Sturmey-Archer naaf - hoeveel olie moet er in?

[Berre]

Ben bezig een oude Raleigh te restaureren. Veel problemen allerhande.

Zo kreeg ik met geen mogelijkheid de Sturmey-Archer naaf open. Volgens de site van Sheldon Brown kan je hem makkelijk los krijgen. Ik heb wel meer naafversnellingen nagekeken, maar nooit met zoveel tegenwerking. De conussen gingen er natuurlijk wel uit, zo kon ik hem inwendig bekijken; hij zat vol drab.

Toen ik hem gedeeltelijk uit elkaar had heb ik hem gespoeld met petroleum, het vuil liep er zo uit. Hij draait goed; er zullen dus geen onderdelen defect zijn.

Weet iemand toevallig hoeveel olie er in een Sturmey Archer naaf moet, zonder dat het er langs de zijkanten weer uit loopt?

[fillemon]

hallo berre, lang leve de sturmey (hier staat de grootste fan van de sturmey).

er zijn vele modellen in omloop, ook kwa bouwjaar; je kan eventueel ultrasoon reinigen; die toestelletjes kosten echt niet veel meer. maar bon petrolieum doet ook veel.

wat moet je erin kappen: vrij dunne olie, dus geen vet, ik dacht dat ik gelezen had dat bijvoorbeeld olie van een kettingzaag er goed zou aan doen.

hoeveel: ik had er eens een flinke scheut op gegeven, en dat loopt er gewoon weer uit. ik had toen 25ml erin gegoten, dat was way to much.

je kan bijvoorbeeld het binnenwerk in een bakje olie leggen en daarna laten uitlekken. ik denk dat je dan heel dicht komt bij wat nodig is.
desnoods doe je nog een paar mililieter erin, maar niet meer dan dat.

de sturmey heeft geen oliebad zoals een rohloff. dus de olie die erin zou moeten moet enkel de kamwielen smeren en de rest loopt er gewoon weer uit.

wil je echt goed inolien, dan kan je er ook 25ml indoen, en dan laten uitlekken (maar dat wordt echt een smeerboel). dus ik zou voorstellen om een uurtje te laten liggen en dan uitlekken een uurtje, en dan hup erin. en ik kan je verzekeren, al is de hub van 1957, spinnen doet hij binnen een paar dagen zo zacht.

je ziet het, ik ben er lyrisch over, mooi stukje techniek, al m'n fietsen hebben er eentje, ik sloop ze zelf uit wrakken langs de kant en zoemen blijven ze doen

groetjes

[Berre]

Bedankt voor het antwoord.

Mijn naaf is gedateerd 80-1 (januari). In die periode was Sturmey-Archer al een hele tijd minder goed bezig, volgens wat we er over lezen. Aan de kwaliteit van deze naaf laat zich dat niet aanzien. Nog vlekkeloos gechromeerd na 28 jaar.

In mijn jeugd (1971) had ik ook een Sturmey naaf, maar die heeft na enkele jaren de geest gegeven, zonder dat ik ooit heb geweten wat eraan scheelde. Waarschijnlijk iets gebroken door onzorgvuldig schakelen. Zelf openmaken was toen ondenkbaar. En de fietsenmaker kon ik van mijn zakgeld niet betalen.

Het inwendige van deze Sturmey is, voor zover ik kan zien (en horen), nog prima. De pallen klikken na deze spoelbeurt erg luid en er hapert verder niets.

Volgens diverse websites mag er een tamelijk dikke (motor) olie in. Ik wilde er eerst transmissieolie voor auto's in spuiten. Die is gemaakt voor tandwielen, dus dat leek me het best. Een heel blik transmissieolie kopen voor enkele CC (of druppels? ) is te gek.

De kogellagers smeer ik met lagervet, maar als daar olie bij komt gaat dat verdunnen, dat wil ik vermijden. Het lijkt me voldoende als de tandwielen net voldoende geolied zijn, dus zonder een "oliebad".

Ik ken het gevoel dat je geen wrak langs de weg kan zien liggen zonder te kijken of er toevallig geen Sturmey in zit; maar heb er ook al enkele van Sachs-Torpedo gerecycled.

Die zijn anders. Ze lijken me ook minder solide. Sachs heeft bijvoorbeeld maar drie planeten i.p.v. vier. Waarom ze daar voor kiezen is me een raadsel. Minder weerstand?

Omdat er bij Sachs geen oliedopje op zat heb ik alle onderdeeltjes toen met wat Shimano lagervet ingewreven. Weet niet of dat bij vriesweer problemen kan geven. Mijn fietsen staan altijd binnen, die hebben daar geen last van.

[m-gineering]

Bedankt voor het antwoord.

Mijn naaf is gedateerd 80-1 (januari). In die periode was Sturmey-Archer al een hele tijd minder goed bezig, volgens wat we er over lezen. Aan de kwaliteit van deze naaf laat zich dat niet aanzien. Nog vlekkeloos gechromeerd na 28 jaar.

