Winterfietsen; broek, jas, schoenen, handschoenen, muts

[AB]

Nu de Off Rohler elk moment kan binnenkomen ben ik in voorbereiding op een wintertocht (Nederland-Ticino) op zoek naar geschikte kleding. Eisen: licht, winddicht, waterdicht, ademend, kwaliteit, duurzaam, maar ook geschikt voor de lente en herfst.

Voor de schoenen heb ik de Shimano SH-MT91 (160euro) in gedachten;
http://www.bikeparts4u.nl/shop/product_ ... cts_id=486


Nu kunnen deze schoenen inregenen, en dan heb je niets meer aan die Goretex binnenvoering. Geeft het een nadeel als ik eenvoudige Agu regenoverschoenen (onder de regenbroek) hiervoor gebruik?


Dan de regenbroek. Momenteel gebruik ik een combinatie van lange kniekousen, een lekker zittende wielerbroek en een Agu regenbroek met van die Poray5000 ademende stof. Bevalt op zich prima, en fietst ook redelijk goed op droge dagen. En dat is wat ik zoek, wat ik zowel kan dragen op zonnige, droge winterdagen, als tijdens sneeuwbui-, hagel- en onweersbuidagen. En wat toch comfortabel genoeg is, dus droog en ademend.

En gelijktijdig op zoek naar een jas kwam ik uit bij het merk Vaude. Die hebben inmiddels ook een eVent-licentie, dus zat ik te denken aan:

Vaude Prime eVENT Pants (200euro)


in combinatie met een Vaude jas:
Men's Krypton Jacket.

Alleen is deze jas wellicht iets teveel van het goede, en behoorlijk prijzig (500euro).
Alternatieven
Vaude Infinity eVent Jacket (300euro bij Bever)

of de Rab Bergen jack (200euro bij Bever)
http://www.outdoorsmagic.com/forum/foru ... =8522&cp=1

Tot slot handschoenen en wellicht nog een muts (hoewel ik er vanuit ga dat de capouchons goed genoeg zijn is een muts onder droge en koude omstandigheden toch wel lekker.

Voor de handschoenen zat ik te denken aan Sealskinz: Ultra Grip Handschoen (43euro)

en de muts Sealskinz Beanie Hat Zwart (32euro)


Al met al weer een flinke investering, zo tussen de 635-935euro.

Meteen de vraag of bovenstaande kledinguitrusting ook teveel van het goede is in lente of herfst (metname de Krypton jas), of is en blijft het licht en comfortabel genoeg?
Zie weer graag jullie behulpzame reacties tegemoet. En mijn excuses als een dergelijk onderwerp al eerder is aangesneden, maar kon in de zoekfunctie niet genoeg hierover vinden.

Voor de echte winterfietsers is dit misschien nog een uitdaging:
http://www.alaskaultrasport.com/

En zou Noorwegen in plaats van zuid-Zwitserland nog een leuke uitdaging zijn om naar toe te fietsen komende winterdagen? Iemand enige ervaring met winterfietsen? Of is de Savannah Way tijdens de Hollandse winter toch een prettiger alternatief ?

Leuke sites
http://bikewinter.org/
http://www.icebike.com/
http://cycling.wikia.com/wiki/Winter_Biking

[123456]

Elk onderdeel is ongeveer het dubbele van wat ik ervoor uitgeef, en ik ben nog nooit bevroren. Maar een echte fietsvakantie in de winter heb ik dan ook nog nooit gedaan.

Enige wat echt koud wordt zijn voeten en oren. Bergschoenen aan en muts op dus. Voor de rest krijg ik het altijd wel warm.

[Spinnetje]

Tip:

Een x-hands auto voor EUR 1.000,-. Altijd droog, warm, winddicht. Geen gedoe met schoenen, mutsen, wel of niet ademen.
En voorzien van soort van Rohloffnaaf.


Succes met shoppen.

[martin d R]

Hallo,

De vraag is ga je ook kamperen? of alleen fietsen en in hotels ofzo iets over nachten.

