Pagina 1 van 9

Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: ma 22 jan, 2018 17:55
door keesswart
Soms fiets ik puur voor mijn plezier, maar als auteur van enkele fietsgidsen stap ik ook vaak op de fiets om dingen uit te zoeken of te controleren. Zo reed ik in 2016 en 2017 viermaal een stuk van de Frontlijnroute, waar ik al vijf jaar niet was geweest. In totaal was ik zes weken onderweg om de hele Frontlijnroute te verbeteren en weer up-to-date te krijgen. Voor de eerste editie, die in 2012 verscheen, had ik er vanaf 2009 al 10 weken rondgefietst. Ook hebben enkele proeffietsers toen de meeste trajecten nog nagefietst.
Het verwerken van de gemaakte aantekeningen, gps-data en foto's kost nog veel meer tijd dan het veldwerk. Daarbij komt nu ook nog het bijwerken van de routekaarten en het tekenen van nieuwe stadsplattegrondjes (tot in 2015 deed uitgever-cartograaf-vormgever Michaël Wannet dit nog). Het eindresultaat is een grondig vernieuwde fietsgids, die begin maart zal verschijnen.
Het eindresultaat laat echter niet zien hoe zo'n route met veel zwoegen, genieten, wikken en wegen geleidelijk tot stand is gekomen; en dat er nog veel meer te zien is dan uiteindelijk in een fietsgids kan komen te staan. Daarom wil ik hier de komende weken wat van deze uit de hand gelopen hobby laten zien.

Dag 1, 18 april 2016. Van Breskens naar Diksmuide

Afbeelding

Het is een frisse maar zonnige lentedag. Ik heb nu geen zin in een lange treinreis met twee of drie maal overstappen naar Veurne of Oostende, maar wil snel op mijn fiets kunnen stappen. Daarom neem ik de rechtstreekse trein naar Vlissingen en de fietspont naar Breskens. Dan volgt een pittig stuk fietsen over de zeedijk met een harde tegenwind. Die dijk is de laatste jaren versterkt met nieuwe duinen, waarvan het zand me nu om de oren waait.
In de verte zijn de havenkranen en windturbines van Zeebrugge al te zien.

Afbeelding

Verderop ligt de Verdronken Zwarte Polder. Hier ligt een slufter, die kon ontstaan na een dijkdoorbraak in 1802. Voorbij Cadzand ligt nog een veel grotere slufter: het Zwin. Dit is het restant van een zeearm die eeuwen geleden de vaargeul naar Brugge vormde. Een fietspad langs de Internationale Dijk, die de zuidgrens van het Zwin vormt, verbindt Cadzand met Knokke.
Deze dijk gaat verdwijnen en de achterliggende Willem-Leopoldpolder wordt dan ontpolderd, zodat het Zwin, dat nu langzaam verzandt, meer water zal kunnen bergen (zie hier). Deze ontpoldering verloopt een stuk geruislozer dan die van de Hedwigepolder aan de andere kant van Zeeuws Vlaanderen, waar de landbouwlobby en een legertje politici jarenlang geprobeerd hebben om de ontpoldering te dwarsbomen. Het grote verschil is dat de Willem-Leopoldpolder net over de grens ligt, waar men niet lijdt aan het Zeeuwse Luctor-et-Emergo-syndroom.

Afbeelding

Vanaf Knokke verandert de open kust met duinen, dijken en slufters in een eindeloze kuststad, met een kilometerslange muur van torenhoge appartementen langs het strand en af en toe een vergeten stukje duin ertussen. Bij gebrek aan landschap gaat fietsen langs deze Costa del Vlaanderen mij snel vervelen, zeker met tegenwind.
Daarom zet ik mijn fiets achterin de kusttram, die in bijna twee uur naar Nieuwpoort Bad boemelt, met een overstap in Oostende. In de oude frontlijngids was al te lezen dat fietsen voor een paar euro in deze tram meemogen, dus die tip blijft staan. Al denk ik wel dat je op drukke dagen alleen op de beginstations Knokke en Oostende de fietsplek nog leeg zult aantreffen.