In mijn jeugd (1971) had ik ook een Sturmey naaf, maar die heeft na enkele jaren de geest gegeven, zonder dat ik ooit heb geweten wat eraan scheelde. Waarschijnlijk iets gebroken door onzorgvuldig schakelen. Zelf openmaken was toen ondenkbaar. En de fietsenmaker kon ik van mijn zakgeld niet betalen.

Het inwendige van deze Sturmey is, voor zover ik kan zien (en horen), nog prima. De pallen klikken na deze spoelbeurt erg luid en er hapert verder niets.

Volgens diverse websites mag er een tamelijk dikke (motor) olie in. Ik wilde er eerst transmissieolie voor auto's in spuiten. Die is gemaakt voor tandwielen, dus dat leek me het best. Een heel blik transmissieolie kopen voor enkele CC (of druppels? ) is te gek.

als motorolie prima is, volgt niet dat transmissie olie beter is. Daar zitten vaak hele aggressieve dopes in. De verkeerde materialen in je naaf, en de boel loopt vast.
Paar keer knijpen met de oliespuit (theelepel?) is voldoende

Ik ken het gevoel dat je geen wrak langs de weg kan zien liggen zonder te kijken of er toevallig geen Sturmey in zit; maar heb er ook al enkele van Sachs-Torpedo gerecycled.

Die zijn anders. Ze lijken me ook minder solide. Sachs heeft bijvoorbeeld maar drie planeten i.p.v. vier. Waarom ze daar voor kiezen is me een raadsel.

4 tandwielen zijn statisch overbepaald. Een kruk op drie poten wiebelt nooit, de 4 tandwielen in de sturmey zullen nooit evenveel dragen. De Sachs is zeker zo degelijk als de SA

[fillemon]

ik heb ook nog sachs gehad, ik vond deze minder dan de sturmey, maar dat kwam volgens mij door de schakelaar. de sachs schakelaar was uit plastic en er zat overal rek op;

ik wist niet dat sachs zo goed was.

de sturmey moet niet te dikke olie hebben. heb er ooit nog olijfolie in gedaab, we waren onderweg en mijn medereiziger deed wat olie in zijn binnenversnelling: wat bleek : het potje olie dat hij mee had bleek ontvetter te zijn; toen gelijk maar wat olijfolie erin; niet top, maarja, we hadden maar 100km meer te rijden;

[Berre]

Aha! Heb hem dan toch open gekregen, na een nachtje weken in kruipolie. (Dat spul verdient de nobelprijs).

Hij zat, ondanks die petroleumspoeling van gisteren, toch nog vol drab. Hij heeft blijkbaar ook wat water binnen gekregen, met een weinig oppervlakkige roestvorming tot gevolg.

Heb hem nu helemaal gedemonteerd en grondig gereinigd. Pallen en palassen (paljassen ) gepolijst. Ook de zijvlakken van de planeten. Zo draaien ze met minder weerstand.

Helaas zit er wat slijtage op de koppeling, niet terminaal. Dat komt vaak voor. Het zonwiel heeft duidelijk ook zijn kilometers gehad; alle tanden zijn wel compleet. De asjes van de planeten hebben lichte sporen van roest; maar na grondig polijsten in een boormachine kunnen ze nog mee.

De klap op de vuurpijl is dat er een kogels ontbreekt in een rollager. Geen brokken gevonden, dus die is er ooit uit gevallen bij een onderhoudsbeurt; ofwel heeft hij er nooit in gezeten. (Wat ik van Sturmey moeilijk kan geloven).

[Berre]

de sturmey moet niet te dikke olie hebben. heb er ooit nog olijfolie in gedaan, we waren onderweg en mijn medereiziger deed wat olie in zijn binnenversnelling: wat bleek : het potje olie dat hij mee had bleek ontvetter te zijn; toen gelijk maar wat olijfolie erin; niet top, maarja, we hadden maar 100km meer te rijden;

Ik heb ook gelezen dat de olie niet te dik mag zijn, maar ook weer niet te dun. (? !)
Ik vermoed dat het te maken heeft met de zeer gevoelige veertjes op de pallen. Die zijn maar een haar dik. Vet of te dikke olie zou ze de pallen doen plakken en dan heb je problemen. Toch heb ik al gelezen om wel dikke olie te gebruiken. Te dunne olie laat de pallen te luid tikken.

Heb even overwogen om de planeten en de zware onderdelen zuinig met kwaliteitsvet te smeren, behalve natuurlijk die pallen en veertjes. Daar zou ik dan wat teflonolie op spuiten.

Maar bij een volgende smeerbeurt moet de zaak dan weer compleet uit elkaar, want als je snel wat olie injecteert lost dat vet dadelijk op, maakt van de olie een pap die zich overal verspreidt en die de pallen toch weet te vinden, zodat ze gaan plakken.