Ik heb de afgelopen winter ook gefietst met de vries kou en sneeuw, met mijn onderkleding van Patagonia en een dik fleece met winddicht hardloop jack ging dat prima maar heb nu ook wel seal skin sokken aangeschaft. koude voeten kreeg is ik wel.
Overschoenen helpen maar niet voldoende die zijn meer om de schoenen schoon en droog te houden.
heb ook wind dichte handschoenen een must volgens mij maar die waren een stuk goedkoper ga eens kijken bij een winkel waar ze veel ATB achtege dingen verkopen.
Mijn mutsje komt bij de ANWB weg en die was niet meer dan 8 euro en voldoen prima ook tegen regen en kou.
Dus kijk vooral eens verder rond voor je de dingen aanschaft die je hierboven moemt er is zeker een goedkopen altenatief

Martin

[jimvandenberg]

Je was natuurlijk ook op de Wereldfietsbeurs, neem ik aan? Daar waren 2 items over winterkamperen, een lezing en een workshop. Daar kwam werkelijk alles rond dit onderwerp aan bod.

[liz]

Wat je laat zien is vooral waterdichte kleding (hardshells). Maar hoe veel regent het nou helemaal (ok, ok afgelopen week was even afzien). Regenkleding is altijd beperkt ademend en nauwelijks elastisch. Als je sjiek en comfortabel wilt, zou ik voor jassen en broeken eerder naar softshells kijken: winddicht, waterafstotend en elastisch materiaal. En dan wat eenvoudige regenkleding erbij, of wat je al hebt.

[AB]

Weet nog niet of ik ga kamperen, denk het niet in geval ik richting Zwitserland vertrek. Even los van de vraag of de passen open zijn wil ik proberen Ticino te bereiken. Door Duitsland fietsend zijn er genoeg hotels en bauern onderweg.

Maakt me in eerste instantie niet zoveel uit hoeveel een en ander kost. Een ongelimiteerd budget geeft je wat meer denkruimte om te kunnen inventariseren wat er zoal te krijgen is. Na de inventarisatie van "the best of the best" is er wel ruimte voor bezuinigingen.
Belangrijkste doel is de hele dag doorfietsen (ca 8h daglicht) in weer en wind, en dan is prettige kleding toch wel erg belangrijk. Comfort en kwaliteit staan bij mij in deze zoektocht in eerste instantie voorop. Goretex, Poray en eVent kom je dan automatisch tegen.... hopelijk is er nog meer te verkrijgen en kan iemand me die tip meegeven. Ondertussen een beetje solliciterend naar gebruikservaring, linkjes, concrete produkten etc. Geld is nog geen issue zolang het nog niet uitgegeven is .

Helaas niet op de wereldfietsbeurs in Rdam geweest.

Hallo,

De vraag is ga je ook kamperen? of alleen fietsen en in hotels ofzo iets over nachten.

Ik heb de afgelopen winter ook gefietst met de vries kou en sneeuw, met mijn onderkleding van Patagonia en een dik fleece met winddicht hardloop jack ging dat prima maar heb nu ook wel seal skin sokken aangeschaft. koude voeten kreeg is ik wel.
Overschoenen helpen maar niet voldoende die zijn meer om de schoenen schoon en droog te houden.
heb ook wind dichte handschoenen een must volgens mij maar die waren een stuk goedkoper ga eens kijken bij een winkel waar ze veel ATB achtege dingen verkopen.
Mijn mutsje komt bij de ANWB weg en die was niet meer dan 8 euro en voldoen prima ook tegen regen en kou.
Dus kijk vooral eens verder rond voor je de dingen aanschaft die je hierboven moemt er is zeker een goedkopen altenatief

Martin

[VoorheenRJ]

Bergsportjacks zijn niet handig, tenzij ze voor 'klimmers' gemaakt zijn (strakkere snit). Anders waai je de weg af.
Als je al een regenbroek gebruikt en hoge waterdichte schoenen, waarom dan nog gamaschen??
VAUDE heeft nu een jaar of 4 á 5 een eVent-licentie (als ik het goed inschat). Waarom een klimjack als er ook fietsjacks zijn van dezelfde fabrikant? (Kijk bij "Bike" i.p.v. die hippe teksten.)
Misschien voor je handen ook in laagjes denken. Ik heb gauw kouwe tengels, wanten kunnen ook een idee zijn (werkte goed i.i.g. op mijn lange reis). Met iets duns kun je nog een camera bedienen e.d., met dikkere creëer je isolatie. Houdt er rekening mee dat ook je handen bar weinig doen. Net als je voeten overigens.