In Nieuwpoort Bad start de Frontlijnroute aan het begin van het Westerstaketsel, een pier die het strand scheidt van de vaargeul naar de IJzermonding. De laatste keer dat ik hier was, stond op deze plek een standbeeld van de 'Godin van de wind', uitgebeeld als een stijlvolle dame die vanonder een grote strandhoed zeewaarts tuurt. Voor het oog was ze een fraaie verschijning, waar je best mee op pad zou willen gaan. Maar pas op: zeker voor fietsers kan ze meedogenloos uitpakken.

Afbeelding

Nu staat hier een abstracte sculptuur van Willem Vermandere met de titel 'Verzoening'. Eronder is te lezen: 'Ingehuldigd op 8 oktober 2014 op de plaats waar het westelijk front begon, ter gelegenheid van de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog'.
De foto van deze plek in de gids, waarop de Godin van de Wind nog te zien is, zal ik moeten vervangen. Vandaag is er helaas geen geschikt licht om een nieuwe foto te maken die net zo fraai is als de oude. Dus zal ik hier nog eens terug moeten komen met beter weer.

Van de frontlinie is hier niets meer terug te vinden. Wel stuit ik na enig speurwerk op een demarcatiesteen, enigszins verborgen tussen de appartementen achter de kustpromenade. Dit is de meest noordelijke van de circa honderd gedenkstenen die in de jaren twintig langs de frontlijn in België en Frankrijk zijn geplaatst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers hun best gedaan om de opschriften onleesbaar te maken, maar dat is niet helemaal gelukt. 'Hier werd de overweldiger tot staan gebracht - Ici fut arrêté l'envahisseur - Here the invader was brought to a standstill', valt nog net op drie zijden van de steen te lezen.

Afbeelding

Ik fiets enkele kilometers landinwaarts naar de Ganzepoot: het sluizencomplex dat in 1914 benut werd om van de smalle IJzer een brede waterlinie tegen de oprukkende Duitse troepen te maken. Bij helder weer is de Ganzepoot goed te overzien vanaf de top van het nabijgelegen Koning Albert I monument.

Afbeelding

Dan volgt de Frontzate, het fietspad op de oude spoorbedding naar Diksmuide. Bij het voormalige station van Ramskapelle zitten drie versteende soldaten met elkaar te drinken. ‘Verbroedering 25-12-1914’ heet dit kunstwerk van William Livermore. Op kerstavond 1914 besloten frontsoldaten op allerlei plekken spontaan de strijd te onderbreken om kerst met elkaar te vieren. Hun commandanten waren verbolgen. Zodra de weersomstandigheden het toelieten, moesten de militairen elkaar weer gaan beschieten.

Afbeelding

In Oud Stuiveken staat een monument voor de gesneuvelden van het eerste en tweede bataljon karabiniers wielrijders. Ik heb geen idee waar deze fietsers voor ingezet werden, maar niets was in die tijd onmogelijk. De fiets was in 1914 een relatief nieuw vervoermiddel. Net als de zeppelin, waarmee soms bombardementen werden uitgevoerd. Allerlei nieuwe vindingen en technieken werden uitgeprobeerd, en dat liep vaak niet goed af.

Afbeelding

Vlak voor Diksmuide ligt de Dodengang, waar een deel van de loopgraven is geconserveerd en met houten vlonders en betonnen 'zandzakken' geschikt gemaakt is voor toeristische consumptie. Even verderop staat de robuuste IJzertoren, die gebouwd is op de plek waar in 1914 Duitse en Belgische soldaten spontaan kerst met elkaar gingen vieren. Het is ook een plek waar Vlaamse soldaten zich steeds meer gingen storen aan de arrogantie van hun Franstalige officieren.
Het bijzondere van de IJzertoren is dat deze destijds tegen de verdrukking in tot stand is gekomen. Vanaf het begin was deze toren niet alleen een monument voor gesneuvelde Vlamingen, maar ook een symbool van de Vlaamse Beweging, die door de Belgische overheid zowel na de Eerste als de Tweede Wereldoorlog werd beschuldigd van collaboratie met de Duitsers. In 1946 werd de IJzertoren vakkundig opgeblazen. De daders zijn nooit opgespoord, zodat er over de verwoesters van deze toren wel net zoveel complottheoriën zullen bestaan als over de Bende van Nijvel. Bijna twintig jaar later verrees op de ruïnes van zijn voorganger de huidige IJzertoren. Ditmaal van gewapend beton, dus beter bestand tegen dynamiet, maar niet tegen de toenemende verscheurdheid binnen de Vlaamse Beweging.
In de fietsgids probeer ik als niet-Belg de bizarre geschiedenis en betekenis van de IJzertoren, de jaarlijkse IJzerbedevaart en de rechtse afsplitsing daarvan, de IJzerwake, in een halve pagina uit te leggen aan andere niet-Belgen. Dat is best wel spitsroeden lopen, want minstens een op de drie lezers komt uit Vlaanderen.