Ik houd het dan maar bij multigrade motorolie. Er zit welgeteld één kunststof ringetje op de koppelingsveer, dat is miscchien niet bestand tegen agressieve transmissieolie.

Met dank voor jullie bijdragen aan mijn inzicht.

[fillemon]

wel ik heb er motorolie ingedaan, de gewone 40 standaard, en de naaf loopt heeel zacht, nog nooit zo een zacht en goedschakelende naaf gehad;
en elke keer opdoen als je wilt smeren lijtk wat gek. die olie komt toch overal op; indien het zo nauwkeurig zou moeten gebeuren dan was dat nooit een massaproduct geworden.

zoals m-ginering zegt, een theelepeltje lijkt mij idd de goed hoeveelheid. 3-5ml is meeer dan genoeg. je kan beter 2ml om de paar maand doen denk ikdan. gewoon laten insijpelen waar het schakelstaafje moet zitten.

[Berre]

Mijn "Three Speed Hub Gear Type AW" zit weer in elkaar. Hij draait zeemzacht. Eén kogel ontbreekt, die moet er later weer bij.

Het is inderdaad een prachtig stukje techniek en prettig om aan te werken. Maar hij heeft ook zijn zwakke punten. Het feit dat de lagers niet perfect afgesloten zijn maakt insijpeling van water + vuil mogelijk. Helemaal onderhoudsvrij is hij dus helaas niet. Dat bleek ook duidelijk uit zijn vervuilde toestand, inclusief roestvorming. Als de haardunne veertjes doorroesten houdt hij ermee op.

Ik heb wel een beginnersfout gemaakt. De pallen van de eerste versnelling had ik geplaatst met de afgeronde hoek naar buiten. In eerste draaide hij dus door omdat die afronding niet aangrijpt in de nokken. Hij moest dus opnieuw uit elkaar, want die pallen zitten helemaal onderaan.

Ik heb ook de originele handleiding van SA, gevonden, met foto's, een duidelijke exploded view en (vage) instructies voor het smeren:

"No routine lubrification is required. However, during assembly/disassembly the hub greases should be replenished (See section 3). Grease types meeting the following Sturmey-Archer Technical Standards should be used:
For bearings - SA103A
For all other internal parts - SA103B
Please contact Sturmey-Archer for information on the availability of these greases".

Omdat ik daar niet veel wijzer uit wordt heb ik er, bij gebrek aan motorolie, voorlopig maar een moderne teflonolie in gespoten.

[m-gineering]

"No routine lubrification is required. However, during assembly/disassembly the hub greases should be replenished (See section 3). Grease types meeting the following Sturmey-Archer Technical Standards should be used:
For bearings - SA103A
For all other internal parts - SA103B
Please contact Sturmey-Archer for information on the availability of these greases".

De smeerinstructies voor het oude spul met oliedopje:: http://www.hadland.me.uk/samaintind.htm

[JohanB]

wel ik heb er motorolie ingedaan, de gewone 40 standaard, en de naaf loopt heeel zacht, nog nooit zo een zacht en goedschakelende naaf gehad;
en elke keer opdoen als je wilt smeren lijtk wat gek. die olie komt toch overal op; indien het zo nauwkeurig zou moeten gebeuren dan was dat nooit een massaproduct geworden.

zoals m-ginering zegt, een theelepeltje lijkt mij idd de goed hoeveelheid. 3-5ml is meeer dan genoeg. je kan beter 2ml om de paar maand doen denk ikdan. gewoon laten insijpelen waar het schakelstaafje moet zitten.

idd niet teveel olie, dat loopt er via de assen weer uit, in de trommelrem .
Johan

[Martin E. van Doornik]

Er moet voor het vullen met olie een kunststof dopje zitten midden op de behuizing van de Sturney Archer-naaf, zeg maar tussen de beide spaakflenzen.
In de jaren '70 had ik zo'n Sturmey-Archer naaf in mijn Raleigh fiets, ik was nergens bang voor om hem uit elkaar te halen, zie op www.mijnalbum.nl/Album=KXJ7SCWQ (bovenste foto, genomen in 1975 bij de jeugdherberg van Worpswede in Noord-Duitsland). Klik erop voor een vergroting. Het T-stukje aan het kettinkje was gebroken, zodat ik alleen in stand 3 kon doorfietsen. Het T-stukje voor 50 pfennig bij een fietsenzaak in Bremen gekocht en in Worpswede gerepareerd. Dat ding ligt op de foto op het witte papiertje rechtsonder. Na twee uur was het klaar! En zonder problemen heb ik Oslo in Noorwegen gehaald.

[JohanB]

Er moet voor het vullen met olie een kunststof dopje zitten midden op de behuizing van de Sturney Archer-naaf, zeg maar tussen de beide spaakflenzen.

Daar had ik dus het oliespuitje op gezet...