[AB]

Bergsportjacks zijn niet handig, tenzij ze voor 'klimmers' gemaakt zijn (strakkere snit). Anders waai je de weg af.
Als je al een regenbroek gebruikt en hoge waterdichte schoenen, waarom dan nog gamaschen??
VAUDE heeft nu een jaar of 4 á 5 een eVent-licentie (als ik het goed inschat). Waarom een klimjack als er ook fietsjacks zijn van dezelfde fabrikant? (Kijk bij "Bike" i.p.v. die hippe teksten.)
Misschien voor je handen ook in laagjes denken. Ik heb gauw kouwe tengels, wanten kunnen ook een idee zijn (werkte goed i.i.g. op mijn lange reis). Met iets duns kun je nog een camera bedienen e.d., met dikkere creëer je isolatie. Houdt er rekening mee dat ook je handen bar weinig doen. Net als je voeten overigens.

Okay...., bedankt voor je reactie. Die fietsjacks van Vaude had ik uiteraard ook al gezien, maar vond die Krypton gewoon mooi.... met mooi geintegreerde muts, zag er ook oerdegelijk uit. Maar capouchons zijn voor de fietsjacks ook wel los te krijgen, misschien voor de fietser wel zo handig. En dan ook betere pasvorm (lange rug) natuurlijk, je zit toch wat voorover bij het fietsen (ik wel althans, liefst met ligstuur).

Maar zijn die klimmersjacks te groot en te stug ofzo, dat ze dan wapperen in de wind? Hebben ze geen snoertje onderaan denk je? Die Krypton is misschien wel iets teveel van het goede. Aan de andere kant; deze Sander was er wel blij mee;
http://www.vaudestore.nl/sander.htm. Het gaf hem tijdens hevige regen het gevoel alsof ie in een tent lag. Ook mooie grote ritsen aan de voorkant.

Zat te denken aan een extra laagje tussen schoen en broekspijp, gezien mijn broekspijpen bij het fietsen omhoog schuiven en er dan alsnog water in de schoenen kan komen, ook al heb ik een hoge schoen. Door die extra laag blijft de schoen ook wat schoner en warmer (geen modder die dan tussen de veters blijft kleven etc). Nadeel is dan wel weer dat alsnog het systeem niet kan ademen.

Wat betreft de handschoenen is dit misschien ook nog een idee.... verreweg de warmste oplossing, maar niet echt flexibel.

[eric190173]

Moffen....

Ik heb bij stevig doorfietsen niet snel koude handen. Mits beschermd tegen vocht en wind heb ik niet echt dikke handschoenen nodig. Rondpompend bloed houdt je lijf wel warm...Die moffen zouden ook veel te dik zijn voor mij.

Ik heb eerder last van koude voeten. Die gamaschen lijken mij daarom wel lekker, en ik denk niet dat je gelijk zweetvoeten erdoor krijgt. Die schoenen lijken me ook wel ideaal. Verder zou ik mijn prioriteit bij een goed jack leggen waarbij ik zelf ook zou neigen naar een lekkere softshell. 90% Van de tijd is het droog en zit die 100% waterdichtheid je waarschijnlijk meer in de weg dan dat je er plezier van hebt. Als je dan zo'n opvouwbaar regenjack meeneemt dan heb je iets voor als het echt bereweer is en dan kun je toch droog op zoek naar beschutting.

Hetzelfde geld voor de broek. Ik zou een lekkere schaatsbroek of winterfietsbroek kopen en het geldt voor dure hightech broeken in me zak houden en je Agu broek achter de hand houden voor als het echt nat weer is.

Het wordt een ander verhaal als je in winterse omstandigheden naar Scandinavie oid gaat, daar zijn de afstanden groter en heb je minder overnachtingsplaatsen en moet je volgens mij zelfredzamer zijn. Als ik door Duitsland en Zwitserland zou fietsen dan zou ik daar iets minder zwaar aan tillen. En mocht je toch kleding tekort komen dan ga je in een grotere plaats naar een wintersportwinkel en dan koop je wat je nodig hebt...

Veel plezier!!

