand, maar een groot parkeerterrein doet vermoeden dat het hier in de vakantietijd druk kan zijn.

Wanneer we verder fietsen, is het alweer heet geworden. Onder een overdekte uitkijkpost koelen we even af, terwijl we nog eenmaal een blik op de vallei van Dodoni werpen.



Vroeg in de middag rijden we Ioannina binnen, een van de weinige plaatsen in het Griekse binnenland met een mooie camping: prima gras, genoeg schaduw en fraai uitzicht over het helaas sterk vervuilde, maar wel ansichtkaartblauwe Meer van Ioannina.



In de hete middaguren gaan we naar het aangenaam koele zilversmederijmuseum in de 17e-eeuwse citadel, die door de Turken gebouwd is. Ook de moskee die hier staat, getuigt van de eeuwenlange Ottomaanse overheersing. In 1431 namen de Turken Ioannina in om er tot 1913 te blijven. Aanvankelijk bleef Ioannina een welvarende stad met een universiteit en een groot aantal zilversmeden.



Na 1611 verloren de Christenen hun privileges als gevolg van een mislukte opstand tegen de sultan. De Griekse meerderheid werd naar de buitenwijken verbannen. Binnen de stadsmuren mochten alleen moslims en joden blijven wonen.
In 1788 kreeg Ali Pasja, een militair van Albanese afkomst, hier de touwtjes in handen. In Ioannina ontpopte hij zich als een wreed heerser en een seksueel roofdier, maar in zijn geboortestad Tepelenë heeft men een monument voor hem opgericht. Hij trok zich weinig aan van het verre gezag in Constantinopel en uiteindelijk liep het niet goed met hem af. De sultan stuurde troepen naar Ioannina, dat twee jaar lang werd belegerd. Op zijn 81e vluchtte Ali Pasja met zijn Griekse minnares naar een klooster op een eiland in het meer, waar nu dagelijks bootjes met toeristen heenvaren. In 1822 werd hij overmeesterd door Turkse soldaten en gefusilleerd.

wordt vervolgd

[keesswart]

Donderdag 3 mei 2018. Van Ioannina naar Monodendri, 41 km



De hittegolf is voorbij. Daar ben ik erg blij mee, want vanmiddag staat er weer een halve Alpenpas aan klimmetjes op het menu. 's Ochtends vliegen we met een stormachtige wind in de rug vooruit. Ook nu lukt het goed om drukke wegen te omzeilen. Zelfs een schildpad maakt hier kans om heelhuids de overkant van de weg te bereiken.



Na een lange klim, waarbij een zwerfhond de hele tijd met ons meeloopt, bereiken we het bergdorpje Monodendri. Daar stallen we de fietsen in een hotel en gaan we te voet over een mooi wandelpad naar een uitkijkpunt aan de rand van de Vikoskloof. Daar priemt de zon nog eenmaal heel kort door de wolken. Zodra we terug zijn in het dorp begint het te regenen.



's Avonds moeten we beslissen hoe we de komende dagen naar Macedonië gaan fietsen. Optie 1 is verder via kleine bergwegen naar het Noord-Griekse Kastoria en vervolgens een stukje door Albanië naar het Prespameer. Optie 2 is korter, gaat grotendeels door Albanië en wat minder door de bergen. Optie 1 is misschien de mooiste route, maar gaat veel tijd en energie kosten door het vele klimmen en dalen. Bovendien zijn er nauwelijks hotels of pensions te vinden en zeker geen campings. Optie 2 gaat langs enkele campings en over een doorgaande weg in het oosten van Albanië, waarvan we niet weten hoe druk of hoe slecht die is. We uiteindelijk voor optie 2. Het onbekende Albanië lonkt.


Vrijdag 4 mei 2018. Van Monodendri naar Bourazani, 59 km



's Ochtends is het koud en mistig. We beginnen gelijk met een lange afdaling. Ik ben blij dat we handschoenen mee hebben genomen. In het bergdorpje Ariste kunnen we opwarmen met goede cappuccino en een lekker stuk koek dat ze hier zelf bakken.