Afbeelding

Na jaren van verwaarlozing en een gedwongen sluiting is camping De IJzerhoeve in Diksmuide weer open. Wanneer ik langs kom fietsen, zijn de kleinzoons van de vroegere eigenaar hard bezig om het terrein op te knappen. Enkele maanden na mijn bezoek is de camping gereed voor het zomerseizoen (zie hier).

Wordt vervolgd

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: ma 22 jan, 2018 20:51
door Shadow
Het grote verschil is dat de Willem-Leopoldpolder net over de grens ligt, waar men niet lijdt aan het Zeeuwse Luctor-et-Emergo-syndroom.
Ik zou jou wel eens willen horen als de overheid je voortuin onder water wil zetten omdat ze met je buurman afgesproken hebben dat ze zijn oprit verbreden en in ruil daarvoor jouw voortuin annexeren.
Wij zien hier alles al voorbij drijven wat door handjeklap op niveau niet in Nederland maar in Antwerpen z'n containers gaat lossen, mag je in ruil daarvoor ook je zeewering nog verzwakken. Kees ik weet niet wat je er van denkt maar als je door Groningen fietst, kijk je dan ook neer op die stumpers met hun oude huizen die ze maar niet willen verlaten ondanks dat renoveren meer kost dan verhuizen?

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: ma 22 jan, 2018 22:43
door keesswart
Ik kijk op niemand neer, maar zie wel dat historisch gegroeide sentimenten en economische belangen hier verhinderen dat er goed nagedacht wordt over problemen die er aan gaan komen. Tegenover wat ik het 'Luctor et Emergo syndroom' van de Zeeuwen noem, staat het 'Blokkade van de Schelde trauma' van Antwerpen (zie hier). En aan elke kant zie ik 'alternatieve feiten' ontstaan: zo wordt in Zeeland het landinwaarts verleggen van een zeedijk gelijkgesteld aan het verzwakken van de zeewering en in Antwerpen het niet uitdiepen van de Westerschelde beschouwd als het opnieuw afsluiten van de Schelde.
Het opportunisme van politici in deze kwestie vind ik vergelijkbaar met het opportunisme waarmee diezelfde politici jarenlang de gevolgen van gaswinning in Groningen hebben gebagatelliseerd. Als ik mij een mening moet vormen over ontpolderen, hecht ik meer waarde aan wat een op mij integer overkomende marien bioloog daarover kan vertellen (zie dit filmpje) dan wat politici als Jan Peter Balkenende en Henk Bleker daarover te melden hadden. Als dat soort bestuurders hun zin blijft krijgen, trekt één partij uiteindelijk aan het langste eind: Antwerpen komt dan door de toenemende zeespiegelstijging vanzelf aan zee te liggen. Of Nederlandse klimaatvluchtelingen dan met open armen onthaald zullen worden in het hoger gelegen België, valt nog te bezien :?

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: ma 22 jan, 2018 22:51
door Shadow
Ik twijfel sowieso aan bestuurders en hun beweegredenen in deze, maar goed, dank voor je antwoordt!