Eric

[AB]

Net een broek en jas opgehaald bij de Bever. Het is geworden een Gore-Ultra Pant (bikewear van Gore) met de zgn. Gore-Tex Paclite Shell fabric(voor wat het waard is). Degelijke stof zo lijkt het, en versteviging onder het kruis, zodat de boel niet meteen kapot slijt bij het zadel (althans dat is de theorie).
En de jas is een Haglofs Crux Jacket geworden..... niet specifiek voor het fietsen ontworpen, maar voor een wereldfietser moet dat geen probleem zijn. Je zit toch niet zo diep als op een racefiets, dus dat de jas niet zo'n extra lange rug heeft maakt niet zoveel uit. Het jasje ziet er kwalitatief erg goed uit, goede capouchon met vooruitstekend petje lijkt het wel, zodat het water voor/langszij je bril langs kan druppen. Verder overal zakken en koordjes en grote ventilatieopeningen. Geen eVent maar Gore-Tex Pro Shell.... Een en al wel een dure investering, maar denk wel dat het de moeite waard zal zijn, vooral als het dan ook eens flink hagelt, ijsregent en stormt. Dan is tocht- en waterdichte kleding toch wel essentieel.... en dan niet alleen de fabric, maar ook de gehele afwerking en ontwerp van zo'n jas (tochtdichte kraag, tochtdichte capouchon, lasnaden, grootte van ritsen, locatie binnen- en buitenzakken, koorden, etc).

Nu alleen nog een paar waterdichte/ademende schoenen, een muts en een paar flinterdunne ademende handschoenen. Als jullie nog tips hebben dan hoor ik het graag.

grtz!

Moffen....

Ik heb bij stevig doorfietsen niet snel koude handen. Mits beschermd tegen vocht en wind heb ik niet echt dikke handschoenen nodig. Rondpompend bloed houdt je lijf wel warm...Die moffen zouden ook veel te dik zijn voor mij.

Ik heb eerder last van koude voeten. Die gamaschen lijken mij daarom wel lekker, en ik denk niet dat je gelijk zweetvoeten erdoor krijgt. Die schoenen lijken me ook wel ideaal. Verder zou ik mijn prioriteit bij een goed jack leggen waarbij ik zelf ook zou neigen naar een lekkere softshell. 90% Van de tijd is het droog en zit die 100% waterdichtheid je waarschijnlijk meer in de weg dan dat je er plezier van hebt. Als je dan zo'n opvouwbaar regenjack meeneemt dan heb je iets voor als het echt bereweer is en dan kun je toch droog op zoek naar beschutting.

Hetzelfde geld voor de broek. Ik zou een lekkere schaatsbroek of winterfietsbroek kopen en het geldt voor dure hightech broeken in me zak houden en je Agu broek achter de hand houden voor als het echt nat weer is.

Het wordt een ander verhaal als je in winterse omstandigheden naar Scandinavie oid gaat, daar zijn de afstanden groter en heb je minder overnachtingsplaatsen en moet je volgens mij zelfredzamer zijn. Als ik door Duitsland en Zwitserland zou fietsen dan zou ik daar iets minder zwaar aan tillen. En mocht je toch kleding tekort komen dan ga je in een grotere plaats naar een wintersportwinkel en dan koop je wat je nodig hebt...

Veel plezier!!

Eric

[Wim]

Ik heb Shimano MT 90 schoenen en die lijken verwant aan de MT 91 die jij noemt. Ik ben er blij mee, maar ik denk niet dat ze warm genoeg zijn als het echt koud wordt. Ik heb er laatst met enkele graden boven nul mee gefietst, en heel veel kouder moet het ook niet worden (althans bij het fietsen - ik denk dat ze 's avonds op de camping wel tot lagere temperaturen bruikbaar zijn). Als het echt koud wordt moet je toch zoeken naar amerikaanse mtb winterschoenen. Die Sealskinz handschoenen lijken me evenmin warm genoeg (ik heb in het noord oosten van de VS in de sneeuw gefietst).
Ik heb een PHD Design donsvest, en dat is erg warm voor heel weinig gewicht (150 gram). Door de lage koers van het pond is PHD bepaald concurrerend. In Nederland heeft Tatteljee ook mooie donskleding.
Wim

[VoorheenRJ]

570 gram is niet niks... Want die verstevigde schouderstukken en ellebogen zijn absoluut onnodig. En ga je die 4 zakken werkelijk gebruiken? Bovendien hebben die geen waterdichte ritsen...
Voor koud weer is het handig om geen SPD systeem te gebruiken, vanwege het metaalgebruik. Zorg qua schoenmaat ervoor dat er genoeg isolatieruimte over is. In de winkel passend wil zeggen, te krap in de kou...

Moffen is waarschijnlijk teveel van het goede. Er zijn ook relatief eenvoudige donswanten, maar het is persoonlijk of je die nodig zou hebben. Ook zijn er winterhandschoenen voor bijv. ATB'en.