Wanneer we helemaal beneden zijn, fietst Corrie rechtuit waar de gps-track rechtsaf gaat.
"Je rijdt verkeerd!", roep ik.
"Maar de weg gaat rechtdoor."
Daar heeft ze gelijk in. Gelukkig herinner ik me opeens weer waarom ik de route hier off road laat gaan.
"Hier gaan we nog iets moois zien!"
We slaan een bospad in en vijf minuten later hebben we een perfecte picknick op een idyllische plek bij een oude brug, die hier in de 19e eeuw gebouwd is op de plek waar eerder een brug uit de Byzantijnse tijd heeft gestaan.



Nog zo'n brug zien we vlak voor Konitsa. Met een hoogte van 20 meter en een lengte van 40 meter is dit een van de grootste oude bruggen op de Balkan.



Na Konitsa wordt het warm en broeierig. Er zit onweer in de lucht. Vlak voor de Albanese grens stoppen we bij een hotel. Even later valt de regen met bakken tegelijk naar beneden.

wordt vervolgd

[dik5]

Heerlijk verslag en foto,s van jullie trip
Wij hebben vanuit het noorden in Istrie tot aan halverwege Montenegro gedaan.
Waren onder de indruk van het ruige landschap met name rondom de Kotorbaai
We genieten nu weer

Dirk

[_Peter_]

Er zijn hier nog veel meer van deze bruggetjes (en ander moois), en ook beschreven in een boekje waarvan ik niet weet of dat nog te krijgen is. Fietsen op zijn Grieks van Bertus Legebeke ISBN 90.74404.12.X

[keesswart]

Zaterdag 5 mei 2018. Van Bourazani naar Farma Sotira, 36 km



Bij de Griekse grenspost wapperen we even met onze paspoorten en mogen we gelijk doorfietsen. Over een moderne brug rijden we Albanië binnen tot aan de slagboom van de Albanese douane. Daar moeten we een tijdje wachten tot een douanier onze paspoorten inneemt, plaats neemt achter een pc en begint te typen.
"De volgende keer zal het sneller gaan", zegt hij, "Want dan zitten jullie al in het systeem."
Op de ramen hangen grote posters die waarschuwen tegen corruptie. Ik zou hier graag een foto willen maken, maar op deze plek lijkt me dat niet zo slim. Albanië was tot 1992 het Noord-Korea van Europa en de paranoia in de hoofden van de mensen met uniformen verdwijnt meestal niet direct na een wisseling van regime.

Even later mogen we verder fietsen en slaan we rechtsaf de weg naar Leskovik in. Er staan gloednieuwe borden, maar na een paar honderd meter gaat het asfalt al over in grind. Het enige verkeer is een jongen met wat geiten. Even later fietsen we weer op asfalt en begint de weg te stijgen. Over de 13 km naar Leskovik doen we tweeëneenhalf uur. Een paar kilometer voor het stadje hoor ik getik van hoeven dichterbij komen. Een oude man op een ezeltje haalt ons langzaam in. Zodra de ezel stopt om water te drinken bij een beekje, halen we ze weer in, maar al snel hoor ik het hoevengetik weer naderen.
"Bye bye!" roept de man lachend met zijn tandeloze mond, terwijl hij ons weer inhaalt om even later in een wijngaard te verdwijnen. Ik hoop dat het ezeltje een mooie beloning krijgt voor deze glansrijke overwinning op een paar ouderwetse treuzelfietsen.

Dan verschijnen de eerste bouwsels van Leskovik. Nou ja, wat ervan over is...