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 00:03
door Tom vds
Shadow schreef:
ma 22 jan, 2018 20:51
onder water wil zetten ... jouw voortuin...
Zonder een oordeel uit te spreken....
Hier http://www.ruimtevoordewaal.nl/nl/home waren nog niet zo lang geleden ook vele voortuinen (en meer dan dat).
Accepteer het maar. :roll:

Groet, Tom.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 07:26
door Inge1
Tof Kees een stukje in kijk in de keuken van fietsroutes maken. Ik zie uit naar het vervolg.

Dat het spitsroeden lopen blijft blijkt al uit bovengenoemde reacties.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 08:16
door HansvanderVeeke
Mooi stukje Kees. En erg mooie foto's. Het leven van een routemaker gaat niet altijd over gebaande paden.
En gelukkig heb je nog steeds een (onderbouwde) mening. Zou jammer en saai zijn als mensen die achterwege laten :wink:

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 08:39
door Georg
Shadow schreef:
ma 22 jan, 2018 20:51
Het grote verschil is dat de Willem-Leopoldpolder net over de grens ligt, waar men niet lijdt aan het Zeeuwse Luctor-et-Emergo-syndroom.
Ik zou jou wel eens willen horen als de overheid je voortuin onder water wil zetten omdat ze met je buurman afgesproken hebben dat ze zijn oprit verbreden en in ruil daarvoor jouw voortuin annexeren.
Wij zien hier alles al voorbij drijven wat door handjeklap op niveau niet in Nederland maar in Antwerpen z'n containers gaat lossen, mag je in ruil daarvoor ook je zeewering nog verzwakken. Kees ik weet niet wat je er van denkt maar als je door Groningen fietst, kijk je dan ook neer op die stumpers met hun oude huizen die ze maar niet willen verlaten ondanks dat renoveren meer kost dan verhuizen?
+1

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 10:13
door groverr
Afgelopen voorjaar heb ik de Groene valleienroute gefietst. Hele stukken zijn hetzelfde. Ik ben niet zo van de boekjes en het stoppen bij 'zware kost' locaties. Alleen al door ergens te fietsen word ik mij vaak erg bewust van de geschiedenis. De aanblik van een begraafplaats met zwarte kruizen van gevallen Duitsers vond ik erg aangrijpend. Gelukkig verder mooie natuur en lekker buiten achter de GPS aan. Daar ging het mij dit keer om.

Je uitleg over de hoeveelheid werk en keuzes, maken mij nu wel meer overtuigd dat het leuk kan zijn om toch een boekje aan te schaffen voor thema routes of langere routes. De praktische informatie zit eigenlijk allemaal in de telefoon, zoals campings, supermarkten of fietsenmakers.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 12:37
door Fedor
Hier zwaar interesse in de verschillende oorlogen dus leuk om te lezen hoe zo'n gids tot stand wordt gebracht en up-to-date wordt gehouden. En mooie foto's.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 16:40
door keesswart
groverr schreef:
di 23 jan, 2018 10:13
Afgelopen voorjaar heb ik de Groene valleienroute gefietst. Hele stukken zijn hetzelfde.
De Groene Valleienroute lift tot Boulogne-sur-Mer grotendeels mee op de Noordzeeroute (LF1), en is ook geschikt als aanrijroute naar het begin van de Frontlijnroute bij Nieuwpoort. Tussen Nieuwpoort en Diksmuide valt de Frontlijnroute even samen met de Groene Valleien. Ook bij Arras en in Romagne-sous-Montfaucon komen ze elkaar nog even tegen.
In de gids heb ik een kaartje opgenomen waarop je kunt zien dat nog veel meer fietsroutes de Frontlijnroute kruisen. Zo kun je ook zelf een route samenstellen door delen van deze routes te combineren.