Tijdens het fietsen heb je het al gauw warm. Zorg dat je voor de rustpauzes voldoende isolatie hebt. Bijv. dons zoals Wim aangeeft. Ik heb daarvoor het Klättermusen Liv jack (/sweater).

Als het erg koud gaat worden kun je het beste niet, of zo min mogelijk zweten. Zeker als je gaat kamperen in behoorlijke kou.

Ga je kamperen, zorg dan voor voldoende grondisolatie. Dankzij rendiervellen kon ik bij -20 goed slapen in een -5 gewaardeerde slaapzak (fabrieksopgave vóór de EN-norm).

[AB]

Zou een neopreen overschoen dan soelaas bieden? Wil de schoen namelijk ook wel in de zomer kunnen gebruiken, dus zoek niet louter een winterschoen.... Maar nu je het toch hebt benoemd, kun je me wijzen op een amerikaans merk die mtb winterschoenen?
Mijn huidige loopschoenen zijn van het merk Meindle, is dat een beter alternatief om in de winter mee te fietsen? Wel flexibeler, want kun je ook meteen hier een daar een mooie wandeling maken. Of is de Gore-tex in de shimano MT's echt wel de moeite waard?

En wat bedoel je met dat donsvest? Heb je dat aan tijdens het fietsen en onder de regenjas?

Ik heb Shimano MT 90 schoenen en die lijken verwant aan de MT 91 die jij noemt. Ik ben er blij mee, maar ik denk niet dat ze warm genoeg zijn als het echt koud wordt. Ik heb er laatst met enkele graden boven nul mee gefietst, en heel veel kouder moet het ook niet worden (althans bij het fietsen - ik denk dat ze 's avonds op de camping wel tot lagere temperaturen bruikbaar zijn). Als het echt koud wordt moet je toch zoeken naar amerikaanse mtb winterschoenen. Die Sealskinz handschoenen lijken me evenmin warm genoeg (ik heb in het noord oosten van de VS in de sneeuw gefietst).
Ik heb een PHD Design donsvest, en dat is erg warm voor heel weinig gewicht (150 gram). Door de lage koers van het pond is PHD bepaald concurrerend. In Nederland heeft Tatteljee ook mooie donskleding.
Wim

[Toon]

Voor de handschoenen: VAUDE Argon Event 3 in 1 Handschoenen
Flinke investering, maar dan heb je er meteen drie

[AB]

570gram voor een jas die je de hele dag aanhebt is toch niet zwaar? Vind het zelfs wel een licht, dun doch stevig jasje.... Het is ook niet een extra jas ofzo, maar gewoon de jas die ik de gehele dag zal dragen. De jas heeft waterafstotende ritssluitingen aan de voorkant. Aan de zijkant hebben ze een overlap..... moet geen probleem zijn volgens mij. Ga die zakken zeker gebruiken.... moet toch ergens mijn beurs laten (die gelukkig wel steeds lichter wordt )

Wat ik zelf altijd wel een probleem vind is om na een rustpauze, (bijvoorbeeld na bezoek aan een warm restaurant of supermarkt), weer buiten op te starten, omdat je dan afgekoeld bent en van binnen (warm) naar buiten (koud) gaat. En ondanks een warm/droog ondershirtje (2x craft) blijft dat dan toch altijd weer even rillen. Eigenlijk zou je tijdens de opstart in de kou even tijdelijk een warmere jas aan willen totdat de bloedsomloop weer op gang komt en je weer iets begint te zweten. Om die warme (binnen)jas daarna weer uit te trekken en op te bergen natuurlijk.

Hoe gaan jullie daarmee om? Langzamer fietsen zodat je minder zweet en daardoor minder zult afkoelen als je een tijdje stilstaat. m.a.w. de schommelingen tussen actief en inactief minder groot maken? Of juist bij hervatting van de rit meteen een sprintje trekken, zodat je zo snel mogelijk weer een kloppend hart krijgt?

Wat de handschoenen betreft heb ik al een setje Columbia Titanium... erg dikke vingerhandschoenen (breathable and waterproof), maar over het algemeen iets teveel van het goede (althans bij -5 op een racefiets, dan nog te zweterig; bovendien iets te dikke vingers waardoor het gebruik zich wel eens beperkt), vandaar dat ik die sealskinz wel eens wil proberen. Tenzij er nog andere goede alternatieven zijn natuurlijk.