Vervolgens rijden we langs grauwe flats waarvan de pleisterlaag van de muren loslaat en de balkons elk moment naar beneden lijken te kunnen komen.
"Mijn hemel, wat een gribus", zegt Corrie. "Hoe zouden we hier aan eten kunnen komen? En aan geld? Welke valuta heeft Albanië?"
"Met euro's zal het ook wel lukken", stel ik haar gerust.
Na een bocht in de weg komen we op een plein waar alles een stuk vriendelijker oogt. Een terras met parasols van Heineken en Becks, een Vodafonewinkel en om de hoek een pinautomaat van de Raifeissenbank. We trekken 25.000 lek uit de muur en even later drinken we oploscappuccino op het Heinekenterras. Dan halen we brood, kaas, fruit en koekjes bij de buurvrouw, die alles op een fraaie weegschaal met losse gewichten afweegt. Een buurjongen vraagt of we een kamer zoeken, maar wij willen natuurlijk verder fietsen.



Aan de andere kant van het plein eten we nog een deel van onze verse aankopen op een bankje onder een hoge boom. Wanneer we alles weer ingepakt hebben, blijkt het alleen onder onze boom nog droog te zijn. Om ons heen is het gaan miezeren. De loodgrijze wolken die onze kant opdrijven, voorspellen nog veel meer nattigheid. We besluiten de lunch voort te zetten in een cafétaria aan de overkant. Op Corries vraag wat we er kunnen eten, antwoord de jongen die ons bedient: "Potatoes".
We verwachten nu een Albanese versie van een aardappelgerecht dat Vincent van Gogh ooit heeft vastgelegd, maar dat valt mee. Even later staat er een bord vol dampende frieten op ons tafeltje. Dat past ook beter bij deze snacktent met plastic meubilair en een groot plasmascherm aan de muur waarop Amerikaanse video's met een hoog vecht- en schietgehalte zijn te zien.

Drie uur nadat we Leskovik binnenkwamen, fietsen we er weer uit. Het viel ons niet tegen. Vanaf de weg zien het stadje snel kleiner worden.



Wat op de kaart een doorgaande oranje gekleurde route is, blijkt in het veld een smalle verlaten weg te zijn door uitgestrekte bossen. We hadden gedacht het volgende stadje, Ersekë, vandaag nog wel te kunnen halen, maar daar zien we vanaf wanneer het tegen vijven weer gaat regenen en een bord 'Biker Welcomed' een camping aankondigd, waar we ook zonder motor welkom zijn. We nemen een luxe trekkershut met ontbijt en zetten de fietsen in de kinderkamer.



wordt vervolgd

[keesswart]

Zondag 6 mei 2018. Van Farma Sotira naar Körçe, 70 km



We zijn blij dat we gisteren niet hebben geprobeerd om Ersekë te bereiken. De weg wordt namelijk een stuk slechter. Op een aantal plekken is een haarspeldbocht in de oude asfaltweg meters diep weggezakt en moeten we gebruik maken van een veel steilere inkorting, waarvan het wegdek bij elke wolkbreuk met een verse laag puin bedekt wordt.



Langs de weg staat een van de 700.000 bunkers die Enver Hoxha heeft laten bouwen om een invasie tegen te houden. Dit kostte uiteindelijk meer dan twee keer zoveel als de bouw van de Maginotlinie in het oosten van Frankrijk en was even nutteloos. Deze bunkers lijken ook wat minder bestand tegen betonrot dan die van de Atlantikwall.



Later treffen we een groot oorlogsmonument aan. Op een marmeren plaat staat tekst en uitleg in het Albanees. Ik denk dat het om een aanslag op een Duits konvooi gaat, dat hier in juli 1943 op weg was naar Griekenland. Als represaille voor deze aanslag hebben de Duitsers daarna een bloedbad aangericht in het dorpje Borovë.





Overigens genieten we van het ruige landschap en het totale gebrek aan snelverkeer. Terrassen met koffie zijn vanochtend een paar bergen te ver. Vroeg in de middag vindt Corrie wel een geschikt muurtje voor een ligpauze en pakken we gelijk de brander om zelf koffie te zetten.