Afbeelding
groverr schreef:
di 23 jan, 2018 10:13
Ik ben niet zo van de boekjes en het stoppen bij 'zware kost' locaties. Alleen al door ergens te fietsen word ik mij vaak erg bewust van de geschiedenis. De aanblik van een begraafplaats met zwarte kruizen van gevallen Duitsers vond ik erg aangrijpend.
Ook ik had dagen dat ik dacht 'nu even niet', en dan fietste ik rustig door. Of ik ging op zoek naar relatief onbekende plekken, waar ook van alles gebeurt is.
Het kan ook verslavend worden, zoals is gebeurd bij Jean Paul de Vries. In 2008 reed ik de Groene Valleienroute en belandde ik in Romagne bij toeval, terwijl ik op zoek was naar een café, in zijn indrukwekkende museum. Toen kwam ik voor het eerst op het idee om de hele frontlijn af te fietsen.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 16:41
door keesswart
Dag 2, 19 april 2016. Van Diksmuide naar Ieper

Afbeelding

Langs de oevers van de IJzer en de Ieperlee slingert de route vrijwel autovrij naar Ieper. Onderweg controleer ik de nummers van de fietsknooppunten, die ik volledigheidshalve noem in de navigatietekst. Dat leek handig, totdat het netwerk van fietsknooppunten in West-Vlaanderen radicaal op de schop werd genomen. De meeste bordjes vermelden inmiddels de nieuwe nummers, maar af en toe verraadt een afwijkend oud nummer bovenop een wegwijzer dat de persoon die de bordjes heeft verwisseld, niet altijd een ladder bij zich had.

Afbeelding

Vlak voor Ieper verlaat ik de hoofdroute voor een alternatief traject langs de slagvelden rond Ieper. Dit traject is bedoeld voor fietsers die wat meer willen zien van het vele oorlogserfgoed rond Ieper. Wie in een wat hoger tempo door wil fietsen, kan dit traject links laten liggen.

Bij Langemark bezoek ik het Studentenfriedhof, waar meer dan 40.000 Duitse soldaten liggen, waarvan een tweetal later Brits bleek te zijn. Op een muur staan namen van 3000 studenten, die in collegezalen waren gezwicht voor nationalistische praatjes en zich vervolgens als vrijwilliger hadden aangemeld. Naïef en onervaren sneuvelden ze massaal bij de eerste gevechten om Ieper. Met vlakke grijze grafstenen onder hoge eiken is deze begraafplaats van een serene schoonheid, die niet wordt vertroebeld door uitingen van trots of grandeur. Anders dan de Britten en de Fransen, hebben de Duitsers het afgeleerd om hun verleden te romantiseren.

Afbeelding

Onderweg stop ik even bij een Mariabeeldje. Het is een van de weinige die hier nog staan. De meeste zullen in het strijdgewoel ten onder zijn gegaan. Dit beeldje heb ik vijf en zes jaar terug gefotografeerd. De eerste keer, op 19 mei 2010, waren de velden erachter nog kaal.

Afbeelding

Een jaar later, op 13 juni 2011, stond het hier vol met graan.

Afbeelding

Nu, op 19 april 2016, is het hier al veel groener dan het in 2010 een maand later was. Ditmaal fotografeer ik het beeldje met de brievenbus ernaast, die een hoog boer-zoekt-vrouw-gehalte heeft.

Afbeelding

Wanneer ik nog wat uitzoom, zie je het begin van een illegale stortplaats. Nu lijkt het nog bouwafval, maar een volgende keer liggen er misschien vaten met drugsafval bij. Klein bier vergeleken met wat zich hier een eeuw geleden afspeelde, dat wel.

Afbeelding

Dan komt Tynecot Cemetery in zicht. Met 12.000 graven en de namen van 36.000 vermisten is dit het grootste Britse oorlogskerkhof ter wereld. Maar liefst 70% van de graven is naamloos, met de standaardtekst 'A soldier of the Great War, known onto God'. Van vier graven is vastgesteld dat het om een Duitser gaat. Bussen met Britse bezoekers rijden af en aan.

Afbeelding

Veel minder massaal en sfeervoller vind ik Buttes New British Cemetery in het Polygoonbos ten zuiden van Zonnebeke. Hier lijkt geen kip te komen. Ik hoor vogels tsjilpen en ruik het voorjaar. Ook hier staat op driekwart van de graven geen naam vermeld. Mensen die niet weten waar hun overgrootvader is begraven of gewoon een geschikte plek zoeken om bij het verleden stil te staan, zouden net zo goed hierheen kunnen komen. Alleen wordt deze mooie plek niet op de site van Lonely Planet vermeld onder 'Ten places to commemorate the Great War'. Gelukkig maar.