En kamperen in de winter is niet echt mijn hobby.... verkies het comfort van een hotel, herberg of chambre d'hotes.

Heeft iemand overigens ervaring met het fietsen in de alpen tijdens de winter? Hoorde dat Alpe d'Huez het gehele jaar wel sneeuwvrij wordt gehouden en dus te befietsen valt. Geldt dat ook voor passen, zoals bv de St. Gotthardpas?

570 gram is niet niks... Want die verstevigde schouderstukken en ellebogen zijn absoluut onnodig. En ga je die 4 zakken werkelijk gebruiken? Bovendien hebben die geen waterdichte ritsen...
Voor koud weer is het handig om geen SPD systeem te gebruiken, vanwege het metaalgebruik. Zorg qua schoenmaat ervoor dat er genoeg isolatieruimte over is. In de winkel passend wil zeggen, te krap in de kou...

Moffen is waarschijnlijk teveel van het goede. Er zijn ook relatief eenvoudige donswanten, maar het is persoonlijk of je die nodig zou hebben. Ook zijn er winterhandschoenen voor bijv. ATB'en.

Tijdens het fietsen heb je het al gauw warm. Zorg dat je voor de rustpauzes voldoende isolatie hebt. Bijv. dons zoals Wim aangeeft. Ik heb daarvoor het Klättermusen Liv jack (/sweater).

Als het erg koud gaat worden kun je het beste niet, of zo min mogelijk zweten. Zeker als je gaat kamperen in behoorlijke kou.

Ga je kamperen, zorg dan voor voldoende grondisolatie. Dankzij rendiervellen kon ik bij -20 goed slapen in een -5 gewaardeerde slaapzak (fabrieksopgave vóór de EN-norm).

[AB]

Voor de handschoenen: VAUDE Argon Event 3 in 1 Handschoenen
Flinke investering, maar dan heb je er meteen drie

Goede tip!

Fietsen in de winter lijkt meer en meer op een winterexpeditie... kleding lijkt erg vergelijkbaar met kleding uit de alpinesporten, zoals wandel- en klimsport. Het lijkt meer verwantschap daarmee te hebben dan met racefietsen of schaatsen.

[VoorheenRJ]

Fietsen in de winter lijkt meer en meer op een winterexpeditie... kleding lijkt erg vergelijkbaar met kleding uit de alpinesporten, zoals wandel- en klimsport.

Marco fietste bij -50ºC ongeveer zo:

570gram voor een jas die je de hele dag aanhebt is toch niet zwaar?

Ik zie een waterdichte jas meer als noodzakelijk kwaad. Het regent in NL ca. 8% van de tijd, waarvan een wezenlijk deel ook nog 's nachts... Voor 4% van de fietstijd vind ik het wel belangrijk dat het me comfortabel houdt, maar hoeft het niet zo degelijk/zwaar te zijn. Daarom gebruik ik een eVent fietsjasje van VAUDE.

Ik gebruik liever iets als een Marmot Driclime Windshirt, Páramo Mountain Vent Pull-On, Buffalo Teclite Cycle Shirt, of Montane Scarab Jacket als belangrijkste bovenkleding de hele dag door. Hieronder kun je dan evt. een dun (kunststof!) thermoshirtje doen, maar dat hoeft niet. Een wat dikker thermoshirt i.c.m. een geschikt windjack kan wellicht ook.

Eigenlijk zou je tijdens de opstart in de kou even tijdelijk een warmere jas aan willen totdat de bloedsomloop weer op gang komt en je weer iets begint te zweten. Om die warme (binnen)jas daarna weer uit te trekken en op te bergen natuurlijk. Hoe gaan jullie daarmee om?

Beginnen te fietsen terwijl je misschien nét wel of niet aan het rillen bent. Na 10 minuten geniet je van het comfort.
Als je je eerst dik aankleedt, moet je na 10 minuten weer stoppen om die dikke laag uit te trekken. Erg onhandig. De inspanning maakt het vanzelf al warm. Langlaufen bij -20ºC doet men boven de Poolcirkel in een tight, thermoshirt, en een winddicht dun bodywarmertje... (Naast het mutsje en de winddichte, maar relatief dunne handschoenen.)
Hoe kouder het wordt, des te belangrijker is het om liefst niet te zweten als je gaat kamperen. Maar als je in hotels e.d. overnacht is dat eigenlijk niet aan de orde.