Een uur later doemt er bij het nietige plaatsje Taç i Sipërm een gloednieuw gebouw op, in een neobelgische stijl die op de Balkan erg in trek is. Vaak blijft het bij een voor West-Europese maatstaven onvoltooid bouwwerk van grijze prefabstenen, maar hier had de eigenaar genoeg geld en doorzettingsvermogen om er een grote pistachetaart van te maken. Het blijkt een restaurant te zijn, dus stoppen we hier voor een tweede koffieronde en een maaltijdsalade. Zoiets duurt altijd langer dan een simpele picknick, zodat het half drie is tegen de tijd dat we Ersekë bereikt hebben.



Ersekë is op zondagmiddag uitgestorven, op een oudemannenbankje na. Wel is er een telefoonwinkel open en werkt daar iemand die goed genoeg Engels spreekt om ons aan een goedkope Albanese telefoonkaart te helpen en die in onze iPad te plaatsen met de juiste internetinstellingen.

Om kwart over vier zien we een hotel annex camping, waar druk gebarbecued wordt.
"Als we vandaag willen kamperen, moeten we hier stoppen", zeg ik.
"Dat is wel vroeg, en we hebben nog maar 42 km afgelegd", zegt Corrie. "Ik rij liever door naar Korçë."
"Dan moeten we nog wel een berg over. Zie je dat nog zitten?"
"Geen probleem, dan hebben we vandaag tenminste wat gedaan."
"Er zit wel onweer in de lucht, maar zo te zien komen de buienwolken niet onze kant op."
Dus fietsen we door. Eerst een klimmetje van 50 m, vervolgens net zoveel naar beneden en dan weer 240 m omhoog. Halverwege de laatste klim horen we het opeens donderen en al gauw vallen de eerste spetters. De buienwolken van een half uur geleden kwamen inderdaad niet onze kant op, maar inmiddels is er boven de berg die we nu opfietsen, een nieuwe wolk verschenen.
"Shit, we hadden toch bij die camping moeten stoppen", zeg ik tussen een bliksemschicht en een harde knal in. "Maar nu moeten we snel op zoek naar een plek om schuilen!"
Die plek vinden we al na vijf minuten: een verlaten huis met een vrachtwagen in de de voortuin, waar niemand inzit. Geen plek waar je dood gevonden wilt worden (in Bosnië zouden er nog booby traps kunnen liggen, maar gelukkig zijn we nu in Albanië), maar een betere schuilplek gaan we hier niet vinden.



Na een kwartiertje schuilen lijkt het onweer voorbij. Regenen doet het nog wel, maar dat overleven we wel. We zijn al bijna op de top.
Tot onze verrassing is de top een stukje verlaagd. Er ligt nu een gloednieuwe, brede en diep ingegraven asfaltweg die de oude afdaling met talloze haarspeldbochten gaat vervangen. Dat scheelt ons een hoop remmen en bijsturen. Met 35 km/uur scheuren we naar beneden. Alleen voor een overstekende kudde vee moeten we even stoppen.



We hebben geluk dat we de wind in de rug hebben en dat deze flink aanwakkert. Na de afdaling vliegen we nog lange tijd met 30 km/u vooruit. Ook is het nu aangenaam koel en nog erg rustig op de weg. Het dal wordt breder en het landschap saaier, maar dat deert ons nu niet. Om kwart voor zeven fietsen we Korçë binnen. Daar verandert de weg opeens in een druk bereden modderpoel met de breedte van een vierbaansweg. De meeste automobilisten rijden nu voorzichtig, op een amokmaker na, die iedereen met hoge snelheid inhaalt en Corrie trakteert op een modderdouche.
Een half uur later hebben we een mooi pension gevonden, met een badkamer en een balkon waar alles uit kan druipen.

wordt vervolgd

[keesswart]

Maandag 7 mei 2018. Van Körçe naar Oteševo, 59 km



De orthodoxe kathedraal is misschien wel het meerst markante bouwwerk van Korçë. De kerk is kort na de instorting van het communistische regime gebouwd op de fundamenten van de oude kerk, die in 1968 was gesloopt nadat Albanië officieel tot atheïstische staat was uitgeroepen. In 2011 stond bijna 60 procent van de bevolking in en rond Korçë geregistreerd als moslim en 16 procent als Albanees orthodox (dus christelijk). Van de rest geeft een groot deel liever geen antwoord op vragen over religie.