Afbeelding

Aan de Meenseweg, net voorbij pretpark Bellewaerde, ligt Kasteelhof 't Hooghe. In de tuin van dit hotel liggen ondergelopen mijnkraters met daaromheen enkele goed geconserveerde loopgraven. Hier ging de oorlog letterlijk ondergonds. Beide partijen groeven tunnels onder elkaars stellingen (soms tot 65 m diep) en stopten deze vol met explosieven. Voor de Britten was de Meenseweg, die lijnrecht van Ieper naar het front liep, de 'gateway to hell'. In 1917 was het front haast niet meer te bereiken. Wie hier gewond raakte en nog gered kon worden, moest veel geduld hebben. Voor één brancard waren zes dragers nodig, die er zes uur over deden om sjouwend door de zuigende modder een halve kilometer af te leggen.

Afbeelding

De route gaat verder naar Hill 62 (destijds genoemd naar het hoogtecijfer van 62 m dat op de kaart stond), een heuveltop waar je nu een mooi uitzicht op Ieper hebt, zeker als je beseft hoe het er hier 100 jaar geleden uitzag. In de wijde omtrek van Ieper stond toen geen muur of boom meer overeind. Een dikke laag stinkende modder bedekte de slagvelden en overal lagen mijnkraters, volgelopen met water en drijfzand.

Afbeelding

Bij Zillebeke ligt weer een heuvel: Hill 60. Bovengronds keken Duitse troepen hier twee jaar lang uit op Ieper, terwijl ondergronds Britse, Canadese en Australische mijnwerkers tunnels aan het graven waren. De mijn die in een van de tunnels was gelegd, werd bijna door de Duitsers ontdekt, toen ze deze tot op een paar centimeter waren genaderd. De spanning in de Duitse loopgraven was te snijden: 's Nachts hoort men vaak geklop onder de grond. De één zegt dat het de onzen zijn, de ander dat de Engelse genie bezig is mijnen te leggen; deze onzekerheid maakt een mens zeldzaam nerveus.'
Op 7 juni 1917 ontploften 19 van de 23 parate mijnen onder de Duitse stellingen. Van de overgebleven mijnen onplofte er één alsnog in 1955 tijdens een onweer bij Gheer (verderop langs de hoofdroute); drie andere liggen nog altijd te roesten in de grond. De bodem van deze heuvel heeft een ribbelpatroon gekregen als gevolg van de explosies.

Afbeelding

Als ik weer op mijn fiets stap, komt er net een toeristenbusje aanrijden. 'War & Beer Tours' staat erop. Het is vast een beproefde formule van de Ieperse toeristenindustrie: eerst een rondje Great War en daarna bijkomen in de Sint-Sixtusabij van Westvleteren, waar goddelijk bier wordt gebrouwen.

's Avonds loop ik van de camping in Ieper nog even naar de Menenpoort. In 1927 voegden de Britten deze poort als nieuw bouwwerk toe aan de Ieperse binnenstad. Op de muren zijn de namen van meer dan 50.000 vermiste soldaten te lezen.

Afbeelding

Nog elke avond wordt hier de Last Post geblazen voor busladingen Britse toeristen. Velen herken je gelijk aan de plastic klaproosjes, bierbuiken, Schotse kilts, felgekleurde haren of een overmaat aan tatoeages. Hun gesneuvelde overgrootvaders zouden vreemd opkijken als ze konden zien hoe de 'gewone' Brit er 100 jaar later uit is gaan zien. Als ik ze op de camping zie, vrees ik dat alle snurkrecords gebroken gaan worden en leg ik alvast oordoppen klaar.