In de chique voetgangerszone tegenover de kathedraal gaan we op zoek naar de betere koffietent, waar ze behalve iets dat op koffie lijkt, ook koek of taart hebben. Maar waar we ook kijken, op geen enkel terras zien we mensen koffie drinken op een manier die ons aanspreekt. Wel wemelt het van de barretjes met kettingrokende mannen en oorverdovende muziek. Corrie heeft bedacht dat we moeten speuren naar café's waar ook vrouwen zitten, want die houden volgens haar meer van koffie met gebak dan mannen.
"Achter die poort zou wel eens een theetuin kunnen zijn", zegt ze na een tijdje zoeken.
Ik kan het nauwelijks geloven, maar ze heeft het goed gezien. Verscholen in het groen van een fraaie tuin staat Vila Themistokli, een pension annex tearoom. Een rook- en muziekarme oase met goede cappuccino en echte carrot cake!



We zitten hier ook op historische grond. In 1916 werd deze villa bewoond Themistokli Gërmenji, een Albanese guerillastrijder die door een Franse commandant was benoemd tot prefect. Korçë was toen de hoofdstad van de Autonome Albanese Republiek van Korçë, die tot 1920 heeft bestaan onder Frans militair gezag. (Dit gebied hoorde tot 1912 bij het Ottomaanse rijk. In dat jaar werd het bezet door de Grieken, die het zuiden van Albanië Noord Epirus noemden en het op cultuur-historische gronden als een Griekse provincie beschouwden. In 1913 werd de Vrede van Londen gesloten, waarbij Groot-Brittannië, Duitsland, Rusland, Oostenrijk-Hongarije en Italië overeenkwamen dat het hele gebied onderdeel werd van de nieuw opgerichte staat Albanië. Hierop ontketende het Griekse deel van de bevolking hier een opstand, die werd neergeslagen door de Albanese gendarmerie onder leiding van Nederlandse militairen. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog trokken deze zich terug en in 1915 namen de Grieken het zuiden van Albanië opnieuw in. In de zomer van 1916 werd Korçë bezet door Bulgaren, die drie maanden later werden verdreven door de Franse troepen die er tot 1920 zouden blijven.)
In de Autonome Albanese Republiek van Korçë waren Albanees en Frans de officiële voertalen. Onderwijs in Turks en Grieks werd afgeschaft. In Korçë kwam ook een Franse school. Een van de studenten op deze school was Enver Hoxha, de latere communistische dictator.
Themistokli Gërmenji bleef maar een jaar in functie. Eind 1917 werd hij beschuldigd van collaboratie met de centrale machten (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije en Bulgarije). Kort daarna werd hij geëxecuteerd. Later zou blijken dat het Franse militaire tribunaal dat hiervoor verantwoordelijk was, misleid was door Griekse informanten.

We fietsen de stad uit en behelpen ons de eerste 10 km met een smalle vluchtstrook langs een drukke weg. Dan nemen we een binnenweg naar Pojan. Daar drinken we nog een keer koffie, ditmaal op het terras van een oudemannenbar tegenover de moskee. Dit is een andere planeet dan de tuin van Vila Themistokli. De stamgasten gaan gewoon verder met hun gesprek van de dag, maar de kinderen die zojuist nog op straat speelden, doen nu hun uiterste best om onze aandacht te trekken. Het doet me denken aan het platteland van Roemenië, waar ik in 1982 fietste met twee Engelse wereldfietsers. Daar werden we elke keer als we bij een put stopten om onze bidons te vullen, besprongen door "Gummi, gummi!" roepende kinderen die probeerden alle toeters en bellen van onze fietsen te slopen. Café's bezochten we toen niet. Nu houdt een stevig hek om het terras alle nieuwsgierigen nog een beetje op afstand.
"Maak hier maar geen foto", zegt Corrie. "Anders komen we hier straks niet meer weg..."