Afbeelding

Ieper werd aan drie kanten omsingeld door Duitse troepen. Zij wilden deze stad innemen om daarna door te kunnen stomen naar de Kanaalkust, om daar de aanvoer van troepen en materieel uit Engeland via de havens van Duinkerke, Calais en Boulogne te blokkeren. Het is de Duitsers niet gelukt om Ieper in te nemen, maar na vier bloedige veldslagen was de stad wel compleet verwoest. Als het aan Winston Churchill (die destijds voorzitter was van de Imperial War Graves Commission) had gelegen, was Ieper niet meer opgebouwd, maar een ruïne à la de Berlijnse Gedächtniskirche gebleven.
De Ieperse bevolking had echter andere belangen en keerde terug naar de stad. Uiteindelijk werd besloten om Ieper zoveel mogelijk in de vooroorlogse staat terug te brengen. Kort voor de oorlog was de binnenstad nog gerestaureerd, waardoor voldoende kennis en ervaring aanwezig was om de stad te herstellen. De wederopbouw heeft, met een onderbreking tijdens de Tweede Wereldoorlog, een halve eeuw geduurd.

Aan dit alternatieve traject ga ik weinig veranderen. Wel vind ik dat de routebeschrijving wat uitgebreider kan. Omdat het hele traject op één kaartje past, heb ik in eerdere edities de navigatietekst op één pagina gepropt. Nu vind ik dat verkeerde zuinigheid, want voor fietsers die geen gps-tracks gebruiken, is die tekst nogal karig geworden. In de nieuwe editie krijgen de slagvelden rond Ieper twee kaartjes en anderhalve pagina voor een uitgebreidere routebeschrijving. Er blijft dan ook nog wat ruimte over voor een foto.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 19:02
door Fedor
Mooi stuk weer.

Je route (op de kaartjes in dit topic) lijkt om Vladslo heen te gaan?

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 20:54
door derdekeer
Nu vind ik dat verkeerde zuinigheid, want voor fietsers die geen gps-tracks gebruiken, is die tekst nogal karig geworden.
Alle respect voor die beslissing, maar er is - wat mij betreft - een klein nadeel aan verbonden.

Ik heb gemerkt dat fietsboekjes de neiging hebben om dikker te worden en zichzelf te vermenigvuldigen. Ik heb De groene weg editie 1999 (één boekje) en editie 2008 (twee boekjes). Die editie 2008 bevat veel meer informatie en de kaartjes hebben een grotere schaal. Maar daardoor zijn de boekjes afzonderlijk ook dikker geworden, en moet je vaker van blad wisselen bij het fietsen. Ik rij graag zo licht mogelijk, en dus heb ik op mijn laatste Groene weg de editie van 1999 meegenomen. Het Franse deel van Langs Oude Wegen heb ik uit 2000. Dat was toen één boekje, maar ook die trip heeft er nu twee nodig.

Nu is die Groene weg niet vergelijkbaar met de Frontlijnroute. Fietsers die de Frontlijn doen willen wellicht graag veel informatie. Neem het dus niet als kritiek, het lijkt me erg moeilijk om het juiste evenwicht te vinden. Maar het is misschien wel iets om in overweging te nemen.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 21:08
door HansvanderVeeke
Beetje off-topic, maar wat ik fijn zou vinden van een routeboekje is de kaartjes analoog (op papier) en op een formaat die in de stuurtas past en de informatie digitaal zodat ik het op mijn telefoon en/of IPad mee kan nemen.
Ik heb een keer een routeboekje gehad, die ik ook als PDF kon downloaden.
Nu hoeven we geen discussie te starten over piraterij en illegale kopieën, maar dit zou mijn ideale vorm zijn.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 21:49
door Carl
HansvanderVeeke schreef:
di 23 jan, 2018 21:08
Beetje off-topic, maar wat ik fijn zou vinden van een routeboekje is de kaartjes analoog (op papier) en op een formaat die in de stuurtas past en de informatie digitaal zodat ik het op mijn telefoon en/of IPad mee kan nemen.
En ik heb wel een GPS-ontvanger, maar geen smartphone, dus ik zou graag GPS-tracks hebben, de campings en andere voorzieningen als POI, en de informatie op papier (met een overzichtskaartje). :wink:

Ik vrees dat het een kostbare zaak wordt om iedereen te voorzien van precies dat wat hij/zij wenst. Maar met één ding ben ik wel helemaal content: dit kijkje in de keuken van de routebrouwer! (Hoewel: als je de informatie voorhanden hebt, zou ik het wel leuk vinden om te zien welke afstand je per dag hebt afgelegd.) Hartelijk dank, Kees!