We fietsen de bergen weer in over een gloednieuwe weg, waar nu nog weinig verkeer langskomt. Wie nog wil genieten van het nagenoeg autovrije platteland van Albanië, moet niet te lang meer wachten.



We naderen het Grote Prespameer, dat in drie landen ligt: het grootste stuk in Macedonië en twee kleinere stukken in Albanië en Griekenland. Er is hier maar één grensovergang, tussen Albanië en Macedonië. De weg tussen de Macedonische- en de Griekse oever is al jarenlang gesloten en zal pas open gaan wanneer Griekenland en Macedonië definitief een akkoord hebben bereikt over de landsnaam van wat in officiële stukken nu nog Fyrom heet (Former Yugoslavian Republic of Macedonia). Tussen het Griekse en Albanese deel ligt alleen een geitenpad. Er is ook een Klein Prespameer, dat helemaal op Grieks grondgebied ligt.
In het Albanische stuk waar we nu fietsen, zijn de wegwijzers en plaatsnaamborden tweetalig. Onder de Albanese naam in latijns schrift staat de Macedonische naam in cyrillisch schrift. Op de Balkan wemelt het van dit soort Voerstreken.

Dan zien we het blauwe water van het Grote Prespameer verschijnen. Corrie pakt haar verrekijker en ziet gelijk een roze pelikaan. Ook de kroeskoppelikaan, grote zilverreiger, dwergaalscholver en steenarend komen hier voor.



In vier minuten passeren we de beide grensposten. De grootste verandering is de toename van zwerfvuil aan de Macedonische kant. Dan zien we een rij vakantiehuisjes en wat caravans. Daar moet de camping zijn, nu moeten we alleen de ingang nog vinden. Een zijweg waarvan we vermoeden dat die naar de camping gaat, eindigt voor een surrealistische ruïne van wat een luxe hotel had moeten worden. Drie morsige mannen zitten zich te bezatten op een muurtje voor de versperde ingang.
"Zzis is beautiful hotel!" lalt er eentje.
"Verry beautiful inside as well!", raaskalt een ander.
Dit is hotel Evropa, de ultieme locatie voor thrillers en detectives. (Een prachtige fotoreportage is hier te zien).



We laten dit mooie hotel links liggen en volgen een pad naar een roestige slagboom. Het lijkt erop dat hier de ingang van de camping is. Aan een boom naast een groen uitgeslagen caravan wijst een bord ons naar de receptie.



Dan staan we voor een bouwsel dat wel een likje verf kan gebruiken.



Honderd meter verder staat een tractor te glimmen naast een berg aangeharkt afval. De voorbereidingen voor het nieuwe seizoen zijn blijkbaar al in gang gezet.



Dan komt een kleine vrouw in een vaal schort en met haren die lang geleden zijn geverfd, naar ons toe. Ze zegt iets wat wij niet verstaan.
"Is this still a campsite?", vraagt Corrie.
"Da", antwoordt de vrouw.
"But is it open?"
"Da."
"Can we camp here tonight?"
"Da."
Een beetje besluiteloos kijken we elkaar aan. Inmiddels staat er ook een roedel zwerfhonden om ons heen. Dan komt er een man uit een caravan naar ons toe.
"Can I help you?", vraagt hij in vloeiend Engels.
Hij verzekert ons dat we hier kunnen kamperen, en dat alleen de douche niet werkt. Zelf is hij veertig jaar geleden uit Macedonië naar Londen verhuist, maar nu is hij hier weer neergestreken.
"Het is hier prachtig", vertelt hij. "Het meer, de bergen, de ruimte en de rust."
"Maar hoe zit het met die honden hier?"
"Die hebben honger, maar ze zullen echt niet bijten", verzekert de man ons.