Groetjes,

Carl

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 22:44
door keesswart
Zie dit topic van een jaar geleden. Hoe deze discussies bij de Europafietsers (waar de Groene Weg en een stuk of wat andere gidsen worden gemaakt) worden gevoerd, weet ik niet.

derdekeer schreef:
di 23 jan, 2018 20:54
Ik heb gemerkt dat fietsboekjes de neiging hebben om dikker te worden en zichzelf te vermenigvuldigen.
Het zijn net mensen ;-)

Toen ik 'Fietsen rond Het Kanaal' schreef, was er één zinvolle indeling denkbaar: het Engelse gedeelte in deel 1 en het Franse deel in deel 2. Dat Franse deel is met 176 pagina's 10 pagina's dikker dan de gids van de Frontlijnroute, maar het is ook een route van maar liefst 1500 km. In ieder geval staan er in de gidsen van Recreatief Fietsen geen advertenties, wat weer enkele pagina's scheelt.
Wat je zou kunnen doen om wat gewicht te sparen, is het ringbandje verwijderen en alleen de pagina's meenemen die je nodig denkt te hebben. Dat deed ik ik vroeger soms ook met kaarten uit de grote Michelinatlas. Overigens weegt ook zo'n dikke gids circa 300 g, dus we zijn hier echt aan het grammen jagen.

Ik bladerde laatst nog door de oudste fietsgids die ik ken, uit de jaren 80: 'Fietsen van Maastricht naar de Mediterranee', een voorloper van de Groene Weg. Er stonden zwartwitafdrukken van de Michelinkaart in, geen foto's en een summiere routebeschrijving. Toen ik een stuk van die route ging fietsen, heb ik de gids thuisgelaten. De route had ik met een markerstift op echte Michelinkaarten aangebracht, die tenminste in kleur gedrukt waren. Meer info had ik niet nodig, omdat ik toen extreem low budget reisde. Meestal wildkamperen, geen terrasjes met koffie en soms dagenlang teren op een rantsoen van muesli met fromage blanc, stokbrood met camembert, af en toe een komkommer of wat fruit en soms een zak friet met een klodder mayo. Ook geen biertje voor de tent, maar water uit mijn bidons, die ik meestal vulde bij kraantjes op kerkhoven. Ik woog toen ook maar 65 kg, bijna 10 kg minder dan nu. Toch genoot ik ook toen van mijn tochten.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 22:52
door keesswart
Carl schreef:
di 23 jan, 2018 21:49
Hoewel: als je de informatie voorhanden hebt, zou ik het wel leuk vinden om te zien welke afstand je per dag hebt afgelegd.
Ik zal de fietskilometers er voortaan bijzetten. De eerste dag van Breskens naar Diksmuide fietste ik (dus exclusief de kusttram van Zeebrugge naar Nieuwpoort) 55 km. De tweede dag van Diksmuide naar Ieper was dat 65 km.

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 22:55
door GerardH
Dankjewel Kees,

Met veel plezier en behoorlijk onder de indruk van de geschiedenis heb ik de route uit jouw boek in 2015 mogen fietsen.
Nogmaals dank voor het vele werk dat hier mee gemoeid is.

Gerard

Re: Zes weken veldwerk langs de Frontlijnroute

Geplaatst: di 23 jan, 2018 23:31
door keesswart
Fedor schreef:
di 23 jan, 2018 19:02
Je route (op de kaartjes in dit topic) lijkt om Vladslo heen te gaan?
Dat klopt. Het rondje Slagvelden rond Ieper zou anders te groot worden. Op het Studentenfriedhof bij Langemark is de sfeer vergelijkbaar met het Soldatenfriedhof in Vladslo; alleen staan daar niet de beelden van Käthe Kollwitz.
Ik heb ook nog overwogen om door Poperinge te gaan, waar je in het Talbot House (een herberg uit 1915, waar frontsoldaten enige rust en ontspanning vonden) kunt overnachten, maar ook dat lag teveel buiten de route.