Corrie volgt de vrouw naar de receptie terwijl ik een gemaaid stukje gras inspecteer om de tent op te zetten. Het is al vijf dagen terug dat we hebben gekampeerd. Ik heb er wel weer zin in.
Even later is Corrie water aan het koken voor een kant- en klaar feestmaal uit een zak van een bekende outdoorwinkel. Die hoeven we morgen niet meer over de berg te sjouwen.
Vijf paar hongerige hondenogen staren ons aan, maar onze buurman uit Londen had gelijk. Die beesten doen geen vlieg kwaad.

Na het eten maken we nog een korte wandeling in de schemering. Op een pier met kapotte lantaarns uit het jaar nul staren we over het Grote Prespameer. Onze buurman heeft gelijk. Dit is een prachtige plek die bol staat van vergane glorie. In een normaal land zou dit allang door Center Parks zijn overgenomen.



Later zal ik ontdekken dat er in Oteševo nog een ander hotel is. Een kilometer voorbij hotel Evropa ligt het Lakeview hotel, waar de premiers van Macedonië en Griekenland, een maand na ons verblijf op de camping, het eens zijn geworden over een oplossing voor het slepende conflict tussen de beide landen over de naam van Macedonië. Als we hier internetbereik hadden gehad en op booking.com hadden kunnen kijken, was dit wel een minder leuk verhaal geworden.

wordt vervolgd

[_Peter_]

In Dürres was ik verbaasd een standbeeld te zien voor een, volgens de Albanezen, Nederlandse held die tijdens de eerste vredesmissie ooit (waar Nederland aan deel nam) sneuvelde om de lieve vrede te bewaren. Het blijft een vreemd land, en inderdaad je moet snel zijn wil je nog wat vergane glorie meemaken.
https://www.tracesofwar.com/sights/5068 ... homson.htm

[keesswart]

Dinsdag 8 mei 2018. Van Oteševo naar Ohrid, 58 km



Vandaag beginnen we gelijk met de klim naar de 1600 m hoge Galicicapas tussen twee grote meren: het op 849 m hoogte gelegen Grote Prespameer en het 200 m lager gelegen Meer van Ohrid, waarop het eerste meer via een ondergronds grottenstelsel afwatert. Anders dan gisteren is de atmosfeer vandaag klam en het uitzicht heiïg. Boven het water is het nog redelijk helder, maar rondom de bergen stapelen donkere wolken zich snel op.



De weg is nu een oase van rust, maar borden vol kogelgaten verraden dat er hier soms flink op los wordt geknald.



Koffie moeten we vandaag zelf zetten. Inmiddels is het ook gaan regenen. Onder een lage boom vinden we nog een smal strookje droog asfalt waar we op gaan zitten.



Na de koffie blijft het nog een tijdje regenen, maar bovenop de pas klaart het op en zien we de bergtoppen verschijnen.



Voor we aan de afdaling beginnen, steken we een kaarsje aan in een kapelletje langs de weg.



Tijdens de afdaling hebben we een spectaculair uitzicht op het Meer van Ohrid.



Boven het water komt een nieuw regenfront onze kant op.



De weg langs het Meer van Ohrid wordt drukker. Ook wemelt het er van de hotels, die betere tijden hebben gekend. We worden hier regelmatig ingehaald door auto's, waaruit iemand ons in steenkolenengels toeroept: "Campings are closed. I have nice room for you for little money!"
Vlak voor Ohrid kunnen we de drukke weg verlaten. Deze uitgerolde loper van rood asfalt is misschien wel het mooiste fietspad van Macedonië.



wordt vervolgd